Στη ριζική μεταρρύθμιση της ύψους 387 δισ. ευρώ Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και του πλαισίου των αγροτικών επιδοτήσεων, έτσι ώστε τα χρήματα να πηγαίνουν στους γεωργούς «που τα χρειάζονται περισσότερο» εστιάζει η τελική έκθεση των προτάσεων που θα κληθεί να μελετήσει η Κομισιόν, σε απάντηση των δυναμικών αγροτικών κινητοποιήσεων του περασμένου χειμώνα.
Την έκθεση για το μέλλον της γεωργίας στην ΕΕ, που φέρει τον τίτλο «Μια κοινή προοπτική για τη γεωργία και τα τρόφιμα στην Ευρώπη», παρέδωσε στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρόεδρος της ομάδας στρατηγικού διαλόγου που συστάθηκε για τον σκοπό αυτό, καθηγητής Πέτερ Στρόσναϊντερ.
Το δε, περιεχόμενο των προτάσεων της διαμορφώθηκε μετά από εκτεταμένες συνομιλίες με κοινωνικούς φορείς, εκπροσώπους των αγροτών αλλά και εταιρειών τροφίμων, μη κυβερνητικές οργανώσεις και ενώσεις καταναλωτών. Τις προτάσεις αυτές θα μελετήσει τώρα με προσοχή η Κομισιόν, προκειμένου να διαμορφώσει τις τελικές συστάσεις της για το περιεχόμενο των μεταρρυθμίσεων.
The work of the Strategic Dialogue on Agriculture shows that we can overcome polarisation, create trust and find common solutions.
It’s a success in itself.
The recommendations will now feed into a Vision for Agriculture and Food ↓ https://t.co/xnEnQyeE6B
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) September 4, 2024
Το νέο όραμα για την γεωργία
«Όλοι θέλουμε έναν ακμάζοντα τομέα τροφίμων και γεωργίας σε ολόκληρη την ήπειρό μας, ο οποίος θα επιβραβεύει τους γεωργούς, τους πολίτες και την πολύτιμη φυσική κληρονομιά μας. Η έκθεση αυτή μας προσφέρει μια στέρεη βάση για την ανάπτυξη ενός νέου οράματος για τα τρόφιμα και τη γεωργία στην Ευρώπη. Από δω και πέρα, θα πρέπει να διατηρήσουμε το καλό πνεύμα, την ενέργεια και τις σχέσεις που σφυρηλατήθηκαν στον στρατηγικό διάλογο» τόνισε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οι προτάσεις της έκθεσης θα διαμορφώσουν το «όραμα για την γεωργία και τα τρόφιμα», το οποίο θα παρουσιαστεί από την νέα Κομισιόν, κατά τις πρώτες 100 ημέρες της δεύτερης θητείας της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Το κείμενο, εξάλλου, ξεκαθαρίζει πως απαιτείται «τολμηρή και ριζική δράση σε όλους τους τομείς» του κλάδου, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι πολλαπλές απειλές που επηρεάζουν τους αγρότες και την γεωργική παραγωγή της ΕΕ, από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, έως τον διεθνή ανταγωνισμό, τον πόλεμο των τιμών και την ακρίβεια.
«Θα πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να προστατέψουμε τους αγρότες και να κάνουμε το αγροτικό και διατροφικό σύστημα πιο ανθεκτικό, πιο ανταγωνιστικό και κυρίως βιώσιμο» επεσήμανε η κυρία φον ντερ Λάιεν.
Αλλαγή στα κριτήρια των επιδοτήσεων
Στην «καρδιά» των προτάσεων βρίσκεται η μεταρρύθμιση του συστήματος των επιδοτήσεων, έτσι ώστε τα κονδύλια να μοιράζονται στους «ενεργούς αγρότες που τα χρειάζονται περισσότερο» με βάση το εισόδημα τους και όχι το μέγεθος της παραγωγής και της γης τους.
Τα κονδύλια της ΚΑΠ απορροφούν περίπου το ένα τρίτο του προϋπολογισμού του ευρωπαϊκού μπλοκ, οπότε η μεταρρύθμιση που συζητείται θα είναι η πλέον τολμηρή από τη δημιουργία της, το 1962.
Ψηλά στους στόχους η μείωση των ρύπων
Επίσης, η διανομή των κονδυλίων προτείνεται να συνδέεται και με υποχρεωτικά περιβαλλοντολογικά κριτήρια, κάτι που είναι βέβαιο πως θα προκαλέσει αντιδράσεις. Όπως αντιδράσεις εκτιμάται πως θα πυροδοτήσει η σκέψη για κίνητρα περιορισμού της κτηνοτροφίας, όπως με τη δημιουργία κινήτρων σε περιοχές όπου εντοπίζεται πολύ εντατική κτηνοτροφία.
