Γυναικεία Επιχειρηματικότητα: «Σπάστε τα στερεότυπα στοχεύοντας ψηλά» (pics)

Με πυξίδα το τρίπτυχο εφόδια, τόλμη και επιμονή, οι ισχυρές κυρίες του ελληνικού επιχειρείν παρακινούν τις γυναίκες να σπάσουν τα στερεότυπα και να κάνουν πράξη τα όνειρά τους.
Ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ρόδα αν αναλογιστεί κανείς ότι, σύμφωνα με το πρόσφατο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, η πλήρης ισότητα των δύο φύλων θα επέλθει το 2158!
Ειδικά στην τεχνολογία, οι γυναίκες έχουν ελάχιστη συμμετοχή –μόνο 22% των γυναικών εργάζεται στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης-, ενώ το ποσοστό σε ανώτερες διοικητικές θέσεις στην Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνα της Grant Thornton, διαμορφώνεται στο 30,7%, σημειώνοντας μικρή πτώση από το 31,6% το 2024. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι το 18,8% των επιχειρήσεων εξακολουθεί να μη διαθέτει καμία γυναίκα σε ηγετική θέση.

Φωτεινές εξαιρέσεις, ας μη γελιόμαστε, αποτελούν οι λίγες Ελληνίδες της παλαιότερης και της νεότερης γενιάς που κατόρθωσαν να πάρουν στα χέρια τους το τιμόνι μεγάλων εταιρειών αναφωνώντας με σθένος: «Αφού μπόρεσα εγώ, τότε μπορείς κι εσύ!». Αυτός ήταν και ο τίτλος της εκδήλωσης του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας και της Γενικής Γραμματείας Ισότητας στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.

Εκεί συναντήσαμε γυναίκες δυναμικές και οραματίστριες που μοιράστηκαν μαζί μας τις εμπειρίες και τους προβληματισμούς τους, προσπαθώντας να εμπνεύσουν και να συμβουλεύσουν τις νέες γενιές που θέλουν να ανοίξουν τα φτερά τους και να κατακτήσουν τις υψηλότερες κορυφές.

Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου: «Τα εφόδια και οι δεξιότητες σε καθιστούν δυνατή»

«Είχα τη ευτυχία να μεγαλώσω σε μια οικογένεια που είχε στο αίμα της το επιχειρείν. Πορεύτηκα σε ανδροκρατούμενους κλάδους, αλλά γρήγορα κατάλαβα ότι τα εφόδια και οι δεξιότητες σε καθιστούν δυνατή. Παρακινώ τις γυναίκες να αποκτήσουν δεξιότητες, να νικήσουν τα στερεότυπα και να καινοτομήσουν», επισημαίνει η κυρία Εφραίμογλου, εκφράζοντας τον προβληματισμό της για τα χαμηλά ποσοστά συμμετοχής των γυναικών στον τομέα της τεχνολογίας.

«Στην Ελλάδα οι γυναίκες εμφανίζουν ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή τους στην ψηφιακή οικονομία και κοινωνία. Ειδικότερα, η συμμετοχή τους στην καινοτόμο νεοφυή επιχειρηματικότητα δεν ξεπερνά το 6%».

-Ποια ήταν η καλύτερη συμβουλή που πήρατε;

Η πολυτιμότερη συμβουλή που πήρα -και έχω ακολουθήσει σε όλη μου την πορεία- ήταν να μην παρεκκλίνω ποτέ από τις αξίες μου. Την ίδια συμβουλή θα έδινα και στις νέες γυναίκες, γνωρίζοντας πλέον από την εμπειρία μου ότι -πέρα από τη γνώση, την πίστη και την τόλμη- η συνέπεια στις προσωπικές μας αξίες είναι ο πιο ασφαλής οδηγός προς την επιτυχία.

-Τι θα λέγατε για να ενθαρρύνετε τις νέες γυναίκες;

