Οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU/CSU) υπό την ηγεσία του Φρίντριχ Μερτς κέρδισαν τις πρόωρες εκλογές της Κυριακής στη Γερμανία, συγκεντρώνοντας 28,6% των ψήφων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα που ανακοίνωσε η Ομοσπονδιακή Εκλογική Επιτροπή. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) τερμάτισε δεύτερη με 20,8%, σημειώνοντας ισχυρή παρουσία και ξεπερνώντας το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) του καγκελάριου Όλαφ Σολτς, το οποίο υπέστη ιστορική ήττα με μόλις 16,4%, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση. Οι Πράσινοι βρέθηκαν στην τέταρτη θέση με 11,6%, ενώ το κόμμα της Σάρα Βάγκενκνεχτ και οι Φιλελεύθεροι (FDP) δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν το όριο του 5% για την είσοδο στη Βουλή, συγκεντρώνοντας 4,9% και 4,3% αντίστοιχα. Η Αριστερά (Die Linke) κατέγραψε καλύτερη από την αναμενόμενη επίδοση, εξασφαλίζοντας 8,8% των ψήφων και καταλαμβάνοντας την πέμπτη θέση.
Ιστορική άνοδος της ακροδεξιάς AfD – Πρώτο κόμμα στα ανατολικά κρατίδια
Το ακροδεξιό κόμμα AfD σημείωσε εντυπωσιακή άνοδο, ξεπερνώντας για πρώτη φορά το 20%, γεγονός που προκαλεί έντονο πολιτικό προβληματισμό. Η AfD απαιτεί την αποχώρηση της Γερμανίας από την ΕΕ και την απέλαση εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών. Τρεις περιφερειακές οργανώσεις του κόμματος στην Ανατολική Γερμανία βρίσκονται ήδη υπό επιτήρηση από τις μυστικές υπηρεσίες λόγω υπονοιών για εξτρεμιστική δραστηριότητα. Σε δηλώσεις της, η συμπρόεδρος του κόμματος Άλις Βάιντελ, δήλωσε ότι η AfD “θα κυνηγήσει τον Μερτς”, ενώ εξέφρασε τη φιλοδοξία της να κατακτήσει την εξουσία στις επόμενες εκλογές.
Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ συνεχάρη τον Μερτς, χαρακτηρίζοντας τη νίκη του “μια μεγάλη μέρα για τη Γερμανία”. Ωστόσο, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, Tζ. Ντ. Βανς, προκάλεσε αντιδράσεις, καθώς άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συνεργασίας με την AfD, καλώντας τους Γερμανούς ηγέτες να “ξεπεράσουν τις προκαταλήψεις που αποκλείουν την AfD από την εξουσία”.
Η δήλωση αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στη Γερμανία και την υπόλοιπη Ευρώπη, με τον Μερτς να απαντά πως η “τύχη της Ευρώπης έχει ελάχιστη σημασία για κάποιους Αμερικανούς”.
Με το σύνολο των ψήφων καταμετρημένο και την συνολική εικόνα να έχει πλέον ξεκαθαρίσει, αρχίζουν να ξεχωρίζουν ενδιαφέροντα επιμέρους στοιχεία των χθεσινών πρόωρων βουλευτικών εκλογών στη Γερμανία.
Η Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD), η οποία, με 20,7%, εξασφάλισε το υψηλότερο ποσοστό στην 11ετή ιστορία της, επιβεβαίωσε τις εκτιμήσεις που θέλουν την απήχησή της να είναι ευρύτερη στα ανατολικά κρατίδια της χώρας. «Η Ανατολή βάφτηκε σκούρα μπλε», σχολίασε η Bild, παραπέμποντας στο χρώμα της AfD.
Στη Θουριγγία του αμφιλεγόμενου Μπγερν Χέκε, το ποσοστό της AfD έφθασε το 40%.
Στη Σαξονία ήταν 37,3%, στη Σαξονία-Ανχάλτη 37,15%, στο Βρανδεμβούργο 32,5% και στο Μεκλεμβούργο-Πομερανία 35%.
Ωστόσο, η AfD επικράτησε επίσης σε δυο δυτικές περιφέρειες: στο Γκελζενκίρχεν (Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία) και στο Καϊζερσλάουτερν (Ρηνανία-Παλατινάτο).
Στο Βερολίνο, το οποίο θεωρείται εν μέρει τουλάχιστον τμήμα της πρώην ανατολικής Γερμανίας, επικράτησε αντίθετα το κόμμα Η Αριστερά (Die Linke), το οποίο εξασφάλισε 19,9%.
O απερχόμενος καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) κέρδισε απευθείας εντολή στην εκλογική του περιφέρεια, στο Πότσνταμ του Βρανδεμβούργου. Η υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ (Πράσινοι) ήταν ανάμεσα στους αντιπάλους του. Την απευθείας εντολή έχασε ο υποψήφιος των Πρασίνων Ρόμπερτ Χάμπεκ στο Σλέσβιγκ-Χολστάιν, όπως και η αρχηγός του κόμματος Φραντσίσκα Μπράτνερ στην Χαϊδελβέργη. Παρότι διπλασίασε το ποσοστό της, η αρχηγός της Εναλλακτικής για την Γερμανία (AfD) έχασε την απευθείας εκλογή στην περιφέρεια του Μπόντενζε, στη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Η Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU) κερδίζει όλες τις περιφέρειες στη Βαυαρία, ωστόσο το 37,2% που κατέγραψε είναι το τρίτο χειρότερο ποσοστό στην ιστορία της.
Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας του Ινστιτούτου Infratest dimap για λογαριασμό του ARD, ψηφοφόροι του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) και των Φιλελευθέρων (FDP) μετακινήθηκαν κυρίως προς την Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) – από την οποία ψηφοφόροι μετακινήθηκαν αυτή τη φορά στην Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) και δευτερευόντως στη Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ (BSW).
