Χριστίνα Ρωμηού, Ιωάννης Αντύπας
Με τη φράση ότι φυσά ξανά ούριος άνεμος στα πανιά της Ευρώπης ξεκίνησε την ετήσια ομιλία του για την «κατάσταση της Ένωσης» στο Ευρωκοινοβούλιο ο Πρόεδρος της Κομισιόν, αναπτύσσοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές της ΕΕ και παραθέτοντας το όραμά του για την Ευρώπη ως το 2025.
Το κύριο μήνυμα του Προέδρου Γιούνκερ είναι πως η Ευρώπη, αν και λαβωμένη από τα προηγούμενα έτη στέκεται ακόμα όρθια και βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση, ανακάμπτοντας για πέμπτο συνεχόμενο έτος. Στην ομιλία του ο Ζαν Κλόντ Γιούνκερ τάχθηκε υπέρ μιας ατζέντας η οποία κρατά ενωμένη της ΕΕ.
«Ενα παράθυρο ευκαιρίας άνοιξε σήμερα, δέκα χρόνια μετά την έναρξη της κρίσης αλλά δεν θα μείνει ανοικτό για πάντα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρουσιάζοντας το όραμά του για την αναγέννηση της ΕΕ.
«Το Brexit δεν είναι το μέλλον της Ευρώπης», τόνισε, επισημαίνοντας ότι «η Ευρώπη μπορεί να δώσει αποτελέσματα για τους πολίτες της όπου και όταν χρειαστεί», ενώ πρόσθεσε ότι οι οικονομικές συνθήκες έχουν μεταβληθεί προς όφελός μας καθώς είμαστε σε περίοδο οικονομικής ανάπτυξης για όλα τα κράτη μέλη της.
Για την οικονομία
Ο Πρόεδρος Γιούνκερ σημείωσε πως οι οικονομικές συνθήκες μεταβάλλονται θετικά, βρισκόμενοι στο 5ο έτος ανάκαμψης, με ταχύτερους ρυθμούς από τις ΗΠΑ, με 2% ανάπτυξη για την ΕΕ και 2,2% για την Ευρωζώνη και με την ανεργία να κινείται σε χαλά επίπεδα.
Παράλληλα το πακέτο Γιούνκερ έχει ήδη εξασφαλίσει 225 δισ. σε επενδύσεις στην ΕΕ και οι Ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν τη ρευστότητα να δανείσουν και να δημιουργήσουν δουλειές κατά μήκος της Ένωσης.
«Ζητούμε από τα κράτη δημοσιονομική πειθαρχία αλλά δεν θέλουμε να σκοτώσουμε την ανάπτυξη, τα κράτη συνεργάζονται και μετά από τη κρίση βάζουμε το Ευρώ και την ΕΕ σε τροχιά», συμπλήρωσε ο Ζαν Κλόντ Γιούνκερ.
Ελέυθερο εμπόριο και έλεγχος των ξένων επενδύσεων
Ο κ. Γιούνκερ προανήγγειλε ένα όργανο για τον έλεγχο των ξένων επενδύσεων αναφορικά με τις υποδομές, την άμυνα και τους κλάδους που αγγίζουν την ασφάλεια της Ευρώπης, τονίζοντας πως θα πρέπει να κατακυρωθεί η ασφάλεια της ΕΕ.
Συγκεκριμένα, για τις ανεξέλεγκτες και επιθετικές επενδύσεις ξένων κρατών με μεγάλη ρευστότητα όπως η Κίνα ή οι χώρες του Αραβικού Κόλπου ο Πρόεδρος Γιούνκερ τόνισε πως «δεν είμαστε αφελείς για το ελεύθερο εμπόριο, θα έχουμε νέο πλαίσιο να εξετάζουμε τις επενδύσεις όπως αυτές στην άμυνα όταν μια ξένη χώρα θέλει να αποκτήσει ένα σημαντικό κεφάλαιο της ΕΕ, θα το εξετάζουμε με ορατότητα και έπειτα από έλεγχο της ΕΕ».
