Οι Γερμανοί επιχειρηματίες τον τελευταίο καιρό φαίνεται ότι αντιλαμβάνονται το πρόβλημα που έχουν οι Έλληνες ομόλογοί τους: Οι κλειστές πόρτες των τραπεζών, τους έχουν αποκλείσει από το δανεισμό και προφανώς δυσκολεύουν κατά πολύ τους χειρισμούς τους, σε μια περίοδο κατά την οποία η Γερμανία έχει εισέλθει σε φάση οικονομικής στασιμότητας, με ορατό τον κίνδυνο της ύφεσης.
«Η χώρα χρειάζεται επειγόντως επενδύσεις κυρίως στους τομείς της εκπαίδευσης και των ψηφιακών υποδομών» υπογράμμισε ο Dieter Kempf, επικεφαλής του περίφημου BDI (Bundesverband der Deutschen Industrie), της “επίσημης φωνής” των Γερμανών βιομηχάνων. Ο Kempf, ο οποίος απολαμβάνει ευρύτερου κύρους και σεβασμού στην οικονομική ζωή της Γερμανίας, πρόσθεσε ότι το BDI πριν από περίπου δέκα χρόνια, συμμεριζόμενο την άποψη της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας για την ανάγκη δημοσιονομικής πειθαρχίας, είχε υιοθετήσει την πολιτική περιστολών.
“Αλλά τώρα έχουμε μια διαφορετική κατάσταση”, πρόσθεσε. “Η οικονομική άνθηση φτάνει στο τέλος της, το κράτος πλέον δανείζεται με αρνητικά επιτόκια και έχουμε ένα μεγάλο επενδυτικό έλλειμμα”.
Οι παρατηρήσεις του αντιπροσωπεύουν μία από τις πιο σημαντικές παρεμβάσεις σε μια μεγάλη συζήτηση σχετικά με το κατά πόσο η αυστηρή προσήλωση της Γερμανίας σε ισορροπημένους προϋπολογισμούς – γνωστή στη Γερμανία ως «schwarze Null» ή «μαύρο μηδέν» – εξακολουθεί να είναι κατάλληλη, ειδικά σε μια εποχή υποχώρησης της ανάπτυξης και ιστορικά χαμηλού κόστους δανεισμού.
Εμπνευστής της δημοσιονομικής πειθαρχίας ήταν ο εμβληματικός υπουργός Οικονομικών Wolfgang Schäuble, σημερινός πρόεδρος της γερμανικής Βουλής, ο οποίος φημίζεται για τον αυστηρό έλεγχο των κυβερνητικών δαπανών. Και μετά από αυτόν, ο διάδοχός του, Olaf Scholz, έκαναν τη Γερμανία να επιτύχει πλεονάσματα του προϋπολογισμού για πέντε χρόνια, βοηθούμενη βέβαια από την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, την υψηλή απασχόληση και τις ισχυρές εξαγωγές που αύξησαν τα έσοδα της κυβέρνησης.
Αλλά οι συνθήκες έχουν αλλάξει. Παρά το ότι η καγκελάριος Μέρκελ επιμένει στη στρατηγική της πειθαρχίας, ωστόσο η γερμανική οικονομία επιβραδύνεται, χτυπημένη από τις εμπορικές τριβές των ΗΠΑ και της Κίνας και τους φόβους για μια αναταραχή μετά το Brexit, ενώ ο κίνδυνος της ύφεσης αυξάνεται. Εν τω μεταξύ, οι οικονομολόγοι και ορισμένοι επιχειρηματίες λένε ότι μια εμμονή με το «schwarze Null» δεν έχει νόημα όταν οι επενδυτές είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για να δανείσουν στη Γερμανία. Η τρέχουσα απόδοση στο γερμανικό δεκαετές ομόλογο είναι μείον 0,60%.