Η Αγκαντέζ είναι μια μικρή πόλη στην καρδιά του Νίγηρα, μια από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου. Ανεργία, βρώμα, εξαθλίωση…ωστόσο ένας τομέας της οικονομίας ανθίζει, η παράνομη διακίνηση ανθρώπων που γίνεται μέσω της ερήμου προς τη Λιβύη και την Αλγερία με απώτερο προορισμό την Ευρώπη. Κάθε χρόνο 120.000 μετανάστες μεταφέρονται παράνομα, όπως εκτιμά ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης. Η ΕΕ ψάχνει τρόπους για να ανακόψει τις ροές.
Ανήμποροι, εξαθλιωμένοι
Αλλά πως μπορεί να γίνει αυτό; Πριν από 4 εβδομάδες ο Γερμανός υπουργός Οικονομικής Συνεργασίας Γκερντ Μίλερ βρέθηκε στην πόλη. Θέλησε να δει ιδίοις όμμασι την κατάσταση επί τόπου. Η ΕΕ υποστηρίζει στην Αλγκαντέζ ένα κέντρο υποδοχής προσφύγων που θέλουν να επιστρέψουν οικειοθελώς στις χώρες τους, επειδή ούτε λεφτά έχουν, αλλά ούτε και ελπίδα να συνεχίσουν το δρόμο της προσφυγιάς. «Βλέπει καταρχήν κανείς στα πρόσωπά τους όταν μιλά με νέους ανθρώπους, τι σημαίνει ανημπόρια» λέει ο Γκερντ Μίλερ εντυπωσιασμένος, «Δεν ψάχνουν τίποτα άλλο από ένα μέλλον, μια δουλειά, ένα τρόπο επιβίωσης».
Σε αυτόν τον προσφυγικό καταυλισμό εργαζόμενοι διευκολύνουν τους ανθρώπους για να γυρίσουν στις χώρες τους. Τους δίνουν χαρτιά και επικοινωνούν με τις οικογένειές τους. Λίγα μέτρα έξω από τον καταυλισμό, το «εμπόριο ελπίδας» ανθίζει. Αφαγκάγκ είναι το ψευδώνυμο ενός διακινητή. Δεν θέλει να πει το πραγματικό του όνομα για ευνόητους λόγους.«Η αστυνομία παίρνει λεφτά από τους πρόσφυγες, η εθνική φρουρά επίσης, όπως και οι τελωνειακοί. Ακόμη κι αν απαγορεύεται δια νόμου χρηματίζονται».
Κίνητρα για να μείνουν στον τόπο τους
Οι Ευρωπαίοι και Γερμανοί αξιωματούχοι έχουν πάρει το μήνυμα από τις πολλές επισκέψεις τους στην Αγκαντέζ. Ότι η προσφυγιά πρέπει να αντιμετωπιστεί στις ρίζες της σε αφρικανικό έδαφος σε συνεργασία με άλλες χώρες που θεωρούν το πρόβλημα σε πολύ σοβαρό. Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Φρανς Τίντεμανς ανέφερε 4 χώρες με τις οποίες η ΕΕ θα συνάψει συμφωνίες συνεργασίας, το Μάλι, τη Νιγηρία, τη Σενεγάλη και φυσικά το Νίγηρα.
Οι Βρυξέλλες διαθέτουν εκατομμύρια σε ένα κέντρο εκπαίδευσης με την επωνυμία EUCAP-Sahel με έδρα το Μπαμακό, πρωτεύουσα του Μαλί όπου αστυνομικοί και τελωνειακοί μαθαίνουν πχ. πώς να επιτηρούν καλύτερα τα σύνορα της χώρας τους, πως να τα ελέγχουν πιο αποτελεσματικά. Ο έλεγχος των συνόρων καταδεικνύει και το μέγεθος του προβλήματος. Τα σύνορα του Μαλί έχουν μήκος 7.000 χιλιομέτρων και υπάρχουν μόνο 19 φυλάκια. «Το αποφασιστικής σημασίας σημείο είναι», επισημαίνει ο Γκερντ Μίλερ, «η Ευρώπη σε αυτές τις χώρες να επενδύσει στον πληθυσμό της, στη νέα γενιά για να προσφέρει προοπτικές που θα τη συνδέουν με τον τόπο της».