Η ανακοίνωση της εκ νέου υποχώρησης της γερμανικής οικονομίας σε ύφεση κατά το δεύτερο τρίμηνο προσέθεσε έναν ακόμη πονοκέφαλο στον Όλαφ Σολτς σε μια εβδομάδα που, κατά γενική ομολογία, θα παίξει καθοριστικό ρόλο στο πολιτικό του μέλλον.
Τα οικονομικά προβλήματα και η αίσθηση πως για το Βερολίνο αποτελούν πολίτες… δεύτερης κατηγορίας αναφέρονται ως οι δύο βασικοί λόγοι που οι ψηφοφόροι των κρατιδίων της πρώην ανατολικής Γερμανίας έλκονται τόσο πολύ από τις δυνάμεις της άκρας δεξιάς και ειδικότερα της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD).
Στις ευρωεκλογές του Ιουνίου, το AfD έκανε επίδειξη ισχύος με την υψηλή επίδοση του, ενώ αναδείχτηκε πρώτο κόμμα στην ανατολική Γερμανία. Έκτοτε και παρά τις προσπάθειες που έχουν κάνει οι συστημικές πολιτικές δυνάμεις, οι ισορροπίες δεν έχουν αλλάξει με αποτέλεσμα η ακροδεξιά να οδεύει ολοταχώς προς μια ιστορική εκλογική νίκη στις εκλογές που θα λάβουν χώρα την Κυριακή, 1η Σεπτεμβρίου, στα ομοσπονδιακά κρατίδια της Θουριγγίας και της Σαξονίας.
Αντίστοιχη είναι και η εικόνα των δημοσκοπήσεων για τις τοπικές εκλογές στο Βραδεμβούργο, που ακολουθούν στις 22 Σεπτεμβρίου.
«Τρίζει» η καρέκλα του Σολτς
Ο ίδιος ο Όλαφ Σολτς ταξίδεψε στην Ιένα (της Θουριγγίας) αυτή την εβδομάδα προκειμένου να μεταφέρει το μήνυμα των… δημοκρατικών δυνάμεων και να διαβεβαιώσει τους πολίτες της περιοχής για το ισχυρό ενδιαφέρον της κυβέρνησης για την ανάπτυξη και την ευημερία τους. Όμως, τα ηχηρά γιουχαρίσματα που δέχτηκε δεν άφησαν μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας πως κατάφερε να πετύχει τον στόχο του.
Δεν είναι μόνο το γεγονός πως το AfD διεκδικεί με αξιώσεις την νίκη στις κάλπες, καθιστώντας έτσι την πρώτη φορά στα 11 χρόνια ιστορίας του που μπορεί να αναδειχτεί πρώτο κόμμα, έστω και σε ομοσπονδιακό κρατίδιο. Για το κόμμα του Καγκελάριου, τους Σοσιαλδημοκράτες, η κάλπη μπορεί να φέρει έναν εξίσου ιστορικό διασυρμό, καθώς με δυσκολία ξεπερνά το όριο του 5%, που είναι η προϋπόθεση για την είσοδο του στα τοπικά κοινοβούλια.
Εάν το SPD δεν μπει καν στα τοπικά κοινοβούλια της περιοχής, το κύμα αμφισβήτησης κατά του Σολτς θα είναι τεράστιο, ενισχύοντας την πίεση που έχει δεχτεί μετά τις ευρωεκλογές και συρρικνώνοντας περαιτέρω τις πιθανότητες που έχει να διεκδικήσει μια δεύτερη θητεία στην Καγκελαρία στις ομοσπονδιακές εκλογές του 2025.
Ωστόσο, η κατακραυγή δεν θα αφορά μόνο τον ίδιο προσωπικά, δεδομένου πως όλα τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού (και οι Φιλελεύθεροι και οι Πράσινοι) κινούνται σε μονοψήφια ποσοστά στην ανατολική Γερμανία. Ειδικά το FDP του υπουργού Οικονομικών, Κρίστιαν Λίντνερ, έχει κυριολεκτικά «εξαφανιστεί»!