Αυτό που θα έλεγα στις νέες γυναίκες είναι να αντισταθούν στα στερεότυπα και να επιλέξουν τη σταδιοδρομία τους με βάση τις φιλοδοξίες και τα ενδιαφέροντά τους και όχι με βάση το φύλο τους. Από εκεί και πέρα, είναι δική μας ευθύνη -της Πολιτείας, αλλά και της αγοράς- να τους παρέχουμε τις δεξιότητες και την ενθάρρυνση που χρειάζονται. Σε αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε ως ΕΒΕΑ, αλλά και ως ΕΕΔΕΓΕ. Φιλοξενούμε καινοτόμες γυναικείες νεοσύστατες επιχειρήσεις στη Θερμοκοιτίδα του ΕΒΕΑ και συνεργαζόμαστε με οργανισμούς όπως το Plug & Play και το Prospera Women από τη Silicon Valley για να παρέχουμε ευκαιρίες εκπαίδευσης, δικτύωσης και πρόσβασης σε επενδυτικά κεφάλαια. Εφαρμόζουμε επίσης ένα νέο εθνικό πρόγραμμα εκπαίδευσης σε νέες τεχνολογίες, χρηματοοικονομικά, πράσινη ενέργεια, AI και VR, καθώς και ειδικά σχεδιασμένες δράσεις ενδυνάμωσης, όπως το πρόγραμμα «Empowering Women 45+» σε συνεργασία με τη Microsoft. Η εμπειρία μάς δείχνει ότι υπάρχει και ανάγκη και ενδιαφέρον από την πλευρά των γυναικών για δράσεις στήριξης. Συνεχίζουμε, λοιπόν, με ακόμη περισσότερη γνώση και μεθοδικότητα.

– Πώς αντεπεξήλθατε στο δύσκολο μονοπάτι της εναρμόνισης της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή;

Σε αυτό το μονοπάτι βάδισα για πολλά χρόνια ως μητέρα τριών παιδιών, που πλέον είναι ενήλικα. Αυτό που προσπάθησα ήταν να ιεραρχώ ξεκάθαρα τους στόχους και τις δουλειές μου και να ακολουθώ ένα πρόγραμμα. Δεν τα κατάφερνα πάντα, όμως μετά από κάθε ανατροπή φρόντιζα να επαναφέρω άμεσα την κανονικότητα. Το μεγάλο πρόβλημα είναι όταν υπάρχουν αξεπέραστα εμπόδια και η γυναίκα αναγκάζεται να αποφασίσει μεταξύ της καριέρας και της οικογένειας. Το δίλημμα αυτό κρατά πίσω όχι μόνο τις γυναίκες, αλλά και τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας. Μπορούμε και πρέπει να το εξαλείψουμε με σταθερά βήματα για την ισότιμη κατανομή των οικιακών ευθυνών και των ευθυνών φροντίδας ώστε να διευκολυνθεί ουσιαστικά η εξισορρόπηση της επαγγελματικής με την προσωπική ζωή.

«Αφού μπόρεσα εγώ, τότε μπορείς κι εσύ!»

Γιάννα Ανδρονοπούλου: «Οι γυναίκες μπορούν να βρεθούν στην πρώτη γραμμή της επανάστασης της ΑΙ»

«Οταν σπούδαζα στο Πολυτεχνείο ηλεκτρολόγος μηχανικός, στους 10 συμφοιτητές μου η μία ήταν γυναίκα. Αργότερα στις συνεντεύξεις οι εταιρείες ρωτούσαν “θα παντρευτείτε, θα κάνετε σύντομα παιδιά;” προκειμένου να αποφασίσουν αν θα προχωρήσουν σε μια πρόσληψη. Είναι σίγουρα δυσοίωνο το γεγονός ότι μόνο το 22% των γυναικών ασχολείται με τον νέο κόσμο της Τεχνητής Νοημοσύνης. Και ξέρετε γιατί; Γιατί δεν παρεμβαίνουν στους αλγόριθμους, οι οποίοι συνεχίζουν με τα παλιά δεδομένα να αναπαράγουν τα στερεότυπα. Η Τεχνητή Νοημοσύνη παρουσιάζει μια μοναδική ευκαιρία να αλλάξει αυτή την αφήγηση και οι γυναίκες μπορούν και πρέπει να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της επανάστασης. Οι ποικιλόμορφες ομάδες φέρνουν διαφορετικές οπτικές, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη δημιουργία συστημάτων AI που είναι δίκαια και αμερόληπτα. Καταρρίπτοντας τα εμπόδια και αμφισβητώντας τα στερεότυπα, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα πιο περιεκτικό και υποστηρικτικό περιβάλλον για τις γυναίκες στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ενδεικτικά σημειώνω ότι στην έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (Future of Jobs Report 2025) αναφέρεται ότι το ΑΙ αναμένεται να δημιουργήσει σχεδόν 80 εκατομμύρια νέες θέσεις παγκοσμίως (net increase), θέσεις που εμείς οι γυναίκες πρέπει να είμαστε σε θέση να διεκδικήσουμε».

