Την ώρα που η ΕΕ ανακοίνωνε συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν για τον διπλασιασμό σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα των εισαγωγών της φυσικού αερίου, στην προσπάθειά της να απεξαρτηθεί από το ρωσικό αέριο, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) προειδοποιεί ότι η διαφοροποίηση των προμηθευτών δεν θα είναι αρκετή. Όπως τόνισε ο διευθυντής του ΙΕΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να μειώσει πιο γρήγορα από ό,τι σήμερα τη ζήτηση φυσικού αερίου για να συγκεντρώσει τα αποθέματά της, εάν θέλει να επιβιώσει τον χειμώνα χωρίς ρωσικό αέριο, προσθέτοντας ότι «ανησυχεί για τους επόμενους μήνες».
Μια ανησυχία που μόνο υπερβολική δεν μπορεί να χαρακτηριστεί μετά την επιστολή της ρωσικής Gazprom προς τους πελάτες της στην Ευρώπη ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί τις παραδόσεις φυσικού αερίου επικαλούμενος «έκτακτες» περιστάσεις. Η επιστολή που διέρρευσε στο Reuters, ενισχύει τους φόβους της Ευρώπης ότι η Μόσχα θα μπορούσε να κρατήσει «παγωμένο» τον αγωγό Nord Stream που κανονικά αναμένεται να επαναλειτουργήσει την ερχόμενη Πέμπτη, σε αντίποινα για τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε βάρος της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία, εντείνοντας την ενεργειακή κρίση που απειλεί να βυθίσει την ευρωπαϊκή οικονομία στην ύφεση.
Russia’s Gazprom has told European customers it can’t guarantee gas supplies because of ‘extraordinary’ circumstances, according to a letter viewed by @Reuters, in which it said it was declaring a force majeure on supplies starting June 14th https://t.co/6E1dj4DsF9 pic.twitter.com/zderuPi6fG
— Reuters (@Reuters) July 19, 2022
«Δεν πρέπει να βασιζόμαστε μόνο στους μη ρωσικούς πόρους φυσικού αερίου: αυτοί απλώς δεν θα επαρκούν σε όγκο για να αντικαταστήσουν τις παραδόσεις από τη Ρωσία», υπογραμμίζει ο Φατίχ Μπιρόλ, σε άρθρο που δημοσίευσε ο οργανισμός του.
«Ακόμη κι αν η προμήθεια από τη Νορβηγία και το Αζερμπαϊτζάν ρέει με τη μέγιστη δυναμικότητα, ακόμη κι αν οι παραδόσεις από τη Βόρεια Αφρική πλησιάζουν το επίπεδο του περασμένου έτους, ακόμη κι αν η αύξηση των ροών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) διατηρεί τον ρυθμό της του πρώτου εξαμήνου».
Η Μόσχα άρχισε ήδη να κλείνει τη στρόφιγγα και οι Ευρωπαίοι φοβούνται πλήρη διακοπή των παραδόσεων ως αντίδραση στις κυρώσεις που επιβλήθηκαν κατά της εισβολής στην Ουκρανία. Για τον Φατίχ Μπιρόλ, αυτό σημαίνει «κόκκινος συναγερμός» για την ΕΕ.
Ο οικονομολόγος παρατηρεί «πρόοδο» για την απαλλαγή από τη ρωσική εξάρτηση, «αλλά όχι αρκετή, κυρίως από πλευράς ζήτησης, για να μην βρεθεί η Ευρώπη σήμερα σε μια απίστευτα επισφαλή κατάσταση».
Η ανακοίνωση για τη συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν έγινε κατά τη διάρκεια ταξιδιού στο Μπακού της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία υπέγραψε με τον Αζέρο ηγέτη Ιλχάμ Αλίεφ σχετικό μνημόνιο κατανόησης. Το Αζερμπαϊτζάν είναι πρώην σοβιετική δημοκρατία που ενισχύει τους δεσμούς της με τη Δύση και την Τουρκία, χωρίς να θίγει παράλληλα τη Ρωσία.
Η ΕΕ εισάγει επί του παρόντος 8,1 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου μέσω του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, ενός συνόλου αγωγών φυσικού αερίου που ξεκινούν από το Αζερμπαϊτζάν και καταλήγουν στην Ευρώπη περνώντας από τη Γεωργία και την Τουρκία. Στόχος της συμφωνίας, όπως είπε η φον ντερ Λάιεν είναι να επεκταθεί η χωρητικότητά του στα 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως μέσα σε λίγα χρόνια, με ενδιάμεσο στόχο τα 12 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα από το 2023.
«Αυτό θα βοηθήσει στην αντιστάθμιση των περικοπών στις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου και θα συμβάλλει σημαντικά στην ασφάλεια του εφοδιασμού της Ευρώπης», πρόσθεσε.
«Ακόμη και πριν από τη βάναυση εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη είχαν σταματήσει να είναι αξιόπιστες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε συνεπώς να (…) στραφεί σε πιο αξιόπιστους προμηθευτές», δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν. «Το Αζερμπαϊτζάν είναι ένας από αυτούς».
Από την πλευρά του, ο Αλίεφ δήλωσε ότι η συμφωνία που ανακοινώθηκε τη Δευτέρα αντιπροσωπεύει έναν «οδικό χάρτη για το μέλλον» και υπογράμμισε ότι η εκμετάλλευση νέων κοιτασμάτων θα επιτρέψει την «αύξηση της παραγωγής φυσικού αερίου τα επόμενα χρόνια».
Τι προτείνει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας
Πάντως, σύμφωνα με ανάλυση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, η ήπειρος θα πρέπει να αποθηκεύσει σε τρεις μήνες 12 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα επιπλέον φυσικού αερίου (αρκετά για να γεμίσουν 130 πλοία μεταφοράς LNG), ώστε να καλυφθεί με αποθέματα γεμάτα κατά 90%.
Αλλά αυτό προϋποθέτει επίσης ότι ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream, η κύρια οδός παράδοσης μέσω της Βαλτικής Θάλασσας και επί του παρόντος υπό συντήρηση, θα επανεκκινηθεί από τους Ρώσους την Πέμπτη 21 Ιουλίου, και αυτό μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου. Αν δεν γίνει αυτό, η κατάσταση θα είναι ακόμη πιο περίπλοκη. Όπως «δεν μπορούμε να αποκλείσουμε μια πλήρη διακοπή», αναφέρει ο πρόεδρος του ΔΟΕ, Φατίχ Μπιρόλ.
Thank you to @fbirol @IEA for your this clear analysis, underlining the need for the EU to act now to prepare for winter. The Commission will present a preparedness plan this week 🇪🇺🌱❄️ https://t.co/dYBM7OX9w6
— Ditte Juul Jorgensen (@JorgensenJuul) July 18, 2022
Απέναντι σε αυτό, ο ΔΟΕ προτείνει επειγόντως μέτρα όπως συστήματα δημοπρασιών για την πώληση φυσικού αερίου στις βιομηχανίες, ευνοώντας προσωρινά άλλες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του άνθρακα ή του πετρελαίου, ή ακόμη και τη μείωση της κορύφωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας μέσω ενός αυξημένου ευρωπαϊκού συντονισμού.
Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να μειωθεί με τη θέσπιση προτύπων στον κλιματισμό για παράδειγμα, στα δημόσια κτίρια πρωτίστως, προσθέτει ο Φατίχ Μπιρόλ, ο οποίος καλεί τις «κυβερνήσεις να προετοιμάσουν τους πολίτες» μέσω εκστρατειών, καθώς «κάθε ενέργεια μετράει. Απλές κινήσεις όπως η μείωση της θέρμανσης κατά μερικούς βαθμούς μπορεί να εξοικονομήσει την ίδια ποσότητα φυσικού αερίου που παρέχεται από τον Nord Stream κατά τη διάρκεια ενός χειμώνα».
Διαβάστε ακόμη:
Βίλα Μεταξά: Το αμφισβητούμενο «φιλέτο» ξανά σε πλειστηριασμό, με τιμή «έκπληξη» (pics)
«Υπερέσοδα» 875 εκατ. ευρώ οδηγούν σε νέες επιδοτήσεις για καύσιμα και ενέργεια