Από τις συστημικές δυνάμεις του Βερολίνου οι Χριστιανοδημοκράτες είναι οι μόνοι που… σώζουν κάπως την παρτίδα. Διατηρούν ελπίδες να «κόψουν» την πρωτιά του AfD στη Σαξονία, αλλά υπολείπονται πάνω από 8 μονάδες στην Θουριγγία, όπου η ακροδεξιά προμηνύεται να κάνει… βόλτα στις κάλπες. Όμως στην πραγματικότητα ούτε οι συντηρητικοί μπορούν να είναι πραγματικά ευχαριστημένοι με την κατάσταση που αντιμετωπίζουν, με μόνη διαφορά πως έχουν την πολυτέλεια να ρίξουν όλη την ευθύνη για την άνοδο της ακροδεξιάς στις πολιτικές της κυβέρνησης Σολτς.
Οι παράγοντες που τροφοδοτούν την ακροδεξιά
Η φονική επίθεση προ ημερών στο Σόλινγκεν από έναν Σύριο μετανάστη, ο οποίος σκότωσε με μαχαίρι τρία άτομα και τραυμάτισε άλλα οκτώ, έδωσε μια εξαιρετική ευκαιρία σε όλες τις συντηρητικές δυνάμεις, από το CDU έως το AfD να… ξεσπαθώσουν κατά τις μεταναστευτικής πολιτικής της κυβέρνησης. Ο Σολτς έσπευσε να υποσχεθεί σκλήρυνση της νομοθεσίας για τα όπλα, μείωση των παράνομων μεταναστευτικών εισροών και αύξηση των απελάσεων, όμως οι διαβεβαιώσεις του έπεσαν στο κενό.
Ο ηγέτης του CDU, Φρίντρις Μετς, ζήτησε «εδώ και τώρα» ριζική αναμόρφωση της μεταναστευτικής πολιτικής. Όμως για τον λίαν εξτρεμιστή ηγέτη του AfD στη Θουριγγία, Μπιορν Χέκε, ο οποίος δεν έχει διστάσει να χρησιμοποιήσει ακόμη και ναζιστικά συνθήματα στην καμπάνια του, η επίθεση λειτούργησε ως επιβεβαίωση της άποψης του πως οι μετανάστες έχουν καταστρέψει τον πυρήνα και τη δομή της κοινωνίας.
«Ήρθε η ώρα» για την μεγάλη αλλαγή αναφωνεί στο φανατισμένο του πλήθος, όπως είναι και το βασικό προεκλογικό σύνθημα του AfD («Es Ist Zeit»).
Βεβαίως το ζήτημα της μετανάστευσης είναι απλά το… κερασάκι στην τούρτα. Για τους περισσότερους ψηφοφόρους στην ανατολική Γερμανία η κεντρική κυβέρνηση είναι συνώνυμη με την οικονομική δυσχέρεια, το υψηλό κόστος ζωής, την εκτίναξη της τιμής της βενζίνης και του ηλεκτρικού ρεύματος. Οι δε, Πράσινοι μπήκαν στα… μαύρα κατάστιχα με την περιβαλλοντολογική νομοθεσία που ουσιαστικά επέβαλε την αναγκαστική σταδιακή αντικατάσταση των μπόιλερ ορυκτών καυσίμων σε όλα τα νοικοκυριά.
Πολίτες δεύτερης κατηγορίας ή έτσι νομίζουν;
Το παράδοξο, βέβαια, είναι πως μια προσεκτικότερη ανάλυση στα οικονομικά στοιχεία δείχνει πως οι διαμαρτυρίες των κατοίκων των ανατολικών κρατιδίων πως αισθάνονται… εγκαταλελειμμένοι δεν έχουν πραγματική βάση.
Η αύξηση του κόστους ζωής, των καυσίμων και της ενέργειας είναι ένα πρόβλημα για όλη τη χώρα και όλη την Ευρώπη και δεν περιορίζεται ειδικά στα κρατίδια της ανατολικής Γερμανίας. Και παρά το γεγονός ότι το μέσο εισόδημα στην ανατολική Γερμανία παραμένει χαμηλότερο από την δυτική, η ψαλίδα έχει περιοριστεί αισθητά, με τους μισθούς να βρίσκονται στο επίπεδο του 91% έναντι των εργαζομένων των δυτικών κρατιδίων.
