Το ροζ χαλί που απλώνουν οι ανθισμένες ροδακινιές στον κάμπο της Ημαθίας στην αρχή κάθε άνοιξης δημιουργεί ένα πανέμορφο και συνάμα εντυπωσιακό σκηνικό που μπορεί να συγκριθεί πολύ εύκολα με την παγκοσμίου φήμης ομορφιά της «Σάκουρα», της ανθοφορίας των κερασιών στην Ιαπωνία που βρίσκεται αυτή την εποχή σε πλήρη εξέλιξη. Μία «ροζ θάλασσα» απ’ όπου θα βγει αργότερα ο καρπός από τον οποίο σήμερα επιβιώνουν εκατοντάδες οικογένειες αλλά και ευημερούν, όχι μόνο μέσω της παραδοσιακής καλλιέργειας, αλλά της καθετοποιημένης παραγωγής που εισήγαγε ένα από τα φωτεινά παραδείγματα του συνεταιριστικού κινήματος στη χώρα μας, η Venus Growers.
Ενας συνεταιρισμός με 510 μέλη που τα προϊόντα του, τα οποία παράγοντα στα δύο εργοστάσιά του, σε Βέροια και Αλεξάνδρεια, φθάνουν σε 40 χώρες σε όλο τον κόσμο. Μεταξύ αυτών μάλιστα και η Ιαπωνία, όπου μάλιστα κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο στην τοπική αγορά μεταξύ των Ευρωπαίων εξαγωγέων!
«Εχουμε πάνω από το 90% των ευρωπαϊκών εξαγωγών στην κομπόστα ροδάκινου στην Ιαπωνία», λέει στο «business stories» ο γενικός διευθυντής της Venus Growers κ. Στέλιος Θεοδουλίδης. «Είναι μία αγορά στην οποία έχουμε παρουσία από το 1993 με απόλυτη αφοσίωση στην ποιότητα και με σταθερότητα κερδίζοντας την προτίμηση των Ιαπώνων καταναλωτών, που δεν θεωρούνται και οι πιο εύκολοι», προσθέτει.
Εξαγωγές
Ο συνεταιρισμός είναι κατ’ εξοχήν εξαγωγικός, πουλώντας σήμερα στο εξωτερικό πάνω από το 98% της παραγωγής. Η Ιαπωνία, όπως εξηγεί ο κ. Θεοδουλίδης, φθάνει ως και το 10% επί των συνολικών πωλήσεων του συνεταιρισμού. Στην κορυφή είναι επίσης η αμερικανική αγορά, του Καναδά, της Μεγάλης Βρετανίας αλλά και της Ε.Ε. ως σύνολο. «Πρόσφατα ξεκινήσαμε ένα πλάνο ανάπτυξης και στη Λατινική Αμερική και πηγαίνουμε πολύ καλά», λέει ο ίδιος.
«Στη Ρωσία;», τον ρωτάμε, μια και παραδοσιακά η ρωσική αγορά αποτελούσε για πολλά χρόνια μία σημαντική πηγή εσόδων για τον κλάδο. «Οχι, δραστηριότητα στη Ρωσία δεν έχουμε. Πρέπει να σας πω όμως ότι αποτελεί μία μεγάλη αγορά σε προϊόντα χυμού. Πρώτων υλών δηλαδή, συμπυκνωμάτων χυμών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τελικών χυμών.
Οπότε σίγουρα θα υπάρξει μία γενική πίεση λόγω του πολέμου. Οι αγορές είναι συγκοινωνούντα δοχεία και εάν υπάρξει κάποια πίεση εκεί, με την επιβολή π.χ. ενός εμπάργκο, γιατί πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι σήμερα δεν ισχύει κάτι τέτοιο για τα προϊόντα μας, τότε θα μεταφερθεί και στις υπόλοιπες αγορές. Και σήμερα η ρωσική αγορά αντιπροσωπεύει περίπου το 10% σε όρους πρώτης ύλης ροδάκινων συμπύρηνων που χρησιμοποιούνται για τη μεταποίηση. Δεν είναι λίγο…».
Ο συνεταιρισμός συγκροτήθηκε το 1964 από 15 παραγωγούς που κατάλαβαν ότι δεν αρκούσε μόνο να κάνουν καλή δουλειά στο χωράφι για να ευημερήσουν. «Ηταν μία εποχή που δεν υπήρχε και οργανωμένο εμπόριο. Ερχονταν κάποιοι Γερμανοί εισαγωγείς τότε και έπαιρναν την παραγωγή με τον κανόνα των “3 Αλφα”, Αζύγιστα, Ασυμφώνητα και πολλές φορές Απλήρωτα!», λέει ο κ. Θεοδουλίδης.
Εκείνοι οι πρώτοι 15 στην πορεία πολλαπλασιάστηκαν και σήμερα ο συνεταιρισμός μετρά περίπου 510 μέλη, εκ των οποίων και δύο μικρότερους συνεταιρισμούς οργανωμένους στην ίδια βάση και ενταγμένους λειτουργικά στη Venus ελλείψει υποδομών.
