Η ING επισημαίνει ότι ο δεύτερος γύρος των γαλλικών βουλευτικών εκλογών έληξε με μια έκπληξη: Το κόμμα της Μαρίν Λεπέν κέρδισε πολύ λιγότερες έδρες από όσες έδειχναν οι δημοσκοπήσεις. Αλλά τελικά, όπως αναμενόταν, καμία πολιτική ομάδα δεν έχει πλειοψηφία, βυθίζοντας τη Γαλλία ακόμη περισσότερο στο άγνωστο.
Μετά τον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών, πολλοί από τους υποψηφίους που προκρίθηκαν για τον δεύτερο γύρο αποσύρθηκαν, ώστε οι ψηφοφόροι τους να ψηφίσουν τον εναπομείναντα υποψήφιο κατά του Rassemblement National (RN).
«Στο τέλος του δεύτερου γύρου των εκλογών, δεν μπορούμε παρά να συμπεράνουμε ότι αυτή η στρατηγική κατά του κόμματος της Μαρίν Λεπέν απέδωσε: οι ψηφοφόροι συμμετείχαν μαζικά (το ποσοστό συμμετοχής 67,5% ήταν πρωτοφανές) και ψήφισαν μαζικά κατά του RN και των συμμάχων του, οι οποίοι κατέλαβαν μόλις 143 έδρες από τις 577 του Κοινοβουλίου. Αυτός είναι λιγότερος από τον μισό αριθμό εδρών που απαιτούνται για την απόλυτη πλειοψηφία», εξηγεί η ολλανδική τράπεζα.
Ο μεγάλος ωφελημένος της ψηφοφορίας της Κυριακής ήταν το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP), το αριστερό μπλοκ που συγκεντρώνει κυρίως την άκρα αριστερά (La France Insoumise- LFI), τους Σοσιαλιστές (PS) και τους Οικολόγους (EELV). Κέρδισε 182 έδρες. Αυτό απέχει ακόμη πολύ από την απόλυτη πλειοψηφία, αλλά είναι πολύ περισσότερο από ότι προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι εντός του NFP, τα μέλη του LFI και του PS είναι στήθος με στήθος (περίπου 75 με 80 έδρες το καθένα). Αυτό είναι σημαντικό για τον εσωτερικό συσχετισμό δυνάμεων του NFP και τη στάση του τις επόμενες ημέρες/εβδομάδες.
Το μπλοκ υπέρ του προέδρου Μακρόν (Ensemble) κέρδισε 168 έδρες. Ομολογουμένως, σε σύγκριση με τις 250 έδρες που κατείχαν στο κοινοβούλιο από το 2022, πρόκειται για μια βαριά ήττα. Αλλά το μπλοκ είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στη νέα συνέλευση, μπροστά από το RN, και ξεπερνά κατά πολύ τις δημοσκοπήσεις που τους έδιναν λιγότερες από 100 έδρες στο τέλος των εκλογών.
Τέλος, η παραδοσιακή δεξιά (Les Républicains – LR) κέρδισε 46 έδρες. Υπενθυμίζεται ότι την επομένη της διάλυσης του κοινοβουλίου, στις 9 Ιουνίου, ο πρόεδρος του κόμματος Eric Ciotti ανακοίνωσε συμμαχία με το RN, αν και δεν επρόκειτο για συλλογική απόφαση του κόμματος. Αυτό οδήγησε στην κατάρρευση του κόμματος. Η καλή βαθμολογία των εκλεγμένων που δεν ακολούθησαν τη συμμαχία με το RN ακούγεται επομένως σαν αποκήρυξη του Ciotti.
«Εν ολίγοις, το γαλλικό κοινοβούλιο είναι πιο διχασμένο από ποτέ, αποτελούμενο κυρίως από τρία μπλοκ: Αριστερά – 182 έδρες, Κέντρο – 168 έδρες, Ακροδεξιά 143 έδρες. Όπως είχαμε προβλέψει πριν από τις εκλογές, κανένα μπλοκ δεν μπορεί να διεκδικήσει την απόλυτη πλειοψηφία», υπογραμμίζει η τράπεζα.
Τι να περιμένουμε μετά το δεύτερο γύρο των εκλογών
Σύμφωνα με την παράδοση, ο πρωθυπουργός Ατάλ υπέβαλε σήμερα την παραίτησή του στον πρόεδρο Μακρόν, με τον Γάλλο πρόεδρο να τον διατηρεί στην πρωθυπουργία, μέχρι να διοριστεί νέος πρωθυπουργός. Το σημείο-κλειδί είναι ο νέος πρωθυπουργός. Πρώτον, ας θυμηθούμε ότι η κυβέρνηση του Ατάλ δεν είχε την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Αυτό δημιούργησε μια εξαιρετικά ασταθή κατάσταση, με την κυβέρνηση να επιβάλλει τη νομοθεσία (χρησιμοποιώντας το άρθρο 49.3 του Συντάγματος), συμπεριλαμβανομένης της εξαιρετικά αντιδημοφιλούς συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης. Αυτό έχει οδηγήσει σε αυξανόμενη απογοήτευση του κοινού. Μια κατάσταση κυβέρνησης μειοψηφίας είναι επομένως αρκετά πιθανή, αλλά θα οδηγούσε μόνο σε μεγαλύτερη πολιτική αστάθεια και απογοήτευση των ψηφοφόρων.
