Ο κεντρικός προεκλογικός ισχυρισμός του Βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον ότι η χώρα του θα καταφέρει να πετύχει ένα «καθαρό» διαζύγιο με την Ευρωπαϊκή Ένωση έως το Δεκέμβριο του 2020, αμφισβητείται από αξιωματούχους του Ηνωμένου Βασιλείου λίγα εικοσιτετράωρα πριν τις εκλογές: Εκτιμούν ότι ένα νέο τελωνειακό καθεστώς που θα ισχύει για τη Βόρειο Ιρλανδία, μπορεί να μην είναι έτοιμο έως τότε, μπλοκάροντας στην ουσία ένα καθαρό διαζύγιο.
Ένα έγγραφο της «Υπηρεσίας για την Έξοδο από την ΕΕ», το οποίο περιήλθε σε γνώση των Financial Times, προειδοποιεί ότι το σχέδιο για το Brexit που παρουσίασε ο Μπόρις Τζόνσον και το οποίο προβλέπει ότι η Ιρλανδία θα παραμείνει μέρος της τελωνειακής ένωσης της ΕΕ, συνιστά μια «σημαντική πρόκληση».
Το ίδιο έγγραφο υποστηρίζει επίσης ότι αυτή η εξέλιξη εγείρει την πιθανότητα «νομικών και πολιτικών επιπτώσεων» οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε αδυναμία ολοκλήρωσης της Συμφωνίας εξόδου τον Δεκέμβριο του 2020 μέσω του πρωτοκόλλου (πρόκειται για το πρωτόκολλο που αναφέρεται στο καθεστώς της Βόρειας Ιρλανδίας το οποίο υπέγραψε ο Μπόρις Τζόνσον με τα υπόλοιπα 27 κράτη- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον περασμένο Οκτώβριο, όταν εξασφάλισε τη συμφωνία για την έξοδο της χώρας του.
Η Αρλίν Φόστερ, ηγέτιδα του Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος της Βόρειας Ιρλανδίας, δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι της υπηρεσίας για τη συλλογή των φόρων στη Βρετανία (HM Revenue & Customs) της είπαν ότι θα υπάρχουν έλεγχοι στα εμπορεύματα τα οποία κινούνται από τη Μεγάλη Βρετανία, προς τη Βόρεια Ιρλανδία.
Η Φόστερ δήλωσε ότι αυτό είναι «εντελώς απαράδεκτο», προσθέτοντας σε δηλώσεις της στο BBC: «Δεν μπορείτε να αφήσετε ένα μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου σε χειρότερη θέση (σ.σ. από τα άλλα), ούτε να κάνετε ελέγχους μεταξύ διαφορετικών τμημάτων του Ηνωμένου Βασιλείου».
Το έγγραφο αυτό διακινήθηκε την περασμένη εβδομάδα σε ανώτερους αξιωματούχους, αναφέρει μεταξύ άλλων: «Η ολοκλήρωση της απαραίτητης υποδομής, των συναφών συστημάτων και του προσωπικού για την εφαρμογή των απαιτήσεων του πρωτοκόλλου έως τον Δεκέμβριο 2020 αποτελεί μια σημαντική στρατηγική, πολιτική κι επιχειρησιακή πρόκληση».
Σε άλλο σημείο το έγγραφο προσθέτει: «Η ολοκλήρωση (του πρωτοκόλλου) στην πράξη, ίσως χρειαζόταν να ξεκινήσουμε (τα όσα προβλέπει) πριν γνωρίσουμε το τελικό αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων»
Το έγγραφο έχει ένδειξη «επίσημο- ευαίσθητο» και τιτλοφορείται «Ολοκλήρωση του Πρωτοκόλλου τον Δεκέμβριο του 2020» ολοκληρώνεται με την αναφορά σε συζητήσεις σχετικά με το ότι ίσως η βρετανική κυβέρνηση δεν είναι έτοιμη να θεσπίσει νέα συστήματα και διαδικασίες σχετικά με το εμπόριο Βρετανίας- Β. Ιρλανδίας μέχρι το τέλος της επόμενης χρονιάς.
Ο Ρίσι Σούνακ, Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομικών, δήλωσε ότι η Βρετανία είχε συμφωνήσει με την ΕΕ ως χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων πυο αφορούν στη Βόρεια Ιρλανδία, προσθέτοντας: «Έχω πραγματικά εντυπωσιαστεί από όλες τις προετοιμασίες που έγιναν».
Ο Σούνακ, μιλώντας στην εκπομπή Today του BBC τη Δευτέρα, δήλωσε ότι η Βόρεια Ιρλανδία θα έχει «απεριόριστη πρόσβαση» στην υπόλοιπη αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου.
Στέλεχος της υπηρεσίας που κυκλοφόρησε το έγγραφο είπε ότι «δεν σχολιάζει διαρροές» αλλά ένας εκπρόσωπος του Συντηρητικού Κόμματος, δήλωσε: «Η νέα μας συμφωνία με την ΕΕ μεταφέρει ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο, συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας Ιρλανδίας, έξω από την ΕΕ.
Ο ίδιος, πρόσθεσε: «Μια κυβέρνηση πλειοψηφίας των Συντηρητικών μετά τις εκλογές, θα εφαρμόσει αυτή τη συμφωνία και θα επιτύχει μια εμπορική συμφωνία, μέσα στο επόμενο έτος. Με αυτόν τον τρόπο θα ενισχύσουμε την ένωσή μας και δεν θα παρατείνουμε την περίοδο εφαρμογής του πρωτοκόλλου, πέραν του Δεκεμβρίου 2020».