Ακόμα και αυτά τα 510 μέλη όμως δεν είναι τα μόνα που τροδοφοδοτούν με «πρώτη ύλη» τον συνεταιρισμό που αργότερα θα μεταποιήσει την πρωτογενή παραγωγή στα δύο εργοστάσιά του. «Τα μέλη καλύπτουν τα δύο τρίτα των σημερινών αναγκών μας. Το υπόλοιπο ένα τρίτο το καλύπτουν άλλοι 6 συνεταιρισμοί, των οποίων τμήμα της παραγωγής απορροφούμε με βάση σταθερή και μακρόχρονη συνεργασία που έχουμε», εξηγεί ο κ. Θεοδουλίδης.
Εξάλλου, όπως λέει, η αρχή λειτουργίας του συνεταιρισμού είναι η υποστήριξη του κάθετου μοντέλου. «Οταν παραλαμβάνουμε πρώτη ύλη πρέπει να ξέρουμε από ποιο χωράφι και από ποιον παραγωγό προέρχεται. Αυτή είναι και η διαφοροποίησή μας και το μυστικό της επιτυχίας έναντι του ανταγωνισμού στην παγκόσμια αγορά», εξηγεί.
Και προσθέτει: «Ακόμα και με τους συνεταιρισμούς που είμαστε συνδεδεμένοι έχουμε πλήρη ιχνηλάτηση. Μάλιστα το μοντέλο καθετοποίησης το έχουμε εξελίξει ακόμα περισσότερο.
Ετσι πέρα από την κλασική συμβολαιακή γεωργία που πρώτοι εμείς χρησιμοποιήσαμε σε συνεργασία με την Τράπεζα Πειραιώς, πλέον εφαρμόζουμε τα τελευταία 4-5 χρόνια και μια μακρόχρονη συμβολαιακή με τους αγρότες, με την έννοια ότι φροντίζουμε για το φυτικό κεφάλαιο. Εμείς εγκρίνουμε ποικιλίες, δίνουμε τα δενδρύλλια στους παραγωγούς, τα φυτεύουν και καλλιεργούν σαν ιδιώτες επιχειρηματίες αγρότες, αλλά με την υποχρέωση να παραδίδουν το προϊόν σε εμάς. Οπότε δημιουργείται μία συμβολαιακή σχέση μακρόχρονη, πέρα από τη σχέση μέλους που έχει για την παραγωγή του ο παραγωγός».
Το σημαντικότερο στοιχείο πάνω σε αυτό, σύμφωνα με τον κ. Θεοδουλίδη, είναι ότι ο παραγωγός «μπορεί να σχεδιάσει το μέλλον του. Και πρέπει να σας πω ότι ήταν ο τρόπος που καταφέραμε να κρατήσουμε τις οικογένειες στον συνεταιρισμό. Να κάνουμε τη νέα γενιά να ασχοληθεί, να πάρουν τα παιδιά τα κτήματα από τους γονείς και να συνεχίσουν να καλλιεργούν γνωρίζοντας ότι η Venus θα πάρει και θα διαθέσει το προϊόν, δεν θα ψάχνουν για πελάτη. Και φυσικά μαζί με αυτούς προγραμματίζουμε και μεγαλώνουμε κι εμείς ως συνεταιρισμός», προσθέτει.
Η νέα γενιά μάλιστα, όπως λέει, είναι μία γενιά με πολλούς επιστήμονες. «Πολλοί από τις οικογένειες των μελών μας έκαναν τα παιδιά τους γεωπόνους. Και ένας γεωπόνος γίνεται επιστήμονας καλλιεργητής. Μεγαλώνουν τις καλλιέργειές τους και μαζί μεγαλώνουμε κι εμείς. Και βέβαια αυτή είναι η ελπίδα για εμάς ώστε να μπορούμε να συνεχίζουμε…».
Η Venus, αν και προέρχεται από το συνεταιριστικό κίνημα, το οποίο δυστυχώς τις προηγούμενες δεκαετίες αμαυρώθηκε από πολλές περιπτώσεις κακοδιαχείρισης, σκανδάλων και συσσωρευμένων χρεών, κατάφερε να αποφύγει τις κακοτοπιές.
«Πάμε καλά διότι ακολουθούμε καθαρά οικονομικά και επιχειρηματικά κριτήρια», λέει ο κ. Θεοδουλίδης. «Κατ՚ αρχάς αφήσαμε έξω τον κομματισμό. Δεν ήμασταν ποτέ έρμαιο κάποιου κόμματος. Ολοι έχουμε τις πολιτικές θέσεις μας, τα μέλη της διοίκησης έχουν την πολιτική τους άποψη, στηρίζουν κάποια κόμματα.
