Της Χριστίνας Ρωμηού
Από το 1981 όλες οι εκλογικές αναμετρήσεις στη Γαλλία κατέληγαν στην ανάληψη του ελέγχου της Βουλής από το κόμμα του νικητή. Αυτή τη φορά όλα δείχνουν πως κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί.
Τα δυο φαβορί, Εμανουέλ Μακρόν και Μαρίν Λε Πεν, είδαν τα ποσοστά τους να μειώνονται από την απροσδόκητη άνοδο του αριστερού Ζαν Λυκ Μελανσόν αλλά και του Φρανσουά Φιγιόν, ώστε θεωρείται αμφίβολο αν θα καταφέρουν να πετύχουν πλειοψηφία στις βουλευτικές εκλογές που ακολουθούν τον Ιούνιο. Αυτό θα σημάνει ότι όποιος κι αν είναι ο νικητής των προεδρικών εκλογών θα αναγκαστεί είτε να κάνει ανεπιθύμητες συμμαχίες με τους αντιπάλους του ή να ρισκάρει μια ταραχώδη προεδρική θητεία για τον ίδιο.
Ενα στοιχείο που διαφοροποιεί αυτή την εκλογική αναμέτρηση είναι ότι μόνο ένας εκ των επικρατέστερων υποψηφίων έχει τη στήριξη ενός συστημικού κόμματος με αποδεδειγμένη ικανότητα ότι μπορεί να πάει σε βουλευτικές εκλογές.
Ας δούμε τι θα συμβεί σε περίπτωση που βγει πρόεδρος ο καθένας από τους τέσσερις υποψηφίους:
Η ακροδεξιά Μαρίν Λε Πεν έχει θέσει πρώτη στην ατζέντα της την επιστροφή της Γαλλίας στο φράγκο, την αποχώρηση από την Ευρωζώνη και μια συνταγματική αλλαγή ώστε να δίνεται προτεραιότητα στους Γάλλους πολίτες σε ό,τι αφορά στις θέσεις εργασίας και στις υπηρεσίες περίθαλψης. Ολα αυτά τα απορρίπτει η πλειοψηφία των Γάλλων.
Ο ανεξάρτητος, πρώην ΥΠΟΙΚ, Εμανουέλ Μακρόν θέλει να περικόψει τις κρατικές δαπάνες, να μειώσει το πεδίο εφαρμογής του φόρου περιουσίας και να καταργήσει έναν φόρο επί των ακινήτων – μέτρα που δύσκολα θα περάσει από μια κατακερματισμένη Βουλή.
Ο συντηρητικός Φρανσουά Φιγιόν, πρώην πρωθυπουργός επί προεδρίας Σαρκοζί, αν και βρέθηκε στη μέση ενός πολύ σοβαρού σκανδάλου, φιγουράρει στην τρίτη θέση. Η πολιτική του ατζέντα έχει ως βάση την πεποίθηση ότι η Γαλλία είναι μια μεγάλη δύναμη, ένα έθνος στο οποίο αξίζει μια καλύτερη τύχη. Κρατά σκληρή γραμμή έναντι του Ισλάμ και υπόσχεται να επιφέρει σαρωτικές αλλαγές στο ευρώ και το εργατικό Δίκαιο στη Γαλλία. Όπως λέει θα καταργήσει τον φόρο των πλουσίων, θα μεταρρυθμίσει τη χώρα, εκ βάθρων, εκμεταλλευόμενος τη δυσαρέσκεια του κόσμου για τις πολιτικές Ολάντ. Παράλληλα, έχει υποσχεθεί να μειώσει το μέγεθος του Δημοσίου και τα έχει βάλει με θεσμούς όπως το εβδομαδιαίο 35ωρο, ενώ θα αυξήσει και τις κρατικές δαπάνες στους τομείς άμυνας και Δικαιοσύνης. Τον αποκαλούν «Μάρκαρετ Θάτσερ της Γαλλίας» ή «υποψήφιο των εργοδοτών».
Τόσο ο Φιγιόν, όσο και η Μαριν Λε Πεν έχουν υποσχεθεί τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων για μια σειρά σημαντικών θεμάτων, και της Ευρώπης, αν και δεν προτείνει το Frexit όπως η ακροδεξιά υποψήφια.
