Με την προσδοκία εξεύρεσης κοινού εδάφους, για συμφωνία σε όρους επανέναρξης των συνομιλιών, από το σημείο στο οποίο είχαν διακοπεί το καλοκαίρι του 2017 στο Κραν Μοντανά – συναντώνται σήμερα ατύπως, ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί. Τα δύο χρόνια που παρήλθαν από την κατάρρευση της Διάσκεψης για τη Κύπρο, έχουν διευρύνει την απόσταση στις θέσεις των δύο πλευρών και έχουν πλήξει σημαντικά και την προσωπική σχέση Αναστασιάδη – Ακιντζί, η οποία είχε θεωρηθεί ως ένα στοιχείο που θα διευκόλυνε την διαδικασία.

Από τη σημερινή συνάντηση δεν θα πρέπει να αναμένονται θαύματα, αν λάβει κάποιος υπόψη πως αυτή γίνεται στη σκιά των φλύαρων απειλητικών δηλώσεων Τούρκων αξιωματούχων, οι οποίοι λίγο ενδιαφέρονται για την επίλυση του Κυπριακού, το οποίο όμως το θεωρούν συστατικό της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας, για συμμετοχή στις συνέργειες των χωρών της ανατολικής Μεσογείου στο ενεργειακό πεδίο.

Αναστασιάδης και Ακιντζί μεταβαίνουν στις 9:30 το πρωί στην οικία της αντιπροσώπου του ΓΓ του ΟΗΕ, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, στη νεκρή ζώνη, με δηλωμένες τις θέσεις τους.

Η Ελληνοκυπριακή πλευρά, έχει καταστήσει σαφές ότι για να προχωρήσει η διαδικασία θα πρέπει να γίνουν βήματα από τη Τουρκία, στα θέματα των εγγυήσεων και της ασφάλειας, με τερματισμό των εγγυήσεων του 1960 και αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Παράλληλα για να προχωρήσει η διαδικασία, θα πρέπει να τερματιστούν οι ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ και οι μεθοδεύσεις για άνοιγμα της κλειστής πόλης της Αμμοχώστου υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση.

Η Τουρκοκυπριακή πλευρά, χειραγωγούμενη από την Άγκυρα, θέτει ως θέμα την συνδιαχείριση του φυσικού αερίου πριν από την επίλυση του Κυπριακού, και την πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων με δικαίωμα της τουρκοκυπριακής κοινότητας να μπλοκάρει κάθε απόφαση του ομοσπονδιακού κράτους, με την απαίτηση της για τουλάχιστον μία θετική ψήφο Τουρκοκύπριου σε κάθε απόφαση της κεντρικής κυβέρνησης.

Η συμφωνία σε αυτά τα θέματα δεν αναμένεται βεβαίως να επιτευχθεί στη σημερινή άτυπη συνάντηση, αλλά θα μπορούσαν να βρεθούν τρόποι για ουσιαστική συζήτηση, στην βάση των 6 σημείων που περιλαμβάνει το πλαίσιο Γκουτέρες που είχε τεθεί στο Κραν Μοντανά τον Ιούλιο του 2017.

Μετά τη συνάντηση δεν έχουν προγραμματιστεί κοινές δηλώσεις Αναστασιάδη – Ακιντζί, οι οποίοι αναμένεται να τοποθετηθούν όταν επιστρέψουν στην βάση τους, στις ελεύθερες και τις κατεχόμενες περιοχές.

Το στίγμα θα το δώσει η ανακοίνωση της εκπροσώπου του ΟΗΕ, η οποία θα ξεκαθαρίζει αν υπήρξε ακόμα ένα «ναυάγιο» ή άνοιξε μια διέξοδος για συνέχιση της διαδικασίας κάτι που θεωρείται ως το πιθανότερο σενάριο, ιδιαιτέρως κατόπιν των εκκλήσεων και του αυξημένου ενδιαφέροντος εκ μέρους του ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να αναμένεται επίσκεψη της ειδικής απεσταλμένης του ΓΓ του ΟΗΕ Τζέιν Χολ Λούτ, ώστε να προετοιμαστεί η κοινή συνάντηση Αναστασιάδη – Ακιτζί – Γκουτέρες στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Για να προχωρήσουν όμως οι διεργασίες, θα πρέπει η Τουρκία να τερματίσει τις δραστηριότητες των γεωτρητικών πλοίων Φατίχ και Γιαβούζ και του ερευνητικού πλοίου Μπαρμπαρός στη Κυπριακή ΑΟΖ. Η περίοδος προσφέρεται καθώς ως το τέλος του 2019 δεν προβλέπονται νέες γεωτρήσεις ούτε εκ μέρους της Κυπριακή Δημοκρατίας, αφού οι εταιρείες Total και ENI έχουν σχεδιάσει γεωτρήσεις εντός του 2020. Επίσης θα πρέπει να τερματιστούν και οι όποιες κινήσεις γίνονται εκ μέρους του ψευδοκράτους στην Αμμόχωστο.

