Ζωτικής σημασίας για την οικονομία και την χρηματοπιστωτική σταθερότητα αποτελεί η καλύτερη κατανόηση και η αντιμετώπιση των απειλών που προκύπτουν από την καταστροφή του περιβάλλοντος και την απώλεια της βιοποικιλότητας, επισημαίνει σε ανάλυση στο blog της ΕΚΤ, ο Φρανκ Έλντερσον, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου και αντιπρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου, ο οποίος ανέλαβε ακριβώς να ηγηθεί της πρώτης μεγάλης έρευνας από την Τράπεζα αναφορικά με τους οικονομικούς και χρηματοπιστωτικούς κινδύνους που ελλοχεύουν από την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος.
«Η ανθρωπότητα χρειάζεται τη φύση για να επιβιώσει, όμως το ίδιο ισχύει για την οικονομία και τις τράπεζες. Όσο περισσότερα είδη εξαφανίζονται, τόσο πιο φτωχά σε ποικιλία γίνονται τα οικοσυστήματα στα οποία βασιζόμαστε. Αυτό αποτελεί ένα αυξανόμενο χρηματοπιστωτικό ρίσκο που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε» αναφέρει χαρακτηριστικά., εξηγώντας ότι η ζημιά προς τη φύση συνιστά υπαρξιακό κίνδυνο όχι μόνο για τον άνθρωπο, αλλά και για την παραγωγική διαδικασία, την πιστωτική υγεία των επιχειρήσεων και την οικονομία συνολικά.
Κοινώς δεν είναι θέμα απλής οικολογικής ευαισθησίας για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά πρόκειται για δομικά οικονομικά δεδομένα που μπορεί να επηρεάσουν τις οικονομίες και τις αγορές.
Central banks and supervisors must consider the impact biodiversity loss and the degradation of nature are having on the financial system. To get a clearer picture, the @ecb has started assessing loan data.
More in my latest post on #TheECBblog https://t.co/UgyZZ32hPR pic.twitter.com/6V6CqFFoHk
— Frank Elderson (@FrankElderson) June 8, 2023
Αναγνωρίζοντας την απειλή, η ΕΚΤ αποφάσισε να μελετήσει το βαθμό εξάρτησης των τουλάχιστον 4,2 εκατ. επιχειρήσεων της Ευρωζώνης και των τουλάχιστον 4,2 τρισ. ευρώ επιχειρηματικών δανείων στις διαταραχές της φύσης. Και πραγματικά τα αποτελέσματα της προκαταρκτικής ανάλυσης (η τελική έκθεση αναμένεται να δημοσιευτεί το φθινόπωρο) είναι ανησυχητικά: το 72% των εταιρειών της περιοχής (ήτοι περίπου 3 εκατ. επιχειρήσεις), όπως και το 75% όλων των τραπεζικών δανείων της Ευρωζώνης αφορούν επιχειρήσεις που έχουν πολύ υψηλή εξάρτηση προς τουλάχιστον μία υπηρεσία/προϊόν που συνδέεται με τα οικοσυστήματα (ecosystem services, όπως έχουν χαρακτηριστεί από τους ειδικούς).
Τέτοια παραδείγματα αφορούν υπηρεσίες/προϊόντα που ουσιαστικά αντλούμε από τα οικοσυστήματα, όπως τα τρόφιμα, το νερό, η ξυλεία, οι πρώτες ύλες και τα ορυκτά. Οι επιχειρήσεις, δηλαδή, εξαρτώνται από τις εν λόγω «ecosystem services» για να συνεχίσουν να λειτουργούν, να παράγουν τα προϊόντα τους και να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.
