Η απρόκλητη επίθεση του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία οδηγεί τους πολιτικούς αναλυτές να θέσουν εκ νέου στο μικροσκόπιο τη μακρά και ιδιαίτερα περίπλοκη σχέση που είχε ο Ρώσος ηγέτης με την πρώην καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ αλλά και να διερευνήσουν περαιτέρω πώς η Ρωσία κατάφερε να αποκτήσει τόσο μεγάλη επιρροή στη Γηραιά Ήπειρο.
Ήταν γνωστό ότι η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας μιλούσε τη ρωσική γλώσσα και διατηρούσε διπλωματικούς δεσμούς με τον Πούτιν. Κατά τη διάρκεια της θητείας της η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενίσχυσε τους ενεργειακούς δεσμούς της με τη Μόσχα και περιόρισε τις δαπάνες της για την εθνική άμυνα στο ελάχιστο.
Ιστορική αλλαγή
Όμως, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έφερε μία ιστορική αλλαγή στη γερμανική πολιτική.
«Οι δυναμικές κινήσεις του νέου καγκελαρίου Όλαφ Σολτς αποτελούν μια ηχηρή αποκήρυξη του πυρήνα της εξωτερικής οικονομικής πολιτικής της Μέρκελ», δήλωσε στο CNBC μέσω email ο Τζέικομπ Κίκεργαρντ, ανώτερο στέλεχος στο think tank German Marshall Fund.
«Η εξωτερική οικονομική πολιτική της Γερμανίας δεν βασίζεται πλέον στο «η Ρωσία είναι ένας παράγοντας με σταθερό προσανατολισμό», αλλά αντίθετα μια επιθετική ιμπεριαλιστική δύναμη», πρόσθεσε ο Κίκεργαρντ. Ο Σολτς ανακοίνωσε τη διακοπή του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 μετά τις πρώτες στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας σε δύο αποσχισθείσες περιοχές της Ουκρανίας στα τέλη Φεβρουαρίου. Ο Nord Stream 2, το οποίο ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 2018 κατά τη διάρκεια της θητέιας της Μέρκελ, θεωρείται αμφιλεγόμενο έργο που σκοπό είχε την μεταφορά φυσικού αέριου από τη Ρωσία στη Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας, περνώντας από χώρες όπως η Ουκρανία και η Πολωνία.
Η «μεγάλη αποτυχία» της Μέρκελ έγκειται στο ότι δεν διέκοψε τους εν λόγω οικονομικούς δεσμούς και δεν «πάγωσε» τα ενεργειακά project μετά την παράνομη προσάρτησης της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία το 2014, δήλωσε η Ντανιέλα Σβάρτσερ εκτελεστική διευθύντρια για την Ευρώπη και την Ευρασία στο think tank Foundations Open Society.
Στην πραγματικότητα, η Μέρκελ στήριξε το έργο, παρά τις ανησυχίες της Ουκρανίας και άλλων χωρών, ιδίως των ΗΠΑ.
Οι εισαγωγές φυσικού αερίου της Γερμανίας από τη Μόσχα ήταν περίπου το 36% του συνόλου των εισαγωγών το 2010, το οποίο αυξήθηκε σε περίπου 65% έως το 2020, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat.
Από την πλευρά του, ο Αλμπέρτο Αλεμάνο, καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου στο H.E.C. Το Paris Business School, δήλωσε: «Καμία άλλη χώρα δεν υποβάθμισε την επαναστατική στάση της Ρωσίας έναντι της παγκόσμιας τάξης όσο η Γερμανία της Μέρκελ». «Είναι ο Nord Stream 2 που αποτελεί την επιτομή της κατευναστικής προσέγγισης της Μέρκελ απέναντι στη Ρωσία, σε σημείο να συμπεριλαμβάνει σήμερα όλα όσα δεν πήγαιναν καλά με τη στάση της Γερμανίας απέναντι στη Ρωσία. Καθιερώνοντας μια περιττή σχέση αλληλεξάρτησης με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, η Γερμανία της Μέρκελ τον έκανε ισχυρότερο ενώ αποδυνάμωσε ολόκληρη την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ», πρόσθεσε ο Αλεμάνο. Ο Σολτς αρχικά εμφανίστηκε επιφυλακτικός απέναντι στο Nord Stream 2 από τότε που ανέλαβε την εξουσία τον Δεκέμβριο. Ωστόσο, καθώς οι εντάσεις με τη Ρωσία επιδεινώθηκαν, ανακοίνωσε τη διακοπή της πιστοποίησης του αγωγού, όπως περίμεναν πολλοί πολιτικοί αναλυτές.
