Μετά από μια μεγάλη εκστρατεία για να πείσει τους συμμάχους να απαλλαγούν από τον κινεζικό γίγαντα Huawei, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να αρχίσει να αποτιμά το πόσο αποτελεσματικές – ή άσκοπες – ήταν οι προσπάθειές του. Η εικόνα δεν είναι ενιαία. Χώρες στην Ανατολική Ευρώπη που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη στρατιωτική προστασία των ΗΠΑ μέσω του ΝΑΤΟ έχουν ακολουθήσει σκληρότερη γραμμή. Μεταξύ των «μεγάλων» της Δύσης, η εικόνα είναι διαφορετική, με τη Γερμανία να σταματά μέχρι στιγμής τους σκληρούς περιορισμούς που είχε θέσει στην Huawei.
Ορισμένες χώρες είναι αναποφάσιστες, ενώ άλλες, όπως η Δανία, έχουν λάβει ιδιαίτερα σκληρά μέτρα. Μετά από ένα χρόνο συζήτησης για τους κινδύνους των δικτύων 5G, όλες οι χώρες της ΕΕ αναμένεται να ενημερώσουν τις Βρυξέλλες πριν από το καλοκαίρι πώς σκοπεύουν να εφαρμόσουν τα νέα μέτρα ασφαλείας. Μέτρα που έρχονται μετά την υιοθέτηση από τις χώρες της ΕΕ τον Ιανουάριο μιας κοινής στρατηγικής για τις κυβερνήσεις να περιορίσουν την κυριαρχία της Huawei.
Αρκετές χώρες έκτοτε έχουν μετατρέψει αυτήν τη στρατηγική σε νόμους. Οι αρχές για την κυβερνοασφάλεια θα δώσουν στη δημοσιότητα μια έκθεση προόδου έως τα τέλη Ιουνίου. Τους επόμενους μήνες, ορισμένες χώρες ενδέχεται να αποφασίσουν αν θα αυστηροποιήσουν ή αν θα χαλαρώσουν την προσέγγισή τους, με τους φορείς εκμετάλλευσης τηλεπικοινωνιών να διαδραματίζουν βασικό ρόλο.
Οι CEO των γιγάντων των τηλεπικοινωνιών συμπεριλαμβανομένων των Deutsche Telekom, Vodafone και Telefónica, κάλεσαν τις κυβερνήσεις στα μέσα Μαρτίου να «διασφαλίσουν ότι το αντίστοιχο κόστος αντισταθμίζεται μέσω κατάλληλων μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών ». Έχοντας κλειστές πόρτες, οι επικεφαλής των εταιρειών τηλεπικοινωνίας έχουν κάνει ένα ακόμη βήμα, απειλώντας να μηνύσουν κυβερνήσεις που επιβάλλουν επιπλέον κόστος. Σε χώρες όπως η Γερμανία και η Πολωνία, τα γεράκια ασφαλείας έχουν προειδοποιήσει ότι οι φορείς εκμετάλλευσης προσπαθούν να επιτύχουν συμφωνίες 5G βάσει υπαρχόντων, πιο αδύναμων κανόνων για τη χρήση κινεζικού εξοπλισμού πριν τεθούν σε ισχύ αυστηρότεροι περιορισμοί.
Φίλοι εξ ανατολάς
Η Ουάσιγκτον εξασφάλισε από νωρίς την υποστήριξη της Ρουμανίας, της Πολωνίας, της Εσθονίας, της Λετονίας και της Δημοκρατίας της Τσεχίας οι οποίες έχουν υπογράψει κοινές δηλώσεις ή μνημόνια με την κυβέρνηση των ΗΠΑ σχετικά με την ασφάλεια των δικτύων 5G. Πρόκειται για μη δεσμευτικές, πολιτικές δεσμεύσεις που, εάν εφαρμοστούν, θα περιορίσουν την πρόσβαση στην αγορά σε προμηθευτές που υπόκεινται σε ξένες παρεμβάσεις, δεν διαθέτουν διαφανείς δομές εταιρικής ιδιοκτησίας και παραβιάζουν τους διεθνείς κανόνες δεοντολογίας και την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Ενώ οι δηλώσεις στέλνουν ένα σαφές μήνυμα, έχουν μικρή αξία εάν δεν υποστηρίζονται από το νόμο που υποχρεώνει τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών να τηρούν τους όρους τους. Στην Πολωνία, η κυβέρνηση νομοθέτησε fast track για την ασφάλεια 5G για να διασφαλίσει ότι η επόμενη δημοπρασία ραδιοφάσματος θα περιλαμβάνει αυστηρότερους κανόνες για τους πωλητές υψηλού κινδύνου, υπερισχύοντας της ρυθμιστικής αρχής των τηλεπικοινωνιών. Ο υπουργός Ψηφιακών της Βαρσοβίας είπε τον Φεβρουάριο ότι η χώρα θα περιορίσει τις «υψηλού κινδύνου» τηλεπικοινωνίες 5G με τρόπους που υπερβαίνουν τους ελέγχους ασφαλείας που προτείνει η ΕΕ.
