του Ιωάννη Αντύπα
Με το ρολόι να μετράει αντίστροφα, καθώς μόλις οκτώ μήνες απομένουν από τις Ευρωεκλογές του Μαΐου του 2019, ο Ζαν Κλόντ Γιούνκερ, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπή παραδίδει την τέταρτη και τελευταία ομιλία του για τη “Κατάσταση της Ένωσης”.
Σε μια σχετικά άδεια αίθουσα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, όπου το παρών έδωσαν οι Επίτροποι από όλες τις χώρες και οι αρχηγοί των πολιτικών ομάδων του ΕΚ αλλά όχι οι περισσότεροι Ευρωβουλευτές, ο Πρόεδρος Γιούνκερ αναφέρθηκε στη πρόοδο που έχει γίνει προς την ανάκαμψη της Ευρωζώνης, τονίζοντας πως κατά τη διάρκεια της θητείας του έγιναν πολλά, όμως παραμένει ακόμη δρόμος.
Ο Λουξεμβούργιος Πρόεδρος ξεκίνησε την ομιλία του τονίζοντας τον ρόλο που είχε η ΕΕ στην παγίωση της ειρήνης και της συνεργατικότητας στην ΕΕ, ασκώντας κριτική στον “υπερφίαλο εθνικισμό” και συνιστώντας επαγρύπνηση.
Οικονομία
Αναφερόμενος στην οικονομική ανάκαμψη της ΕΕ, κατά τη διάρκεια της θητείας του δημιουργήθηκαν 12 εκατ. νέες θέσεις εργασίας στην ΕΕ, “περισσότερες από τον πληθυσμό του Βελγίου”, αλλά η νεανική ανεργία παραμένει σε υψηλά επίπεδα, στο 14%. Παράλληλα διαπίστωσε μια αύξηση επενδύσεων χάρη στο λεγόμενο πακέτο Γιούνκερ έχοντας παρέχει εγγυήσεις 334 εκατ. ευρώ (που οδήγησαν σε άμεσες επενδύσεις δισεκατομμυρίων) και στόχος είναι να φτάσουν τα 400 εκατ. μέχρι το τέλος της θητείας του.
Με θετικά λόγια αναφέρθηκε στην Ελλάδα, λέγοντας πως έχει καταφέρει να σταθείσ τα πόδια της χάρη σε Ηράκλειες προσπάθειες του λαού της και πως την αναλογούν περισσότερα εύσημα.
Στο θέμα του εμπορίου, όπου τελευταία στιγμή αποφεύχθει ένας εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ, όμως δήλωσε πως παραμένουν δυσκολίες στην επικοινωνία με την ατλαντική υπερδύναμη. Στο ίδιο πλαίσιο χαιρέτισε την πρόοδο που έχει γίνει στις συμφωνίες για την αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής.
Μεγάλο ζήτημα για τον Λουξεμβούργιο Πρόεδρο είναι η παγκοσμιοποίηση της ψηφιακής αγοράς και ιδιαίτερα η θέσπιση επαρκούς νομοθετικού πλαισίου στο περιβάλλον της τεχνητής νοημοσύνης.
Εξωτερικά θέματα
Χαιρέτισε επίσης τη πρόοδο που έχει γίνει με το άνοιγμα ενός παραθύρου για ένταξη κρατών από τα Δυτικά Βαλκάνια, λέγοντας πως “Καταφέραμε να συγκεράσουμε τη γεωγραφία με την ιστορία στην Ευρώπη”.
Για τον Ζάν Κλόντ Γιούνκερ ζητούμενο είναι μια ισχυρή ευρώπη βασιζόμενη στις διεθνείς της σχέσεις με την ΕΕ σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Σε αυτό το πλαίσιο σημαντική είναι η Ευρωπαϊκή πολιτική Άμυνας με απώτερο σκοπό τη λειτουργία μιας διαρθρωτικής συνεργασίας στην άμυνα και επίσης την ενεργοποίηση ενός ταμείου άμυνας για τα κράτη της ΕΕ.
Σημαντικό είναι επίσης η Ευρώπη να υιοθετήσει ένα πρωταγωνιστικό ρόλο στις παγκόσμιες διεθνείς σχέσεις, αποκλείοντας την προοπτική η Ευρώπη να γίνει ένα φρούριο και θέτοντας αυτή τη προοπτική ως βασικό ερώτημα των ερχόμενων ευρωεκλογών.
Μεταναστευτικό
Στο πλαίσιο της διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων ο Ζαν Κλόντ Γιούνκερ πρότεινε να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος της τρομοκρατίας και το ξέπλυμα χρήματος μέσω μεγαλύτερου ελέγχου στα εξωτερικά σύνορα.
Ο Ζάν Κλόντ Γιούνκερ τόνισε πως υπάρχει μεν μια σημαντική μείωση στις μεταναστευτικές ροές, όμως παραμένει μη ξεκάθαρο το τοπίο σχετικά με την αλληλεγγύη που καλούνται να δείξουν μεταξύ τους τα κράτη μέλη, το οποίο οδηγεί στην ύπαρξη εσωτερικών συνόρων της ΕΕ που θα πρέπει να καταργηθούν.
Σε αυτό το μήκος κύματος κάλεσε την Αυστριακή Προεδρία να προχωρήσει σε βήματα στο μεταναστευτικό έτσι ώστε να αποκατασταθεί η αλληλεγγύη και η αποτελεσματικότητα.
Παράλληλα πρότεινε να αυξηθεί ο αριθμός των συνοριοφυλάκων, με 1000 επιπλέον θέσεις φυλάκων ως το 2020 και επίσης να γίνονται ταχύτερα οι επιστροφές των παράτυπων μεταναστών. Λύση σε αυτό, για τον Ζ.Κ. Γιούνκερ είναι η δημιουργία νόμιμων οδών μετανάστευσης. Μάλιστα σύμφωνα με τα στοιχεία, μέχρι το 2050 ο ένας στους 4 πολίτες της Ευρώπης θα είναι Αφρικανός, επισημαίνοντας πως η Αφρική χρειάζεται μια νέα σχέση με την Ευρώπη και ένα νέο πλαίσιο επενδύσεων.
Brexit
Δεν μπορούσε να λείπει η αναφορά στο Brexit στην ΕΕ, σημειώνοντας πως θα κυριαρχήσουν τρεις αρχές με την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων. Αρχικά μια χώρα που φεύγει από την ΕΕ δεν μπορεί να είναι μέρος της ενιαίας αγοράς, έπειτα πως πρέπει να αποτραπή ένα ενδεχόμενο “σκληρό σύνορο” μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Ιρλανδίας και τέλος με την θετική κατάληξη των διαπραγματεύσεων πρέπει να δημιουργηθεί ένας χώρος ελεύθερου εμπορίου μεταξύ των δύο πλευρών.