Η Επιτροπή ενέκρινε σήμερα πρόταση σύστασης του Συμβουλίου προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα τυχόν μέτρα περιορισμού της ελεύθερης κυκλοφορίας που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη λόγω της πανδημίας του κορονοϊού συντονίζονται και κοινοποιούνται με σαφήνεια σε επίπεδο ΕΕ.
Η πρόταση της Επιτροπής καθορίζει τέσσερις βασικούς τομείς στους οποίους τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεργάζονται στενότερα:
Κοινά κριτήρια και κατώτατα όρια για τη λήψη αποφάσεων από τα κράτη μέλη σχετικά με τη θέσπιση ταξιδιωτικών περιορισμών·
Αποτύπωση των κοινών κριτηρίων με χρήση συμφωνημένου χρωματικού κώδικα·
Κοινό πλαίσιο για τα μέτρα που εφαρμόζονται στους ταξιδιώτες που προέρχονται από περιοχές υψηλού κινδύνου·
Σαφής και έγκαιρη ενημέρωση του κοινού σχετικά με τυχόν περιορισμούς
Η κ. Στέλλα Κυριακίδου, Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, δήλωσε τα εξής: «Σήμερα προτείνουμε στα κράτη μέλη μας μια καλά συντονισμένη, προβλέψιμη και διαφανή προσέγγιση όσον αφορά τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, όπου αυτοί είναι αναγκαίοι, έχοντας πάντα ως προτεραιότητα την προστασία της δημόσιας υγείας. Πρέπει να αποφύγουμε την περαιτέρω διατάραξη των ήδη εύθραυστων οικονομιών και την πρόσθετη αβεβαιότητα για τους πολίτες, που έχουν υποστεί τεράστιες θυσίες. Το αναμένουν αυτό από εμάς μετά από τόσους μήνες που ζουν με τη νόσοCOVID-19.»
Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης, κ. Ντιντιέ Ρεντέρς, δήλωσε τα εξής: «Το δικαίωμά μας να κυκλοφορούμε ελεύθερα στην ΕΕ έχει πληγεί σοβαρά από την πανδημία. Για τους πολλούς πολίτες που εξαρτώνται καθημερινά από ταξίδια και μετακινήσεις χωρίς προσκόμματα, η κακοφωνία των εθνικών κανόνων στην ΕΕ είναι ιδιαίτερα προβληματική. Θέλουμε να απλοποιήσουμε τα πράγματα. Προτείνουμε απλά και χωρίς διακρίσεις κριτήρια, τα οποία είναι εύκολο να τηρηθούν από τα κράτη μέλη και επιτρέπουν τη σωστή ενημέρωση των Ευρωπαίων.»
Η κ. Ίλβα Γιούανσον, Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, δήλωσε: «Από τον Μάρτιο η Επιτροπή έχει αναπτύξει και παράσχει μια στέρεη βάση συστάσεων προς τα κράτη μέλη για τον έλεγχο των εσωτερικών και των εξωτερικών συνόρων. Τα σημερινά μέτρα εδράζονται σ’ αυτή τη βάση, ώστε να μπορέσουμε να επωφεληθούμε πλήρως από τον χώρο Σένγκεν μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο επιθυμούμε ένα σαφές ‘πράσινο, πορτοκαλί, κόκκινο’ σύστημα και όχι ένα καλειδοσκόπιο επιμέρους μέτρων».
Κοινά κριτήρια
Σήμερα υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των κριτηρίων που εφαρμόζει κάθε κράτος μέλος για τη θέσπιση μέτρων που περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Επιτροπή προτείνει σε κάθε κράτος μέλος να λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια κατά τη θέσπιση τυχόν περιοριστικών μέτρων:
- Συνολικός αριθμός των ανακοινωθέντων νέων κρουσμάτωνCOVID-19 ανά 100 000 άτομα σε συγκεκριμένη περιοχή κατά τη διάρκεια περιόδου 14 ημερών·
- Ποσοστό θετικών τεστ επί του συνόλου των τεστ COVID-19 που διενεργήθηκαν σε συγκεκριμένη περιοχή κατά τη διάρκεια περιόδου 7 ημερών·
- Αριθμός των τεστ που διενεργήθηκαν για τη νόσο COVID-19 ανά 100 000 άτομα σε συγκεκριμένη περιοχή κατά τη διάρκεια περιόδου 7 ημερών.
- Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν τα στοιχεία αυτά σε εβδομαδιαία βάση στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να παρέχουν αυτά τα στοιχεία και σε περιφερειακό επίπεδο, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα τυχόν μέτρα θα μπορούν να περιορίζονται μόνο στις περιοχές όπου είναι απολύτως αναγκαία.
- Αν το κράτος μέλος αναχώρησης έχει εβδομαδιαίο ποσοστό τεστ άνω των 250 ανά 100 000 άτομα, η Επιτροπή προτείνει στα κράτη μέλη να μην περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία των ατόμων που ταξιδεύουν από άλλο κράτος μέλος αν:
- ο συνολικός αριθμός των ανακοινωθέντων νέων κρουσμάτωνCOVID-19 σε συγκεκριμένη περιοχή είναι το πολύ 50 κρούσματα ανά 100 000 άτομα κατά τη διάρκεια περιόδου 14 ημερών, Ή,
- το ποσοστό θετικών τεστ επί του συνόλου των τεστ COVID-19 που διενεργήθηκαν σε συγκεκριμένη περιοχή είναι μικρότερο από 3 %.
Κοινός χρωματικός κώδικας
Κωδικοποίηση με χρώματα
Με βάση τα στοιχεία που θα παρέχουν τα κράτη μέλη, η Επιτροπή προτείνει να δημοσιεύει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων χάρτη των χωρών της ΕΕ και του ΕΟΧ, που θα επικαιροποιείται σε εβδομαδιαία βάση, με κοινό χρωματικό κώδικα, προς υποστήριξη των κρατών μελών και των ταξιδιωτών. Η Επιτροπή προτείνει τα ακόλουθα χρώματα:
Πράσινο για περιοχή στην οποία ο συνολικός αριθμός των ανακοινωθέντων νέων κρουσμάτωνCOVID-19 είναι μικρότερος από 25 κατά τη διάρκεια περιόδου 14 ημερών ΚΑΙ το ποσοστό θετικών τεστ επί του συνόλου των τεστCOVID-19 είναι μικρότερο από 3 %·
Πορτοκαλί για περιοχή στην οποία ο συνολικός αριθμός των ανακοινωθέντων νέων κρουσμάτωνCOVID-19 είναι μικρότερος από 50 κατά τη διάρκεια περιόδου 14 ημερών, ΑΛΛΑ το ποσοστό θετικών τεστ επί του συνόλου των τεστCOVID-19 είναι τουλάχιστον 3 % Ήο συνολικός αριθμός των ανακοινωθέντων νέων κρουσμάτωνCOVID-19 κυμαίνεται μεταξύ 25 και 150, ΑΛΛΑ το ποσοστό θετικών τεστ επί του συνόλου των τεστCOVID-19 είναι μικρότερο από 3 %·
Κόκκινο για περιοχή στην οποία ο συνολικός αριθμός των ανακοινωθέντων νέων κρουσμάτωνCOVID-19 είναι μεγαλύτερος από 50 κατά τη διάρκεια περιόδου 14 ημερών ΚΑΙ το ποσοστό θετικών τεστ επί του συνόλου των τεστCOVID-19 είναι τουλάχιστον 3 % Ήο συνολικός αριθμός των ανακοινωθέντων νέων κρουσμάτωνCOVID-19 υπερβαίνει τα 150 κρούσματα ανά 100 000 άτομα κατά τη διάρκεια περιόδου 14 ημερών·
Γκρίζο, αν δεν υπάρχουν επαρκείς διαθέσιμες πληροφορίες για την αξιολόγηση των κριτηρίων που προτείνει η Επιτροπή Ή αν ο αριθμός των τεστ COVID-19 ανά 100 000 άτομα είναι μικρότερος από 250.