Η ING προβλέπει δύο σενάρια:
Σενάριο Ι: Κυβέρνηση μειοψηφίας
Τα γαλλικά πολιτικά κόμματα δεν συνηθίζουν να κάνουν παραχωρήσεις προκειμένου να δημιουργήσουν ένα πρόγραμμα γύρω από έναν συνασπισμό με άλλα κόμματα. Χθες το βράδυ, οι ηγέτες του NFP, του μεγαλύτερου σε αριθμό εδρών μπλοκ, διεκδίκησαν τη νίκη και δεν έκαναν καμία παραχώρηση απαιτώντας την εφαρμογή ολόκληρου του προγράμματός τους. Άλλοι πολιτικοί ηγέτες, κυρίως των Les Républicains, ανακοίνωσαν επίσης ότι θέλουν να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους και δεν επιθυμούν κανένα συνασπισμό. Αν τα πολιτικά κόμματα διατηρήσουν αυτές τις θέσεις, θα ακολουθήσει μια μακρά περίοδος αστάθειας.
Ο πρόεδρος Μακρόν θα αναγκαστεί να δοκιμάσει διαφορετικές φόρμουλες. Θα μπορούσε να διορίσει έναν πρωθυπουργό από το αριστερό μπλοκ. Αλλά χωρίς απόλυτη πλειοψηφία, και δεδομένης της ριζοσπαστικής φύσης του κοινωνικοοικονομικού του προγράμματος, το αριστερό μπλοκ δεν θα μπορέσει να περάσει ούτε έναν νόμο, εκτός αν χρησιμοποιήσει το εργαλείο (άρθρο 49.3 για την επιβολή νομοθεσίας) που τόσο πολύ κατήγγειλε το ίδιο κατά τη διάρκεια της προηγούμενης νομοθετικής περιόδου. Μια πρόταση μομφής θα κατατεθεί πιθανότατα πολύ γρήγορα, ρίχνοντας την κυβέρνηση.
Εναλλακτικά, ο πρόεδρος Μακρόν θα μπορούσε να διορίσει έναν πρωθυπουργό από το στρατόπεδό του και να επιστρέψει στην κατάσταση που επικρατούσε πριν από τη διάλυση. Είναι αλήθεια ότι το κοινοβουλευτικό του μπλοκ έχει πλέον μόνο 168 έδρες, αλλά το αριστερό μπλοκ δεν έχει στην πραγματικότητα πολύ περισσότερες. Ωστόσο, το αποτέλεσμα θα ήταν το ίδιο (πρόταση μομφής), δεδομένης της απροθυμίας των άλλων κομμάτων να κάνουν παραχωρήσεις στο στρατόπεδο του προέδρου. Το τελευταίο θα μπορούσε ακόμη και να προσπαθήσει να διορίσει έναν δεξιό πρωθυπουργό, αλλά και πάλι χωρίς πραγματική βιωσιμότητα. Η αστάθεια θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο του 2025, αφού ο πρόεδρος δεν μπορεί να προκηρύξει νέες εκλογές πριν από αυτό. Με σημαντικές προθεσμίες να πλησιάζουν, μια τέτοια αστάθεια σε πολιτικό επίπεδο είναι πιθανό να οδηγήσει σε οικονομική αστάθεια και ανυπόμονες χρηματοπιστωτικές αγορές.
Σενάριο ΙΙ: Μάθηση της συνεργασίας
Τα αποτελέσματα αυτών των εκλογών θα μπορούσαν να ειδωθούν υπό εντελώς διαφορετικό πρίσμα. Εξαιρουμένων των 80 βουλευτών της άκρας αριστεράς και των 145 της άκρας δεξιάς, απομένουν πάνω από 350 βουλευτές για να σχηματίσουν έναν ευρύ συνασπισμό έτοιμο να μεταρρυθμίσει τη Γαλλία, λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλομορφία των απόψεων. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, ένας τέτοιος σχηματισμός θα ήταν απολύτως φυσικός και θα κατέληγε σε μια κυβέρνηση με σαφή πλειοψηφία.
Σίγουρα, κάποιες πόρτες αρχίζουν να ανοίγουν για έναν τέτοιο συνασπισμό. Φυσικά, το στρατόπεδο του προέδρου είναι υπέρ. Στην Αριστερά, ορισμένοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Raphael Glucksmann (μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου), ζητούν πρόοδο προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά πρέπει να ειπωθεί ότι οι πρώτες ομιλίες των κύριων πολιτικών ηγετών δεν ήταν καθόλου προς αυτή την κατεύθυνση, λες και οι παραχωρήσεις στο πρόγραμμά τους συνιστούσαν παραδοχή αδυναμίας.
Έτσι, τα γαλλικά πολιτικά κόμματα έχουν εγκλωβιστεί σε ένα στρατηγικό παιχνίδι όπου η μόνη λύση είναι να συνεργαστούν τα κόμματα. Αυτό θα βοηθούσε στην αποκατάσταση της ηρεμίας και της πολιτικής σταθερότητας. Όμως, μη γνωρίζοντας ποια στάση θα τηρήσουν τα άλλα κόμματα και επειδή οποιαδήποτε παραχώρηση στο πρόγραμμά του θα θεωρηθεί προδοσία των ψηφοφόρων του, κανένα κόμμα δεν φαίνεται πρόθυμο να μπει σε συζητήσεις σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Σίγουρα, τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν όταν κατακαθίσει η σκόνη των εκλογών.
Τα επόμενα στοιχεία που θα καθορίσουν τις εξελίξεις
Μετά από αυτές τις εκλογές, δεν θα υπάρξει πολιτική ανακωχή, είτε λόγω των καλοκαιρινών διακοπών είτε λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού, οι οποίοι ξεκινούν στις 26 Ιουλίου. Τις επόμενες ημέρες, ο πρόεδρος θα πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλία για να ξεκαθαρίσει κάπως την κατάσταση. Πολύ περισσότερο που, ακόμη και αν η γαλλική πολιτική βρίσκεται σε αναταραχή, δεν θα μπορέσει να αποφύγει σημαντικές επερχόμενες προθεσμίες.
Στις 19 Ιουνίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να υπαχθεί η Γαλλία (μαζί με άλλες έξι ευρωπαϊκές χώρες) στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, λόγω της απότομης επιδείνωσης των δημόσιων οικονομικών. Το Συμβούλιο με τη μορφή της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής θα πρέπει να επισημοποιήσει τις αποφάσεις για τη διαδικασία αυτόν τον μήνα. Μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου, η Γαλλία θα πρέπει να προτείνει μια διορθωτική πορεία για τα δημόσια οικονομικά της. Η ημερομηνία αυτή μπορεί να αναβληθεί μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου, αλλά όχι αργότερα.
Εν τω μεταξύ, ένα νομοσχέδιο για τα δημοσιονομικά θα πρέπει να κατατεθεί στο κοινοβούλιο έως τα μέσα Οκτωβρίου (το κείμενο πρέπει να είναι έτοιμο έως τα μέσα Σεπτεμβρίου, προκειμένου να φτάσει εγκαίρως στο κοινοβούλιο). Στη συνέχεια, το κοινοβούλιο έχει 70 ημέρες για να το εγκρίνει. Εάν αυτό δεν συμβεί, δεν θα υπάρξει κλείσιμο των θεσμών όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά ενδέχεται να εκδοθούν δημοσιονομικές εντολές για να διασφαλιστεί η λειτουργία τους.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι
Δεδομένης της πολιτικής κατάστασης, υπάρχουν δύο κίνδυνοι που πρέπει να προσέξουν οι επενδυτές. Από τη μία πλευρά, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ακόμη και αν το σενάριο μιας ακροδεξιάς κυβέρνησης δεν υλοποιηθεί, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι όταν ανακοινώθηκε το ριζοσπαστικό πρόγραμμα του NFP, δημιούργησε κάποια αστάθεια στις αγορές ομολόγων και μετοχών. Σήμερα, το NFP διεκδικεί τη νίκη, έστω και σχετική, και την ασυμβίβαστη εφαρμογή του προγράμματός του. Aν η ρητορική των ηγετών του NFP δεν αλλάξει, αυτό θα μπορούσε να αναζωπυρώσει κάποια από τη μεταβλητότητα στις αγορές, αν και θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι δεν είναι δυνατόν το πρόγραμμα αυτό να εφαρμοστεί στο σύνολό του, δεδομένου ότι δεν θα βρει άλλη στήριξη στο κοινοβούλιο.
Μακροπρόθεσμα, υπάρχουν δύο αντίθετες πραγματικότητες: από τη μία πλευρά, τα γαλλικά πολιτικά κόμματα φαίνεται να έχουν μεγάλη δυσκολία να κάνουν παραχωρήσεις. Από την άλλη πλευρά, η Γαλλία αντιμετωπίζει μεγάλες κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις και σαφείς προθεσμίες, οι οποίες απαιτούν μεταρρυθμίσεις που υποστηρίζονται από έναν ευρύ συνασπισμό κομμάτων. Η αδυναμία συμφιλίωσης αυτών των δύο πραγματικοτήτων θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα είδος μόνιμης αστάθειας που θα κατέληγε να ανησυχήσει τις αγορές.
Διαβάστε ακόμη
Πλειστηριασμοί: Εβδομάδα με σφυριά για «επώνυμα» βιομηχανικά ακίνητα
Μεγάλες αλλαγές στα stress tests των τραπεζών
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