Η παραίτηση του Πορτογάλου ΥΠΟΙΚ Μάριο Σεντένο από την κυβέρνηση της Λισαβόνας φέρνει αυτόματα την έκπτωσή του από την προεδρία του Eurogroup, από την οποία δήλωσε πως θα παραιτηθεί στις αρχές του ερχόμενου μήνα.
Επικρατέστερα φαβορί για τη θέση: Οι υπουργοί Οικονομικών της Ισπανίας, της Ιρλανδίας και του Λουξεμβούργου. Η θητεία έχει διάρκεια δυόμισι ετών. Αν και η θέση είναι άτυπη, δεν καλύπτεται δηλαδή από νομικό καθεστώς, αναδείχθηκε ως μία από τις πλέον σημαντικές θέσεις κατά τη διάρκεια των κρίσεων των τελευταίων δώδεκα ετών, όντας κομβική για την προετοιμασία και παρακολούθηση των προγραμμάτων διάσωσης όπως της Ελλάδας.
«Την Πέμπτη, θα ενημερώσω τους συναδέλφους μου στο Eurogroup για την απόφασή μου να μην ζητήσω δεύτερη εντολή, καθώς μέχρι τις 15 Ιουνίου θα έχω παραιτηθεί από υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας», είπε ο Σεντένο. «Θα ξεκινήσω την πρόσκληση για υποψηφίους και θα περιγράψω τη διαδικασία των εκλογών», η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 9 Ιουλίου.
Οι διαιρέσεις Βορρά-Νότου που βγήκαν στην επιφάνεια στις διαπραγματεύσεις των τελευταίων ετών μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης έχουν πολλές φορές μετατρέψει το Eurogroup σε πεδίο μάχης, με ολονύκτιες διαπραγματεύσεις και ισχυρές συγκρούσεις. Ο επόμενος επικεφαλής θα πρέπει να γεφυρώσει το χάσμα και να δώσει νέα ώθηση σε σχέδια για βαθύτερη οικονομική ολοκλήρωση, για την προστασία των πολιτών από μελλοντικές κρίσεις, αλλά και να διαχειριστεί την ύφεση προκάλεσε η πανδημία του κορονοϊού.
Τα φαβορί
Η Ισπανίδα Νάντια Καλβίνιο, ο Ιρλανδός Πασκάλ Ντόναχιου και ο Λουξεμβούργιος Πιέρ Γκραμένια αναμένεται να θέσουν υποψηφιότητα αμέσως μόλις ο Σεντένο ανακοινώσει την έναρξη της διαδικασίας αύριο, Πέμπτη. Κανείς δεν έχει τοποθετηθεί δημόσια μέχρι στιγμής.
Ο Γκραμένια, που προέρχεται από ένα φιλελεύθερο κόμμα, απάντησε στο τουίτ της αποχώρησης του Σεντένο: «Συγχαρητήρια Μάριο για όσα πέτυχες ως πρόεδρος του Eurogroup, ειδικά για τις φιλόδοξες οικονομικές απαντήσεις στις προκλήσεις της πανδημίας Covid19. Εκτίμησα τη διμερή μας συνεργασία και εύχομαι ό, τι καλύτερο για το μέλλον. ”
Ο Ντόναχιου, ένας κεντροδεξιός πολιτικός, εξέφρασε τη λύπη του για την αποχώρηση Σεντένο, περιγράφοντας το Πορτογάλο σε ανακοίνωση ως «εξαιρετικό Πρόεδρο της Ευρωομάδας και δεν είναι μόνο συνάδελφος, αλλά και φίλος». Το κόμμα του Ιρλανδού προσπαθεί να σχηματίσει νέα κυβέρνηση στο Δουβλίνο μετά τις γενικές εκλογές του Φεβρουαρίου. «Ελπίζουμε ότι αυτή η διαδικασία μπορεί να ολοκληρωθεί στο εγγύς μέλλον», είπε εκπρόσωπός του.
H Καλβίνιο, Ισπανίδα σοσιαλίστρια που ανήκει στην ίδια ευρωπαίκή πολιτική ομάδα με τον Σεντένο, τον ευχαρίστησε μέσω twitter: «Ήταν μεγάλη χαρά που συνεργάστηκα αυτά τα τελευταία χρόνια και ελπίζω ότι θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε όπου κι αν σε πάει η ζωή».