Κοινή προσέγγιση για τους ταξιδιώτες που προέρχονται από περιοχές υψηλού κινδύνου
Η Επιτροπή προτείνει στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν κοινή προσέγγιση όσον αφορά την αντιμετώπιση των ταξιδιωτών που προέρχονται από ζώνες «υψηλού κινδύνου». Τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να αρνούνται την είσοδο των ατόμων που ταξιδεύουν από άλλα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη που θεσπίζουν περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία με βάση τις δικές τους διαδικασίες λήψης αποφάσεων θα μπορούσαν να απαιτούν τα εξής:
Τα άτομα που ταξιδεύουν από περιοχή χαρακτηρισμένη «κόκκινη» ή «γκρίζα» είτε να υποβάλλονται σε καραντίνα διάρκειας 14 ημερώνΕΙΤΕ να υποβάλλονται σε τεστCOVID-19 μετά την άφιξή τους —η υποβολή σε τεστ COVID-19 είναι η προτιμώμενη επιλογή·
Όταν αυτό δικαιολογείται, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο να συνιστάται στα άτομα που ταξιδεύουν από περιοχή χαρακτηρισμένη «πορτοκαλί» να υποβάλλονται τουλάχιστον σε τεστ COVID-19 πριν από την αναχώρηση ή κατά την άφιξή τους.
Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να απαιτούν από τα άτομα που φθάνουν από περιοχή χαρακτηρισμένη ως «κόκκινη», «πορτοκαλί» ή «γκρίζα» να υποβάλλουν έντυπα εντοπισμού επιβατών, ιδίως για τα άτομα που φθάνουν αεροπορικώς, τηρουμένων των απαιτήσεων προστασίας δεδομένων. Οι ταξιδιώτες με ουσιώδη καθήκοντα ή ανάγκες -όπως οι εργαζόμενοι που ασκούν κρίσιμα επαγγέλματα, οι μεθοριακοί και οι αποσπασμένοι εργαζόμενοι, οι σπουδαστές ή οι δημοσιογράφοι κατά την άσκηση των καθηκόντων τους- δεν θα πρέπει να υποχρεώνονται να υποβληθούν σε καραντίνα.
Σαφής και έγκαιρη ενημέρωση του κοινού
Η Επιτροπή προτείνει στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή να παρέχουν στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή, σε εβδομαδιαία βάση, λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τους επικείμενους περιορισμούς της ελεύθερης κυκλοφορίας ή σχετικά με την άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών. Οι αλλαγές θα πρέπει να κοινοποιούνται μία εβδομάδα πριν από την έναρξη ισχύος τους.
Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει επίσης να δημοσιοποιούνται στη διαδικτυακή πλατφόρμα «Re-open EU», με σύνδεσμο προς τον χάρτη που θα δημοσιεύεται σε εβδομαδιαία βάση από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων.
Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις χρειάζονται προβλεψιμότητα. Τα κράτη μέλη πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ελαχιστοποιήσουν τον κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο των ταξιδιωτικών περιορισμών. Η προσπάθεια αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει την παροχή πληροφοριών στο κοινό με σαφή, περιεκτικό και έγκαιρο τρόπο.
Ιστορικό
Το δικαίωμα των Ευρωπαίων πολιτών να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα από τα πλέον πολύτιμα επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και σημαντικός μοχλός της οικονομίας μας. Τυχόν περιορισμοί στο θεμελιώδες δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της ΕΕ θα πρέπει να θεσπίζονται μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητοι και να είναι συντονισμένοι, αναλογικοί και χωρίς διακρίσεις, για την αντιμετώπιση κινδύνων για τη δημόσια υγεία. Για να περιοριστεί η εξάπλωση της νόσου COVID-19, τα κράτη μέλη θέσπισαν διάφορα μέτρα, ορισμένα από τα οποία είχαν αντίκτυπο στην ελεύθερη κυκλοφορία. Για την πρόληψη της διασποράς του ιού, τη διαφύλαξη της υγείας των πολιτών και τη διατήρηση της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της Ένωσης υπό ασφαλείς συνθήκες, είναι απαραίτητη η εφαρμογή μιας καλά συντονισμένης, προβλέψιμης και διαφανούς προσέγγισης όσον αφορά την επιβολή περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία. Μια τέτοια προσέγγιση είναι σημαντική για τα εκατομμύρια πολιτών που βασίζονται καθημερινά στη δυνατότητα να πραγματοποιούν απρόσκοπτα διασυνοριακές μετακινήσεις ή ταξίδια και έχει ζωτική σημασία για τις προσπάθειές μας να ξεκινήσουμε με ασφάλεια την ανασυγκρότηση της οικονομίας.
Επόμενα βήματα
Η πρόταση της Επιτροπής για σύσταση του Συμβουλίου θα συζητηθεί από το Συμβούλιο με σκοπό την έγκρισή της κατά τις προσεχείς εβδομάδες.