Σε τροχιά να πλησιάσουν το επίπεδο-ρεκόρ του 2022 είναι οι συμφωνίες εξαγορών και συγχωνεύσεων στην Ελλάδα. Αυτή τη φορά όχι τόσο με τον αριθμό των deals που κλείνονται, αλλά με το μέγεθός τους, επιβεβαιώνοντας προσώρας τις προσδοκίες ότι το 2024 θα είναι το έτος των μεγάλων συμφωνιών. Με το πέρας των 2/3 της χρονιάς ήδη είναι γεγονός deals συνολικού ύψους 7,5 δισ. ευρώ περίπου, με στελέχη από τον χώρο των μεγάλων συμβουλευτικών εταιρειών να εκτιμούν ότι τα 9 με 9,5 δισ. είναι πλέον ένας ορατός στόχος για φέτος με βάση τις ζυμώσεις που φέρονται να ωριμάζουν μεταξύ εταιρειών. Υπενθυμίζεται ότι το 2022 κατεγράφη το μεγαλύτερο σε αξία μέγεθος επιχειρηματικών συμφωνιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων, τουλάχιστον από το 2006, φθάνοντας τα 10,4 δισ ευρώ. Πέρυσι το ποσό ήταν σχεδόν το μισό, υποχωρώντας στα 5,4 δισ. ευρώ.
Η δυναμική της φετινής χρονιάς εν μέρει επιβεβαιώνεται από τις συμφωνίες που επισφραγίστηκαν μέσα στην κορύφωση του φετινού καλοκαιριού. Από τα mega deals της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με τη Masdar για την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και της ΔΕΗ με την Macquarie Asset για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας της δεύτερης στη Ρουμανία ως τις εξαγορές της Κ&Ν Ευθυμιάδης από τον κολοσσό του κλάδου της αγροτεχνολογίας Certis Belchim, θυγατρική της ιαπωνικής Mitsui, του 30% της Eurocatering (Φρεσκούλης) από το Latsco Family Office, του πλειοψηφικού μεριδίου της Famar από την MidEuropa, όπως και της Bluestream από την Ideal Holdings.
Μάλιστα αυτό τον μήνα αναμένεται να υπάρξουν εξελίξεις σε δύο μεγάλα πρότζεκτ που είναι «ανοικτά». Το πρώτο αφορά την πώληση της Nova από την BC Partners και το δεύτερο την πώληση της Avramar από το σχήμα των πιστωτριών τραπεζών, η διαδικασία για τις οποίες βρίσκεται σε καθοριστικό σημείο. Eνα τρίτο θέμα στο οποίο αναμένονται εξελίξεις είναι το placement για το υπόλοιπο 18% του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας από το ΤΧΣ.
Η Nova
Σε ό,τι αφορά τη Nova, που αναμένεται να είναι ένα από τα μεγαλύτερα deals των τελευταίων ετών, πληροφορίες της στήλης Dark Room του newmoney ανέφεραν την περασμένη εβδομάδα ότι έχουν κατατεθεί πέντε οικονομικές προσφορές για την εταιρεία. Μεταξύ των ενδιαφερομένων περιλαμβάνονται η ΔΕΗ, το δραστήριο στην ελληνική αγορά CVC, το βρετανικό private equity APAX Partners, το αμερικανικό private equity fund Warburg Pincus, καθώς και ένας όμιλος αραβικών συμφερόντων, χωρίς ωστόσο ακόμα να επιβεβαιωθεί το όνομά του. Θυμίζουμε ότι προ δύο μηνών δημοσίευμα του Bloomberg έκανε λόγο ότι ο τηλεπικοινωνιακός όμιλος e& (etisalat and) του Αμπού Ντάμπι φέρεται να διερευνά το ενδεχόμενο εξαγοράς της United, ενώ άρθρο του Reuters τοποθέτησε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων την Saudi Telecom (STC) που εδρεύει στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας. Σε ό,τι αφορά το τίμημα που ζητάει η BC Partners, ο πρόεδρός της Νίκος Σταθόπουλος έχει μιλήσει δημοσίως για 8 δισ. ευρώ για το σύνολο του ομίλου United (σ.σ.: 8 φορές το EBITDA), βάζοντας στο τραπέζι όμως και την επιμέρους πώληση δραστηριοτήτων του United Group. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται εξάλλου και οι κινήσεις για την πώληση της Nova ξεχωριστά. Για την τελευταία πάντως πρόσφατα κυκλοφόρησαν φήμες στην αγορά ότι μέτοχοι από την πλευρά της United επιχειρούν να αντλήσουν κεφάλαια ώστε να αγοράσουν τη συμμετοχή της BC Partners. Σε κάθε περίπτωση, με δεδομένο ότι ο κ. Σταθόπουλος έχει πει ότι ένα τίμημα για τη Nova ύψους 1 δισ. ευρώ θα είναι πολύ μικρό, γίνεται κατανοητό πως στην περίπτωση που τελικά κλείσει η συμφωνία θα αποτελέσει μία από τις μεγαλύτερες της φετινής χρονιάς.
