Ευρεία νίκη για Τζόνσον και Brexit – Πανωλεθρία Κόρμπιν

Ευρύτατη κοινοβουλευτική πλειοψηφία κερδίζουν οι Συντηρητικοί του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον στις εκλογές που διεξήχθησαν την Πέμπτη στη Βρετανία,  σύμφωνα με τις καταμετρήσεις των δικτύων ITV και BBC, που επιβεβαιώνουν το επίσημο έξιτ πολ.

Με βάση το επίσημο έξιτ πολ, οι Τόρις προβλεπόταν να εξασφαλίσουν 368 έδρες. Με 595 από τις συνολικά 650 έδρες του κοινοβουλίου να έχουν κριθεί, οι Συντηρητικοί εξασφαλίζουν τις 326 μέχρι στιγμής, σύμφωνα με την καταμέτρηση του ITV και του Sky News. Την ίδια πρόβλεψη, ότι δηλαδή οι Συντηρητικοί θα έχουν την πλειοψηφία των εδρών στην επόμενη Βουλή των Κοινοτήτων, μετέδωσε επίσης η βρετανική δημόσια τηλεόραση, το δίκτυο BBC.

Τα αποτελέσματα από τα εκλογικά κέντρα που προκύπτουν το ένα μετά το άλλο, δείχνουν ότι θα επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη του exit poll για αυτοδυναμία των Τόρις, με λιγότερες ή περισσότερες από 368 έδρες.

Η στερλίνα σημείωσε άλμα έναντι του ευρώ και του δολαρίου αφού μεταδόθηκαν τα έξιτ πολ. Λίγο νωρίτερα έκανε άλμα 2,37% έναντι του δολαρίου στα $1,3474 και 1,93% έναντι του ευρώ, στις 83,94 πένες για ένα ευρώ.

Τα πρώτα αποτελέσματα όχι μόνο δικαιώνουν τις προβλέψεις, αλλά τις ενισχύουν, καθώς ο Μπόρις Τζόνσον κερδίζει τις εκλογές και ταυτόχρονα γράφει ιστορία, έχοντας σοβαρές πιθανότητες να ξεπεράσει τα ποσοστά της άλλοτε Σιδηράς Κυρίας Μάργκαρετ Θάτσερ, αλώνοντας το ένα μετά το άλλο τα προπύργια των Εργατικών ανά την επικράτεια. Τον στρατηγικό στόχο του να «σπάσει» το αποκαλούμενο «κόκκινο τείχος» στις εκλογικές περιφέρειες στα Μίντλαντς, στην βόρεια Αγγλία και στην Ουαλία, κερδίζοντας προπύργια των Εργατικών εδώ και δεκαετίες, δείχνει μεταξύ άλλων το exit poll της εταιρίας Ipsos Mori για τα αποτελέσματα της κατανομής των εδρών, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας.

Με βάση τις πληροφορίες επί του αποτελέσματος του exit poll, οι Εργατικοί φέρονται να χάνουν περιφέρειες-κλειδιά: Γουόρκινγκτον, Ρέξαμ, Ντάντλεϊ Νορθ, Γουέικφιλντ, Ντιούσμπουρι, Στοκ ον Τρεντ, Μπλάιθ Βάλεϊ κ.ά. Χαρακτηριστικό ως προς τις απώλειες του Εργατικού κόμματος σε αυτές τις περιοχές είναι το γεγονός ότι ακόμη και αν κάποιες εκλογικές περιφέρειες παραμείνουν στα χέρια του κόμματος (Νιούκαστλ, Σάντερλαντ), παρατηρείται μετακίνηση ψήφων προς τους Τόρις κατά ποσοστό 11%.

Αναλυτές της εταιρίας που διενήργησε το έξιτ πολ αναφέρουν ότι εάν επαληθευτούν τα ευρήματα του, ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον θα τα έχει πάει καλύτερα σε αριθμούς εδρών από ότι η Μάργκαρετ Θάτσερ το 1979 (339 έδρες), αλλά χειρότερα από το αποτέλεσμα που κέρδισε το 1983 και το 1987 (397 και 376, αντίστοιχα). Αντίθετα, η επίδοση του επικεφαλής των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν θα είναι η χειρότερη για οποιονδήποτε αρχηγό του κόμματος τα τελευταία 40 χρόνια και πλέον.

