Καταγγελίες για στραγγαλισμό της αγοράς και αθέμιτο ανταγωνισμό που δυσχεραίνει το άνοιγμα του σιδηροδρομικού έργου, συνοδεύουν τη σύντομη διαδρομή των Ιταλικών σιδηροδρόμων στην Ελλάδα. Παρά το γεγονός ότι η Hellenic Train (HT) έχει το μονοπώλιο στις επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές, εντούτοις τα τελευταία χρόνια γίνονται φιλότιμες προσπάθειες από ιδιώτες για να πάρουν και οι ίδιοι κομμάτι της πίτας των εμπορικών δρομολογίων.
Όπως όμως υποστηρίζουν, οι όροι που επιβάλλει η πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην αγορά σε επίπεδο συντήρησης τροχαίου υλικού και λειτουργίας κρίνονται δυσβάσταχτοι από τον ανταγωνισμό, με αποτέλεσμα το μεταφορικό έργο να εξυπηρετείται αποκλειστικά από την HT και να μην υπάρχει χώρος για άλλους παίκτες. Κάτι που οδηγεί σε αύξηση εσόδων και κερδών της εταιρείας αλλά και σε ζημιές τους νεοεισερχόμενους μνηστήρες και ταυτόχρονα ακυρώνει και κάθε πιθανή σκέψη διεύρυνσης δραστηριοτήτων από διεθνείς λειτουργούς του σιδηροδρόμου.
Σύμφωνα με το τελευταίο διαθέσιμο ισολογισμό της εταιρείας, η Hellenic Train το 2021 είχε συνολικά έσοδα 112,3 εκ. ευρώ αυξημένα κατά 5,7% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Από αυτά 36,5 εκ. ευρώ προέρχονταν από τις επιβατικές μεταφορές (+11,53%) και 15,2 εκ. ευρώ από εμπορευματικές μεταφορές (+9,7%). Τα υπόλοιπα αφορούσαν τα έσοδα από την επιδότηση των άγονων γραμμών (50 εκ.) και την συντήρηση. Σημαντική αύξηση σημείωσαν αντίστοιχα τα λειτουργικά κέρδη EBITDA, τα οποία διαμορφώθηκαν σε 21,5 εκ. ευρώ (+29,4%).
Ο ανταγωνισμός
Σήμερα στον εμπορευματικό τομέα δραστηριοποιούνται εκτός από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ κατά βάση άλλες δύο εταιρείες. Η Rail Gargo Logistics Goldair, κοινοπραξία της Goldair του κ. Καλλίνικου Καλλίνικου και των Αυστριακών σιδηροδρόμων (Austrian Rail Gargo) που είναι μία από τις μεγαλύτερες και πιο εξειδικευμένες εταιρείες σιδηροδρομικών μεταφορών στην Ευρώπη, με παρουσία σε 16 χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Στην ίδια αγορά, δραστηριοποιείται και η PEARL (Piraeus Europe Asia Rail Logistics) συμφερόντων Cosco ενώ άδεια από την ρυθμιστική αρχή σιδηροδρόμου έχει λάβει από το 2021 και η Ρουμανική GFR.
Η Rail Gargo, έχει υποστηρίξει με προσφυγή στην ΡΑΣ από το 2020 ότι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ “παραβιάζει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού με την άρνησή της να της παρέχει ορισμένες υπηρεσίες και την υπερβολική τιμολόγηση στο κόστος συντήρησης”. Εξέλιξη που ανάγκασε την πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε αναθεώρηση της φόρμουλας τιμολόγησης της αγοράς αν και τα μέτωπα παραμένουν ανοικτά.
Οι καταγγελίες αυτές δεν έχουν περιοριστεί μόνο στην Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμου (ΡΑΣ) αλλά και στην Επιτροπή Ανταγωνισμού. Η Rail Gargo Logistics Goldair σε καταγγελία της στην Επιτροπή Ανταγωνισμού που υποβλήθηκε το Μάρτιο του 2021 αναφέρει ότι η HT κάνει κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της στην αγορά και έχει υιοθετήσει ανταγωνιστικές πρακτικές σε βάρος των πελατών της. Επιπλέον, η εταιρεία αναφέρεται και στις πρακτικές της «διασταυρούμενης επιδότησης για την κατανομή του κόστους συντήρησης για το τροχαίο υλικό που χρησιμοποιείται για εμπορευματικές και επιβατικές μεταφορές».
Η RGLG κατηγορούσε επίσης την εταιρεία για ανταγωνιστικές πρακτικές σε σχέση με την πρόσληψη μηχανοδηγών. Για τις δραστηριότητες συντήρησης σε σχέση με το τροχαίο υλικό αλλά και στοιχεία για τις συμβάσεις μίσθωσης χώρων (ακίνητα που βρίσκονται σε τερματικούς σταθμούς εμπορευμάτων) και που συνάφθηκαν μεταξύ της HT και της ΓΑΙΑΟΣΕ έχει παρέμβει και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
Η σύγκρουση HT με ΟΣΕ
Την ίδια στιγμή έντονα συγκρουσιακή αποδεικνύεται και η σχέση της Hellenic Train με τον διαχειριστή του σιδηροδρομικού δικτύου, που χαρακτηρίζεται από μηνύσεις και εξώδικα που δυσκόλευαν την ομαλή συνεργασία των δύο πλευρών.
Επίκεντρο της αντιπαράθεσης της Ιταλικής εταιρείας με τον ΟΣΕ πέρα από την κακή ποιότητα του δικτύου, υπήρξαν και τα τέλη χρήσης της υποδομής για την κυκλοφορία το 2020.
Σύμφωνα με την HΤ, η πολιτική του οργανισμού οδήγησε σε αύξηση 210% των χρεώσεων σε σχέση με το 2019 και χωρίς όπως υπογραμμίζεται αλλαγές στην ποιότητα του δικτύου. Μάλιστα η εταιρεία αναφέρεται στο τιμολόγιο για το 2020 που της έκοψε ο Οργανισμός ύψους 12,5 εκ. ευρώ, το οποίο χαρακτηρίζει απαράδεκτο και έχει επιστρέψει στον ΟΣΕ με εξώδικη διαμαρτυρία.
Ενστάσεις έχει υποβάλλει η εταιρεία και για την τιμολόγηση των υπηρεσιών που αφορούν τη χρήση 2018, οι οποίες κατά τη γνώμη της βασίζονται σε λανθασμένο υπολογισμό από τον ΟΣΕ. Να σημειωθεί ότι από το 2018, ο Οργανισμός έχει εκδώσει τιμολόγιο στην εταιρεία συνολικού ποσού 1,5 εκ. ευρώ που αφορά την αποκατάσταση ζημιών στο δίκτυο λόγω εκτροχιασμού τρένου, το οποίο η πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ, δεν αποδέχτηκε.
Πρόσφατα έγινε γνωστό ότι η εταιρεία έχει υποβάλλει αγωγή εναντίον του Οργανισμού από τα τέλη του 2022, με την κατηγορία της παραβίασης της υποχρέωσης συντήρησης της σιδηροδρομικής υποδομής.
Διαβάστε ακόμη
Χρηματιστήριο: Η κατρακύλα, η αύξηση του πολιτικού ρίσκου και τα «μαύρα σύννεφα» από το εξωτερικό
Μεταβιβάσεις ακίνητων: Δύο αγκάθια στην βελτιωμένη διαδικασία έκδοσης βεβαίωσης ΤΑΠ