Τετελεσμένα

Το κλειδί για τις όποιες εξελίξεις στο Κυπριακό το κρατάει η Τουρκία, η οποία επιχειρεί να δημιουργήσει τετελεσμένα στην ανατολική Μεσόγειο, θεωρώντας πως θα μπορούσε να βγει από την απομόνωση στην οποία έχει περιέλθει. Οι γεωτρήσεις στα δυτικά και τα ανατολικά της Κύπρου, έχουν ως βασικό στόχο τη δημιουργία «γκρίζων ζωνών», ώστε να καταγραφούν οι απαιτήσεις της Άγκυρας. Αν μάλιστα εντοπιστούν κοιτάσματα τότε η θέση της θα ισχυροποιηθεί, με την επίκληση της προστασία των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων.

Τον ίδιο στόχο εξυπηρετεί και η είσοδος εμπειρογνωμόνων για καταγραφή περιουσιών στην κλειστή πόλη της Αμμοχώστου. Με τη δημιουργία τετελεσμένων, η τουρκική πλευρά θα απαιτήσει μορατόριουμ στις ερευνητικές και γεωτρητικές δραστηριότητες και τη Κυπριακής Δημοκρατίας, τις οποίες χαρακτηρίζει ως μονομερείς ενέργειες της ελληνοκυπριακής πλευράς.

Πολλά θα εξαρτηθούν και από το ευρύτερο γεωστρατηγικό περιβάλλον και ιδιαιτέρως από την εξέλιξη των σχέσεων της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, ενώ από τις κινήσεις σε αυτή τη πολύπλοκή σκακιέρα, δεν πρέπει κανείς να αγνοεί και τις εξελίξεις στη Συρία.

Φτιάχνουν κλίμα με απειλές

Χθες ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος πραγματοποίησε επίσκεψη στη κατεχόμενη Κύπρο, για τους «εορτασμούς» για την 55η επέτειο των βομβαρδισμών της Τηλλυρίας, από τη τουρκική αεροπορία το 1964, δεν παρέλειψε να δώσει συνέχεια στο μπαράζ προκλήσεων και απειλών. Ο κ. Ακάρ συνοδευόμενος από την ηγεσία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, δήλωσε πως οι Τούρκοι, με καλή διάθεση και σεβόμενοι το διεθνές δίκαιο, στο πλαίσιο των σχέσεων καλής γειτονίας, περιμένουν να λυθούν τα προβλήματα με ειρηνικό τρόπο, από την άλλη όμως, αυτό δεν πρέπει να εκληφθεί ως αδυναμία.

«Ας μην δοκιμάσουν την ισχύ, και τις δυνάμεις μας» σημείωσε, γιατί «το τίμημα θα είναι βαρύ, αυτό το έχουμε πει σε κάθε ευκαιρία, με όλους τους κατάλληλους τρόπους και θα συνεχίσουμε να το λέμε». Όλα αυτά ενώ πάνω από τη Κύπρο πετούσαν τουρκικά F-16.

Ο Τούρκος υπουργός άμυνας έκανε λόγο για σημαντική έκκληση από πλευράς του Μ. Ακιντζί και της Τουρκίας προς την Ελληνοκυπριακή πλευρά, «στο όνομα της ειρήνης και της φιλίας», παραπέμποντας στην πρόταση για το φυσικό αέριο. Ανέφερε ακόμη ότι «η έκκληση για να δημιουργηθεί μια κοινή επιτροπή υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών που θα αφορά τις εργασίες για τους υδρογονάνθρακες στην ανατολική Μεσόγειο, δυστυχώς δεν έγινε αποδεκτή από τους γείτονές μας στον νότο, την ελληνοκυπριακή διοίκηση της νότιας Κύπρου». Πρόσθεσε ότι «παρά τις εξελίξεις αυτές, η Τουρκία με πείσμα υπερασπίζεται τα ίσα κυριαρχικά δικαιώματα στη θαλάσσια περιοχή στην ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο και θεωρεί ότι οι πηγές πρέπει να διαμοιραστούν με δίκαιο τρόπο, να καθοριστεί με συμφωνία όλων των χωρών με χωρικά ύδατα στην περιοχή».