Στην Εσθονία, το κοινοβούλιο ενέκρινε τροποποιήσεις του νόμου περί ηλεκτρονικών επικοινωνιών, οι οποίες θα απαιτούσαν από τους φορείς εκμετάλλευσης να συντονιστούν με την Αρχή τηλεπικοινωνιών της χώρας σχετικά με την ανάπτυξη 5G. Αυτό σημαίνει εισροές από τις υπηρεσίες ασφάλειας και πληροφοριών της χώρας, ανοίγοντας την πόρτα σε πιο περιοριστικά μέτρα εναντίον πωλητών υψηλού κινδύνου.Η Τσεχική Δημοκρατία αποδείχθηκε ισχυρός υποστηρικτής της αμερικανικής προσέγγισης στην ευρωπαϊκή σκηνή, στηρίζοντας τις “Αρχές της Πράγας” που δημιούργησαν μια δυτική συναίνεση γύρω από τους κινέζους πωλητές.
Γερμανία, Τραμπ (σχεδόν) Βατερλό
Η μεγαλύτερη δυσκολία που συνάντησε ο Τραμπ ήταν στο Βερολίνο. Η γερμανική κυβέρνηση ήταν μια από τις πρώτες που δέχτηκαν όχληση από τους αμερικανούς διπλωμάτες για το ζήτημα – και γρήγορα απέρριψε τα επιχειρήματά τους.Ο σκεπτικισμός για τους ισχυρισμούς της Ουάσινγκτον εναντίον της Huawei προκάλεσε την αντίδραση του Βερολίνου το ίδιο όμως και το γεγονός ότι η Ανγκελα Μέρκελ έπεσε θύμα αμερικανών χάκερ. Επιπλέον, οι κορυφαίοι πάροχοι της Γερμανίας Deutsche Telekom και Vodafone διαθέτουν υπάρχοντα δίκτυα τηλεπικοινωνιών 4G που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην Huawei. Η γερμανική κυβέρνηση φοβάται επίσης ότι ο αποκλεισμός της Huawei θα βλάψει σημαντικά τους δεσμούς της με την Κίνα, τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της. Ωστόσο, η συζήτηση συνεχίζεται. Μετά από μήνες πιέσεων από το κοινοβούλιο και τον CSU, το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών πρότεινε στις αρχές του μήνα νομοσχέδιο το οποίο θα θέσει αυστηρότερους όρους στους προμηθευτές 5G, συμπεριλαμβανομένης της παραχώρησης στο υπουργείο νέων εξουσιών για τον αποκλεισμό μη αξιόπιστων προμηθευτών από την αγορά. Ωστόσο, δεν είναι σαφές πώς σχεδιάζει η κυβέρνηση να αξιολογήσει την αξιοπιστία των προμηθευτών. Οι σύμμαχοι της Μέρκελ στην κυβέρνηση εξακολουθούν να είναι δύσπιστοι για τυχόν αυστηρούς περιορισμούς στη χρήση κινεζικού εξοπλισμού. Το πραγματικό ζητούμενο είναι πώς γίνεται αυτό, και ποιος αποφασίζει για την αξιοπιστία », δήλωσε ο Thorsten Benner, διευθυντής του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Δημόσιας Πολιτικής. “Προσπαθούμε και επιτρέπουμε σε εταιρείες να δημιουργούν ανασφαλή δίκτυα.
Η φιλοδοξία της Γαλλίας
Η Γαλλία έχει επιδιώξει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην ασφάλεια 5G στην Ευρώπη ως μέρος των προσπαθειών να αποτελέσει το επίκεντρο της Ευρώπης. Η χώρα έχει υιοθετήσει αυστηρούς εθνικούς ελέγχους ασφάλειας στις πολιτικές ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και σε ό,τι αφορά τους προμηθευτές της σε βασικά τμήματα των δικτύων της. Πέρυσι, πρόσθεσε διατάξεις στους εθνικούς νόμους περί τηλεπικοινωνιών που επιτρέπουν στο γραφείο του πρωθυπουργού, μέσω της υπηρεσίας ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, να εμποδίζει τη χρήση εξοπλισμού δικτύου “RAN” από φορείς εκμετάλλευσης, όπως σταθμοί βάσης και κεραίες. Ο Guillaume Poupard, επικεφαλής αξιωματούχος της κυβερνοασφάλειας της χώρας είναι ξεκάθαρος: «Πρέπει να συνεργαστούν μαζί μας για να προστατεύσουν τα δίκτυά μας. Δεν μπορούν μόνο να προσπαθήσουν να βγάλουν λεφτά. Η Huawei επιδίωξε να κάμψει τις αντιρρήσεις του Παρισιού υποσχόμενη εκατομμύρια επενδύσεις. Ωστόσο η διπλωματική διαμάχη που αφορούσε τον πρέσβη του Πεκίνου στο Παρίσι προκάλεσε ένταση μεταξύ των δύο χωρών,
Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ξεχωρίζουν για τη στρατηγική τους σημασία – τόσο για την Huawei όσο και για την κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Η Ιταλία, η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ, στις αρχές του περασμένου έτους επέκτεινε τους κανονισμούς που επιτρέπουν στην κυβέρνηση να αποκλείσει συμβάσεις μεταξύ παρόχων και πωλητών εξοπλισμού. Στα τέλη του περασμένου έτους ψήφισε νομοθεσία σχετικά με τα όρια της κυβερνοασφάλειας που θέτει νέους κανόνες σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών και IT που χρησιμοποιούνται σε «στρατηγικούς» τομείς. Η κυβέρνηση ολοκληρώνει τώρα έναν κατάλογο επιχειρήσεων, τομέων και κυβερνητικών οργανισμών που θα εμπίπτουν στο αυστηρότερο καθεστώς.
