Οι επενδύσεις μοιάζουν λίγο με τον έρωτα. Οσο πιο πολύ ανταποκρίνονται τόσο περισσότερο κολλάς. Αν υπάρχει έστω κι ένα ψήγμα αλήθειας σε αυτό, τότε ο Γέπε Κερκ Μποντ είναι βαθιά ερωτευμένος!
Γεννήθηκε στη Δανία τον Ιούνιο του 1987 και έζησε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια μεταξύ Κοπεγχάγης και Βρυξελλών, αφού ο πατέρας του ήταν ένα από τα πρώτα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου, εκλεγμένος ευρωβουλευτής από το 1979 και η μητέρα του δημοσιογράφος και ιδρύτρια του EUobserver.
Με σπουδές στο Copenhagen Business School και μεταπτυχιακό στο Finance & Strategic Management, άρχισε να εργάζεται το 2011 ως consultant manager σε μεγάλες εταιρείες με δραστηριότητα σε Δανία, Ελβετία και Βρετανία. Για κάποιο διάστημα επέλεξε να διαθέτει μεγάλο μέρος του μισθού του για επενδύσεις μέσα από πλατφόρμες. Στα 31 του όμως πήρε τη μεγάλη απόφαση. Να παραιτηθεί από μια καλοπληρωμένη δουλειά και να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στις επενδύσεις ως full time investor. Το σκεπτικό του απλό, αλλά και οξυδερκές: υπολόγισε πόσα χρήματα θα έβγαζε μετά από 30 χρόνια ως consultant manager και πόσα θα αποκόμιζε μέσα από έξυπνες και μελετημένες επενδύσεις. Γιατί, ως γνωστόν, τυχαία δεν γίνεται τίποτα.
Ο Γέπε άρχισε να επενδύει στην ισραηλινή πλατφόρμα eToro το 2013 και η αρχή έγινε με μετοχές της Facebook. Εκτός από τον θαυμασμό του προσωπικά για τον Μαρκ Ζούκερμπεργκ, προτού επενδύσει σε αυτήν, στάθμισε και πολλούς άλλους παράγοντες, όπως κάνει και με κάθε του κίνηση.
Ο 34χρονος επενδυτής μίλησε στο «business stories» για τη στρατηγική του και τις επιλογές που τον ανέδειξαν σε 2ο top investor της eToro.
-Πώς αποφασίσατε να γίνετε επαγγελματίας επενδυτής;
Εργαζόμουν ως σύμβουλος μάνατζμεντ και συμβούλευα τράπεζες και εταιρείες τεχνολογίας για την επιχειρηματική τους στρατηγική, καθώς και για αποτιμήσεις εταιρειών. Αμειβόμουν αρκετά καλά και αποφάσισα μέρος αυτών των χρημάτων να τα επενδύω. Στη συνέχεια άρχισα να φτιάχνω υπολογιστικά φύλλα ώστε να μπορώ να συγκρίνω διάφορες πλατφόρμες, ανάλογα με το πόσο καλές ήταν οι ιστοσελίδες τους και οι εφαρμογές τους, οι τιμές τους, η ίδια η εταιρεία πίσω από αυτές και το προσφερόμενο προϊόν τους και τελικά κατέληξα ότι το Νο1 για μένα ήταν η eToro. Ετσι έφτιαξα λογαριασμό στην eToro και άρχισα να επενδύω.