Για τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, το ΕΚ θα έχει τον τελευταίο λόγο, άρα τα κράτη θα έχουν λόγο η Επιτροπή θα εκδίδει τα προσχέδια των αποφάσεων αυτών ο πολίτης πρέπει να ξέρει τι γίνεται θα τελειώσουμε με τους μυστικούς κύκλους. Όπως είπε, η ΕΕ θα πρέπει να μπορεί να αίρει τα εθνικά βέτο σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Ο Λουξεμβούργιος Πρόεδρος σημείωσε πως γίνεται προσπάθεια ενδυνάμωσης του εμπορίου της ΕΕ και κάθε 1 δισ. σε εμπόριο οδηγεί σε 140.000 δουλειές.
Από πέρσι η ΕΕ πέτυχε συμφωνία ελευθέρου εμπορίου με τον Καναδά και πολιτική συμφωνία για αυτή με την Ιαπωνία. Στόχος τώρα ώς το τέλος του 2019 συμφωνία με το Μεξικό, με την Λατινική Αμερική, με την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία ως το 2019.
Δεν είμαστε αφελείς για το ελεύθερο εμπόριο, θα έχουμε νέο πλαίσιο να εξετάζουμε τις επενδύσεις, αν θέλει μια ξένη χώρα ένα σημαντικό κεφάλαιο της ΕΕ, θα το εξετάζουμε όπως άμυνα αυτό θα γίνει με ορατότητα και έπειτα από έλεγχο της ΕΕ.
Η ευρωζώνη χρειάζεται δικό της Υπουργό Οικονομικών
Πρότεινε επίσης να υπάρχει ένας υπουργός Οικονομικών που θα υπηρετεί παράλληλα ως αντιπρόεδρος της Κομισιόν και πρόεδρος του Eurogroup.
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα πρέπει σταδιακά να γίνει το ευρωπαϊκό «ΔΝΤ», η Κομισιόν θα καταθέσει τις προτάσεις της τον Δεκέμβριο, δήλωσε ο Γιούνκερ.
Η ευρωζώνη δεν χρειάζεται δικό της κοινοβούλιο ούτε ξεχωριστό προϋπολογισμό, πρόσθεσε.
Οι τρεις άξονες της βιομηχανικής στρατηγικής
Παράλληλα, ο επικεφαλής της Κομισιόν καταθέτει το σχέδιο για τη βιομηχανική στρατηγική στην Ευρώπη, με τρεις άξονες: την καινοτομία, την ψηφιοποίηση και την απαλλαγή από τον άνθρακα.
Δήλωσε μάλιστα «σοκαρισμένος» από το σκάνδαλο της παραποίησης των τιμών των εκπομπών ρύπων από την αυτοκινητοβιομηχανία, διατυπώνοντας την απαίτηση για καθαρά αυτοκίνητα στο μέλλον. Όπως είπε, θα πρέπει «να πρωτοστατήσουμε για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής».
Για το Brexit
Περιορισμένη αναφορά έκανε για το Brexit, χαρακτηρίζοντας ως «τραγική και λυπηρή στιγμή» την επιλογή του ΗΒ για απόχώρηση από την Ένωση ο Πρόεδρος Γιούνκερ. Στις 30 Μαρτίου του 2019, επί της Ρουμάνικης Προεδρίας του Συμβουλίου, θα γίνει μια ειδική Σύνοδος στη Ρουμανία όπου θα επαναβεβαιωθεί η Ενότητα της Ευρώπης αναγεννώντας τις αξίες της.
Περισσότερη συνεργασία στη μετανάστευση, αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών
Η μετανάστευση απασχόλησε την ομιλία Γιούνκερ ο οποίος έδωσε εύσημα σε Ελλάδα και Ιταλία για την αντοχή που έχουν δείξει απέναντι στο φαινόμενο αυτό και χαιρέτησε τη μείωση των ροών που έχουν επιτευχθεί, κατά 97% στην Ελλάδα και πάνω από 80% στην Ιταλία.