Η Τουρκία, συνέχισε, ως εγγυήτρια χώρα, σε θαλάσσια περιοχή της αρμοδιότητάς της και στην αντίστοιχη που αδειοδοτήθηκε από το ψευδοκράτος, προβαίνει σε δραστηριότητες, συνεχίζει και θα συνεχίσει, όπως είπε. Επιθυμία τους, ανέφερε, η Ελλάδα και η ελληνοκυπριακή πλευρά, να σκεφτούν κι αυτές, όπως οι ίδιοι, στο πλαίσιο καλής γειτονίας και με τρόπο που να δείχνει σεβασμό προς το διεθνές δίκαιο, να ενεργήσουν σκεπτόμενοι πόσα μπορούν όλοι μαζί να κερδίσουν από έναν δίκαιο διαμοιρασμό των πηγών.

Πιστεύουν, είπε ο Τούρκος υπουργός άμυνας, ότι σε συνεργασία με τη νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα και με αμοιβαία εμπιστοσύνη μπορούν να υπερπηδηθούν τα προβλήματα στο Αιγαίο, την ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο. «Αυτό θέλουμε να πιστεύουμε. Στόχος μας η ειρήνη στο νησί, η σταθερότητα και η ευμάρεια. Οι στόχοι μας, οι σκέψεις μας, είναι αυτό. Να επιτευχθεί στην Κύπρο μια περιεκτική, μόνιμη και δίκαιη λύση, διζωνική, δικοινοτική, βασισμένη στην πολιτική ισότητα που θα φέρει ειρήνη, ευμάρεια και σταθερότητα». «Δεν θα επιτραπεί» τόνισε ο Χ. Ακάρ «με τετελεσμένα να υπάρξει σφετερισμός των δικαιωμάτων της Τουρκίας και του ψευδοκράτους. Αυτή η αποφασιστικότητά μας πρέπει να γίνει καλά αντιληπτή».

Ακιντζί: Δεν είμαστε μειονότητα

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί είπε πως στόχος πρέπει να είναι η δημιουργία ενός μέλλοντος που θα λαμβάνει υπό εγγύηση την πολιτική ισότητα των δύο «λαών», την ελευθερία και την ασφάλεια. «Η ισότητα είναι ένα από τα βασικά στοιχεία για να ζει κάποιος ανθρώπινα και πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν πρόκειται να επιτρέψουμε να υποβιβασθούμε σε μια μειονότητα». Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι Τουρκοκύπριοι αποτελούν το 18% του πληθυσμού και οι Ελληνοκύπριοι το 82%, με τη Τουρκία να επιμένει στην εξίσωση των δύο πλευρών.

Θα ενδυναμωθούμε σε κάθε τομέα, δήλωσε ο Μ. Ακιντζί αναφερόμενος στο ψευδοκράτος, και αυτή τη δύναμη θα τη χρησιμοποιήσουμε ως μια βάση για μια μόνιμη ειρήνη. «Πολλές θα είναι οι απώλειες από νέους πολέμους, ενώ από μια μόνιμη και δίκαιη λύση δεν μπορούν να υπάρξουν απώλειες».

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης αναφερόμενος χθες στη σημερινή συνάντηση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη είπε: «Παρήλθε εδώ και καιρό ο χρόνος για να δείξουμε την απαραίτητη συμπεριφορά ώστε να επιτευχθεί ένα κλίμα μόνιμης ειρήνης στο νησί μας. Ελάτε να κάνουμε την Κύπρο αντί το επίκεντρο συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων, σε πεδίο συνεργασίας και ειρήνης. Δείχνοντας σεβασμό ο ένας στα δικαιώματα του άλλου, τα πιθανά ενεργειακά αποθέματα, ας τα αξιολογήσουμε ως ένα στοιχείο, όχι διαχωριστικό για τις κοινότητες, αλλά ενοποιητικό για ένα κοινό όφελος».

Διαβάστε περισσότερα στο protothema.gr