Οι επενδύσεις που έκανα άρχισαν να έχουν πολύ καλές επιδόσεις και όλο και περισσότερος κόσμος άρχισε να με αντιγράφει. Τι σημαίνει αυτό; Οτι όποτε έκανα ένα trade, αυτομάτως οι αντιγραφείς μου έκαναν την ίδια συναλλαγή. Μετά από μερικά χρόνια έβγαζα περισσότερα χρήματα από τις επενδύσεις μου παρά από την κανονική δουλειά μου ως σύμβουλος κι έτσι αποφάσισα «να πάρω ακόμα μια προαγωγή» σε αυτήν και μετά να επικεντρωθώ 100% στις επενδύσεις. Από τότε τα πράγματα συνέχισαν να πηγαίνουν καλά. Ολο και περισσότεροι άνθρωποι άρχισαν να κοπιάρουν τις επενδύσεις που έκανα και αυτή τη στιγμή έχω δημιουργήσει μια μικρή ομάδα που δουλεύει πίσω από εμένα, ένα καλό τμήμα ΙΤ κ.λπ. Συνολικά 23.000 άτομα από διάφορες χώρες αντιγράφουν τις κινήσεις μου με μια συνδυασμένη αξία 68 εκατ. δολαρίων. Από το 2013 έχω μέση ετήσια απόδοση 33% στις επενδύσεις μου. Αυτό που σκέφτηκα για να πάρω την τελική απόφαση αλλαγής καριέρας ήταν πως αν δεν το έκανα θα ερχόταν μια μέρα που θα… έμενα με την απορία του τι θα μπορούσα να είχα καταφέρει.
– Ποια ήταν η πρώτη σας επένδυση και με ποια κριτήρια την επιλέξατε;
Μια εταιρεία που αυτές τις ημέρες είναι στο επίκεντρο. Η Facebook. Εκείνη την εποχή η μετοχή της διαπραγματευόταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Αυτό που έκανα ήταν να αποτιμήσω την εταιρεία πολύ προσεκτικά σε ό,τι αφορούσε τα δυνητικά μελλοντικά της έσοδα, τα κόστη και τα κέρδη της σε παγκόσμιο επίπεδο με γεωγραφικά, δημογραφικά και άλλα δεδομένα, το μέλλον του ανταγωνισμού στη συγκεκριμένη βιομηχανία, τη στρατηγική της, ποια νέα χαρακτηριστικά θα μπορούσε να λανσάρει, πώς θα μπορούσαν να ανταποκριθούν ανταγωνιστές της και ρυθμιστικές αρχές, ενώ σημασία έπαιξε και η προσωπικότητα και το προφίλ του ίδιου του ιδρυτή της Μαρκ Ζούκερμπεργκ για την τελική μου επιλογή. Και τελικά αποφάσισα ότι πρόκειται για μια εταιρεία με εξαιρετική αξία που διαπραγματευόταν (ακόμα) σε πολύ χαμηλή τιμή.
– Κάπως έτσι αποφασίζετε γενικά σε ποια εταιρεία αξίζει να επενδύσετε;
Tα οικονομικά μοντέλα που έχω φτιάξει ανακτούν δεδομένα για χιλιάδες εταιρείες, ενώ κάθε εβδομάδα διαβάζω πολλά reports και μιλάω με τους κατάλληλους ανθρώπους ώστε να πάρω ιδέες για επενδύσεις. Παρακολουθώ προσεκτικά περίπου 150 εταιρείες και έχω επενδύσεις σε περίπου 50. Οι λιγότερο ελκυστικές εταιρείες στο χαρτοφυλάκιό μου κινδυνεύουν πάντα να αντικατασταθούν από τις πιο ελκυστικές, στις οποίες δεν έχω επενδύσει ακόμη.
– Επενδυτές, αν θέλουμε, μπορούμε να γίνουμε όλοι – με θετικά, μέτρια ή ακόμη και ολέθρια αποτελέσματα. Οπότε η ερώτηση εδώ είναι ποιος μπορεί να γίνει επιτυχημένος επενδυτής; Πρέπει να έχει κάποια συγκεκριμένα στοιχεία στον χαρακτήρα του;
Οποιοσδήποτε μπορεί να γίνει επιτυχημένος επενδυτής, αλλά δεν μπορεί -και δεν πρέπει- να γίνει επαγγελματίας επενδυτής πλήρους απασχόλησης. Μια οικογένεια που επένδυσε ένα σημαντικό μέρος του εισοδήματός της στην αγορά μετοχών τον περασμένο αιώνα αυτή τη στιγμή θα έχει αποκομίσει πολύ καλά κέρδη. Η μέση πραγματική απόδοση από μετοχές είναι ιστορικά 7% ετησίως.
