Ο αγοραστής Exin δεν κατέθεσε τα απαραίτητα για τη μεταβίβαση στοιχεία, γεγονός που προκαλεί εγρήγορση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα και του διευθύνοντος συμβούλου της Εθνικής Τράπεζας, Λεωνίδα Φραγκιαδάκη
Του Αλέξανδρου Κασιμάτη
Κόκκινο χτύπησε το θερμόμετρο της ανησυχίας στην Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς η Exin Financial Services Holding B.V., ο αγοραστής της Εθνικής Ασφαλιστικής, δεν έχει ακόμη καταθέσει στην τράπεζα τα απαραίτητα στοιχεία για να ολοκληρωθεί η πώληση.
Η εταιρεία του Αμερικανού επενδυτή Ματ Φέρφιλντ, με την οποία έχουν συμπράξει και οι Ελληνοαμερικανοί επενδυτές Τζον Κάλαμος και Τζον Κουδούνης, εντυπωσίασε τον περασμένο Ιούνιο βάζοντας στο τραπέζι 718,3 εκατ. ευρώ για την εξαγορά του 75% της Εθνικής Ασφαλιστικής.
Ωστόσο, 3,5 μήνες μετά το τέλος του διαγωνισμού δεν έχουν φτάσει, με την ίδια ευκολία που προσφέρθηκαν τόσα εκατομμύρια, στην Τράπεζα της Ελλάδος τα απαραίτητα τυπικά -αλλά ουσιαστικά- στοιχεία για να εγκριθεί η πώληση. Το deadline που είχε θέσει η ΤτΕ πέρασε άπρακτο, με αποτέλεσμα οι αρμόδιες υπηρεσίες της ΤτΕ να τεθούν σε εγρήγορση. Μάλιστα, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας Γιάννης Στουρνάρας, βλέποντας τον χρόνο να εξαντλείται επικίνδυνα χωρίς αποτέλεσμα, αυτή την εβδομάδα ενημέρωσε σχετικά τον διευθύνοντα σύμβουλο της Εθνικής Λεωνίδα Φραγκιαδάκη, επισημαίνοντας τα προβλήματα που ενδεχομένως θα ανακύψουν.
Απαντώντας σε δημοσίευμα του Τhe Insurance Insider, ο ιδρυτής της Exin Ματ Φέρφιλντ (πάνω) έχει διαβεβαιώσει ότι «η Exin παραμένει δεσμευμένη να προετοιμάσει την επόμενη φάση για την ανάπτυξη των επιχειρήσεών της στην Ελλάδα». Για την εξαγορά της ελληνικής εταιρείας κινείται μαζί με τον Ελληνοαμερικανό Τζον Κουδούνης (κάτω) και τον Τζον Κάλαμος
«Απόλυτο τίποτα» τα έγγραφα
Η προφορική προειδοποίηση της ΕΤΕ για την καθυστέρηση της Exin αποτελεί συνήθως το ύστατο βήμα πριν η κεντρική τράπεζα δώσει επίσημη φόρμα στις ανησυχίες της και ξεκινήσει η αποστολή εγγράφων. Ταυτόχρονα, όμως, αποτελεί και την κορυφή του παγόβουνου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η επικεφαλής της Διεύθυνσης Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης της ΤτΕ Ιωάννα Σεληνιωτάκη «σχεδόν τρόμαξε» όταν είδε τα έγγραφα που είχε προσκομίσει η Exin. Κατά τις ίδιες πηγές, τα στοιχεία που προσκόμισε συνιστούσαν «το απόλυτο τίποτα».
Παρουσίαζαν εικόνα «παντελώς ανέτοιμων» και «κατέγραφαν ένα θεωρητικό business σχήμα το οποίο, αν έρθει ποτέ, δεν μπορεί να εγκρίνει η Τράπεζα της Ελλάδος». Μετά το σήμα του εσωτερικού συναγερμού στην ΤτΕ, ο Γ. Στουρνάρας κάλεσε στο τηλέφωνο τον Λ. Φραγκιαδάκη και ζήτησε έγκαιρα να ελέγξει την κατάσταση ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Με τις σημερινές συνθήκες η πώληση της ασφαλιστικής εταιρείας εξελίσσεται σε θρίλερ, καθώς «τα χαρτιά έπρεπε να κατατεθούν στην Τράπεζα της Ελλάδος χθες», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε έγκυρη πηγή για να δείξει τον επείγοντα χαρακτήρα της υπόθεσης. Η ΤτΕ, ως αρμόδια αρχή που εποπτεύει την ασφαλιστική αγορά, εγκρίνει τη φερεγγυότητα των αγοραστών, την προέλευση των κεφαλαίων, το business plan και άλλα ανάλογα στοιχεία. Συνήθως αυτός ο έλεγχος αποτελεί τυπική -γραφειοκρατική, αλλά ταυτόχρονα άκρως ουσιαστική- διαδικασία, ενώ η φερεγγυότητα της Exin είχε διερευνηθεί και από τους συμβούλους του διαγωνισμού για την πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής, τις Goldman Sachs και Morgan Stanley. Η αδικαιολόγητη καθυστέρηση προκαλεί εύλογες απορίες, δεδομένου ότι πρόσφατα σύμβουλοι του σχήματος των αγοραστών ταξίδεψαν ειδικά γι’ αυτό τον λόγο στην Αθήνα.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, η καθυστέρηση από την πλευρά της Exin για διαδικαστικά θέματα προκάλεσε την κινητοποίηση της ΤτΕ. Η Exin δεν έχει επιχειρηματική ιστορία που να υπερβαίνει τους 20 μήνες ζωής, αλλά στο σχήμα μετέχει και ο Τζον Κάλαμος, προσωπικότητα με οικονομική επιφάνεια και διεθνείς επαφές. Μάλιστα είναι από τα πρόσωπα που είχαν κεντρικό ρόλο στη διοργάνωση του ταξιδιού του Αλέξη Τσίπρα στην Αμερική.