Η σωτηρία της Avramar
Για την τύχη της μεγαλύτερης εταιρείας ιχθυοκαλλιέργειας Avramar αυτός ο μήνας θα είναι καθοριστικός. Υπενθυμίζεται ότι στη δεύτερη φάση της διαγωνιστικής διαδικασίας που τρέχουν οι πιστώτριες τράπεζες για την κατάθεση δεσμευτικών προσφορών έχουν μείνει τρεις υποψήφιοι επενδυτές: το ισπανικό fund Atitlan, ο αραβικός όμιλος Aqua Bridge, στον οποίο υπάρχει ενεργή συμμετοχή αρκετών Ελλήνων στελεχών, και το fund Diorasis, βασικός μέτοχος της Philosofish, της δεύτερης μεγαλύτερης ελληνικής εταιρείας ιχθυοκαλλιέργειας. Οι διαπραγματεύσεις και με τους τρεις ενδιαφερόμενους επενδυτές, οι οποίοι στο μεταξύ πραγματοποιούν due diligence, είναι σε εξέλιξη, με τις τράπεζες να έχουν θέσει στόχο ως το τέλος του μήνα να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία. Παρ’ όλα αυτά ακόμα δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο αν θα ακολουθηθεί το αρχικό σχέδιο, δηλαδή η σωτηρία της Avramar εν συνόλω, ή θα προκύψει Σχέδιο Β το οποίο κατά πάσα πιθανότητα θα δείξει σπάσιμο της εταιρείας σε κομμάτια, καθώς οι ενδιαφερόμενοι εξακολουθούν να στέλνουν αντικρουόμενα μηνύματα για το εάν τελικά θα υποβάλουν προσφορά για την προβληματική εταιρεία παρά το αναπόφευκτο κούρεμα των απαιτήσεων, που σήμερα φτάνουν τα 400 εκατ. ευρώ! Κι αυτό καθώς εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν μεγάλες κεφαλαιακές ανάγκες, κάπου 120-150 εκατ. ευρώ, για να αποκτήσει δυναμική και πάλι η Avramar. Κάτι που επίσης δείχνει ότι ένα πιθανό κλείσιμο της υπόθεσης δεν πρόκειται να παράξει ένα μεγάλο deal από άποψη αντιτίμου, αλλά σίγουρα θα είναι μεγάλο σε επίπεδο αντίκτυπου και αποτυπώματος σε ολόκληρο τον κλάδο της ιχθυοκαλλιέργειας στη χώρα μας καθώς η Avramar, αποτέλεσμα της συνένωσης των πάλαι ποτέ leaders του κλάδου, θεωρείται ως «too big to fail».
Η Εθνική Tράπεζα
Όσον αφορά την Εθνική Tράπεζα, φαίνεται ότι μετρά αντίστροφα ο χρόνος για την ομάδα των συμβούλων που θα αναλάβουν να τρέξουν το placement για το υπόλοιπο 18% του μετοχικού κεφαλαίου της από το ΤΧΣ. Κι αυτό καθώς πληροφορίες θέλουν το Μέγαρο Μαξίμου να λαμβάνει τις τελικές αποφάσεις το επόμενο χρονικό διάστημα.
Οι «καυτοί» κλάδοι
Φέτος, από τη μέχρι τώρα πορεία των πραγμάτων τέσσερις είναι οι πιο «καυτοί» κλάδοι που βρίσκονται στο επίκεντρο ζυμώσεων: η ενέργεια, η τεχνολογία, οι τράπεζες και το real estate. Ακολουθούν τα τρόφιμα και ο κλάδος της αγροτεχνολογίας, που μπορεί να μην έχουν δώσει ακόμα φέτος ένα πολύ μεγάλο deal, εντούτοις έχουν ένα σημαντικό αριθμό συμφωνιών ήδη, όπως την πρόσφατη τριπλή εξαγορά των εταιρειών Λατζιμάς, Eλαια Σητείας – LaSitia και Olympian Green International από το επενδυτικό fund SMERemediumCap του Νίκου Καραμούζη και εν συνεχεία τη δημιουργία κοινής εταιρείας με την Inspiring Earth με επικεφαλής τον πολύπειρο μάνατζερ Κωνσταντίνο Αντωνόπουλο.