Πιο πρόσφατα, καθώς η Ρωσία προχώρησε με την εισβολή της στην Ουκρανία, ο Σολτς είπε ότι το Βερολίνο θα στείλει όπλα στην Ουκρανία και θα αυξήσει τις κρατικές επενδύσεις στην άμυνα. Η κίνηση σηματοδότησε μια σημαντική αλλαγή στη γερμανική αμυντική πολιτική που ίσχυε από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία απέτρεψε την εξαγωγή όπλων τοπικής κατασκευής σε ζώνες συγκρούσεων. «Η δαπάνες της Μέρκελ ήταν μειωμένες », είπε η Σβάρτσερ, τόσο προς το ΝΑΤΟ όσο και προς την ΕΕ. «Μέρος των [νέων] δαπανών δεν αποτελεί μία νέα πολιτική, αλλά η αναγνώριση ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα», είπε, σημειώνοντας ότι ο γερμανικός στρατός είναι «σε κακή κατάσταση».
Ανοιχτές πόρτες για τους πρόσφυγες
Αλλά υπάρχει ένας τομέας όπου η κληρονομιά της Μέρκελ είναι ακόμα στο ισχυρή: η υποδοχή των προσφύγων. Η Μέρκελ θα αποτελεί πάντα σημείο αναφοράς για τη στάση της το 2015 στο αποκορύφωμα της μαζικής εισροής προσφύγων στην Ευρώπη, όταν εφάρμοσε μια πολιτική ανοιχτών θυρών σε όσους φεύγουν από τον πόλεμο από χώρες όπως η Συρία. «Η πολύ σαφής και ανοιχτή θέση της Μέρκελ για τους πρόσφυγες από τη Συρία οδήγησε σε μια ισχυρή κοινωνική δέσμευση στη Γερμανία», είπε η Σβάρτσερ, προσθέτοντας ότι αυτή η πολιτική υποστηρίζει τώρα και την υποδοχή των Ουκρανών προσφύγων.
Σύμφωνα με την Υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πλέον εγκαταλείψει την Ουκρανία. Αν και φτάνουν κυρίως στις χώρες που βρίσκονται πιο κοντά στην Ουκρανία, κάποιοι έχουν επίσης μετακινηθεί προς τη Γερμανία, όπου οι ντόπιοι προσφέρουν καταφύγιο και υποστήριξη. Γενικότερα, η Σβάρτσερ είπε επίσης ότι υπάρχει ένα άλλο μέρος της κληρονομιάς της Μέρκελ που παραμένει αλώβητο. Η Μέρκελ, η οποία μεγάλωσε στην κομμουνιστική Ανατολική Γερμανία, θεωρήθηκε ως η de facto ηγέτης της Δύσης κατά τη διάρκεια της θητείας του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, με τους επικριτές να τονίζουν ότι η θέση της Αμερικής στο παγκόσμια πολιτική σκακιέρα αποδυναμώθηκε κατά την περίοδο Τραμπ. Η Σβάρτσερ είπε ότι ο Σολτς έχει βασιστεί σε αυτήν την ιδέα, λέγοντας ότι «λέει τα ίδια πράγματα, αλλά με πιο συγκεκριμένο τρόπο». «Αυτή η αίσθηση ευθύνης είναι μια συνέχεια», πρόσθεσε.
Διαβάστε ακόμη:
Όλα τα «μυστικά» του νέου ΕΝΦΙΑ σε 4 βήματα
Το σκάφος «Lucky» του Καλογρίτσα δεν έφερε… τύχη και βγαίνει στο σφυρί