Στη Βιέννη είχε αποφασιστεί τον Φεβρουάριο το “τέλος” του βαλκανικού διαδρόμου για τους πρόσφυγες που επιχειρούσαν να φτάσουν στην κεντρική Ευρώπη μέσω Τουρκίας, Ελλάδας και Σερβίας.
Κάποιοι πιστεύουν ότι στην ίδια πόλη θα μπορούσε να επισφραγιστεί σήμερα το οριστικό τέλος της γενναιόδωρης πολιτικής για το προσφυγικό. Οικοδεσπότης είναι ο νέος καγκελάριος της Αυστρίας, ο σοσιαλδημοκράτης Κρίστιαν Κερν, ο οποίος έχει προσκαλέσει ομολόγους του από δέκα χώρες της κεντρικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης- μεταξύ αυτών την Ελλάδα, αλλά και τη Γερμανία. Πιθανότατα η Άνγκελα Μέρκελ θα επιδιώξει ρόλο διαμεσολαβητή σε αυτή τη σύνοδο κορυφής, καθώς, από τότε που ξέσπασε η προσφυγική κρίση, διατηρεί μία ιδιαίτερη σχέση με την αυστριακή ηγεσία.
Πριν από έναν χρόνο η καγκελάριος φαινόταν μάλιστα να βρίσκεται σε αγαστή σύμπνοια με τον προκάτοχο του Κερν, Βέρνερ Φάιμαν. Αν και προέρχονταν από διαφορετικά πολιτικά “στρατόπεδα”, Μέρκελ και Φάιμαν είχαν συμφωνήσει, εν μία νυκτί, να επιτρέψουν την έλευση χιλιάδων προσφύγων, χωρίς ιδιαίτερες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Ωστόσο, μετά από λίγους μήνες ο Φάιμαν βρέθηκε υπό ασφυκτική πίεση στο εσωτερικό της χώρας, αποστασιοποιήθηκε από τη συμπεφωνημένη κοινή γραμμή με τη Μέρκελ και τελικά αναγκάστηκε να παραιτηθεί λόγω των συνεχώς εντεινόμενων εσωκομματικών αντιπαραθέσεων.
Από την πλευρά της, η καγκελάριος συνέχισε την πολιτική της, αντιμετωπίζοντας αντιστάσεις στο ίδιο της το κόμμα, αλλά και εκτός συνόρων. Οι άοκνες προσπάθειές της για διατήρηση της ευρωπαϊκής συνοχής δεν οφείλονται μόνο στην ανάγκη επίλυσης του προσφυγικού, αλλά και στη δύσκολη συγκυρία του Brexit, που προκαλούσε ανησυχίες για περαιτέρω διαίρεση της Ευρώπης.
Επιμένει σε σκληρή γραμμή ο Κερν
Στο μεταξύ ο νέος καγκελάριος της Αυστρίας, Κρίστιαν Κερν, προσπαθεί να χτίσει το δικό του ηγετικό προφίλ, με τη βοήθεια και των μέσων ενημέρωσης. Η σκληρή γραμμή της Βιέννης στο προσφυγικό ζήτημα φαίνεται ότι παραμένει, αν και ο Κερν προσπαθεί να την περιτυλίξει σε πιο ήπιες διατυπώσεις.
πρώτη σύνοδος κορυφής της Βιέννης για το προσφυγικό τον Φεβρουάριο, στην οποία δεν συμμετείχε η Ελλάδα, αλλά ούτε η Γερμανία, είχε ουσιαστικά τερματίσει το αποκαλούμενο “βαλκανικό δρομολόγιο”. Από τη σημερινή σύνοδο δεν αναμένονται τόσο ρηξικέλευθες αποφάσεις. Ωστόσο, η Αυστρία επιμένει σε μία συνταγή που προβλέπει καλύτερη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, σε συνδυασμό με την παροχή οικονομικής βοήθειας στις χώρες προέλευσης των προσφύγων. “Δεν μπορούμε να είμαστε ευχαριστημένοι με τον ρυθμό υλοποίησης των αποφάσεων, πρέπει να επιταχύνουμε” δηλώνει ο Κρίστιαν Κερν.
Το σημαντικό είναι να καθήσουν στο ίδιο τραπέζι και οι χώρες που επωμίζονται το κύριο βάρος της προσφυγικής κρίσης, ώστε κανείς να μην έχει την αίσθηση ότι γίνονται συμφωνίες ερήμην του. Σε αυτό το σημείο θα επιμείνει και η Άνγκελα Μέρκελ. Το “παρών” δίνουν στη Βιέννη, μεταξύ άλλων, η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Σερβία, ο Επίτροπος για θέματα μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος, αλλά και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.
Κυβερνητικοί κύκλοι στο Βερολίνο δηλώνουν στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA) ότι “σήμερα η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική σε σχέση με αυτό που συνέβαινε πριν από έναν χρόνο”, καθώς έχει μειωθεί αισθητά ο αριθμός των προσφύγων που φτάνουν στην κεντρική Ευρώπη μέσω της βαλκανικής οδού. Ασφαλώς, αυτό οφείλεται και στην πολιτική απομόνωσης και εκφοβισμού που ακολουθεί η Ουγγαρία. Η γερμανική κυβέρνηση από τη μία πλευρά αντιμετωπίζει με κριτική διάθεση τη στάση της Ουγγαρίας, αλλά από την άλλη πλευρά επωφελείται από το κλείσιμο των συνόρων, όπως άλλωστε και η Αυστρία.
Ανώτατο όριο στην προσέλευση προσφύγων;
Ωστόσο, τα δεδομένα αυτά μπορούν να ανατραπούν ανά πάσα στιγμή. Γι αυτό ο αυστριακός καγκελάριος και οικοδεσπότης της συνόδου θέλει να παραμείνει, τουλάχιστον στη χώρα του, ένα ανώτατο ετήσιο όριο στον αριθμό των προσφύγων που επιτρέπεται να εισέλθουν. Για φέτος η Αυστρία είχε δηλώσει ότι ο αριθμός αυτός ανέρχεται σε 37.500, ενώ μέχρι τα τέλη Αυγούστου είχαν ήδη υποβάλει αίτηση για άσυλο 26.400 άνθρωποι. Μόλις συμπληρωθεί το προβλεπόμενο όριο η Αυστρία θα κλείσει τα σύνορα για τους πρόσφυγες. Με απρόβλεπτες συνέπειες για τις γειτονικές χώρες, που θα αντιμετωπίσουν έναν νέο συνωστισμό προσφύγων και μεταναστών.