Ομως από τη στιγμή που θα περάσουμε την πόρτα του συνεταιρισμού, είμαστε επιχείρηση. Πρέπει να φροντίσουμε για το καλό της επιχείρησης και των μελών. Γι’ αυτό και συνηθίζουμε να λέμε ότι είμαστε “μαζί με τις κυβερνήσεις”. Επίσης ένα δεύτερο στοιχείο είναι ότι υπήρχε σαφής διάκριση μεταξύ του μάνατζμεντ και της αιρετής διοίκησης. Το παλιό σύνηθες μοντέλο ήταν ένας πρόεδρος με μία σφραγίδα στην τσέπη που έπαιρνε τις αποφάσεις. Δεν λειτουργούμε έτσι. Υπάρχει οργανωμένη δομή από επαγγελματίες ακριβώς όπως είναι οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, ακολουθώντας πάντα το όραμα και τους στόχους των μελών. Δεν είναι κάτι δύσκολο. Πρέπει να εντοπίσεις τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του χώρου που κινείσαι, έτσι ώστε να τονίσεις τα πρώτα και να περιορίσεις τα τελευταία», λέει ο κ. Θεοδουλίδης.
Ο συνεταιρισμός έχει σε μόνιμη βάση 85 εργαζομένους, που το καλοκαίρι, με τους εποχικά απασχολουμένους, φθάνει τα 1.600 άτομα! «Στη Βόρεια Ελλάδα είμαστε οι μεγαλύτεροι σε απασχόληση», λέει ο κ. Θεοδουλίδης υπογραμμίζοντας τη σημαντική συμβολή στην τοπική οικονομία.
Τα φρούτα
Κυρίαρχη πρώτη ύλη είναι το ροδάκινο, είτε επιτραπέζιο για τη φρέσκια αγορά, είτε το συμπύρηνο για τη μεταποίηση. «Επίσης είναι το αχλάδι, το μήλο, το βερίκοκο. Ολα αυτά είναι τα κύρια φρέσκα προϊόντα που επεξεργαζόμαστε. Ως τελικά προϊόντα έχουμε ένα κομμάτι της εμπορίας στα φρέσκα προϊόντα, απ’ όπου ξεκίνησε και η Venus το 1964. Από το 1992 ξεκίνησε η μεταποίηση, που πλέον φθάνει στο 95% των πωλήσεών μας.
Πρόκειται για κονσερβοποιημένα ροδάκινα, αχλάδια, φρουτοσαλάτες, βερίκοκα, μείγματα φρούτων που είναι συσκευασμένα σε μεταλλικά κουτιά… τις γνωστές κονσέρβες κομπόστας, είτε σε πλαστικούς περιέκτες, τα κυπελλάκια των φρούτων, που επίσης πρώτοι εισαγάγαμε στο βόρειο ημισφαίριο από το 1999. Επίσης είμαστε στη γυάλινη συσκευασία και παράλληλα παράγουμε και προϊόντα πουρέδων χυμών, που είναι για περαιτέρω επεξεργασία. Τέλος έχουμε και κάποια λίγα προϊόντα στον χώρο της ελιάς», σημειώνει ο κ. Θεοδουλίδης.
Ολα περνούν από τα δύο εργοστάσια, των οποίων η παραγωγική δυναμικότητα επί του συνόλου των φρούτων φθάνει τους 60.000 τόνους, ενώ μετά την ολοκλήρωση φέτος ενός επενδυτικού προγράμματος 5 εκατ. ευρώ θα έχουν αναβαθμιστεί.
«Ολα αυτά τα μεταποιούμε εμείς. Δεν εμπορευόμαστε απλώς. Ολος ο τζίρος μας είναι παραγωγικός. Κι αυτό είναι το μεγάλο μυστικό της επιτυχίας. Ξέρουμε τι μας γίνεται. Το προϊόν πρέπει να είναι επώνυμο σε ό,τι αφορά την προέλευσή του», υπογραμμίζει.
Ο κύκλος εργασιών του συνεταιρισμού, που βρίσκεται σε κερδοφόρα τροχιά, πλησιάζει τα 80 εκατ. ευρώ.
Πελάτες του συνεταιρισμού είναι κατά βάση μεγάλες αλυσίδες λιανικής του εξωτερικού, για τις οποίες σε ποσοστό άνω του 50% παράγει προϊόν ιδιωτικής ετικέτας. «Δυστυχώς στην Ελλάδα, υπάρχει μία αντίληψη ότι η κομπόστα ροδάκινο είναι νοσοκομειακό είδος, ενώ παγκοσμίως θεωρείται το καλύτερο επιδόρπιο», λέει ο κ. Θεοδουλίδης.
Διαβάστε ακόμη
«Υπερέσοδα» και στα καύσιμα ψάχνει το ΥΠΟΙΚ για να βρει… επίδομα αντλίας
H Ελλάδα στο Διάστημα – Πρόγραμμα… made in Greece με πάνω από 200 εκατ. ευρώ