Παράλληλα η περιοχή έχει βιώσει μια εντυπωσιακή εισροή νέων επενδύσεων σε startups και εργοστάσια κυρίως του ευρύτερου τεχνολογικού τομέα και του τομέα των ημιαγωγών. Ακόμη και το μέγα εργοστάσιο της Tesla στο Βραδεμβούργο, ουσιαστικά εντάσσεται στα project της ανατολικής Γερμανίας.
Έτσι, σύμφωνα με τις προβλέψεις του έγκριτου οικονομικού ινστιτούτου Ifo, οι ρυθμοί ανάπτυξης της ανατολικής Γερμανίας θα κινηθούν στο 1,1% φέτος, ήτοι δηλαδή περίπου τρεις φορές πάνω από τον εθνικό μέσο όρο, κάτι που καθιστά την περιοχή οδηγό και όχι ουραγό της γερμανικής οικονομίας.
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τους αναλυτές, εντοπίζεται κυρίως στο χάσμα που υπάρχει στα ίδια τα κρατίδια ανάμεσα στις αστικές και στις αγροτικές περιοχές. Οι πρώτες απολαμβάνουν τους καρπούς της ανάπτυξης, ενώ οι δεύτερες «φυτοζωούν» με τον πληθυσμό τους να μειώνεται συνεχώς και να καταγράφει αυξανόμενα επίπεδα φτώχειας.
Έκθεση του οικονομικού ινστιτούτου IW υποστήριξε πως το «κλειδί» για την ψήφο διαμαρτυρίας στα κρατίδια της ανατολικής Γερμανίας εντοπίζεται στη συνεχή συρρίκνωση του πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές, όπου το αίσθημα εγκατάλειψης είναι πολύ ισχυρό. Και αυτό βέβαια αδημονεί να εκμεταλλευτεί η ακροδεξιά!
Ο αντίκτυπος
Όσον αφορά τις συνέπειες μιας πιθανής νίκης του AfD, παρά το γεγονός ότι μιλάμε για τοπικές κυβερνήσεις είναι σαφές ότι τα… απόνερα θα φτάσουν μέχρι το Βερολίνο, τις ισορροπίες στην Bundesrat (την Άνω Βουλή), αλλά και πιθανότατα πιο πέρα, στις Βρυξέλλες.
Η πίεση για αλλαγές στην οικονομική πολιτική, το μεταναστευτικό, την περιβαλλοντολογική/ενεργειακή στρατηγική θα είναι ισχυρή, ενώ θα επεκταθεί και σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, από τις σχέσεις της Γερμανίας με την ΕΕ έως τις σχέσεις της Ευρώπης με τη Ρωσία.
Στα κρατίδια της ανατολικής Γερμανίας ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί κυρίαρχο θέμα συζήτησης και το AfD υπόσχεται να δημιουργήσει σοβαρά εμπόδια στην συνεχιζόμενη παροχή στρατιωτικής αλλά και οικονομικής βοήθειας προς το Κίεβο από τη Γερμανία και την ΕΕ συνολικά.
Το παρήγορο στην όλη εικόνα είναι πως η πολυδιάσπαση ανάμεσα στα κόμματα πιθανότατα θα αποτρέψει το ενδεχόμενο αυτοδυναμίας από το AfD. Οι δημοκρατικές δυνάμεις, τουλάχιστον προεκλογικά, έχουν απορρίψει το ενδεχόμενο να συνεργαστούν με την ακροδεξιά σε μια κυβέρνηση συνασπισμού, όμως το τι θα γίνει μετεκλογικά, αναλόγως και με τις τελικές ισορροπίες, απομένει να φανεί…
Διαβάστε ακόμη:
Γιώργος Παπαδάς: Πώς η Polyplast έγινε ηγέτιδα δύναμη στα προϊόντα συσκευασίας (pics)
Ρεύμα: «Όπλο» οι επιδοτήσεις και τον Σεπτέμβριο με «προσγείωση» της τιμής
«Πράσινο» για το Oλοκληρωμένο Τουριστικό Συγκρότημα με Καζίνο στο Ελληνικό
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