Το ρίσκο που προκύπτει για τις επιχειρήσεις και τις τράπεζες αφορά δύο βασικά πεδία, το φυσικό ρίσκο και το μεταβατικό ρίσκο. Περιπτώσεις φυσικού ρίσκου είναι αυτές που μπορεί να αφορούν άμεση διατάραξη του περιβάλλοντος, όπως οι φυσικές καταστροφές και η κλιματική αλλαγή και τα αποτελέσματα μπορεί να περιλαμβάνουν ελλείψεις προϊόντων και καταστροφή καλλιεργειών. Που οδηγούν σε ντόμινο προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα και προφανώς επηρεάζει και τα επίπεδα των τιμών. Όμως, υπάρχει και η περίπτωση των μεταβατικών απωλειών προς τις τράπεζες και τους δανειστές.
Κάποιες χώρες ήδη έχουν προσπαθήσει να μελετήσουν και να αξιολογήσουν το πιθανό οικονομικό ρίσκο καταλήγοντας σε ανησυχητικά πορίσματα. Για παράδειγμα έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας της Ολλανδίας υπολόγισε πως μόνο οι τράπεζες της χώρας έχουν μια έκθεση της τάξεως των 510 δισ. ευρώ στο ρίσκο απώλειας της βιοποικιλότητας, ενώ ανάλογη έκθεση από την Κεντρική Τράπεζα της Γαλλίας διαπίστωσε ότι το 42% της αξίας των χαρτοφυλακίων των γαλλικών τραπεζών αφορά σε ομόλογα και μετοχές που έχουν εκδοθεί από επιχειρήσεις που εξαρτώνται από τουλάχιστον μία «ecosystem service».
Η Τράπεζα της Αγγλίας, μετά το σοκαριστικό αποτέλεσμα της έρευνας που διεξήγαγε πέρυσι και το οποίο έδειξε πως το 72% των επιχειρηματικών δανείων αφορούν σε εταιρείες με εξάρτηση σε ecosystem services, βρίσκεται σε διαδικασία επαναξιολόγησης της καταγραφής και μέτρησης του χρηματοπιστωτικού ρίσκου από τις περιβαλλοντολογικές απώλειες, το αποτέλεσμα της οποίας αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν τα τέλη της χρονιάς.
Οι εκθέσεις δείχνουν πως, αν η επιβάρυνση του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας συνεχιστεί, οι οικονομικές δραστηριότητες που εξαρτώνται από την ομαλή πρόσβαση σε ecosystem services θα επηρεαστούν οδηγώντας σε διαταραχές της παραγωγής και της εφοδιαστικής αλυσίδας, των επιπέδων των τιμών και άρα του πληθωρισμού, του τζίρου άρα της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, της εξυπηρέτησης των δανείων τους άρα τελικά των τραπεζών. Το τελικό αποτέλεσμα της αλυσίδας αυτής οδηγεί δε, σε χρηματοπιστωτική αστάθεια, κλυδωνισμός των αγορών και βέβαια των οικονομιών συνολικά.
Σύμφωνα με τον Έλντερσον, περίπου το 40% των τραπεζών της Ευρωζώνης δεν έχουν προχωρήσει σε μια πλήρη αξιολόγηση της έκθεσης τους στο εν λόγω ρίσκο, ένα ποσοστό που θα πρέπει να αλλάξει γρήγορα για την καλύτερη προστασία τους και την προστασία της σταθερότητας του συστήματος.
Για το λόγο αυτό, εξάλλου, τόσο η ΕΚΤ όσο και οι έτερες μεγάλες κεντρικές τράπεζες διεθνώς έχουν αρχίσει να ασχολούνται επισταμένως με το θέμα και να προσθέτουν το περιβαλλοντολογικό ρίσκο στα stress test και τις αξιολογήσεις των απειλών για τη σταθερότητα των συστημάτων.
Διαβάστε ακόμα
Πώς σχεδιάζει ο Βασίλης Ψάλτης να «χτίσει» τη νέα Alpha Bank – Οι 6 προτεραιότητες έως το 2025
Έκλεισε η συμφωνία της First Sentier με τις πιστώτριες τράπεζες
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