Όσο για το τέταρτο φαβορί, τον ακροαριστερό Ζαν Λυκ Μελανσόν, αποτελεί κόκκινο πανί για τις εργοδοτικές οργανώσεις της Γαλλίας, αλλά και τους επενδυτές. Ο Μελανσόν έχει ταχθεί κατά της ευρωπαϊκής λιτότητας και υποστηρίζει ότι το πρόγραμμά του προβλέπει τη στήριξη της οικονομίας με επενδύσεις 100 δισ. ευρώ, ενώ θα θέσει πολλούς όρους με επαναδιαπραγμάτευση των συνθηκών της ΕΕ, για να παραμείνει η χώρα στο ευρώ. Παράλληλα, υποστηρίζει ότι θα κάνει δυσκολότερες τις απολύσεις εργαζομένων, θα περιορίσει τους μισθούς των στελεχών και θα αποσύρει τη χώρα από συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, ενώ υπόσχεται αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 15% και να μειώσει το ηλικιακό όριο συνταξιοδότησης για κάποιες κατηγορίες πολιτών, στα 60 με πλήρη σύνταξη.
Τι λένε οι αναλυτές
Οσο οι εκλογές πλησιάζουν επενδυτικοί οίκοι όπως η Goldman Sachs συμβουλεύουν τους πελάτες τους να είναι επιφυλακτικοί. Κι αυτό, γιατί σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση ακόμα και το ανήκουστο είναι ίσως πιθανό. Οι επενδυτές προβλέπουν ότι μια νίκη Λε Πεν ή Μελανσόν στον α’ γύρο θα αποτελούσε τραγωδία για τις αγορές. Όπως λένε τα σπρεντς και οι αποδόσεις των γαλλικών ομολόγων θα έφταναν στα ύψη.
Οι traders αναφέρουν πως γαλλικές εκλογές, καθώς και οι σχέσεις των ΗΠΑ με Συρία και Βόρεια Κορέα, είναι οι δύο παράγοντες που σπρώχνουν τους επενδυτές να γυρίσουν σε ασφαλή επενδυτικά προϊόντα, όπως ο χρυσός ή τα αμερικανικά ομόλογα. Αυτό αναφέρει και ο στρατηγικός αναλυτής του τομέα συναλλάγματος της Nomura, Yujiro Goto, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στην άνοδο του ακροαριστερού, Ζαν Λυκ Μελανσόν, στις δημοσκοπήσεις.
Σύμφωνα πάλι με τη Eurasia, κίνδυνος επικράτησης ακραίων δυνάμεων στις εκλογές θεωρείται μικρός και δεν αποτιμάται από τις αγορές. Όπως αναφέρει, κάτι τέτοιο δεν αποτελεί το βασικό της σενάριο.
Και ο παράγοντας Ρωσία
Για τη Ρωσία, η Γαλλία ήταν και είναι ένας σημαντικός παράγοντας σε ότι αφορά το δίκτυο επιρροής της. Η χώρα αποτελεί βασικό πυλώνα της ΕΕ, σημαντικό μέλος του ΝΑΤΟ και πατρίδα του μεγαλύτερου ακροδεξιού κόμματος της Ευρώπης, του Εθνικού Μετώπου.
Αυτό που ενώνει τρεις εκ των τεσσάρων φαβορί, είναι οι κινήσεις προσέγγισης προς τη Ρωσία: πρόκειται για τους Λε Πεν, Φιγιόν και Μελανσόν. Και οι τρεις τους έχουν ασκήσει κριτική στις δυτικές κυρώσεις κατά της χώρας του Πούτιν, ενώ έδειξαν κατανόηση, αν όχι απευθείας στήριξη στην ανάμειξη της Ρωσίας στον πόλεμο της Συρίας.
Ως εκ τούτου, σύσσωμα τα ρωσικά ΜΜΕ που ελέγχονται από το Κρεμλίνο έχουν θέσει στο στόχαστρο τον μοναδικό υποψληφιο που έχει ασκήσει κριτική στο καθεστώς Πούτιν: τον Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος εξάλλου έχει ταχθεί υπέρ της ενίσχυσης των δεσμών της χώρας με την ΕΕ και τη Γερμανία. Μια χώρα που αποτελεί βασικό εμπόδιο στα σχέδια της Μόσχας για την Ευρώπη.
Σε κάθε περίπτωση, στη Γαλλία ισχύει ένα «ημι-προεδρικό» σύστημα και ο πρόεδρος μοιράζεται τις εξουσίες του με την κυβέρνηση. Αρα, αυτό που είναι βέβαιο, ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει τελικά την προεδρία, είναι πως αν δεν κατακτήσει την πλειοψηφία στη Βουλή, τότε θα πρόκειται για μια μισή νίκη και τίποτε περισσότερο.