Τα μεγάλα deals
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που καθιστά τη φετινή χρονιά άκρως ενδιαφέρουσα είναι το μέγεθος των επιχειρηματικών deals, αφού τα πέντε μεγαλύτερα έχουν υπερκαλύψει τις συνολικές περσινές επιδόσεις!
Τρεις συμφωνίες που ανακοινώθηκαν φέτος ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ και οι τρεις μαζί φτάνουν τα 4 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τη συμφωνία εξαγοράς της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή από την Masdar (1,6 δισ. ευρώ), τη ρευστοποίηση της συμμετοχής του ΤΧΣ στην Τράπεζα Πειραιώς (1,35 δισ. ευρώ) και την πώληση του 100% της BETA CAE Systems στην αμερικανική Cadence έναντι 1,15 δισ. ευρώ. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν η διάθεση του 30% του ΔΑΑ αντί 785 εκατ. ευρώ και η ανακοίνωση της εξαγοράς της Evryo Group από τη ΔΕΗ στη Ρουμανία αντί 700 εκατ. Ευρώ.
Ενέργεια
Αναμφισβήτητος πρωταγωνιστής για ακόμα μία χρονιά, όπως φαίνεται και από την παραπάνω κατάταξη των μεγαλύτερων deals, είναι ο κλάδος της ενέργειας, ο οποίος ως τώρα φέτος έχει φθάσει περίπου τα 3 δισ ευρώ. Πέραν των συμφωνιών όπου πρωταγωνίστησαν ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και ΔΕΗ, η οποία εξαγόρασε και την Κωτσόβολος στον χώρο της λιανικής, ιδιαίτερα ενεργός είναι και ο Ομιλος Motor Oil. Στην αρχή του έτους ολοκλήρωσε την απόκτηση του 25% της Anemos Res από την Ελλάκτωρ αντί 125 εκατ. ευρώ, ενώ συνεχίζοντας τη διεύρυνση του χαρτοφυλακίου του απέκτησε την Ηλέκτωρ από την Ελλάκτωρ αντί 115 εκατ. ευρώ. Ενα μεγάλο deal ανακοίνωσε πρόσφατα και η Energean που αφορά τη μεταβίβαση του χαρτοφυλάκιου της σε Αίγυπτο, Ιταλία και Κροατία στην Carlyle International Energy Partners έναντι τιμήματος 820 έως 945 εκατ. δολαρίων. Η εταιρεία σημείωνε ότι η πώληση αυτή θα τη βοηθήσει να εστιάσει ακόμη περισσότερο στη στρατηγική ανάπτυξης με βάση το φυσικό αέριο, η οποία σηματοδοτείται από την ανάπτυξη των κοιτασμάτων Karish και Karish North στο Ισραήλ, καθώς και από την πρόσφατη είσοδο στο κοίτασμα Anchois στο Μαρόκο.
Πληροφορική
Στον ευρύτερο χώρο της τεχνολογίας η χρονιά έως τώρα έχει επιφυλάξει τρία σημαντικά deals. Το πρώτο -και μεγαλύτερο- αφορά την εξαγορά της BETA CAE Systems από τον αμερικανικό κολοσσό Cadence αντί 1,24 δισ. δολαρίων. Η ελληνική εταιρεία τεχνολογίας παράγει επεξεργαστές δεδομένων που επιτρέπουν στις βιομηχανίες να ελέγχουν πριν από το στάδιο της παραγωγής κρίσιμα στοιχεία ενεργητικής και παθητικής ασφάλειας, συμπεριφοράς κινητήρα, μείωσης θορύβου και αεροδυναμικής, ελαχιστοποιώντας τους κινδύνους και το κόστος των δοκιμών. Τα άλλα δύο deals ουσιαστικά επιφέρουν αλλαγές στον χάρτη της αγοράς πληροφορικής στην Ελλάδα. Η Entersoft περνά πλέον στα χέρια του Olympia Group του Πάνου Γερμανού, ενώ παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο να ενοποιηθεί με την SoftOne που ανήκει κατά 33% στον Πάνο Γερμανό και να δημιουργηθεί ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες της ελληνικής αγοράς πληροφορικής. Η έτερη εταιρεία πληροφορικής που έχει υπάρξει εξαιρετικά δραστήρια τα τελευταία χρόνια, η Epsilon Net, πέρασε επίσης στα χέρια της Ginger Digital Bidgo, το κοινό επιχειρηματικό σχήμα του αμερικανικού fund General Atlantic Ginger, της Εθνικής Τράπεζας και του ιδρυτή Ιωάννη Μίχου. Το deal εκτιμάται πως ξεπέρασε τα 240 εκατ. ευρώ, με την Epsilon Net να εξέρχεται πλέον από το Χ.Α. μετά από 16 χρόνια παρουσίας, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας δημόσιας πρότασης. Στα πρόσφατα, αν και μικρότερο, είναι το deal εξαγοράς της εταιρείας πληροφορικής Bluestream από την Ideal Holdings.
