Πίσω από προσεκτικά διατυπωμένες προτάσεις και κεκαλυμμένα επιθετικές τοποθετήσεις, ο πόλεμος μεταξύ Λαγκάρντ και γερμανικών “γερακιών”, των υπέρμαχων μιας σφιχτής νομισματικής πολιτικής, ξεκίνησε για τα καλά. Το αποτέλεσμα θα καθορίσει ποιος θα κάνει κουμάντο στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ή μάλλον, τι περιθώρια κινήσεων θα καταφέρει να εξασφαλίσει για τον εαυτό της η Κριστίν Λαγκάρντ. Η ισχυρή Γαλλίδα πάντως έδειξε το πρωί τις προθέσεις της.
Το πρόσφατο επεισόδιο ξεκίνησε χθες Τρίτη όταν ο Γενς Βάιντμαν, Διοικητής της Γερμανικής Bundesbank (και απογοητευμένο φαβορί για το “δαχτυλίδι” που τελικά έλαβε η Λαγκάρντ), είπε πως θα ήταν “έντονα επικριτικός” απέναντι σε κάθε προσπάθεια αναπροσανατολισμού των ενεργειών της ΕΚΤ προς την κλιματική αλλαγή – για παράδειγμα την αγορά από την κεντρική τράπεζα “πράσινων ομολόγων” στα πλαίσια του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. Μια τέτοια κίνηση, είπε ο Βάιντμαν θα ερχόταν σε σύγκρουση με την αρχή της ουδετερότητας που είναι διατυπωμένη στις Ευρωπαϊκές Συνθήκες.
“Αντιμετωπίζω τα αιτήματα για μια πράσινη νομισματική πολιτική με τη μορφή, για παράδειγμα, ενός “Πράσινου QE”, πολύ αρνητικά. Τέτοιες αποφάσεις δεν πρέπει να λαμβάνονται από τις κεντρικές τράπεζες. Δεν έχουν τη δημοκρατική νομιμοποίηση,” είπε ο Βάιντμαν.
Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η ιδέα των πράσινων ομολόγων είναι η ιδέα με την οποία ταυτίζεται η Λαγκάρντ καθώς αναλαμβάνει το τιμόνι της ΕΚΤ. Μετά από χρόνια ποσοτικής χαλάρωσης και αγορών ομολόγων, η ΕΚΤ αναζητά νέες δεξαμενές ομολόγων/χρέους από τις οποίες θα μπορούσε να αγοράσει ώστε να ρίξει “φρεσκοτυπωμένα” ευρώ στην οικονομία και να συνεχίσει την χαλαρή νομισματική πολιτική. Η συγκεκριμένη ιδέα ανήκει στην κατηγορία “με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια”. Τα “πράσινα ομόλογα” θα μπορούσαν να συνδεθούν με αύξηση των δημοσιονομικών δαπανών για έργα υποδομής και επενδύσεις κατά της κλιματικής αλλαγής. Με αυτόν το τρόπο θα μπορούσε να εκπληρωθεί και το κάλεσμα Ντράγκι στις κυβερνήσεις για μια πιο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, τώρα που η νομισματική πολιτική έχει αγγίξει τα όρια της αποτελεσματικότητας της.
Για αυτό το λόγο η “πρόκληση Βάιντμαν” δεν έμεινε αναπάντητη ούτε ένα 24ωρο από τη Γαλλίδα. Η Λαγκάρντ είναι έμπειρη στους πολέμους διαδρόμων και τα power games. Γνωρίζει ότι η είσοδός της ως outsider (μη οικονομολόγος) θα συναντήσει ισχυρή αντιπολίτευση. Και είναι έτοιμη. “Θα χρειαστεί δυο τρεις ισχυρούς καυγάδες για να ισχυροποιήσει τη θέση της μέσα στην ΕΚΤ” είπε στο NM υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ΕΚΤ. “Μετά δε θα έχει πρόβλημα, δεδομένου ότι έχει τη στήριξη των ηγετών της ΕΕ. Αλλά αυτά τα πράγματα πρέπει να ξεκαθαρίζονται νωρίς”.
Ο πρώτος καυγάς ξεκίνησε το πρωί:
Σε συνέντευξή της στο γαλλικό ραδιοφωνικό σταθμό RTL η κυρία Λαγκάρντ διαχώρισε την Ολλανδία και τη Γερμανία λέγοντας ότι είναι δυο χώρες που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τα πλεονάσματά τους για να βοηθήσουν την ανάπτυξη. “Χώρες, ειδικά εκείνες που έχουν περιθώρια ελιγμών, που έχουν πλεονάσματα στον προϋπολογισμό τους, όπως για παράδειγμα η Γερμανία και η Ολλανδία… γιατί να μην αξιοποιήσουν αυτό το πλεόνασμα και να επενδύσουν σε υποδομές; Γιατί να μην επενδύσουν στην παιδεία, γιατί να μην επενδύσουν στην καινοτομία, ώστε να επιτρέψουν μια πιο ομαλή εξισορρόπηση;”
Μπορεί η διατύπωση να ακούγεται τεχνική, αλλά στην αργκό των κεντρικών τραπεζών ισοδυναμεί με χτύπημα του χεριού στο τραπέζι από την νέα ισχυρή γυναίκα της Φρανκφούρτης με αποδέκτη το Γερμανό κεντρικό τραπεζίτη.
Ο Βάιντμαν έχει αναδειχθεί σε αξιωματική αντιπολίτευση στο δόγμα Ντράγκι και τη χαλαρή νομισματική πολιτική που θα συνεχίσει η Λαγκάρντ. Έχει εκφράσει δημόσια αντιρρήσεις για την επανέναρξη του προγράμματος QE. Έχει ακούσει τον Μάριο Ντράγκι να τον αποκαλεί ο κύριος “Nein zu allem”, o κύριος “ Όχι σε όλα”. Η Λαγκάρντ από ότι φαίνεται δεν είναι διατεθειμένη να δεχθεί την αμφισβήτησή του, και το κάνει απολύτως ξεκάθαρο πριν καν αναλάβει επίσημα το τιμόνι της ΕΚΤ.
Σημασία για Ελλάδα.
Καθώς η χώρα είναι σε τροχιά επιστροφής στην επενδυτική κατηγορία και άρα θα μπορεί να συμμετέχει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, είναι προς το συμφέρον της να παραταθεί το πρόγραμμα QE. O εμπλουτισμός της δεξαμενής ομολόγων που η ΕΚΤ θα αγοράζει με νέες κατηγορίες ομολόγων, όπως τα πράσινα ομόλογα που προωθεί η Λαγκάρντ, εξυπηρετούν την Ελλάδα.