Αυτό ισοδυναμεί με διπλασιασμό της περιουσίας κάθε 10 χρόνια, τετραπλασιασμό μετά από 20 χρόνια κ.ο.κ. Οι επενδύσεις σε μετοχές έχουν αποδειχθεί ιστορικά, λοιπόν, ένας καλός τρόπος να χτίσει κανείς μια περιουσία για την οικογένειά του, αλλά και για τις επόμενες γενιές. Για να είναι κανείς ένας από τους κορυφαίους, επαγγελματίες, full-time επενδυτές θα πρέπει να έχει και καλή αίσθηση του τι θα συμβεί μελλοντικά γενικά ή σε ένα συγκεκριμένο πεδίο, αλλά ταυτόχρονα να κατανοεί και πώς είναι αποτιμημένες οι εταιρείες. Πολλοί από τον τεχνολογικό κλάδο έχουν πολύ καλή αίσθηση για το τι θα φέρει το μέλλον στην τεχνολογία, όμως δεν μπορούν να πουν αν μια καταπληκτική νέα εταιρεία θα αποτιμάται στο μέλλον στα 10 ή στα 100 δισ. δολάρια. Ομοίως και κάποιοι οικονομολόγοι είναι πολύ εξοικειωμένοι με τις τεχνικές αποτίμησης και τον τρόπο τιμολόγησης των πραγμάτων, αλλά δεν έχουν ιδέα τι επιφυλάσσει το μέλλον ή πώς να ξεχωρίσουν μια μεγάλη εταιρεία από μια καλή εταιρεία. Οι καλύτεροι επενδυτές κατανοούν και τα δύο αυτά στοιχεία.
– Με ποια κριτήρια επιλέξατε πλατφόρμα για να κάνετε τις επενδύσεις σας;
Γενικά στην Ελλάδα είναι κάτι καινούριο όλο αυτό. Οι περισσότεροι εμπιστεύονται έναν χρηματιστή να κάνει τη «δουλειά» γι’ αυτούς είτε γιατί δεν έχουν τον χρόνο να ασχοληθούν, είτε δεν έχουν τις γνώσεις, ή και τα δύο.
To σημαντικό είναι η πλατφόρμα συναλλαγών που επιλέγει κανείς να είναι «φιλική για τον χρήστη», να έχει καλό ιστότοπο και πιο εύχρηστη εφαρμογή και μεγάλη διαθεσιμότητα προϊόντων. Η πλατφόρμα που επέλεξα εγώ δίνει τη δυνατότητα ανταλλαγής αντιγραφών όπου μπορεί κανείς να αντιγράψει άλλους χρήστες και μια μεγάλη κοινωνική αλληλεπίδραση – καθώς οι άνθρωποι μιλάνε μεταξύ τους, σχολιάζουν τις μετοχές στην πλατφόρμα κ.λπ. Επίσης, το μεγάλο δέλεαρ για μένα ήταν η μηδενική προμήθεια για τις μετοχές – αυτό σημαίνει ότι και μικροεπενδυτές μετοχών μπορούν να πάρουν συνολικά καλύτερη αποτίμηση. Αυτό που ήθελα ήταν μια πλατφόρμα μεγάλη, διεθνής και με πολυετή παρουσία, ώστε να δίνει μια μεγαλύτερη αίσθηση ασφάλειας για πολλούς χρήστες σε σύγκριση με άλλες νεότερες, μικρότερες και λιγότερο γνωστές. Εξάλλου, αυτό που ενδιαφέρει στο τέλος είναι να έχεις κέρδος, αλλά και να μη χάσεις τα χρήματά σου.