Real Estate
Σημαντικές κινήσεις δρομολογούνται και στον χώρο του real estate. Ηδη φέτος έκλεισαν μερικές ηχηρές συμφωνίες που διαμορφώνουν νέα δεδομένα. Μεταξύ αυτών το deal 300 εκατ. ευρώ μεταξύ της Prodea και του Γιάννη Παπαλέκα για την εξαγορά του ποσοστού του επιχειρηματία στην Mediterranean Hospitality Venture. Επίσης, η συμφωνία μεταξύ Premia Properties και Leisure Travel Group με στόχο τη δημιουργία χαρτοφυλακίου εκμεταλλεύσιμων ακινήτων της τάξεως του μισού δισ. ευρώ. Το πρώτο βήμα υλοποίησης της συμφωνίας είναι η εξαγορά των ξενοδοχείων «Sunwing Kallithea Beach» στη Ρόδο και «Sunwing Makrigialos & Ocean Beach Club» στην Κρήτη έναντι τιμήματος 112,5 εκατ. ευρώ.
Τρόφιμα
Οι κινήσεις κυρίως του ελληνικού οικοσυστήματος των private equity funds δίνουν τον τόνο στις εξελίξεις στον κλάδο των τροφίμων και ποτών, ο οποίος μετράει πάνω από 10 επιχειρηματικές συμφωνίες από την αρχή του 2024 έως σήμερα, ενώ παράλληλα υπάρχουν αρκετά ανοιχτά μέτωπα που μπορούν να μετουσιωθούν σε σημαντικές συμφωνίες. Μεταξύ αυτών των περιπτώσεων είναι η Μινέρβα Α.Ε. Το πρόσφατο deal απόσχισης και πώλησης του βραχίονα των τυροκομικών, που στο μεταξύ έγινε εταιρεία με το όνομα Τυροκομεία Δωρική Α.Ε., στον αυστριακό συνεταιρισμό Berglandmilch φέρνει ακόμα πιο κοντά το exit που μεθοδεύει από τις αρχές της χρονιάς το fund Diorama Investments SICAR S.A. (Diorama I), συμφερόντων του πρώην προέδρου του ΣΕΒ Δημήτρη Δασκαλόπουλου, όπως είχε αποκαλύψει το «business stories». Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν πως έχει δοθεί εντολή σε χρηματοοικονομικό σύμβουλο για τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων πώλησης μέσω διεθνούς διαγωνισμού, ενώ ο φάκελος της εταιρείας βρίσκεται ήδη στα χέρια ενδιαφερόμενων επενδυτών – Ελλήνων και ξένων. Επίσης ως το τέλος της χρονιάς, με βάση το σχέδιο του Υπερταμείου, αναμένεται να δρομολογηθεί η επόμενη μέρα στις Ελληνικές Αλυκές με έναν νέο πλειοψηφoύντα μέτοχο. Ο σχετικός διαγωνισμός, σύμφωνα με τον σημερινό προγραμματισμό, αναμένεται να βγει στον αέρα στο δ’ τρίμηνο της χρονιάς, ενώ ήδη έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από αρκετούς επενδυτές. Υπενθυμίζεται ότι το Υπερταμείο κατέχει σήμερα το 80% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ενώ 20% παραμένει στους δήμους όπου λειτουργούν οι 7 αλυκές της, με το υψηλότερο ποσοστό να κατέχει ο Δήμος Μεσολογγίου.
Διαβάστε ακόμη
VW: «Πρέπει να κλείσουμε δύο εργοστάσια» – Εργαζόμενοι: «είστε ανίκανοι!»
Αδωνις Γεωργιάδης: Δεν είμαι αισιόδοξος για ένα δεύτερο Ταμείο Ανάκαμψης
Τουρισμός: Ανοδικά συνεχίζει και το φθινόπωρο, με προκλήσεις το 2025 (πίνακας)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