Δεν βρίσκουμε γυναίκες, σημειώνετε, για να εργαστούν στον τομέα της τεχνολογίας. Τι θα λέγατε στα νέα κορίτσια για να τα ενθαρρύνετε να εισέλθουν σε αυτόν τον κλάδο;

Υπάρχουν πολλά στοιχεία σε σχέση με την έλλειψη ταλέντου συνολικά στην τεχνολογία, αλλά και σε συγκεκριμένες περιοχές αυτής, π.χ. Τεχνητή Νοημοσύνη, Κυβερνοασφάλεια. Ενδεικτικά, στον τομέα της Κυβερνοασφάλειας, σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα, υπάρχουν περίπου 2,5 εκατομμύρια κενές θέσεις εργασίας παγκοσμίως. Και οι γυναίκες μπορούν να διεκδικήσουν ένα μεγάλο μερίδιο αυτών. Θα έλεγα όμως ότι τώρα περισσότερο από ποτέ έχουμε πραγματικά τη δυνατότητα μιας ισότιμης εκκίνησης μεταξύ των φύλων. Κανείς δεν έχει ουσιαστικό προβάδισμα στην Τεχνητή Νοημοσύνη, όλες και όλοι μαθαίνουμε τη νέα αυτή τεχνολογία ταυτόχρονα. Και είναι σημαντικό να εκπαιδευτούμε σε αυτή και να διασφαλίσουμε ότι καμία γυναίκα δεν θα μείνει πίσω στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης. Στη Microsoft λέμε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν θα αντικαταστήσει τους ανθρώπους αλλά οι άνθρωποι με Τεχνητή Νοημοσύνη θα αντικαταστήσουν τους ανθρώπους χωρίς Τεχνητή Νοημοσύνη. Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, θεωρώ πως τα νέα κορίτσια έχουν μία πραγματική ευκαιρία μπροστά τους αν την αξιοποιήσουν κατάλληλα.
Η κυρία Ανδρονοπούλου είναι μητέρα δύο παιδιών και γεμίζει τις μπαταρίες της επιδιδόμενη τα Σαββατοκύριακα στο σέρφινγκ χειμώνα-καλοκαίρι.

Πώς τα καταφέρνετε να συνδυάζετε αρμονικά την επαγγελματική και την οικογενειακή ζωή;

Είναι ένα δύσκολο μονοπάτι που απαιτεί στρατηγική και υποστήριξη. Θα ξεκινούσα με τη σημασία δημιουργίας υποστηρικτικού δικτύου. Είναι σημαντικό για οποιονδήποτε, είτε γυναίκα είτε άντρας, να δημιουργήσει ένα υποστηρικτικό δίκτυο. Αυτό περιλαμβάνει πρακτική βοήθεια, καθώς και συμβουλές και συμπαράσταση σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο.
Ενα ισχυρό δίκτυο μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων μιας πολύπλοκης καθημερινότητας. Η στρατηγική προτεραιοποίηση είναι επίσης σημαντική. Δεν είναι θέμα επιλογής μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, αλλά εστίασης σε αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία κάθε στιγμή με βάση τους μακροπρόθεσμους στόχους μας.
Στο κέντρο όλων πάντα βρίσκεται ο άνθρωπος. Πιστεύω ότι δεν κυνηγάμε την απόλυτη τελειότητα. Στόχος είναι να είμαστε η καλύτερη δυνατή εκδοχή του εαυτού μας.

Αντιγόνη Λυμπεροπούλου: «Οι γυναίκες να πιστεύουν στον εαυτό τους, να είναι προσηλωμένες στον στόχο τους»

«Από μικρή μάζευα εφόδια: σπούδασα και έμαθα 5 γλώσσες για να επικοινωνώ απρόσκοπτα με όλο τον κόσμο. Ο,τι έμαθα μόνο χαμένο δεν πήγε. Το βρήκα μπροστά μου», τονίζει η κυρία Λυμπεροπούλου «Στα 25 χρόνια που βρίσκομαι στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα προσπαθώ να βοηθήσω τις γυναίκες χωρίς διακρίσεις. Είναι πραγματικά χαρά μου να μπορώ να προσφέρω στους γύρω μου. Η ενσυναίσθηση είναι βασική αξία όχι μόνο στο επιχειρείν, αλλά γενικότερα στη ζωή μας. Πολλές φορές ακούω πως οι γυναίκες έχουν αυξημένη ενσυναίσθηση, αλλά πραγματικά δεν είμαι σίγουρη ότι αυτό μπορεί να μετρηθεί, άρα και να επαληθευτεί.
Ωστόσο, πιστεύω ακράδαντα ότι η εστίαση στην ανθρώπινη διάσταση μέσω της ενσυναίσθησης ενδυναμώνει το επιχειρηματικό περιβάλλον. Δημιουργεί ένα υποστηρικτικό και παρακινητικό εργασιακό κλίμα που ενισχύει την αφοσίωση και αποδοτικότητα των υπαλλήλων, ενώ ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα και την καινοτομία».

