Την ώρα που πόλεμος καλά κρατεί στην Ουκρανία, η Ευρώπη λαμβάνει μέτρα προκειμένου να αντιμετωπίσει έναν αντίπαλο επισφαλή και ανεξέλεγκτο: τον χειμώνα, η έλευση του οποίου συνοδεύεται από απειλές για δελτίο στην ενέργεια και για διακοπές στην ηλεκτροδότηση.
Μέτρα όμως φαίνεται πως λαμβάνει και ο ισχυρός άνδρας του Κρεμλίνου Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς σύμφωνα με δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας Bild, o Ρώσος πρόεδρος σχεδιάζει την «επιχείρηση παγετού».
Ο πολεμικός ρεπόρτερ της Bild, Πάουλ Ρόντσχάιμερ, εξηγεί την επιχείρηση παγετού που σχεδιάζει ο Πούτιν. Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, με τις επιθέσεις σε αμάχους, ο Πούτιν θέλει να παγώσει την εμπόλεμη χώρα προτού πέσει περαιτέρω η θερμοκρασία.
«Αυτό που βλέπουμε είναι μια στρατηγική για την επίτευξη ειρήνης που υπαγορεύεται από τη Ρωσία προκειμένου να αποφευχθεί ένας άλλος χειμερινός πόλεμος», δήλωσε ο ερευνητής Αντρέας Ούμλαντ στη γερμανική εφημερίδα.
Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα του Ινστιτούτου Ανατολικοευρωπαϊκών Σπουδών της Στοκχόλμης, οι επιθέσεις σε υποδομές ζωτικής σημασίας στην Ουκρανία έχουν σκοπό να ασκήσουν πίεση στον ουκρανικό λαό «να πιέσει την κυβέρνησή του για να υποχωρήσει».
Το μήνυμα του Πούτιν προς την Ουκρανία, σύμφωνα με τον καθηγητή Ούμλαντ, είναι: «Είτε εγκαταλείπετε τις περιοχές που έχουμε προσαρτήσει ή θα σας βομβαρδίσουμε μέχρι θανάτου και θα πεθάνετε από το κρύο».
Σύμφωνα με τον δήμαρχο της ουκρανικής πρωτεύουσας «υπάρχει κίνδυνος το Κίεβο όπως και άλλες πόλεις να μείνουν χωρίς θέρμανση τον χειμώνα. Ο κίνδυνος αυτός οφείλεται στις επιθέσεις με ρουκέτες. Γι’ αυτό ζητάμε από τους εταίρους μας ειδικά αντιπυραυλικά συστήματα».
Τα βλέμματα στραμμένα στις προβλέψεις για τον καιρό
Είναι βέβαιο ότι ένας δριμύς και παρατεταμένος χειμώνας θα ήταν σύμμαχος του Πούτιν, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές. Ο ρώσος πρόεδρος χειραγωγεί συστηματικά το όπλο της ενέργειας ανοίγοντας και κλείνοντας κατά βούλησιν την στρόφιγγα του φυσικού αερίου. Αυτό γίνεται σε αντίποινα για την υποστήριξη της Δύσης προς το Κίεβο, υποστηρίζουν ορισμένοι. Αλλά το παιγνίδι αυτό το Κρεμλίνο το είχε ξεκινήσει ήδη πολλούς μήνες πριν από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Τα τελευταία χρόνια, η δυτική Ευρώπη γνώρισε εξαιρετικά δριμείς χειμώνες, όπως το 2010-2011, καθώς και σιβηρικό ψύχος το 2018, με δεκάδες θανάτους και διατάραξη των μεταφορών.
Αν επαναληφθεί αυτό, σε μία συγκυρία έλλειψης ρωσικού φυσικού αερίου και με το δεδομένο ότι ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν φροντίσει να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις ενεργειακές προμήθειες του Κρεμλίνου, θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλες δυσκολίες με συνέπεια τη μείωση της αποφασιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υποστήριξη της Ουκρανίας.
«Η ενέργεια είναι όπλο μίας βολής και μόλις πυροβόλησε», δηλώνει ο Έλιοτ Α. Κόεν , ιστορικός του πολέμου και ειδικός για θέματα ασφαλείας του Center for Strategic and International Studies του πανεπιστημίου Johns-Hopkins.
Στο πλαίσιο των προετοιμασιών, πολλές κυβερνήσεις έχουν καλέσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις να κατεβάσουν τον θερμοστάτη της θέρμανσης και να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας στο πλαίσιο ευρωπαϊκού σχεδίου περιορισμού κατά τουλάχιστον 15% της κατανάλωσης αυτόν τον χειμώνα σε σχέση με τα πέντε τελευταία χρόνια.
Προβλεψεις για έναν ήπιο χειμώνα
Οι 27 προχώρησαν επίσης στην πλήρωση των στρατηγικών τους αποθεμάτων, προσφεύγοντας στο ακριβό φυσικό αέριο της Αλγερίας, του Κατάρ, της Νορβηγίας ή των ΗΠΑ.
Με την πλήρωση κατά 90% των αποθεμάτων, η Ευρωπαϊκή Ενωση θεωρεί πλέον ότι είναι σε θέση να εγγυηθεί την ενεργειακή ασφάλεια των πολιτών της.
Ακόμη περισσότερο, αν οι μετεωρολογικές συνθήκες είναι κανονικές, σύμφωνα με την Αλιζέρα Νάχβι, ερευνήτρια του ειδικευμένου για την ενέργεια Wood Mackenzie.
Λόγω της ειδικής σημασίας των μετεωρολογικών προγνώσεων φέτος, τα βλέμματα των βιομηχανικών και πολιτικών κύκλων είναι στραμμένα προς το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων (ECMWF).
Εξοπλισμένος με υπερυπολογιστές ικανούς να συνδυάσουν τα στοιχεία πολλών εθνικών μετεωρολογικών υπηρεσιών, ο ευρωπαϊκός οργανισμός, μέσω της υπηρεσίας Copernicus για την Κλιματική Αλλαγή (C3S), πραγματοποιεί κυλιόμενες τριμηνιαίες προβλέψεις.
«Αυτήν την χρονιά, το ζήτημα έχει μεγάλο γεωπολιτικό ενδιαφέρον», δηλώνει ο διευθυντής του Κάρλο Μπουοντέμπο καθώς πλησιάζει η δημοσίευση αύριο των προβλέψεων για την περίοδο Νοεμβρίου-Ιανουαρίου.
Αν και είναι ακόμη πολύ νωρίς για απολύτως αξιόπιστες προβλέψεις, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν έναν σε γενικές γραμμές ήπιο χειμώνα, με μία πιθανότητα πρόωρων κυμάτων ψύχους τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο.
Η διεύθυνση των ανέμων
«Αυτό που μετρά είναι η διεύθυνση του ανέμου. Αν, από τα μέσα του Νοεμβρίου μέχρι τον Δεκέμβριο, υπάρξουν ορισμένοι από τους ισχυρούς αυτούς ανέμους να προέρχονται από ανατολάς και χιόνι στην Ευρώπη, αυτό είναι βέβαιο ότι θα υπάρχει επίπτωση στην ζήτηση φυσικού αερίου, τις τιμές και την γεωπολιτική», εξηγεί ο Κάρλο Μπουοντέμπο.
Αντίθετα, έπειτα από ένα καλοκαίρι που χαρακτηρίσθηκε από ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών, ο Ατλαντικός Ωκεανός είναι θερμότερος από το σύνηθες και οι φάσεις του ανέμου από δυσμάς μπορεί να διατηρήσει σε ήπια επίπεδα τις θερμοκρασίες.
Σε περίπτωση ήπιων θερμοκρασιών και με βάση την υπόθεση της μείωσης κατά 9% φυσικού αερίου αυτόν τον χρόνο, η Ευρώπη θα βγάλει χωρίς σημαντικές δυσκολίες τον χειμώνα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Διεθνή Οργανισμού Ενέργειας.
«Αν έχουμε έναν χειμώνα κατά 10% ψυχρότερο από τον μέσο όρο, το ευρωπαϊκό σύστημα του φυσικού αερίου θα δεχθεί πίεση», λέει ο Gergely Molnar, αναλυτής του Διεθνή Οργανισμού Ενέργειας.
Ενας σημαντικός παράγοντας είναι το επίπεδο των αποθεμάτων που διατηρούνται κυρίως σε εξαντλημένα κοιτάσματα ή σε υδροφόρους ταμιευτήρες.
Η προσβασιμότητα στα αποθέματα αυτά, που έχουν πληρότητα 90%, μειώνεται με την απάντλησή τους, καθώς, όταν η πίεση μειώνεται, το τελευταίο 30% των αποθεμάτων είναι δύσκολα προσβάσιμο.
Αυτό σημαίνει ότι αν υπάρξει καθυστερημένο κύμα ψύχους, τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο, η πίεση των αποθεμάτων θα είναι χαμηλή και αυτός ο παράγοντας θα είναι η αχίλλειος πτέρνα της ευρωπαϊκής τροφοδοσίας σε φυσικό αέριο, προειδοποιεί ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας.
