Την κοινή ανακοίνωση πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας παρουσίασαν ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ και ο Επίτροπος Γειτονίας και Διεύρυνσης, Όλιβερ Βάρχει, σύμφωνα με την οποία η ΕΕ ζητεί να γίνουν πρόσθετα βήματα σε βασικούς τομείς συνεργασίας, όπως το εμπόριο, η μετανάστευση και η κλιματική κρίση, με προοδευτικό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο, και με τη βάση των καθορισμένων όρων από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενώ η ΕΕ παραμένει αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της για την υπεράσπιση των συμφερόντων της ΕΕ και των κρατών μελών της.
Για τα ελληνοτουρκικά
Όπως αναφέρει η έκθεση, οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας επιδεινώθηκαν μέχρι τις αρχές του 2023 με εχθρική ρητορική, παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένων των υπερπτήσεων σε ελληνικές κατοικημένες περιοχές και
απειλητικές δηλώσεις για την κυριαρχία των ελληνικών νησιών. Μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Τουρκία στις 6 Φεβρουαρίου 2023, υπήρξε αξιοσημείωτη βελτίωση στις σχέσεις.
Η Ελλάδα παρείχε γρήγορα ανθρωπιστική βοήθεια και υποστήριξη στην Τουρκία, ακολουθούμενη από αρκετές τηλεφωνικές συνομιλίες και συναντήσεις υψηλού επιπέδου.
Από τον Φεβρουάριο του 2023, οι παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου μειώθηκαν δραστικά και δεν αναφέρθηκαν πτήσεις τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικές κατοικημένες περιοχές. Η Ελλάδα και η Τουρκία συμφώνησαν να αξιοποιήσουν τη θετική δυναμική και ενεργοποίησαν πολλαπλούς διαύλους επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της διεξαγωγής συνεδρίασης του Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου, μετά από μια παύση αρκετών ετών.
Από τον Ιούνιο του 2021, δεν υπήρξαν μη εξουσιοδοτημένες δραστηριότητες γεώτρησης από την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών που περιλαμβάνουν τμήματα των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών της Ελλάδας και Κύπρου.
Η ΕΕ ζητεί από την Τουρκία την αδιαμφισβήτητη δέσμευση στις σχέσεις καλής γειτονίας, στις διεθνείς συμφωνίες και στο αρχή της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και την αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ, παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ.
Κυπριακό
Για την Κύπρο η ΕΕ, τονίζει ότι το ζήτημα της διευθέτησης του Κυπριακού αποτελεί βασικό στοιχείο των έντονων διαφωνιών της Τουρκίας με την ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η κατάσταση στην Κύπρο συνέχισε να επιδεινώνεται λόγω των προσπαθειών της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας να υπονομεύσει τη βάση της επίλυσης του Κυπριακού που κατοχυρώνεται στο πλαίσιο του ΟΗΕ (μια δικοινοτική και διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ).
Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή ηγεσία ενίσχυσαν τις προσπάθειες για επιδίωξη αναγνώριση της λεγόμενης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» σε διεθνείς οργανώσεις όπως ο Οργανισμός Τουρκικών Κρατών. Η Τουρκία συνέχισε
να ασκήσει κριτική στην απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ να ανανεώσει την εντολή των Ηνωμένων Εθνών για την Ειρηνευτική Δύναμη στην Κύπρο (UNFICYP) χωρίς τη συγκατάθεση του τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Η ΕΕ παραμένει πλήρως προσηλωμένη σε μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού, εντός του πλαισίου του ΟΗΕ και σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ και τις αρχές στις οποίες βασίζεται η Ε.Ε
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η κοινή δήλωση , «η συνολική στάση της Τουρκίας στο Κυπριακό και η μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας συνεχίζει να παρεμποδίζει διαφορετικούς δρόμους συνεργασίας, μεταξύ άλλων στους τομείς της ασφάλειας και άμυνας. Η Τουρκία πρέπει να επιβεβαιώσει τη δέσμευσή της στις συνομιλίες διευθέτησης του κυπριακού υπό την ηγεσία του ΟΗΕ σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ».
Οπως δήλωσε ο Επίτροπος Βάρχει, η ΕΕ είναι ο 1ος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας και η Τουρκία ο 7ος για την ΕΕ και ως εκ τούτου θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα για την ταχύτερη και ευκολότερη απαλλαγή από τις θεωρήσεις σε Τούρκους πολίτες και κυρίως, επιχειρηματίες και φοιτητές,ενώ η Κομισιόν προτείνει την καλύτερη συνεργασία για το μεταναστευτικό ώστε να περιοριστούν οι παράνομες μεταφορές προσώπων στην ΕΕ.
Μεταναστευτικό
Η Επιτροπή και ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής πολιτικής και Ασφάλειας, υπογράμμισαν ότι στην οδό της Ανατολικής Μεσογείου οι αφίξεις είναι αυξημένες, αλλά δεν είναι μόνο η Τουρκία η πηγή αυτών των αφίξεων. Η ΕΕ θεωρεί ότι η κατάσταση σχετικά με τη συνεργασία ΕΕ – Τουρκίας για το μεταναστευτικό είναι «υπό έλεγχο». Ωστόσο χρειάζεται επέκταση συνεργασίας για τις επιχειρήσεις επιστροφών μεταναστών που δεν δικαιούνται άσυλο και η Τουρκία να πάρει πίσω τους υπηκόους της που επίσης δεν δικαιούνται άσυλο, κάτι που σύμφωνα με τον Ύπατο Εκπρόσωπο μπορεί να γίνει σύντομα.
Η κοινή έκθεση για τις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας κάνει λόγο για τα θετικά βήματα της Άγκυρας, όπως στις προσπάθειες αποκλιμάκωσης της κλιμακούμενης δυναμικής στην Ανατολική Μεσόγειο, στην εποικοδομητική στάση της σε διάφορα θέματα, συμπεριλαμβανομένων των διμερών της σχέσεων με πολλά κράτη μέλη της ΕΕ . Αυτά είναι θετικά βήματα προς τα εμπρός που πρέπει να διατηρηθούν. Στο πλαίσιο του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η Τουρκία ηγήθηκε ορισμένων χρήσιμων πρωτοβουλιών, συμπεριλαμβανομένης της διευκόλυνσης των εξαγωγών ζωτικής σημασίας προϊόντων αλλά θα πρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση της καταστρατήγησης των κυρώσεων που έχει επιβάλει στη Ρωσία η ΕΕ.
Παράλληλα υπογραμμίζεται ότι η στάση της Τουρκίας για την Κύπρο και η προώθηση μιας «λύσης δύο κρατών» για το νησί αποτελούν μείζονα πρόκληση. Η υποστήριξη της Τουρκίας στα στρατιωτικά μέσα σε περιφερειακές συγκρούσεις και οι απόψεις της για τη Χαμάς
έρχονται σε αντίθεση με τις θέσεις της ΕΕ. Επίσης, λόγω των σοβαρών εγχώριων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της μη εφαρμογής των αποφάσεων του ΕΔΔΑ, αποτελούν επίσης προβλήματα στις σχέσεις των δύο πλευρών.
Επιδίωξη της ΕΕ είναι ο καλόπιστος διάλογος, συμπεριλαμβανομένου του Κυπριακού, με αποχή από μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη μιας πιο συνεργατικής και αμοιβαία επωφελούς σχέσης.
Διαβάστε ακόμη:
Επαγγελματίες: Ποιοι πληρώνουν και ποιοι γλιτώνουν τεκμήριο το 2024
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφθείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