Για τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, θα πρόκειται για απογοητευτικό αποτέλεσμα, καθώς φαίνεται να εξασφαλίζουν μόλις μία περισσότερη έδρα από το 2017 και πάντως πολύ λιγότερες από αυτές που προέβλεπαν (21). Θα πρόκειται για την τρίτη χειρότερη επίδοση τα 31 χρόνια της σύγχρονης ιστορίας του κόμματος.

Τα επίσημα ποσοστά κάθε κόμματος αναμένονται από την αρμόδια αρχή περίπου το μεσημέρι, ωστόσο οι εξελίξεις έχουν ήδη αρχίσει να «τρέχουν» στο πολιτικό σκηνικό.

Τζόνσον: Εξασφαλίσαμε νέα, ισχυρή εντολή

Ο Μπόρις Τζόνσον από την πλευρά του, διατήρησε τη βουλευτική του έδρα, συγκεντρώνοντας 25.351 ψήφους στην περιφέρεια που εξελέξη, έναντι 23.716 ψήφων που είχε συγκεντρώσει το 2017.

Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον δήλωσε πως πράγματι, η κυβέρνηση των Συντηρητικών φαίνεται πως εξασφάλισε νέα, ισχυρή εντολή στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές οι οποίες διεξήχθησαν χθες Πέμπτη.

«Σε αυτό το στάδιο πράγματι φαίνεται ότι (…) η κυβέρνηση των Συντηρητικών έλαβε ισχυρή νέα εντολή, να ολοκληρώσει το Brexit κι όχι μόνο να ολοκληρώσει το Brexit, αλλά να ενώσει αυτή τη χώρα και να την οδηγήσει μπροστά», είπε ο Τζόνσον, αφού ενημερώθηκε πως κέρδισε – όπως αναμενόταν από τους περισσότερους – τη βουλευτική έδρα που διεκδικούσε στο Όξμπριτζ.

«Νομίζω ότι αυτές θα αποδειχθούν ιστορικές εκλογές, που μας δίνουν τώρα, σε αυτή τη νέα κυβέρνηση, την ευκαιρία να σεβαστούμε τη δημοκρατική βούληση του βρετανικού λαού, να αλλάξουμε αυτή τη χώρα προς το καλύτερο και να αφήσουμε ελεύθερες τις δυνατότητες ολόκληρου του λαού αυτής της χώρας». «Αυτό θα κάνουμε τώρα, κι αν είμαστε αρκετά τυχεροί και κερδίσουμε την εξουσία τότε η δουλειά μας θα αρχίσει σήμερα», πρόσθεσε ο ηγέτης των συντηρητικών.

Στην πρώτη του εξαγγελία, είπε ότι θα προχωρήσει σε ενίσχυση του συστήματος Υγείας (NHS), προχωρώντας στην πρόσληψη 50.000 νοσοκόμων και 6.000 γιατρών σε ολόκληρη τη χώρα. «Οι εκλογές μου δίνουν την ευκαιρία να σεβαστώ τη δημοκρατική βούληση του βρετανικού λαού και να αξιοποιήσω τις μεγάλες του δυνατότητες».

Κόρμπιν: Απογοητευτική βραδιά

Αμέσως μετά το exit poll ο  ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Τζέρεμι Κόρμπιν αντιμετώπισε εκκλήσεις να παραιτηθεί, αφού οι ίσες αποστάσεις που τήρησε στο θέμα του Brexit και η περιορισμένη προσωπική γοητεία του συνέβαλαν στην κατάρρευση των ποσοστών του κόμματος σε παραδοσιακά προπύργιά του και σ’ αυτό που διαφαίνεται πως θα είναι η χειρότερη εκλογική ήττα Εργατικών εδώ και 84 χρόνια.

Μετά τις πιέσεις, ο Τζέρεμι Κόρμπιν ανακοίνωσε ότι δεν θα βρίσκεται στην ηγεσία των Εργατικών στις επόμενες εκλογές, τόνισε ωστόσο ότι θα διατηρήσει τη βουλευτική του ιδιότητα.

Στις δηλώσεις του εμφανίστηκε με το ηθικό του στο κατώτερο επίπεδο, κάνοντας λόγο για μία πολύ απογοητευτική βραδιά.

Ωστόσο αρνήθηκε να παραιτηθεί άμεσα από τη θέση του λέγοντας ότι θα μείνει επικεφαλής στις συζητήσεις για τον αντίκτυπο του αποτελέσματος και τις πολιτικές που το κόμμα των Εργατικών θα αποφασίσει για να προχωρήσει μπροστά.

