Σε συμφωνία για την αξιοποίηση των κερδών που προκύπτουν από τα παγωμένα ρωσικά assets προς όφελος της Ουκρανίας κατέληξαν οι ηγέτες της ΕΕ, στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναλάβει τη διαμόρφωση του σχετικού νομικού σχεδίου μέχρι το Δεκέμβριο.
Η Δύση έχει «παγώσει» assets ύψους περίπου 300 δισ. δολαρίων που ανήκουν στη Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας, στο πλαίσιο των κυρώσεων που δρομολογήθηκαν κατά της χώρας μετά την εισβολή της στην Ουκρανία πέρυσι. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών, περίπου 180 δισ. ευρώ, κατακρατούνται στο Euroclear, που θεωρείται ο μεγαλύτερος οίκος διακανονισμού, φύλαξης και εξυπηρέτησης περιουσιακών στοιχείων και τίτλων στον κόσμο, που εδρεύει στις Βρυξέλλες.
Ο ρόλος του Euroclear
Σύμφωνα με τα στοιχεία έδωσε στη δημοσιότητα το ίδιο το αποθετήριο την Πέμπτη, στο πλαίσιο των αποτελεσμάτων του για το τρίτο τρίμηνο, επεσήμανε πως ουσιαστικά έχει υπό τη διαχείριση του περίπου 197 δισ. ευρώ ρωσικών assets (συμπεριλαμβανόμενων αυτών που ανήκουν στη ρωσική κεντρική τράπεζα), τα οποία μόνο μέσα στους πρώτους εννέα μήνες της φετινής χρονιάς έχουν αποφέρει λίγο πάνω από 3 δισ. ευρώ.
Το ύψος του ποσού, που οφείλεται κυρίως στο δικαίωμα του Euroclear να προχωρά σε επανεπενδύσεις των κερδών (κυρίως από κουπόνια ομολόγων) σε συνδυασμό και με τα οφέλη που προκύπτουν από την αύξηση των επιτοκίων, αναπόφευκτα δημιούργησε ερωτηματικά για τον τρόπο που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, πάντα προς όφελος της Ουκρανίας.
Το ίδιο το Βέλγιο, όπου εδρεύει το Euroclear, έχει ήδη ανακοινώσει επισήμως πως από την πλευρά του οι φόροι που δικαιούται να εισπράξει από τα συγκεκριμένα assets και οι οποίοι υπολογίζονται σε περίπου 2,3 δισ. ευρώ, θα διατεθούν από την κυβέρνηση για έργα ανοικοδόμησης της Ουκρανίας.
Το θέμα της διαχείρισης των υπερκερδών αυτών συζητήθηκε εκτενώς στη σύνοδο κορυφής, όπου η λήψη κοινής απόφασης δεν ήταν εύκολη δεδομένου πως υπήρχαν αρκετές φωνές ανάμεσα στα κράτη μέλη, όπως της Γερμανίας, που εξέφραζαν επιφυλάξεις, κυρίως αναφορικά με το νομικό κομμάτι. Ενστάσεις είχε εξαρχής και η ΕΚΤ που, από την πλευρά της, ήταν και παραμένει επιφυλακτική για τις πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να έχει στο ευρώ, καθώς η ρευστοποίηση κάποιων assets θα μπορούσε να αποδυναμώσει το κοινό νόμισμα.
Σημειωτέον πως οι Βρυξέλλες βρίσκονται σε τακτική επαφή και συνεννόηση τόσο με την αμερικανική όσο και με τη βρετανική κυβέρνηση με στόχο να υπάρχει συγχρονισμένη προσέγγιση στο ζήτημα. Μάλιστα, το θέμα συζητήθηκε στην τελευταία συνάντηση των υπουργών Οικονομικών του G7, στο Μαρόκο, όπου η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, είχε ταχθεί αναφανδόν υπέρ δηλώνοντας πως «στηρίζω το σχέδιο για την αξιοποίηση των υπερκερδών των ρωσικών assets, κυρίως αυτών που βρίσκονται σε αποθετήρια και την αξιοποίηση τους για τη στήριξη της Ουκρανίας». Ανάλογη κατεύθυνση εκτιμάται πως θα πάρει και ο Καναδάς.
Το σχέδιο
Τελικά στο ευρωπαϊκό συμβούλιο μετά από έντονη συζήτηση και υπό την ασφυκτική πίεση των κρατών της Βαλτικής ο κύβος για την προώθηση του σχεδίου ερρίφθη. Διότι, όπως σχολίασε και η ίδια η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στις δηλώσεις της τελικά το θέμα ήταν… πολιτικό!
«Πολιτικά, συμφωνήσαμε πως τελικά θα πρέπει η Ρωσία να είναι αυτή που θα πληρώσει μακροπρόθεσμα για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Τα υπερκέρδη (των ρωσικών assets) είναι ήδη ακρετά σημαντικά. Οπότε η ιδέα είναι πως θα τα συγκεντρώσουμε και θα τα δρομολογήσουμε μέσα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στην Ουκρανία» εξήγησε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Βέβαια, ο διάβολος κρύβεται στις (νομικές) λεπτομέρειες και το δύσκολο αυτό κομμάτι θα αναλάβει να ξεδιαλύνει τώρα το τεχνικό προσωπικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Έτσι αποφασίστηκε πως μέχρι το Δεκέμβριο η Κομισιόν θα πρέπει να έχει διαμορφώσει τεχνικά και νομικά το σχέδιο, με στόχο μέσα στην ερχόμενη χρονιά να έχει δρομολογηθεί και επικυρωθεί το σχετικό νομοσχέδιο και από τα κράτη μέλη.
Σημειωτέον πως εκτιμήσεις του ΟΗΕ και της Παγκόσμιας Τράπεζας έχουν τοποθετήσει το κόστος της ανοικοδόμησης και της οικονομικής ανάκαμψης της Ουκρανίας στα 411 δισ. δολάρια το χρόνο. Πρόκειται για ένα ποσό που αναλογεί σε 2,6 φορές το ΑΕΠ της χώρας, με βάση τα στοιχεία του 2022. Όμως, το συνολικό κόστος μπορεί να εκτιναχθεί πάνω από το 1 τρισ. δολάρια δεδομένης της διάρκειας του πολέμου.
Διαβάστε ακόμα
Χρηματιστήριο Αθηνών: Οι μετοχές – πρωταθλητές του 2023, με αποδόσεις έως και +300%
Trade Estates: Στο Χρηματιστήριο με «κλειδωμένο» νέο επενδυτικό πλάνο τριετίας €180 εκατ.
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