Η μνεία σε μέτρα για την μείωση των ρύπων (δεδομένου πως η παραγωγή τροφίμων και η διανομή τους ευθύνεται για το 21% έως 47% των εκπομπών αερίων, με την κτηνοτροφία από μόνη της να παράγει περίπου την μισή ποσότητα) αφορά και τους καταναλωτές, όχι μόνο τους παραγωγούς. Έτσι, για παράδειγμα, προτείνεται η δημιουργία κινήτρων, όπως φορολογικών, ώστε οι καταναλωτές να μειώσουν την κατανάλωση κρέατος.
Παράλληλα, γίνεται αναφορά στην ανάγκη ασφάλειας των τροφίμων για την θωράκιση της ευρωπαϊκής κοινωνίας, όπως και η διασφάλιση της ποικιλομορφίας των τροφίμων.
Προς ένα νέο Ταμείο
Πάντως, πολύ βασικό στοιχείο για την ευρύτερη στροφή σε μια «πρασινότερη» ΚΑΠ που θα ωθήσει τους αγρότες στην χρήση πιο φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών και μεθόδων είναι και η πρόταση για τη δημιουργία ενός νέου στοχευμένου Ταμείου.
Το Ταμείο υπό την ονομασία «Temporary Just Transition Fund» προτείνεται να λειτουργεί παράλληλα με την ΚΑΠ, με κονδύλια εκτός του προϋπολογισμού της ΚΑΠ με αποκλειστικό σκοπό να βοηθήσει τους αγρότες να εξελίξουν τις πρακτικές που χρησιμοποιούν, ακόμη και να αναμορφώσουν τις φάρμες τους, χρησιμοποιώντας πράσινες και οργανικές μεθόδους.
Στο πλαίσιο αυτό μπαίνει στο τραπέζι και η δημιουργία ενός νέου πακέτου δανειοδοτήσεων ύψους περίπου 3 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που θα αφορά νέους αγρότες.
Οι πέντε πυλώνες
Συνολικά οι συστάσεις που αναλύονται στην έκθεση επικεντρώνονται σε πέντε βασικούς πυλώνες που είναι οι εξής:
• Συνεργασία για ένα βιώσιμο, ανθεκτικό και ανταγωνιστικό μέλλον: η ενότητα αυτή εξετάζει την ανάγκη προσαρμογής της ΚΓΠ στο πλαίσιο της εν εξελίξει μετάβασης προς πιο βιώσιμα και ανταγωνιστικά συστήματα τροφίμων, τη σημασία της ενίσχυσης της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα αξίας των τροφίμων, την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και τον ρόλο του εμπορίου και των διεθνών προτύπων.
• Στροφή σε βιώσιμα αγροδιατροφικά συστήματα: η ενότητα αυτή περιλαμβάνει συστάσεις για τη στήριξη και την προώθηση βιώσιμων γεωργικών και κτηνοτροφικών πρακτικών, την ευαισθητοποίηση σχετικά με την ευζωία των ζώων και την ενδυνάμωση των καταναλωτών για να επιλέξουν μια βιώσιμη και ισορροπημένη διατροφή.
• Προώθηση μετασχηματιστικής ανθεκτικότητας: ενόψει εντεινόμενων περιβαλλοντικών, κλιματικών, γεωπολιτικών και οικονομικών κινδύνων, η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχυθούν τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου και η διαχείριση κρίσεων και να βελτιωθεί η διαφύλαξη και η διαχείριση των αγροτικών εκτάσεων, να προωθηθεί μια γεωργία ανθεκτική στη λειψυδρία και να αναπτυχθούν καινοτόμες προσεγγίσεις βελτίωσης των φυτών.
• Οικοδόμηση ενός ελκυστικού και ποικιλόμορφου τομέα: στην ενότητα αυτή αναλύεται η σημασία της ανανέωσης των γενεών, της ισότητας των φύλων, της ύπαρξης δυναμικών αγροτικών περιοχών και αγροδιατροφικών συστημάτων, καθώς και η ανάγκη προστασίας των εργαζομένων.
• Καλύτερη πρόσβαση και αξιοποίηση της γνώσης και της καινοτομίας: οι συστάσεις συμπεραίνουν ότι πρέπει να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε γνώσεις και δεξιότητες και ότι η ψηφιοποίηση αποτελεί ευκαιρία.
Διαβάστε ακόμη
Fitch: Αναβάθμιση για τις τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες (upd)
Δυνατές μέχρι και 70% διανομές κερδών στους μετόχους των ελληνικών τραπεζών
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