– Πώς λειτουργεί το copy trading, η αντιγραφή συναλλαγών;
Φτιάχνεις έναν λογαριασμό, όπως κάνεις και σε οποιαδήποτε άλλη εφαρμογή, απαντάς σε κάποιες ερωτήσεις, επιβεβαιώνουν τα στοιχεία σου και λαμβάνεις την έγκριση να ξεκινήσεις συναλλαγές. Τότε μπορείς να μεταφέρεις χρήματα και να αρχίσεις να τα επενδύεις. Επίσης, είναι πιθανό να μπορέσεις να φτιάξεις αρχικά έναν δοκιμαστικό λογαριασμό και να χρησιμοποιήσεις εικονικά χρήματα ώστε να μπορέσεις να μάθεις την εφαρμογή πριν επενδύσεις αληθινά χρήματα. Οι χρήστες μπορούν να επενδύσουν στην Apple, στο Facebook, στο Bitcoin, στο πετρέλαιο και σε χιλιάδες άλλα περιουσιακά στοιχεία. Μπορούν επίσης να αντιγράψουν δημοφιλείς επενδυτές, όπως είμαι εγώ πλέον. Οταν με αντιγράφουν με κάποιο ποσό, αγοράζουν τα ίδια assets που έχω αγοράσει κι εγώ, στις ίδιες ποσότητες. Οταν στη συνέχεια κλείνω μια συναλλαγή, κάνουν κι αυτοί το ίδιο και όταν επανεπενδύω τα κέρδη μου κάπου αλλού, αυτομάτως αυτό γίνεται και για τους αντιγραφείς μου. Είτε κάποιος επιλέξει να επενδύσει π.χ. στην Apple απευθείας ή εμμέσως, δηλαδή αντιγράφοντας κάποιον, οι προμήθειες είναι οι ίδιες. 0% προμήθεια για τις μετοχές, υψηλότερη προμήθεια όμως π.χ. στα κρυπτονομίσματα, στα CFDs ή στις μοχλευμένες ή short θέσεις.
– Εχετε καθόλου αντιγραφείς από την Ελλάδα;
Ατομα από 128 χώρες αντιγράφουν τις επενδύσεις μου. Την τελευταία φορά που έλεγξα τα στοιχεία, υπήρχαν 78 αντιγραφείς από την Ελλάδα. Οι περισσότεροι είναι από το Ηνωμένο Βασίλειο και οι λιγότεροι από τη Γαλλική Πολυνησία. Για την ακρίβεια, μόνο ένας από εκεί. Μου αρέσει να τον φαντάζομαι να χαλαρώνει στη βάρκα του και πού και πού να ψάχνει στην εφαρμογή στο κινητό του, να δει πού υπάρχουν καλές αποδόσεις για να επενδύσει…
– Υπάρχουν θέματα εποπτείας με την πλατφόρμα; Μπορεί να δουλέψει σε όλες τις χώρες;
Υπάρχουν διαφορές από χώρα σε χώρα. Η eToro συγκεκριμένα πρέπει να συμμορφώνεται με τους κανονισμούς κάθε χώρας σε όσες αγορές είναι διαθέσιμη. Ο κανονισμός της Ε.Ε. φυσικά ισχύει σε όλες τις χώρες-μέλη της, αλλά όταν, για παράδειγμα, η Ολλανδία άλλαξε τους κανονισμούς κατά του bitcoin, οι κάτοικοί της δεν μπορούσαν να αγοράζουν bitcoin στην πλατφόρμα. Οπότε το κουμπί για την αγορά του έγινε ανενεργό. Αν μια χώρα, δηλαδή, αλλάξει το κανονιστικό πλαίσιο, η πλατφόρμα συμμορφώνεται με τον κανονισμό της.
– Μια και αναφερθήκατε στο bitcoin, ποιες είναι οι προσωπικές σας προβλέψεις για τις αγορές; Βλέπετε να έρχεται το επόμενο διάστημα κάποια διόρθωση στην αγορά μετοχών, ομολόγων ή στα κρυπτονομίσματα;
Εκτιμώ ότι η καλύτερη ομάδα περιουσιακών στοιχείων αυτή τη στιγμή είναι οι μετοχές, ακολουθούν τα ακίνητα και μετά κάποια ομόλογα και εμπορεύματα. Με τη μεγάλη αύξηση της πραγματικής προσφοράς χρήματος και χρέους την τελευταία 5ετία, τα μετρητά και οι απλές τραπεζικές καταθέσεις διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο από τον πληθωρισμό. Με την ταχεία πρόοδο της τεχνητής νοημοσύνης, της ρομποτικής και τη γρήγορη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών σε όλο τον κόσμο, υπάρχει ακόμα και η πιθανότητα ορισμένες εταιρείες να μεγαλώσουν σε βαθμό που δεν έχει ξανασυμβεί στην Ιστορία. Αν η Google κάνει ξαφνικά ακόμη μία σημαντική ανακάλυψη στην έρευνα, όπως έγινε με το Deep Learning, θα… φοβόμουν να ΜΗΝ είμαι μέτοχος της μητρικής της, Alphabet.