Από το πόστο σας σε τι συμπεράσματα έχετε καταλήξει για τις γυναίκες που ζητούν τα εργαλεία της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας προκειμένου να ανοίξουν η να βελτιώσουν τη δική τους επιχείρηση;

Τα εργαλεία της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων απευθύνονται σε διαχειριστές κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών (fund managers). Εμείς επενδύουμε σε VC και PE Funds, τα οποία με τη σειρά τους επενδύουν σε ΜΜΕ. Είναι λιγοστές οι γυναίκες που συμμετέχουν στις διαχειριστικές αυτές ομάδες, αλλά ο αριθμός ολοένα και αυξάνει, και το γεγονός αυτό αυξάνει και τις πιθανότητες επένδυσης σε γυναίκες επιχειρηματίες.

-Τι θα λέγατε για να τις ενθαρρύνετε;

Να πιστεύουν στον εαυτό τους, να είναι προσηλωμένες στον στόχο τους, να επικοινωνούν και να δικτυώνονται, να μαθαίνουν από τις αποτυχίες και να γιορτάζουν τις επιτυχίες τους.

– Καταθέστε με δύο λόγια τη δική σας εμπειρία στο δύσκολο μονοπάτι της εναρμόνισης της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή;

Δεν ήταν πάντα εύκολη η εναρμόνιση της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή. Φαντάζομαι για κανέναν δεν είναι. Ειδικά οι περίοδοι όπου τα παιδιά είναι μικρά οι ενοχές και η κούραση πρωτοστατούν. Είναι δύσκολο να ισορροπήσει κανείς χωρίς κόστος, χωρίς να θυσιάσει προσωπικό χρόνο και ενέργεια. Στη δική μου περίπτωση, ευτυχώς οι υπερ-αυξημένες επαγγελματικές απαιτήσεις ήρθαν σε χρόνο που έφθιναν οι οικογενειακές απαιτήσεις που αφορούν στα παιδιά. Αν έμαθα κάτι μέχρι σήμερα, είναι ότι για να αποτελείς πηγή ενέργειας, θετικής διάθεσης και έμπνευσης, για να μπορείς να αποδίδεις και να προοδεύεις, θα πρέπει να είσαι καλά εσύ ο ίδιος πρώτα.

Λουκία Σαράντη: «Η βιομηχανία έχει ανάγκη από γυναίκες»

«Τα στερεότυπα βασιλεύουν και μόνο η μητέρα και η οικογένεια μπορούν να τα αλλάξουν σταδιακά, μεγαλώνοντας τα παιδιά με τις αξίες της ισότητας και των ίσων ευκαιριών», επισημαίνει η κυρία Σαράντη. «Ξεκίνησα να εργάζομαι σε μια ανδροκρατούμενη βιομηχανία αντιμετωπίζοντας σχόλια όπως “αν και γυναίκα σκέφτεσαι σωστά”. Συμβουλεύω λοιπόν τις νέες γυναίκες να μη δίνουν σημασία σε τέτοιου είδους σχόλια, να κάνουν τη δουλειά τους όσο πιο καλά μπορούν και σιγά-σιγά όλα θα βελτιωθούν. Ειδικά στη βιομηχανία έχουμε ανάγκη από γυναίκες».

Λίτσα Παναγιωτοπούλου: «Πείσμα, όραμα, πίστη, συνέπεια, σεβασμός και αγάπη για τη δουλειά»

Εχοντας δεκαετίες εμπειρίας σε ηγετικές θέσεις σε όλο τον κόσμο, από το Λονδίνο και το Χιούστον μέχρι τον Καναδά και τη Νιγηρία, η σιδηρά κυρία της πληροφορικής Λίτσα Παναγιωτοπούλου είναι από τις πρώτες Ελληνίδες που ασχολήθηκαν με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Εύλογα ήταν για πολλά χρόνια το μόνο κορίτσι σε 10 αγόρια στις εταιρείες, αλλά έφτασε να ηγείται και να καθοδηγεί πολυάριθμες ομάδες ανδρών.

