Δύο μεγάλες προσωπικότητες της ευρωπαϊκής πολιτικής έφυγαν από τη ζωή την ίδια ημέρα, στα τέλη Δεκεμβρίου: Ο Γάλλος σοσιαλιστής Ζακ Ντελόρ και ο Γερμανός χριστιανοδημοκράτης Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Μέγας ευεργέτης ο πρώτος, «εχθρός του έθνους» ο δεύτερος, αν δώσουμε βάση σε ορισμένες αναλύσεις των τελευταίων ημερών.
Μας αρέσει, φαίνεται, να αναζητούμε μεσσίες και αποδιοπομπαίους τράγους ανάμεσα στους ηγέτες μας (υποβιβάζοντάς τους, ενίοτε, από την πρώτη κατηγορία στη δεύτερη). Αλλά στην πραγματικότητα ούτε ο Σόιμπλε ήταν γεννημένος «ανθέλλην», ούτε ο Ντελόρ έκλεινε τα μάτια στο διαχρονικό πρόβλημα του ελληνικού χρέους.
Κατ’ αρχάς ας αναλογιστούμε ότι κανένας Ντελόρ δεν θα μοίραζε «πακέτα», αν δεν χρηματοδοτούσαν τον κοινοτικό προϋπολογισμό κάποιοι Σόιμπλε. Ας δούμε όμως και τη μεγάλη εικόνα: Ντελόρ και Σόιμπλε είχαν το ίδιο πάθος για την Ευρώπη, αλλά διαφορετική αφετηρία. Ο Ντελόρ ήθελε την «Ευρώπη των πολλών», μόνο που «οι πολλοί» δεν ήταν πάνω από 15 στην εποχή του.
Ο Σόιμπλε προτιμούσε μία «Ευρώπη των ολίγων», γιατί πίστευε ότι διαφορετικά είναι αδύνατον να λαμβάνονται αποφάσεις σε μία ΕΕ με 30 κράτη-μέλη. Επιτομή της φιλοσοφίας του ήταν το έγγραφο Σόιμπλε – Λάμερς που εισάγει την έννοια της «Ευρώπης του Σκληρού Πυρήνα», με τη Γερμανία και τη Γαλλία σε ρόλο πλοηγού.
Το έγγραφο δημοσιεύθηκε το 1994, προκαλώντας αντιδράσεις. Όλοι διερρήγνυαν τα ιμάτιά τους, λέγοντας ότι δεν θα περάσει η πρόταση για «ενοποίηση α λα καρτ» και για «Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων». Και όμως, αυτό ακριβώς συνέβη. Το ευρώ και η Ζώνη Σένγκεν, τα δύο μεγαλύτερα επιτεύγματα της Ευρώπης στα τελευταία 20 χρόνια, στηρίζονται κατ’ εξοχήν στη λογική της διακυβερνητικής συνεργασίας και των «πολλών ταχυτήτων».
Διαβάστε τη συνέχεια στην DW