Δύο χρόνια πανδημίας. Δύο χρόνια που μια υγειονομική κρίση μετετράπη σε μια άνευ προηγουμένη οικονομική και κοινωνική κρίση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να κατάφερε αυτό που λίγους μήνες πριν έμοιαζε ως ακατόρθωτο, δηλαδή να βρει τον επαρκή αριθμό εμβολίων ώστε να εμβολιαστούν περισσότεροι Ευρωπαίοι πολίτες από όσοι έχουν εμβολιαστεί στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και να καταγράψει σημαντική μείωση της ανεργίας, στηρίζοντας νοικοκυριά και επιχειρήσεις τόσο με το NextGenerationEU, όσο και με στοχευμένα μέτρα, ωστόσο η πραγματική «μάχη» έχει ήδη ξεκινήσει, καθώς άπαντες στην ΕΕ αναζητούν την απάντηση σε ένα καίριο ερώτημα. Δημοσιονομική πειθαρχία μετά την πανδημία ή άνευ όρων χαλάρωση του Συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης;
Η, σχεδόν, απόλυτη δημοσιονομική ελευθερία που απόλαυσαν τα κράτη- μέλη της ΕΕ στα «χρόνια του κορωνοϊού» δεν πρόκειται να ανασταλεί για τουλάχιστον ενάμιση έτος ακόμα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναμένεται να θέσει το ζήτημα της επαναφοράς των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ήτοι έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ και δημόσιο χρέος στο 60%, τουλάχιστον μέχρι το 2023.
Ωστόσο μέχρι τότε θα έχουν μεσολαβήσει οι γερμανικές και οι γαλλικές εκλογές. Αρκετά κράτη – μέλη της ΕΕ, ιδίως αυτά που χαρακτηρίζονται ως «φειδωλά», όπως η Αυστρία και η Ολλανδία, φοβούνται ότι είτε λόγω της αποχώρησης της Καγκελαρίου Μέρκελ από την πολιτική, είτε με αφορμή αυτήν, αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις με προεξέχουσα την γαλλική, θα ζητήσουν δομικές αλλαγές στον βασικό πυρήνα της Συνθήκης του Μάαστριχτ.
«Έχουμε ακούσει πολλές απόψεις και αναμένουμε ότι η συζήτηση για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα πάει σε μια κατεύθυνση που όμοιά της δεν έχουμε δει εδώ και δεκαετίες», δήλωσε στο newmoney.gr ανώτερη πηγή από το οικονομικό επιτελείο της Αυστρίας.
Ήδη πολιτικοί από την Αυστρία έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης να γίνει ένα ακόμα θύμα της πανδημίας του κορωνοϊού. Κράτη – μέλη της Σκανδιναβίας και της Βαλτικής, μαζί με την Ολλανδία και την Αυστρία προσπαθούν να αποτρέψουν μια τέτοια εξέλιξη, παρά ταύτα οι επικείμενες εκλογές στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης, τη Γαλλία και τη Γερμανία ενδέχεται να αλλάξουν άρδην την κατάσταση.
Απλοποίηση ή κατάργηση των κανόνων
Ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πάολο Τζεντιλόνι είναι επίσης εις εκ των οπαδών της χαλάρωσης των δημοσιονομικών κανόνων, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι το βασικότερο είναι η απλοποίηση των κανόνων και όχι η αναστολή τους. “Πρέπει να συζητήσουμε πώς μπορούμε να κάνουμε αυτούς τους κανόνες απλούστερους και πιο φιλικούς για την ανάπτυξη και να διασφαλίσουμε ότι το δημόσιο χρέος θα μειώνεται σταδιακά». Άλλωστε οι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης θεσπίστηκαν το 1990 με σκοπό να αποτρέψουν τα κράτη – μέλη της ΕΕ, τα οποία δεν ακολουθούν κοινές χρηματοπιστωτικές και οικονομικές πολιτικές να ασκούν αθέμιτο ανταγωνισμό. Από τότε έχουν μεσολαβήσει κρίσεις που απείλησαν την ίδια τη συνοχή της Ευρωζώνης και της ΕΕ.
Επί του παρόντος, μόνο τρεις από τις 27 χώρες της ΕΕ πληρούν το κριτήριο του ελλείμματος, και συγκεκριμένα η Βουλγαρία, η Δανία και η Σουηδία. Λόγω της τεράστιας κρατικής στήριξης λόγω της πανδημίας τα δημόσια χρέη αυξήθηκαν δραματικά. Το αποτέλεσμα: 14 χώρες παραβιάζουν το όριο χρέους, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας. Στην Ελλάδα το χρέος αγγίζει το 209% του ΑΕΠ και στην Ιταλία το 160%, ενώ τα επίπεδα χρέους σε Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Βέλγιο και Κύπρο είναι διπλάσια από όσο προβλέπεται
Λίγες μόλις εβδομάδες πριν τις ομοσπονδιακές εκλογές στη Γερμανία, οι Πράσινοι αλλά και οι Σοσιαλδημοκράτες ζητούν αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας, ενώ οι εκλογές στη Γαλλία το 2022, όταν η χώρα θα ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ αναμένονται επίσης καθοριστικές.
Ο χειμώνας έρχεται στην ΕΕ, και η Κομισιόν θέλει να υποβάλει τις προτάσεις της στα κράτη – μέλη. Μόλις βρεθεί ο/η διάδοχος στη γερμανική Καγκελαρία, η συζήτηση για το μέλλον του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα ανεβάσει ταχύτητες.
Διαβάστε ακόμα
Απολύσεις: Τι αλλάζει – Πότε είναι άκυρες, πότε δίδεται τριπλάσια αποζημίωση
Οι αριθμοί που σήμαναν το «συναγερμό» για το επερχόμενο κύμα ακρίβειας
Για ποιους επώνυμους χτυπάει η καμπάνα του πλειστηριασμού το Σεπτέμβριο (pics)