Η συμφωνία του Μαρτίου μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας για το προσφυγικό αναγνώριζε ως στόχο την κατάργηση της βίζας για Τούρκους πολίτες που επισκέπτονται την ΕΕ χωρίς να θέτει συγκεκριμένη ημερομηνία υλοποίησης και μόνον εφόσον η Άγκυρα ικανοποιούσε μια σειρά προϋποθέσεων. Η ιδέα της τουρκικής κυβέρνησης να θέσει τώρα ως ημερομηνία κατάργησης της βίζας τον Οκτώβριο είναι ανόητη, επειδή θέτει εαυτή υπό πίεση. Θα έπρεπε μέχρι τον Οκτώβριο να εκπληρώσει τα επτά εναπομένοντα κριτήρια, ανάμεσα στα οποία είναι η χαλάρωση της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας.
Αν λάβει κανείς υπόψη ότι η Άγκυρα έχει ευθαρσώς ανακοινώσει ότι δεν πρόκειται να ικανοποιήσει αυτό το κριτήριο, τότε το τελεσίγραφο περί Οκτωβρίου είναι απλά θέατρο του παραλόγου για εσωτερική κατανάλωση. Πόσο μάλλον αν θυμηθεί κανείς ότι η Άγκυρα είχε θέσει ως αρχική ημερομηνία για κατάργηση της βίζας και την 1η Ιουλίου, χωρίς περαιτέρω συνέπειες.
Πολιτική απόφαση η κατάργηση της βίζας
Η Τουρκία πρέπει να αντιληφθεί ότι η κατάργηση της βίζας δεν είναι μια τεχνική διαδικασία, αλλά μια πολιτική απόφαση που μπορεί να ληφθεί μέσα σε ένα ευνοϊκό πολιτικό κλίμα. Και το κλίμα αυτό δεν είναι ευνοϊκό για μια χώρα που βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ο πρόεδρός της παίρνει καθημερινά αυταρχικά μέτρα, δυσανάλογα πλέον με την αφορμή τους, το αποτυχόν δηλαδή πραξικόπημα.
Είναι αλήθεια ότι η συμφωνία του Μαρτίου για το προσφυγικό δημιούργησε σχέσεις εξάρτησης της ΕΕ από την Τουρκία. Τί θα γίνει αν η Άγκυρα καταγγείλει μονομερώς τη συμφωνία; Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι δεν θα γίνει απολύτως τίποτα, επειδή δεν είναι η Τουρκία που αποτρέπει πλέον τα προσφυγικά κύματα αλλά ο κλειστός βαλκανικός διάδρομος προς την Κεντρική Ευρώπη. Αν παρ’ όλα αυτά πρόσφυγες αρχίσουν πάλι να περνάνε στα ελληνικά νησιά, τότε οι Ευρωπαίοι εταίροι της Αθήνας οφείλουν να δείξουν την αλληλεγγύη τους, αυτή που αρνούνται ακόμα μη εφαρμόζοντας τις συμφωνημένες ποσοστώσεις. Δραματικότερη θα ήταν η κατάσταση αν ο πρόεδρος Ερντογάν έκανε πράξη την περσινή απειλή του ότι μπορεί ανά πάσα στιγμή να αρχίσει να στέλνει πρόσφυγες με λεωφορεία στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Φαίνεται απίθανο, αλλά τί είναι απίθανο στη σημερινή Τουρκία του Ερντογάν;