Ο Τζον Κάλαμος δεν είναι τυχαία περίπτωση, καθώς πρόκειται για αυτοδημιούργητο επιχειρηματία που ξεκίνησε από το μπακάλικο των γονιών του στο Σικάγο, για να φτάσει στην κορυφή. Σπούδασε Οικονομικά και Business στο Illinois Institute of Technology και ενώ έκανε το μεταπτυχιακό του δούλευε ταυτόχρονα στο μπακάλικο του πατέρα του και σε καθαριστήρια. Στη συνέχεια κατατάχθηκε στην Αμερικανική Αεροπορία, όπου υπηρέτησε ως πιλότος κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ και έφτασε μέχρι τον βαθμό του ταγματάρχη. Το 1977 ίδρυσε την Calamos Asset Management. Το 2006 την εισήγαγε στο αμερικανικό χρηματιστήριο και τότε τον κατέτασσαν ως τον 276ο πλουσιότερο Αμερικανό.
Μετά την άπραγη παρέλευση του deadline, ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας (αριστερά) επέστησε την προσοχή στον διευθύνοντα σύμβουλο της Εθνικής Τράπεζας Λεωνίδα Φραγκιαδάκη (δεξιά)
Kαι στην τραπεζική αγορά
Ο 77χρονος επενδυτής ζει μόνιμα με την οικογένειά του στο Σικάγο, ενώ έχτισε τη διεθνή φήμη του στις αγορές επειδή ήταν ο πρώτος που αξιοποίησε εκτεταμένα τα μετατρέψιμα ομόλογα. Το «Forbes» τον αναφέρει συχνά μεταξύ των πλουσιότερων Αμερικανών, με προσωπική περιουσία που παρουσιάζεται κατά καιρούς από 1 μέχρι και 2,7 δισ. δολάρια. Η Calamos Asset Management υπολογίζεται ότι διαχειρίζεται περισσότερα από 20 δισ. δολάρια. Ο Ελληνοαμερικανός έχει ειδικό βάρος ως επιχειρηματίας, πλούσιο φιλανθρωπικό έργο, ενώ έχει γράψει οικονομικά βιβλία, επισκέπτεται τακτικά την Ελλάδα και δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για επενδύσεις στη χώρα.
Ο Κάλαμος πρωτοεμφανίστηκε επενδυτικά στην Ελλάδα το 2013, όταν ήρθε σε επαφή με την τότε διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας με σκοπό να αγοράσει τη Διεθνική ΑΕΔΑΚ, την εταιρεία αμοιβαίων κεφαλαίων της Εθνικής. Στην πορεία όμως η συμφωνία ναυάγησε επειδή διαπίστωσε ότι το 70% των κεφαλαίων της Διεθνικής ανήκαν στην Εθνική Ασφαλιστική και αποτελούσαν κεφάλαια ασφαλισμένων υπό διαχείριση.
Επειτα επιδίωξε να δραστηριοποιηθεί στην τραπεζική αγορά εξαγοράζοντας την Επενδυτική Τράπεζα της Ελλάδος που ανήκε στο συγκρότημα της Λαϊκής Τράπεζας Κύπρου, η οποία είχε καταρρεύσει. Η γραφειοκρατία τον νίκησε και γρήγορα εγκατέλειψε το εγχείρημα για να διεκδικήσει τη μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία της χώρας και θυγατρική της Εθνικής, με μερίδιο αγοράς περίπου 18% και συνολικά ασφάλιστρα 578 εκατ. ευρώ με βάση τα στοιχεία του 2016.