– H γνώμη σας για τα κρυπτονομίσματα; Είναι τελικά «φούσκα» ή έχουν πραγματική δυναμική;
Περιμένω ότι σχεδόν όλα τους κάποια στιγμή θα πάνε κοντά στο μηδέν. Ωστόσο, με τις σωστές τεχνολογικές εξελίξεις στον τρόπο συναλλαγής μας με bitcoin θα μπορούσε να γίνει ένα χρήσιμο, παγκοσμίως κορυφαίο ιδιωτικό νόμισμα και να φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα τιμών.
– Τι θα πρέπει να αποφεύγουν οι νέοι επενδυτές και ποια είναι η στρατηγική που προτείνετε;
Ενα από τα κλασικά λάθη είναι η πώληση θέσεων λόγω πανικού, όταν π.χ. η αγορά πέφτει κατά 5%. Απλώς επειδή η αγορά ανεβαίνει ή πέφτει, αυτό δεν σημαίνει ότι τώρα είναι ώρα να πουλήσει κανείς ή να αγοράσει. Πολύς κόσμος επενδύει, στέκεται άτυχος στην αρχή και βιάζεται να πουλήσει τις θέσεις του, ενώ σκέφτεται ότι «οι μετοχές δεν είναι για μένα». Δυστυχώς γι’ αυτούς, αρκετά χρόνια μετά αυτό σημαίνει ότι στέρησαν από τον εαυτό τους χρήματα που θα ήταν δικά τους αν είχαν αφήσει τις οικονομίες τους μέσα στην αγορά μετοχών.
Αλλο κλασικό λάθος είναι να επενδύσει κανείς υπερβολικά χρήματα σε ένα και μόνο asset, π.χ. 100% σε ένα κρυπτονόμισμα. Ο γενικός κανόνας είναι να μην έχεις επενδεδυμένο πάνω από το 5% των χρημάτων που διαθέτεις σε ένα asset.
Μια συμβουλή είναι να διατηρείς χαμηλή συχνότητα στις συναλλαγές σου. Δεν είναι ανάγκη να πουλάς και να αγοράζεις κάθε μέρα, γιατί αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να πληρώνεις υψηλότερες προμήθειες, μειώνοντας έτσι την απόδοση μιας επένδυσης. Οταν επενδύει κανείς σε μια μετοχή είναι καλό να το κάνει με ορίζοντα 5ετίας. Οι αγορές μετοχών μπορούν εύκολα να διπλασιάσουν ή να μειώσουν κατά το ήμισυ αξίες σε έναν χρόνο ή να ενισχυθούν κατά 20% μέσα σε έναν μήνα. Ωστόσο, ποτέ δεν έχει υπάρξει μια 7ετής περίοδος που να μην έχουν ανέβει συνολικά. Κατά μέσο όρο, η αγορά αποδίδει σε πραγματικούς όρους ένα 7% ιστορικά. Αν δηλαδή κάποιος είχε επενδύσει ακριβώς πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, θα είχε χάσει κατευθείαν το 50% των χρημάτων του, σήμερα όμως εκείνη η επένδυση θα του είχε δώσει συνολική απόδοση 150%.
Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να κατανοεί κανείς το ρίσκο που αναλαμβάνει: να μην επενδύει ποτέ παραπάνω απ’ όσο αντέχει να χάσει και να έχει ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο κατανεμημένο σε διαφορετικές βιομηχανίες, γεωγραφικές περιοχές και επιχειρηματικά μοντέλα.
Διαβάστε ακόμα:
Zoom boom: Η πανδημία αύξησε τις πλαστικές επεμβάσεις σε γυναίκες και άνδρες (vid)
Τέλη Κυκλοφορίας 2022: Πότε θα αναρτηθούν – Ποιοι θα έχουν μηδενικά τέλη (πίνακας + vid)
Μύκονος: «Όργιο» με αυθαίρετα – Πρόστιμα σε 180 παράνομες οικοδομές