Ήταν οι τρίτες γενικές εκλογές που διεξήχθησαν από το 2015 και οι πρώτες εδώ και 100 ολόκληρα χρόνια που έλαβαν χώρα τον μήνα Δεκέμβριο. Παρόλο που ο Μπόρις Τζόνσον έθεσε ως βασικό του προεκλογικό ζήτημα την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπήρξαν και άλλα θέματα που καθόρισαν την ψήφο των Βρετανών πολιτών. Ανάμεσά τους το ζήτημα της χρηματοδότης του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας.

Το Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να αποχωρήσει από την ΕΕ τον ερχόμενο Φεβρουάριο, τριάμισι χρόνια μετά το δημοψήφισμα για το Brexit.

Η πλειοψηφία που εξασφάλισε ο Μπόρις Τζόνσον ενδέχεται να επιταχύνει τις διαδικασία αποχώρησης της χώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία ένα δεν υπάρξει συμφωνία θα συμβεί de facto και de jure την 1η Φεβρουαρίου 2020.

Πρόσω ολοταχώς για Brexit στις 31 Ιανουαρίου

Τα σενάρια για τις εξελίξεις, πλέον, είναι τα εξής, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ: ο Τζόνσον τώρα φαίνεται πως θα αποκτήσει μια πλειοψηφία βουλευτών, οι οποίοι έχουν όλοι δεσμευθεί να εγκρίνουν τον συμβιβασμό. Έτσι, αναμένεται να τους υποβάλει τη συμφωνία πριν από τις χριστουγεννιάτικες διακοπές του Κοινοβουλίου, ώστε το Brexit να μπορέσει να πραγματοποιηθεί στις 31 Ιανουαρίου 2020, έπειτα από τρεις αναβολές.

Η λεπτομερής εξέταση του κειμένου δεν αναμένεται πάντως να αρχίσει παρά στις αρχές Ιανουαρίου στη Βουλή των Κοινοτήτων και μετά στη Βουλή των Λόρδων, που αποτελείται από μη αιρετά μέλη. Για να τεθεί σε ισχύ, η συμφωνία πρέπει επίσης να επικυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Η συμφωνία αποχώρησης προβλεπει τους όρους του διαζυγίου ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕ έπειτα από 47 χρόνια ενός πολυτάραχου γάμου, σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των πολιτών και τον σεβασμό των οικονομικών δεσμεύσεων. Προβλέπει επίσης μια μεταβατική περίοδο μέχρι το τέλος του 2020 και διευθετεί το πρόβλημα του συνόρου ανάμεσα στη βρετανική επαρχία της Βόρειας Ιρλανδίας και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, μέλος της ΕΕ.

Το κείμενο συνοδεύεται από μια πολιτική δήλωση, που καθορίζει το περίγραμμα της μελλοντικής σχέσης ανάμεσα στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Εμπορικές διαπραγματεύσεις

Το Brexit δεν θα αλλάξει τίποτε άμεσα λόγω της μεταβατικής περιόδου, στη διάρκεια της οποίας οι Βρετανοί θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν τους ευρωπαϊκούς κανόνες και να επωφελούνται απ’ αυτούς, ώστε να αποφευχθεί μια βίαιη ρήξη.

Ο Μπόρις Τζόνσον διαβεβαιώνει πως θα καταφέρει να συνάψει μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με την ΕΕ, η οποία είναι μακράν ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος του Ηνωμένου Βασιλείου, μέχρι το τέλος αυτής της μεταβατικής περιόδου, στις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Όμως πολλοί ειδικοί εκτιμούν πως το χρονοδιάγραμμα αυτό είναι πολύ σφιχτό για να γίνει η διαπραγμάτευση μιας τέτοιας συμφωνίας και ακόμη περισσότερο για να επικυρωθεί η συμφωνία αυτή. Η μεταβατική περίοδος μπορεί να παραταθεί για ένα ή δύο χρόνια, όμως το Λονδίνο οφείλει να το ζητήσει πριν από την 1η Ιουλίου 2020. Αν ο Μπόρις Τζόνσον αρνηθεί να το κάνει, όπως έχει αφήσει να εννοηθεί, μπορεί να υπάρξει έξοδος χωρίς συμφωνία, με εν δυνάμει καταστροφικές οικονομικές συνέπειες.