Παράλληλα σημαντική είναι η πρόοδος που έχει γίνει με την Ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή και ακτοφυλακή οι οποίες συνεργάζονται με κρατικές δυνάμεις για να περιφρουρήσουν τα Ευρωπαϊκά Σύνορα.
Στόχος του Γιούνκερ είναι η δημιουργία νομίμων οδών μετανάστευσης από τρίτες χώρες, έτσι ώστε να καλυφθεί το έλλειμμα εργατικού δυναμικού σε μια Ευρώπη η οποία γερνάει, να επιστραφούν στις χώρες τους όμως όσοι δεν έχουν δικαίωμα να ζουν στην ΕΕ.
Παράλληλα για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας η Επιτροπή θέλει να θεσπίσει σύντομα αυτόματη ανταλλαγή δεδομένων κατά μήκος των κρατών για τους τρομοκράτες, και δυνατότητα προσαγωγής υπόπτων κατά μήκος Ευρωπαϊκών συνόρων για τους τρομοκράτες,
Για την απασχόληση
Για την απασχόληση, ο Γιούνκερ είπε ότι η ΕΕ θα καταρτίσει μια ατζέντα για να ενδυναμώσει τους εργασιακούς κανόνες σε όλη την περιοχή. Σημείωσε δε ότι τα προϊόντα που πωλούνται στην ΕΕ θα πρέπει να είναι εφάμιλλης ποιότητας και ότι οι ανατολικές χώρες δεν θα πρέπει να έχουν τρόφιμα χαμηλότερης ποιότητας.
Βουλγαρία και Ρουμανία θα πρέπει να μπουν στη ζώνη Σένγκεν και στη συνέχεια να ενταχθεί και η Κροατία. Η ΕΕ, όπως είπε, θα πρέπει να βοηθά τα κράτη να μπαίνουν στη ζώνη του ευρώ και θα πρέπει να παρέχονται αξιόπιστες προοπτικές στις χώρες των δυτικών Βαλκανίων.
Η Τουρκία δεν θα γίνει μέλος της ΕΕ
Αναφερόμενος στη Τουρκία ξεκαθάρισε πως δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει μέλος της ΕΕ.
«Η Τουρκία για κάποιο καιρό μετακινείται με τεράστια βήματα μακριά από την ΕΕ, οι δημοσιογράφοι ανήκουν στα Μέσα τους και όχι στη φυλακή, επιτέλους κάνω έκκληση στη Τουρκία να ελευθερώσει τους δημοσιογράφους τους δικούς μας και όλους τους άλλους» είπε ο Πρόεδρος Γιούνκερ.
Παράλληλα ο Ζαν Κλόντ Γιούνκερ συμπλήρωσε πως δεν νοείται ένα κράτος να αποκαλεί την ΕΕ «φασίστες» και «ναζιστές» και να θέλει να γίνει μέλος της, διερωτώμενος μάλιστα αν υπάρχει προμελετημένο σχέδιο, να τορπιλίζονται από επιτήδειους οι συνομιλίες με την ΕΕ, προσβάλλοντας και λοιδορώντας και έπειτα να κατηγορείται η ΕΕ για μη πρόοδο της ένταξης της Τουρκίας.
«Η Ευρώπη είναι μια ήπειρος ώριμων δημοκρατιών και όσοι μας προσβάλουν καίνε γέφυρες» είπε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος Γιούνκερ.
Πάντως δεν έκλεισε τη πόρτα πλήρως λέγοντας πως η χείρα της ΕΕ είναι απλωμένη στον Τούρκο πολίτη και σε όποιον Τούρκο θέλει να συνεργαστεί μαζί μας και μοιράζεται τις ίδιες αξίες.