Αγώνας δρόμου για κυβερνητικό συνασπισμό
Ο Φρίντριχ Μερτς και το CDU/CSU δεν διαθέτουν αυτοδυναμία, πράγμα που σημαίνει ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον έναν, πιθανώς δύο, εταίρους για να σχηματίσουν κυβέρνηση. Ο Μερτς έχει αποκλείσει οποιαδήποτε συνεργασία με το AfD, παρά τη σημαντική του άνοδο. Η πιο πιθανή επιλογή είναι κυβέρνηση συνασπισμού CDU/CSU – SPD, ενώ δεν αποκλείεται η συμμετοχή των Πρασίνων για μια ευρύτερη κυβερνητική πλειοψηφία, αν και προεκλογικά ο ηγέτης του CSU Μάρκους Ζέντερ είχε αποκλείσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Η εκλογική αναμέτρηση διεξήχθη σε μια κρίσιμη στιγμή για τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η οποία αντιμετωπίζει στασιμότητα, τον πόλεμο στην Ουκρανία και την απειλή ενός νέου εμπορικού πολέμου από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, που θα μπορούσε να πλήξει τη βιομηχανική παραγωγή της Γερμανίας.
Την επόμενη εβδομάδα, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πραγματοποιήσουν έκτακτη σύνοδο κορυφής για να συζητήσουν τις αμυντικές προκλήσεις του μπλοκ, καθώς οι ΗΠΑ φαίνεται να απομακρύνονται από την υποστήριξη της Ουκρανίας.
Τα πιθανά σενάρια
Ο Μερτς έχει δηλώσει ότι θέλει να σχηματίσει συνασπισμό εντός δύο μηνών, υπογραμμίζοντας πως “η Ευρώπη περιμένει τη Γερμανία να αναλάβει ξανά ηγετικό ρόλο”. Το πιθανότερο σενάριο είναι συνασπισμός CDU/CSU – SPD, πιθανότατα χωρίς τον Σολτς σε κυβερνητικό ρόλο. Ο συνδυασμός των δύο κομμάτων εξασφαλίζει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, καθώς οι μικρότεροι σχηματισμοί δεν ξεπέρασαν το όριο του 5% για την είσοδό τους στην Bundestag. Ο Σολτς παραδέχτηκε την ήττα του, δηλώνοντας: “Χάσαμε αυτές τις εκλογές. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό.”
Ωστόσο, ο συμπρόεδρος του SPD, Λαρς Κλίνγκμπαϊλ, υπονόησε ότι το κόμμα του ίσως επιλέξει να παραμείνει στην αντιπολίτευση, αφήνοντας τον σχηματισμό κυβέρνησης ως αποκλειστική ευθύνη του Μερτς. “Η ευθύνη της διακυβέρνησης ανήκει τώρα στον Φρίντριχ Μερτς,” δήλωσε ο Κλίνγκμπαϊλ. Το SPD ανακοίνωσε ότι ο αρχηγός του, ο Λαρς Κλινγκμπάιλ, προτείνεται ομόφωνα από το προεδρείο του κόμματος ως υποψήφιος για την προεδρία της νέας κοινοβουλευτικής ομάδας. Ψηφοφορία για αυτό θα διεξαχθεί μεθαύριο Τετάρτη. Εγγονός του άλλοτε καγκελάριου Χέλμουτ Κολ, ο Γιοχάνες Φόλκμαν (CDU), κέρδισε απευθείας εντολή στην Έσση.
Οι προκλήσεις της επόμενης μέρας
Η Γερμανία αντιμετωπίζει βαθιά διαρθρωτικά προβλήματα. Η οικονομία της συρρικνώθηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά το 2024 ενώ η εξάρτηση της γερμανικής βιομηχανίας από την Κίνα και τη Ρωσία έχει δημιουργήσει σοβαρά ζητήματα. Την ίδια ώρα η σχέση της με τις ΗΠΑ δοκιμάζεται, καθώς η Ουάσιγκτον προχωρά σε διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για την Ουκρανία χωρίς τη συμμετοχή του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Παρόλα αυτά, οι αγορές υποδέχθηκαν θετικά το αποτέλεσμα, ελπίζοντας σε μια νέα κυβέρνηση πιο φιλική προς τις επιχειρήσεις. Ο δείκτης DAX κατέγραψε άνοδο, καθώς η προοπτική περισσότερων δαπανών στην άμυνα και πιθανές φορολογικές μεταρρυθμίσεις έχουν ενισχύσει την επενδυτική εμπιστοσύνη.
Η επόμενη περίοδος θα είναι κρίσιμη για τον σχηματισμό κυβέρνησης με τον Μερτς να καλείται να ισορροπήσει μεταξύ των πιέσεων για δημοσιονομική χαλάρωση και αύξηση των αμυντικών δαπανών, των πολιτικών εντάσεων με το SPD στις διαπραγματεύσεις συνασπισμού αλλά και των διεθνών πιέσεων από τις ΗΠΑ και την ΕΕ για σαφή θέση της Γερμανίας σε αμυντικά και εμπορικά θέματα. Οι συνομιλίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης ενδέχεται να διαρκέσουν αρκετές εβδομάδες, καθώς το πολιτικό σκηνικό στη Γερμανία βρίσκεται σε σημείο καμπής.
Διαβάστε ακόμη
Οικογένεια Καματάκη: Συνεχίζονται οι περιπέτειες με σφυρί για ακίνητο στο Πανόραμα (pics)
ΑΠΕ: Έμειναν εκτός οι μεγάλοι παίκτες από τον διαγωνισμό για μπαταρίες ισχύος 190 MW
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα