Τις πόρτες τους ανοίγουν από σήμερα και τα εμπορικά κέντρα (μαζί με τα εκπτωτικά χωριά και outlets) σηματοδοτώντας έτσι ένα αποφασιστικό βήμα για την ολική επαναφορά του λιανεμπορίου μετά το δίμηνο lockdown.
Ήδη οι προετοιμασίες που έγιναν μέσα στο Σαββατοκύριακο ήταν πυρετώδεις προκειμένου να γίνει – για πολλούς – το ακατόρθωτο, να είναι έτοιμες να ανοίξουν οι «ναυαρχίδες» του λιανεμπορίου τηρώντας κατά γράμμα το πλαίσιο λειτουργίας που καθορίστηκε από το Υπ. Ανάπτυξης και την Ειδική Επιτροπή των Λοιμοξιολόγων του ΕΟΔΥ.
Ήδη τα εμπορικά κέντρα της Lamda Development σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, The Mall Athens, Golden Hall, Mediterranean Cosmos έχουν γνωστοποιήσει πως είναι όλα έτοιμα για να υποδεχθούν τους πελάτες τους, ενώ αντίστοιχα βήματα έχουν κάνει και άλλα γνωστά κέντρα όπως τα McArthur Glen, River West και Factory Outlet.
Σπριντ όμως έκαναν και τα καταστήματα εντός των εμπορικών κέντρων, που έπρεπε επίσης να προετοιμαστούν. Ήδη πολλά απ’ αυτά έχουν κοινοποιήσει προσφορές προκειμένου να υποδεχθούν το καταναλωτικό κοινό.
Το σχέδιο λειτουργίας
Η έναρξη λειτουργίας των malls είναι η ίδια με αυτή των καταστημάτων λιανικής σε Αττική και Θεσσαλονίκη, δηλαδή 10.00 το πρωί. Η ροή επισκεπτών στα εμπορικά κέντρα θα ελέγχεται σε δύο φάσεις. Η πρώτη στην είσοδο τους, όπου θα τηρείται προτεραιότητα με δεδομένο ότι τίθεται ανώτατο όριο για την είσοδο. Και αυτό είναι 1 πελάτης για 20 τ.μ. επιφάνειας κύριου χώρου της εγκαταστάσης. Κάτι που θα μετράται ηλεκτρονικά και σε πραγματικό χρόνο.
Τόσο εντός των καταστημάτων όσο και εκτός ισχύει η υποχρεωτική απόσταση 1,5 μέτρου μεταξύ των ατόμων. Προκειμένου μάλιστα να αποτραπεί άσκοπη παραμονή εντός του χώρου δεν θα λειτουργήσουν καφέ, εστιατόρια και μπαρ. Ωστόσο θα επιτρέπεται το take away.
Η δεύτερη φάση ελέγχου θα γίνεται σε κάθε κατάστημα, όπου ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός των ατόμων (εργαζομένων και πελατών) θα υπολογίζεται με βάση τον κανόνα που ισχύει ήδη για τα καταστήματα του λιανικού εμπορίου. Κρίσιμη λεπτομέρεια το γεγονός ότι η χρήση μάσκας τόσο για το προσωπικό των καταστημάτων όσο και για τους πελάτες είναι υποχρεωτική. Για τους κοινόχρηστους χώρους των εμπορικών κέντρων δεν είναι υποχρεωτική αν και γίνεται αυστηρή σύσταση. Επίσης,συνιστάται η μη χρήση ανελκυστήρων. Σε περίπτωση ανάγκης χρήσης, το επιτρεπόμενο όριο πληρότητας είναι το 40%. Αν υπάρχουν κυλιόμενες κλίμακες, επιτρέπεται η χρήση του ανελκυστήρα μόνο σε άτομα με αναπηρία, ηλικιωμένους και για την τροφοδοσία του καταστήματος.
Έναρξη με αισιοδοξία
Σε κάθε περίπτωση η έναρξη λειτουργίας των malls γίνεται με αρκετή αισιοδοξία από την πλευρά του εμπορικού κόσμου. Και τούτο καθώς ήδη κατά την πρώτη εβδομάδα λειτουργίας των υπολοίπων εμπορικών καταστημάτων που προηγήθηκαν οι πωλήσεις κινήθηκαν καλύτερα απ’ τις αρχικές προσδοκίες.
Κάτι που προκάλεσε αρκετά χαμόγελα στους κατά τα άλλα ιδιαίτερα προβληματισμένους για το μέλλον επιχειρηματίες του λιανεμπορίου που φοβούνται ότι τώρα παρατηρείται αντίδραση τύπου «ελατηρίου» στην αγορά.
Οι «κυρίαρχοι» ως τώρα
Μεταξύ των υποκλάδων που κυριάρχησαν, και φαίνεται ότι θα έχουν το «πάνω χέρι» το πρώτο διάστημα επαναλειτουργίας της αγοράς ήταν τα καλλυντικά και τα γυναικεία αξεσουάρ. Βαφές μαλιών και είδη μακιγιάζ ήταν στην πρώτη γραμμή της ζήτησης, όπως εξηγούσαν επιχειρηματίες του χώρου, καθώς πολλές γυναίκες αναζητούσαν ανανέωση έπειτα απ’ τη δίμηνη καραντίνα.