Στο Βέλγιο – μια άλλη χώρα στρατηγικής σημασίας καθώς εκεί είναι η έδρα του ΝΑΤΟ και των κύριων θεσμικών οργάνων της ΕΕ – οι υπηρεσίες πληροφοριών ενημέρωσαν την κυβέρνηση πώς μπορεί να περιορίσει τη χρήση “μη αξιόπιστων προμηθευτών” .
Η Ολλανδία που θεωρείται παραδοσιακά σύμμαχος των ΗΠΑ σε θέματα κυβερνοασφάλειας υιοθέτησε τον Δεκέμβριο νέες διατάξεις που της επιτρέπουν να απαγορεύσει κινεζικές εταιρείες από την αγορά με την υποψία ότι θα μπορούσαν να σαμποτάρουν ένα δίκτυο ή έχουν στενούς δεσμούς με ξένες κυβερνήσεις που βλάπτουν την ασφάλεια.
Οι αναποφάσιστοι
Πρόκειται για τις χώρες που δοκιμάζουν με… επιτυχία την υπομονή Τραμπ. Πολλές κυβερνήσεις εξακολουθούν να είναι σε διαβουλεύσεις με εταιρείες τηλεπικοινωνιών, υπηρεσίες πληροφοριών και ρυθμιστικές αρχές σχετικά με την πρόταση νομικών αλλαγών που θα αποκάλυπταν προμηθευτές υψηλού κινδύνου. Αυτό συμβαίνει στη Μαδρίτη, τη Λισαβόνα, το Λουξεμβούργο, τη Στοκχόλμη, τη Βιέννη, το Ελσίνκι και άλλες πρωτεύουσες. Στην Ισπανία η Telefónica δήλωσε ότι θα μειώσει την παρουσία του κιτ Huawei σε νέα δίκτυα (αλλά εξακολουθεί να προμηθεύεται τον κινέζικο προμηθευτή), ενώ η Orange δήλωσε ότι θα χρησιμοποιήσει ZTE, Huawei και Ericsson στην Ισπανία. Στη Σουηδία, πατρίδα του κύριου ανταγωνιστή της Huawei, Ericsson, και στη Φινλανδία, όπου εδρεύει η Nokia, οι κυβερνήσεις εξακολουθούν να συζητούν πώς θα ενισχύσουν τους κανονισμούς ασφαλείας στην αγορά τηλεπικοινωνιών.
Η χώρα- έκπληξη
Στη Δανία, η κυβέρνηση ετοιμάζει νομοθεσία που θα ορίζει ολόκληρο το δίκτυό της 5G ως κρίσιμη υποδομή με αυστηρά πρωτόκολλα ασφαλείας. Η προσέγγιση της Κοπεγχάγης θα αναδιαμορφώσει την αγορά τηλεπικοινωνιών δίνοντας θέση στην Huawei. Η κίνηση ήρθε μετά από μια διπλωματική καταιγίδα μεταξύ Κίνας και Δανίας σχετικά με το ρόλο της Huawei. Ο Κινέζος πρέσβης στη Δανία σύμφωνα με πληροφορίες του Politico είπε ότι το Πεκίνο θα προχωρήσει σε ακύρωση της εμπορικής συμφωνίας μεταξύ των Νήσων Φερόε (αυτόνομο τμήμα της Δανίας) και της Κίνας εάν η Huawei δεν ήταν σε θέση να εξασφαλίσει συμβόλαια 5G στο νησί.
Η Βρετανία ακολουθεί την Ευρώπη
Το Ηνωμένο Βασίλειο ηγήθηκε της συζήτησης στην ΕΕ σχετικά με την ασφάλεια των δικτύων 5G έως ότου αποχώρησε από το μπλοκ τον Φεβρουάριο. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον στα τέλη Ιανουαρίου ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του θα επιτρέψει στην Huawei να πουλήσει εξοπλισμό για δίκτυα 5G, αλλά θα διατηρήσει την πρόσβασή της περιορισμένη σε περιφερειακά, μη ευαίσθητα τμήματα του δικτύου.