«Πράξη τρομοκρατίας η δολιοφθορά στους αγωγούς Nord Stream»
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε σήμερα πως οι μεγάλες διαρροές που σημειώθηκαν ξαφνικά στους αγωγούς Nord Stream, οι οποίοι μεταφέρουν αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη, οφείλονταν σε «πράξη διεθνούς τρομοκρατίας».
Ο Πούτιν είπε πως οι επιθέσεις στους αγωγούς, τις οποίες ευρωπαϊκές και δυτικές κυβερνήσεις αποκάλεσαν δολιοφθορά, αποτελούν ένα «επικίνδυνο προηγούμενο».
Ο Ρώσος πρόεδρος είπε ακόμη πως το αέριο μπορεί ακόμη να διοχετεύεται μέσω ενός εναπομείναντος άθικτου τμήματος του αγωγού Nord Stream 2, αλλά η μπάλα είναι τώρα στο γήπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το αν θέλει ή όχι να προμηθεύεται αέριο μέσω αυτού.
Η Ρωσία δεν έχει καμία σχέση με την εκτόξευση των τιμών της ενέργειας που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι αυτόν τον χειμώνα, υπσοτήριξε εξάλλου ο Βλαντίμιρ Πούτιν και κατηγόρησε τη Δύση ότι τροφοδοτεί μια παγκόσμια ενεργειακή κρίση.
Σε ομιλία του σε ενεργειακό φόρουμ στη Ρωσία, ο Πούτιν είπε πως είναι οι αναπτυσσόμενες χώρες αυτές που θα πληρώσουν το μεγαλύτερο τίμημα σε αυξανόμενα ενεργειακά κόστη.
Το πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου «απειλεί την ευημερία δισεκατομμυρίων ανθρώπων», είπε ο Πούτιν.
Ο Ρώσος πρόεδρος είπε πως η Ρωσία σχεδιάζει να διατηρήσει την παραγωγή και τις εξαγωγές πετρελαίου στα τρέχοντα επίπεδα έως το 2025, λέγοντας πως η Μόσχα δεν θα παραχωρήσει την ηγετική θέση της στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά παρά τις δυτικές κυρώσεις.
Ο Πούτιν χαιρέτισε επίσης την απόφαση του ΟΠΕΚ+ την περασμένη εβδομάδα να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου ώστε να διατηρηθούν οι τιμές σε υψηλά επίπεδα και είπε πως η Ρωσία σκοπεύει να συνεχίσει να εργάζεται με την ομάδα του ΟΠΕΚ υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας.
Το θέμα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν πρέπει να «πολιτικοποιείται», είπε ο Ρώσος πρόεδρος και κατηγόρησε την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι υποεπενδύει στο πετρέλαιο και το αέριο.
Ο Πούτιν υποστήριξε πως η Ρωσία δεν έχει καμία σχέση με τις υψηλότερες τιμές της ενέργειας στην Ευρώπη και κατηγόρησε την ΕΕ ότι προωθεί την πράσινη ενέργεια εις βάρος της ανάπτυξης του πετρελαίου και του αερίου.
Ο Ρώσος πρόεδρος είπε ακόμη πως η Ρωσία θα μπορούσε να ανακατευθύνει τον εφοδιασμό αερίου μέσω του Nord Stream προς τη Μαύρη Θάλασσα, ακόμη και να δημιουργήσει έναν μεγάλο κόμβο αερίου για την Ευρώπη στην Τουρκία.
Μιλώντας στη διάσκεψη Moscow Energy Week, ο Πούτιν είπε πως η Ρωσία θα συνεχίσει να διευρύνει τη γεωγραφία των εφοδιασμών με ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ θα κινείται περαιτέρω προς διακανονισμούς εφοδιασμού σε τοπικά νομίσματα.
Οι ειδικές υπηρεσίες της Ουκρανίας βρίσκονται πίσω από την επίθεση στη γέφυρα της Κριμαίας το περασμένο Σάββατο, υποστήριξε ακόμη ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας της Ρωσίας (FSB) δήλωσε νωρίτερα ότι συνέλαβε πέντε Ρώσους και τρεις πολίτες της Ουκρανίας για την έκρηξη στη γέφυρα, την οποία ο Πούτιν έχει αποκαλέσει τρομοκρατική ενέργεια.
Διαβάστε ακόμα:
Οι «27» αναζητούν συμβιβασμό για το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου
Συναγερμός μετά τη διαρροή στον αγωγό Druzhba – Ατύχημα «βλέπουν» οι Πολωνοί