Κάτι που φάνηκε και απ’ την κίνηση που καταγράφηκε και σε μεγάλες αλυσίδες ένδυσης, όπου αρχικά επικρατούσε αρκετή επιφυλακτικότητα. Ωστόσο αφενός η καλή διάθεση και η προσπάθεια «ψυχοθεραπείας» των καταναλωτριών μέσω της βόλτας στα καταστήματα αφετέρου οι προσφορές, τα μέτρα ασφαλείας και χρήση μεταξύ άλλων συστημάτων ατμού για την απολύμανση των ρούχων βοήθησε στο να καταγραφεί καλύτερος του αναμενόμενου τζίρος. Για μεγαλύτερη ασφάλεια κάποιες μεγάλες αλυσίδες έχουν απαγορεύσει τις δοκιμές και απλά δίνουν ένα μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο επιστροφών των ρούχων που μπορεί να ξεπερνά το μήνα.
Μεγάλη ζήτηση είχαν μάλιστα και τα αθλητικά είδη. Χαρακτηριστικές ήταν οι ουρές – κυρίως έφηβων – έξω από καταστήματα γνωστών αθλητικών ειδών που περίμεναν υπομονετικά στη ζέστη για να εισέλθουν! Η αύξηση σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με παράγοντες του χώρου, ήταν πάνω από 50%.
Αντίστοιχα μεγάλη ζήτηση υπήρξε και στα καταστήματα παιδικής ένδυσης, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις οι αγορές έγιναν απουσία των παιδιών, σύμφωνα με καταστηματάρχες του κλάδου
Διπλάσιο τζίρο επίσης έκαναν αυτές τις ημέρες και οι μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών ειδών. Την προηγούμενη εβδομάδα μάλιστα υπήρξε μεγάλη ζήτηση σε λευκές συσκευές, τηλεοράσεις κοκ, προϊόντα τα οποία δεν μπορούσαν να διαθέσουν τα φυσικά καταστήματα την προπερασμένη εβδομάδα όταν ξεκίνησαν τη λειτουργία τους. Ισχυρή παραμένει η ζήτηση για είδη τεχνολογίας αλλά και κινητής τηλεφωνίας κινούμενη μάλιστα με ρυθμό +200% σε σχέση με πέρυσι τέτοιο καιρό. Και αυτό παρά το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα προϊόντα «έτρεξαν» στο δίμηνο της καραντίνας μέσω των διαδικτυακών πωλήσεων. «Για πολλούς όλα αυτά είναι αγορές δαπανηρές που πριν τις κάνουν θέλουν να δουν και να δοκιμάσουν το προϊόν. Επομένως ήταν σε αναμονή και μόλις άνοιξαν τα καταστήματα ήρθαν», εξηγούσε στέλεχος μεγάλης αλυσίδας του κλάδου.
Περίπου αντίστοιχη είναι η εξήγηση παραγόντων της αγοράς και για τη σημαντική αύξηση που κατέγραψαν την περασμένη εβδομάδα οι αλυσίδες οικιακού εξοπλισμού και «do it yourself», όπου από νωρίς τα πρωινά σχηματιζόντουσαν ουρές .
Σύμφωνα με τον Εμπορικό Σύλλογο Αθηνών η συνολική εικόνα των πρώτων ημερών είναι ενθαρρυντική αν και υπάρχουν καταστήματα που δεν ακολούθησαν το «καταναλωτικό ελατήριο εκτόνωσης», όπως για παράδειγμα το κομμάτι της «επίσημης» – βραδινής ένδυσης. «Όσο δεν ανοίγει η εστίαση και γενικά δεν υπάρχει βραδινή ζωή το συγκεκριμένο κομμάτι δεν πρόκειται να επανεκκινήσει», έλεγε χαρακτηριστικά επαγγελματίας του κλάδου.
Επίσης περισσότερα χαμόγελα επαγγελματιών υπήρξαν κυρίως σε τοπικές αγορές ή καταστήματα και μεγάλες αλυσίδες με εύκολη πρόσβαση μέσω ΙΧ ή πεζή μιας και ο περισσότερος κόσμος εξακολουθεί να αποφεύγει τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Κάτι φυσικά που επηρεάζει το κέντρο της Αθήνας, το οποίο ούτως ή άλλως δεν μπορεί να αναπληρώσει τη χαμένη τουριστική εμπορική κίνηση.
Προβληματισμός για το μέλλον
Παρά την ικανοποιητική κίνηση σε μεγάλο μέρος της αγοράς οι καταστηματάρχες δεν παύουν να αναγνωρίζουν ότι τα δύσκολα έπονται. «Νομίζω ότι περισσότερο σήμερα βλέπουμε την εκτόνωση των καταναλωτών μετά την καραντίνα. Δεν πιστεύω ότι αυτό μπορεί να συνεχιστεί, ιδίως όταν μέσα στο καλοκαίρι θα αρχίσουν να γίνονται πιο ξεκάθαρες οι συνέπειες στην πραγματική οικονομία και τις δουλειές μας», έλεγε στέλεχος γνωστής αλυσίδας που δεν θέλει να κατονομαστεί.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών Σταύρο Καφούνη 1 στους 3 καταστηματάρχες φοβάται ότι δεν θα καταφέρει να επιβιώσει οικονομικά ως το τέλος του καλοκαιριού. «Φοροελαφρύνσεις, ενοίκια και χρηματοδοτικά εργαλεία, αποτελούν τους τρεις κύριους άξονες που θα βοηθήσουν την επιβίωση χιλιάδων επιχειρήσεων και την διατήρηση των αντίστοιχων θέσεων εργασίας που τόσο έχουμε ανάγκη», υπογραμμίζει.
Απ’ την πλευρά της η κυβέρνηση φέρεται να ετοιμάζει νέες παρεμβάσεις στο πλαίσιο των δράσεων για τον τουρισμό που θα ανακοινώσει τις επόμενες ημέρες.