Στροφή στο ρεαλισμό από την νέα κεντρική τραπεζίτη της Ευρώπης, η οποία χαμηλώνει τις προσδοκίες για νέες τολμηρές πρωτοβουλίες νομισματικής χαλάρωσης στη ζώνη του Ευρώ. Η μετροπάθεια στις τελευταίες της δηλώσεις ικανοποιεί τα “γεράκια” της Γερμανικής σχολής, καθώς βλέπουν να αμβλύνεται μια από τις πιο “εμβληματικές” εξαγγελίες της υποψηφιότητάς της.
Τί είπε
“Η αρμοδιότητα της Κεντρικής Τράπεζας δεν είναι η κλιματική αλλαγή” είπε αυτή την εβδομάδα η Κριστίν Λαγκάρντ σε ευρωβουλευτές κατά την ενημέρωση επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Τί είχε πει το φθινόπωρο, σε άλλη επιτροπή του ίδιου κοινοβουλίου κατά την υποβολή της υποψηφιότητάς της, για τη νομισματικη πολιτική: ”Είναι βαθιά πεπεισμένη ότι η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής οφείλει να είναι κεντρικός άξονας πολιτικής” Μια δήλωση που υπαινισσόταν ότι θα προωθούσε την ενεργοποίηση της ΕΚΤ στην αγορά πράσινων ομολόγων.
Γιατί είναι σημαντικό
Η συζήτηση για το αν η ΕΚΤ (ως αρχή με το αποκλειστικό δικαίωμα στην ΕΕ να “κόβει χρήμα” αγοράζοντας ομόλογα) πρέπει να έχει ως στόχο την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής έχει ένα πιο βαρετό αλλά ουσιαστικό αίτιο: Έχει να κάνει με το πώς τεχνικά η ΕΚΤ μπορεί να συνεχίσει να κάνει ενέσεις μετρητών στην οικονομία της Ευρωζώνης ώστε να μη διολισθήσει σε ύφεση – και το χρέος που έχει συσσωρευτεί προκαλέσει σοκ. Το τωρινό πρόγραμμα ποσοστικής χαλάρωσης, με τα κριτήρια που έχει σήμερα, δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’άπειρον με τις υπάρχουσες δεξαμενές ομολόγων στην οικονομία. Τα πυρομαχικά της ΕΚΤ λιγοστεύουν.
Η Λαγκάρντ προώθησε την ιδέα αγοράς πράσινων ομολόγων στο πλαίσιο του προγράμματος QE – το πρόγραμμα των 2,7 τρισεκατομμυρίων ευρώ της ΕΚΤ. Πιο απλά, κοπή χρήματος για να χρηματοδοτηθούν έργα και επιχειρήσεις πράσινης οικονομίας.
Η μεγάλη Εικόνα
Η ιδέα της Λαγκάρντ έγινε δεκτή ως ενδιαφέρουσα γιατί καθώς οι αγορές στεγνώνουν από τα ομόλογα που η ΕΚΤ “καταδέχεται να αγοράζει” (τίτλοι χρέους υψηλής αξιοπιστίας), μια νέα παρθένα κατηγορία όπως τα έργα πράσινης ανάπτυξης κατά της κλιματικής αλλαγής, θα μπορούσε να δώσει μια σημαντική παράταση – αλλά και νομιμοποίηση – στις πληθωριστικές προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Μια πιθανή ενεργοποίηση της ΕΚΤ με αγορές πράσινων ομολόγων, “δένει” με την νέα κατηγοριοποίηση πράσινων επενδύσεων στην οποία κατέληξε το τελευταίο Eurogroup την Πέμπτη. Η Ευρώπη αποκτά ένα μητρώο αξιολόγησης εταιριών και ομολόγων με βάση την ευθυγράμμιση τους με πράσινους στόχους, και ανάλογα με την κατηγορία πετυχαίνουν καλύτερους όρους δανεισμού. Πάνω σε αυτή τα κριτήρια θα μπορούσε να χτίσει η ΕΚΤ ένα νέο εργαλείο ποσοστικής χαλάρωσης, ή αλλιώς σταθερής ενίσχυσης της οικονομίας με ρευστό ώστε να αποφευχθούν τριγμοί ή μια νέα κρίση χρέους. Καθώς το “απίστευτο” χρέος που ανακάλυψε “ξαφνικά” ο πλανήτης του 2008 δεν μειώνεται, αλλά έχει αυξηθεί κι άλλο.
Οι αντίπαλοι
Κάθε ιδέα νομισματικής χαλάρωσης, που κρατάει τα επιτόκια σε επίπεδα που τρώνε τις αποταμιεύσεις ψηφοφόρων και που δημιουργούν νέο χρέος βρίσκει αντίθετους τους Γερμανούς, του Ολλανδούς και λοιπούς βόρειους “νοικοκύρηδες”. Αυτή η αντιπολίτευση έχει πάρει ήδη θέση απέναντι στην νέα επικεφαλής της ΕΚΤ.
O Γενς Βάιντμαν, ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης που έχει το ρόλο του αρχηγού αξιωματικής αντιπολίτευσης στο συμβούλιο της ΕΚΤ απέρριψε την ιδέα στροφής της κεντρικής τράπεζας στην πράσινη οικονομία από τον Οκτώβριο, πριν καν καθήσει η Κριστίν Λαγκάρντ στο γραφείο της: “Την πράσινη πολιτικολογία ας την κάνουν οι πολιτικοί, αλλιώς διακινδυνεύουμε την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας”, είπε τον Οκτώβριο.
Έμπειρη στις παγίδες η Λαγκάρντ απάντησε διπλωματικά και εκτονωτικά αυτή την εβδομάδα: “Συμφωνώ με τον κύριο Βάιντμαν, αλλά δε μας σταματά από το να κοιτούμε τις λειτουργίες μας και να δούμε πως μπορούμε να γίνουμε αποτελεσματικότεροι”.
Μένει να φανεί αν η στροφή στο ρεαλισμό της Λαγκάρντ είναι ένας ελιγμός τακτικής της έμπειρης πολιτικού όταν ενημερώθκε ότι κάποια πράγματα “δε γίνονται”, ή αποτέλεσμα της προσπάθειας για περιχαράκωσή της από τα “γεράκια” της Bundesbank.
Σε κάθε περίπτωση, η πρώτη συνέντευξη τύπου της Λαγκάρντ την προσεχή Πέμπτη στη θέση του Μάριο Ντράγκι θα δώσει τις ασφαλέστερες ενδείξεις.