«Σαφέστατα», μας διηγείται, «η οικογένειά μου με ώθησε στην ανεξαρτησία. Σπούδασα χημικός μηχανικός και έμαθα ξένες γλώσσες. Δούλεψα ως δεξί χέρι του ανθρώπου που σχεδίασε τα σούπερ κομπιούτερ νέας γενιάς και έφτασα να διοικώ εκατοντάδες υποκαταστήματα σε όλο τον κόσμο. Με την Oracle δημιουργήσαμε τη βάση δεδομένων για το Ελληνικό Δημόσιο. Γιατί πέτυχα; Γιατί ποτέ μου δεν κατάλαβα τη διαφορά, τη διάκριση ανάμεσα στον άντρα και τη γυναίκα. Είχα πείσμα, όραμα, πίστη, συνέπεια, σεβασμό και αγάπη για τη δουλειά. Αυτά μεταφέρω ως αξίες στις νέες γενιές γυναικών. Σήμερα είμαι επίτιμος πρόεδρος της ΕΕΔΕ και του Junior Achievement Greece. Οταν ξεκινήσαμε ωθώντας τα παιδιά να αγαπήσουν την τεχνολογία, στις ομάδες είχαμε 10 αγόρια και ένα κορίτσι. Προϊόντος του χρόνου, σας λέω με πεποίθηση ότι η εικόνα έχει αντιστραφεί. Αυτό περιμένουμε να συμβεί στις εταιρείες, αλλά και στην κοινωνία».

Βασιλική Λαζαράκου: Αυτοπεποίθηση και αδιαφορία για τα στερεότυπα

«Μεγαλώνοντας με μια σκληρά εργαζόμενη μητέρα και έναν υποστηρικτικό πατέρα, απέκτησα αυτοπεποίθηση εντός των οικογενειακών πλαισίων, με αποτέλεσμα όταν βγήκα στην αγορά να αδιαφορώ για τα στερεότυπα. Εχει λοιπόν μεγάλη σημασία ο τρόπος που θα μεγαλώσουν οι επόμενες γενιές. Δούλευα και δουλεύω πολύ και δεν φοβάμαι τις προκλήσεις. Αντίθετα, θα έλεγα ότι με γοητεύουν. Επέλεγα τα δύσκολα από την εποχή του σχολείου μέχρι σήμερα. Επιπλέον, δίνω έμφαση στο αρμονικό εργασιακό περιβάλλον καθώς συμβάλλει στην παραγωγικότητα.
Θέλω να προσθέσω ότι η πρόσφατη διάταξη του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας (ενσωμάτωση Κοινοτικής Οδηγίας) που προβλέπει την υποχρεωτική συμμετοχή των γυναικών κατά 25% ως 33% στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών και των ΔΕΚΟ, εισηγμένων και μη στο Χρηματιστήριο, βρήκε την αγορά προετοιμασμένη να υιοθετήσει τα νέα δεδομένα. Μάλιστα στις περισσότερες μεγάλες εταιρείες το ποσοστό των γυναικών που συμμετέχουν στα ΔΣ ξεπερνά το 33%».

Οι αφηγήσεις των ισχυρών γυναικών του επιχειρείν αποτελούν σίγουρα πηγή έμπνευσης και δύναμης. Αλλά τι γίνεται με τη μέση Ελληνίδα;

«Η μέση Ελληνίδα», ανέφερε η κυρία Σάντρα Ζαφειρακοπούλου, Γενική Διευθύντρια του Make a Wish Ελλάδος, και αυτός είναι ο καλύτερος επίλογος, «προσπαθεί να ξεκολλήσει από το κολλώδες πάτωμα (sticky floor) λόγω των πολλαπλών ρόλων που καλείται να υποστηρίξει. Οταν αποφάσισα να γίνω γιατρός κόντρα στις πεποιθήσεις των γύρω μου είχα την αίσθηση ότι τα παπούτσια μου ήταν κολλημένα στο πάτωμα. Αλλά συνέχισα ξυπόλητη και έβαλα τα φτερά μου για να διεκδικήσω τα όνειρά μου».

Διαβάστε ακόμη

Σαντορίνη: Stop σε νέες άδειες για την εκτός σχεδίου δόμηση

Γιατί οι τραπεζικοί όμιλοι αναζητούν ασφαλιστικές «νύφες»

Γιώργος Πάτσης – Obrela Security Industries: Με νέες εξαγορές σχεδιάζει το άλμα στην Ευρώπη

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα