Την ώρα που οι ευρωπαίοι πολιτικοί αναζητούν συμβιβασμούς δισεκατομμυρίων για την προστασία των οικονομιών από την κρίση του κορωνοϊού και για την ανάκαμψη, η ΕΚΤ προετοιμάζει σιωπηλά ένα δίχτυ ασφαλείας τρισεκατομμυρίων για την υπεράσπιση της Ιταλίας.
Σε τηλεδιάσκεψη που είναι προγραμματισμένη για σήμερα το απόγευμα το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα εξετάσει να άρει τους περιορισμούς στις εγγυήσεις που δέχεται και για το κλασσικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ (QE).
Στόχος της χαλάρωσης των κανόνων είναι να εξασφαλίσει ότι θα συνεχίζει να είναι σε θέση να δέχεται ιταλικά ομόλογα, ακόμα και μετά από μια ενδεχόμενη υποβάθμιση των Ιταλικών ομολόγων από την «επενδυτική κατηγορία» που είναι σήμερα – μια υποβάθμιση η οποία μπορεί να έρθει ενδεχομένως αυτή την Παρασκευή.
Προετοιμασία ενόψει «καμπάνας»
Η εταιρεία αξιολόγησης S&P αναμένεται να αναθεωρήσει την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ιταλίας την Παρασκευή, η οποία επί του παρόντος κατατάσσεται δύο μονάδες πάνω από την επενδυτική βαθμίδα, με αρνητικές προοπτικές.
Η υποβάθμιση θα ήταν ένα βήμα προς τον ενδεχόμενο αποκλεισμό της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ζώνης του ευρώ από τα προγράμματα αναχρηματοδότησης και αγοράς περιουσιακών στοιχείων της ΕΚΤ, προκαλώντας κρίση.
Η ΕΚΤ άρχισε να αποδέχεται ομόλογα χωρών που δεν έχουν αξιολόγηση επενδυτικής κατηγορίας τον περασμένο μήνα, εντάσσοντας και τα ελληνικά ομόλογα, στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP, που αποτελεί στην ουσία ένα QE-έκτακτης ανάγκης λόγω της πανδημίας.
Ωστόσο δεν είχε ως σήμερα αλλάξει τις προϋποθέσεις του προϋπάρχοντος QE, το οποίο υπενθυιμίζεται ήταν βασικός μοχλός βοήθειας στα ιταλικά ομόλογα κατά τη διάρκεια της περασμένης κρίσης.
Το χρονικό
H είδηση προέκυψε ως τίτλος στα ειδησεογραφικά πρακτορεία τη νύχτα – το Bloomberg έγραψε:
*Το ΔΣ της ΕΚΤ ενδέχεται να συζητήσει το ενδεχόμενο χαλάρωσης των όρων για τις εγγυήσεις.
*Το ΔΣ της ΕΚΤ φέρεται να προγραμματίζει τηλεδιάσκεψη την Τετάρτη το βράδυ
*Η ΕΚΤ θα έχει τηλεδιάσκεψη μπορεί να συζητήσει την αποδοχή των «ομολόγων-σκουπίδια» να αποτελέσεουν
Σημασία
Η μεγάλη αγωνία για την Ευρωζώνη είναι μήπως το κόστος δανεισμού της Ιταλίας, λόγω της ύφεσης του κορωνοϊού, εκτοξευτεί καθώς δεν υπάρχει καμιά δεξαμενή χρημάτων αρκετά μεγάλη για να μπορέσει να σηκώσει τη χρηματοδότηση της ιταλικής οικονομίας.
Οι συζητήσεις που γίνονται για «Ευρωπαϊκή δημοσιονομική απάντηση» ακόμα και να καταλήξουν με τον καλύτερο τρόπο δε θα οδηγήσουν σε ένα «δώρο τρισεκατομμυρίου» για τον Ιταλικό προϋπολογισμό. Το ιταλικό ΥΠΟΙΚ εκτιμά ότι φέτος το έλλειμμα θα ξεπεράσει το 10% του ΑΕΠ.
Ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος διαχείρισης της Ιταλικής κρίσης είναι να μην αυξηθεί το κόστος δανεισμού της Ιταλίας, ωστε να μπορεί να δανείζεται μόνη της και να βγει από την κρίση που έχει περιέλθει.
Εκεί αποσκοπεί η πρωτοβουλία της ΕΚΤ. Να εξασφαλίσει στη Ρώμη πρόσβαση σε φθηνά δανεικά και να πείσει τις αγορές ότι τα ιταλικά ομόλογα αποτελούν ασφαλείς τοποθετήσεις με εγγύηση κεντρικής τράπεζας, αφού η ΕΚΤ θα είναι εκεί «ως αγοραστής τελευταίας ευκαιρίας»:
Αυτό επιτυγχάνεται με τους εξής τρόπους:
- Συνενώνοντας τη δύναμη πυρός του κλασσικού προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης QE με το έκτακτο PEPP.
- Σε δεύτερη φάση και αν χρειαστεί, η ΕΚΤ μπορεί να βοηθήσει περαιτέρω την ιταλική αγορά ομολόγων με το αχρησιμοποίητο bazooka που έχει αφήσει παρακαταθήκη ο Ντράγκι: Το πρόγραμμα OMT, το οποίο αποτελεί μια νέα δεξαμενή για αγορά ομολόγων κατά βούληση από την ΕΚΤ – αν θεωρήσει ότι «υπάρχει κίνδυνος για το ευρώ». Αυτό το πρόγραμμα πυροδοτείται αν μια χώρα, η Ιταλία εν προκειμένω, έχει δανειακή σύμβαση με τον ESM, κάτι που ο Ιταλός πρωθυπουργός άφησε ανοιχτό εχθές.
Οι πολιτικοί ζυμώνουν λύσεις, η ΕΚΤ ήδη φουρνίζει τις δικές της
Η αποψινή τηλεδιάσκεψη, αν καταλήξει θετικά θα έχει βάλει δίχτυ ασφαλείας όχι μόνο στην Ιταλία αλλά και στην αυριανή σύνοδο κορυφής.
Με τον τρόπο αυτό η ΕΚΤ θα έχει φτιάξει ένα μηχανισμό προστασίας για τη χρηματοδότηση και το κόστος δανεισμού της Ιταλίας, κερδίζει χρόνο για την Ευρωζώνη.
Στην πορεία βέβαια αυτό σημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα έχει στον ισολογισμό της όλο και περισσότερο κρατικό χρέος.
Βλέποντας το μακροσκοπικά, μπορεί οι βορειοευρωπαίοι να διαμαρτύρονται για την αμοιβαιοποίηση χρεών στην Ε.Ε., αλλά ο μηχανισμός αμοιβαιοποίησης μπορεί να έχει ήδη ξεκινησει: Η ΕΚΤ γίνεται ο θεματοφύλακας του χρέους των χωρών της Ευρωζώνης, διαμορφώντας μια νέα φυσιογνωμία.
Θα απορροφήσει το επιπλέον χρέος που θα δημιουργηθεί λόγω της κρίσης του κορωνοϊόυ. Αν γίνει σωστά μπορεί να μην χτυπήσει το συναγερμό της «απευθείας χρηματοδότησης των χωρών»
Ευτυχώς για την περιφέρεια, το κάνει με ιδιαίτερα τεχνοκρατικό τρόπο ωστε να μην προκαλεί «εθνοκεντρικά» αντανακλαστικά από τους συνήθεις υπόπτους.