Η σύγκρουση
Οι διαδικτυακές πολιτικές αβρότητες ωστόσο καλύπτουν την ισχυρή αντιπαράθεση στα παρασκήνια. Κάθε υποψήφιος πρέπει να βρει υποστηρικές από άλλες χώρες, ανάλογα με τις θέσεις και τις προτάσεις του για βαθύτερη οικονομική ολοκλήρωση στην Ευρωζώνη – το καυτό στρατηγικό θέμα της εποχής.
Η Καλβίνιο φαίνεται πως θα έχει τη στήριξη Γαλλίας και Γερμανίας, καθώς η ισπανίδα έχει υποστηρίξει ανοιχτά τις προσφατες φιλόδοξες γαλλογερμανικές πρωτοβουλίες, όπως ο ενισχυμένος προϋπολογισμός της ευρωζώνης.
Αν επικρατήσει, θα διατηρηθεί η τρέχουσα ισορροπία μεταξύ ομάδων κομμάτων και περιφερειών μεταξύ των κορυφαίων θέσεων ΕΕ, κρατώντας τη θέση του επικεφαλής του Eurogroup για την σοσιαλιστική ομάδα και τις χώρες της περιφέρειας. Το πρόβλημα που μπορεί να προκύψει είναι ότι ένας επίσης Ισπανός σοσιαλιστής, ο Γιοσεπ Μπορέλ, κατέχει ήδη μια άλλη εξέχουσα θέση στην ΕΕ – αυτή του επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής. Το να έχουν δύο πρώην υπουργοί της κυβέρνησης του Πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ κορυφαίες θέσεις στην ΕΕ μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις από άλλα κράτη μέλη.
Ο ανασχηματισμός του Σεντένο
Οι υποψήφιοι έχουν πάρει θέσεις ήδη από τον Φεβρουάριο. Η αποχώρηση του Σεντένο αναμενόταν ευρέως στην Πορτογαλία και συνδέεται με φημολογία που τον θέλει να μετακινείται ως διοικητής στην κεντρική τράπεζα της χώρας. Παραμένει δημοφιλής ως ο ο σοσιαλιστής υπουργός που εξασφάλισε αδιάκοπη ανάπτυξη στην θητεία του (ανέλαβε το 2015) και για την επίτευξη του πρώτου δημοσιονομικού πλεονάσματος της χώρας εδώ και δεκαετίες.
Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες, προέκυψαν εντάσεις με τον πρωθυπουργό António Costa για κρατικό δάνειο 850 εκατομμυρίων ευρώ σε μια ζημιογόνα τράπεζα τον Μάιο και, την περασμένη εβδομάδα, ενώ νέες εντάσεις προέκυψαν από το διορισμό πρώην στελέχους πετρελαϊκής εταιρείας Αντόνιο Κόστα Σίλβα να ηγηθεί του πλάνου ανάκαμψης για την μετα την πανδημία εποχή.
Ή μετακίνηση του προς την κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να βρει αντίθετους τους κεντροδεξιούς βουλευτές αυξήσει κάποια αντίσταση από τους νομοθέτες στους κεντροδεξιούς Σοσιαλδημοκράτες (PSD), υποστηρίζοντας ότι ο Σεντένο δεν εγγυάται την ανεξαρτησία της θέσεις αφού προέρχεται απευθείας από υπουργικό θώκο.
Η παραίτηση του Σεντένο ήρθε λίγα λεπτά αφότου η κυβέρνηση ενέκρινε τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό για τις επιπτώσεις της πανδημίας. Σύμφωνα με επίσημες προβλέψεις, η οικονομία θα συρρικνωθεί φέτος κατά 6,9% και η ανεργία θα ανέλθει στο 9,6%, από 6,5% πέρσι.
Ο αντικαταστάτης του Σεντένο, Ζοάου Λεάου, θα είναι αυτός που θα παρουσιάσει τον νέο προϋπολογισμό στο κοινοβούλιο, όπου αναμένεται να τεθεί σε ψηφοφορία και έγκριση στις 19 Ιουνίου.