Οι επόμενοι σταθμοί μετά τις εκλογές

Ακολουθούν οι ημερομηνίες των επόμενων μεγάλων σταθμών στη μακρά και κοπιώδη διαδικασία του Brexit μετά τη νίκη του Συντηρητικού Κόμματος του βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον, σύμφωνα με το exit poll.

— 13 Δεκεμβρίου: μια νέα κυβέρνηση

Αν τα επίσημα αποτελέσματα επιβεβαιώσουν τη δημοσκόπηση στην έξοδο των εκλογικών τμημάτων η οποία δίνει το Συντηρητικό Κόμμα νικητή με απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ο Μπόρις Τζόνσον θα πάει κατ’ ευθείαν στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ για να πάρει και πάλι πρωθυπουργική εντολή από τη βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ.

— 17 Δεκεμβρίου: νέα σύνοδος του κοινοβουλίου

Οι νεοεκλεγέντες βουλευτές στη Βουλή των Κοινοτήτων θα επιλέξουν τον «speaker» τους (πρόεδρο). Κατά πάσα πιθανότητα θα ανανεώσουν τη θητεία του Λίντσεϊ Χόιλ, ο οποίος είχε εκλεγεί λίγο πριν από τη λήξη της τελευταίας κοινοβουλευτικής συνόδου ως διάδοχος του Τζον Μπέρκοου.

Θα πραγματοποιηθεί η ορκωμοσία των 650 βουλευτών.

— 19 Δεκεμβρίου: η ομιλία της βασίλισσας

Αν ο Μπόρις Τζόνσον κερδίσει πράγματι τις εκλογές, θα ανακοινώσει γρήγορα το νομοθετικό χρονοδιάγραμμά του με την ομιλία της βασίλισσας.

Σύμφωνα με την παράδοση, η βασίλισσα θα διαβάσει τον κατάλογο των νομοθετικών κειμένων που ο Τζόνσον ελπίζει να θέσει σε εφαρμογή στη διάρκεια τελετής ενώπιον της μη αιρετής άνω βουλής του βρετανικού κοινοβουλίου, της Βουλής των Λόρδων.

Δεδομένου ότι η προηγούμενη ομιλία της βασίλισσας ήταν τον Οκτώβριο και εξαιτίας της εγγύτητας των Χριστουγέννων, προβλέπεται ένα πιο ελαφρύ πρόγραμμα, χωρίς βασιλικά διάσημα ούτε ιππικό.

— 31 Ιανουαρίου: Brexit

Το Ηνωμένο Βασίλειο πρόκειται να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Ιανουαρίου, ημερομηνία που έχει ήδη αναβληθεί τρεις φορές μετά το δημοψήφισμα του 2016.

Αν ο Μπόρις Τζόνσον κερδίσει πράγματι την απόλυτη πλειοψηφία, θα επιδιώξει να έχει υιοθετηθεί μέχρι τότε από το κοινοβούλιο η συμφωνία διαζυγίου, την οποία διαπραγματεύθηκε με την Ευρωπαϊκή Ένωση, για να εξασφαλίσει μια ήπια έξοδο.

— 1η Ιουλίου: καταληκτική ημερομηνία για ενδεχόμενη παράταση της μεταβατικής περιόδου

Μετά την αποχώρηση από την ΕΕ, η χώρα θα εισέλθει σε μια μεταβατική φάση στην οποία οι σχέσεις της με τους 27 θα παραμείνουν οι ίδιες μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Η προθεσμία αυτή πρέπει να επιτρέψει στα δύο μέρη να συνάψουν μια νέα σχέση όσον αφορά το εμπόριο και την ασφάλεια. Το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί επίσης να θελήσει να παρατείνει αυτή την περίοδο για ένα ή δύο χρόνια, όμως οφείλει να ενημερώσει την ΕΕ για το σχετικό αίτημά του πριν από την 1η Ιουλίου.

— 31 Δεκεμβρίου: τέλος της μεταβατικής περιόδου

Πρόκειται για το τέλος των δεσμών ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο όπως υπήρξαν επί 47 χρόνια. Χωρίς νέα συμφωνία ή παράταση της μεταβατικής περιόδου, το εμπόριο και οι μεταφορές, μεταξύ άλλων, κινδυνεύουν με μεγάλες αναταράξεις.