Στην προσπάθεια να αποκτήσει την Εθνική Ασφαλιστική συνεταιρίστηκε με τον Ματ Φέρφιλντ, ιδρυτή της Exin Group, ενώ στο σχήμα ενεργό ρόλο έχει και ο CEO του Κάλαμος, ο επίσης Ελληνοαμερικανός επενδυτής με ιστορία στη Wall Street Τζον Κουδούνης. Το τίμημα που προσέφεραν Exin/ Κάλαμος για την Εθνική Ασφαλιστική ήταν εκτός ανταγωνισμού και ανέβασε τον πήχη, καθώς αντιπροσωπεύει 1,3 φορές τη λογιστική αξία της εταιρείας και 20 φορές τα κέρδη της. Στον διαγωνισμό συμμετείχαν και τρεις κινεζικοί όμιλοι – συγκεκριμένα, οι Fosun, Gongbao και Wintime. Η Fosun φέρεται να είχε καταθέσει αρχικά την υψηλότερη προσφορά, αλλά στην πορεία Exin και Κάλαμος έδωσαν βελτιωτική προσφορά και επικράτησαν, με τη Fosun να αντιδρά -κρατώντας όμως χαμηλούς τόνους- για τη διαδικασία.
Η ανησυχία στην Τράπεζα της Ελλάδος εντάθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο, μετά και από δημοσίευμα διεθνούς ιστοσελίδας εξειδικευμένης στα ασφαλιστικά θέματα, σύμφωνα με την οποία η Exin αντιμετωπίζει προβλήματα ρευστότητας. Σύμφωνα με το Τhe Insurance Insider, ο διευθύνων σύμβουλος της Exin Re, Mark Maupoux, «παραιτήθηκε, αφού το προσωπικό της αντασφαλιστικής εταιρείας, του ομίλου, που εδρεύει στη Ζυρίχη, παραμένει απλήρωτο για μήνες». Κατά το ίδιο δημοσίευμα, υπάρχουν πληροφορίες για καθυστερήσεις στις πληρωμές του προσωπικού και σε άλλες χώρες όπου η Exin έχει δραστηριότητες (Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ελβετία), όπως και για αδυναμία να γίνουν έγκαιρα πληρωμές σε προμηθευτές και φορολογικές αρχές.
Από το δημοσίευμα προέκυπτε ότι ο Φέρφιλντ είχε κινήσει διαδικασία για άντληση κεφαλαίων από τις αγορές με τη βοήθεια της PwC. Σε email που έστειλε η Exin προς εργαζομένους της και το οποίο δημοσίευσε το The Insurance Insider, ο Φέρφιλντ γράφει: «…Εργαζόμαστε για την επίλυση των τρεχόντων προβλημάτων ρευστότητας και οι συνεργάτες μας στον τραπεζικό και αντασφαλιστικό τομέα συμφώνησαν να μας βοηθήσουν να συμβεί αυτό». Η ιστοσελίδα ζήτησε από τον Φέρφιλντ να σχολιάσει και αυτός δήλωσε ότι «σε λιγότερο από 18 μήνες από το σημείο εκκίνησης έχουμε χτίσει έναν οργανισμό με μία σειρά εταιρειών στο χαρτοφυλάκιό μας που απασχολούν εκατοντάδες εργαζομένους. Με το κλείσιμο της συμφωνίας για την Εθνική Ασφαλιστική, στο τέλος του χρόνου θα έχουμε υπερβεί το 1 δισ. ευρώ σε υπεραξίες. Οπως σε κάθε start up θα υπάρχουν αναταράξεις στην πορεία. Για ορισμένους από τους αρχικούς συνεργάτες μας δεν ταίριαζε ένα νέο ξεκίνημα. Τους ευχόμαστε όλα τα καλά».
Να σημειωθεί ότι ο επικεφαλής της Exin Group Ματ Φέρφιλντ έχει ιστορικό βραχυχρόνιας παραμονής στα εταιρικά σχήματα που ηγείται. Το 1991 ίδρυσε την UAP Executive Partners, μια κοινοπραξία της Union des Assurances de Paris (UAP) και της Aetna/Executive Risk, η οποία συγχωνεύτηκε με την AXA το 1996 και πήρε την επωνυμία AXA Global Risks. Κατόπιν, το 1999 ίδρυσε τη MAG Global Financial Products, ασφαλιστική εταιρεία με έδρα τη Βαρκελώνη, η οποία το 2002 εξαγοράστηκε από την HCC Insurance Holdings, όσο εκείνος ήταν CEO της MAG. To 2011 δημιούργησε την ANV Holdings B.V., έναν διεθνή ασφαλιστικό όμιλο με έδρα το Aμστερνταμ, από την οποία και αποχώρησε αιφνίδια με μια λιτή και μάλλον ασαφή ανακοίνωση το 2015.
Μάλιστα σε δήλωση που έκανε μετά την αναδημοσίευση από ελληνικά μέσα ενημέρωσης των όσων έγραψε το Τhe Insurance Insider, ο Ματ Φέρφιλντ είχε διαβεβαιώσει ότι η Exin παραμένει δεσμευμένη να προετοιμάσει την επόμενη φάση για την ανάπτυξη των επιχειρήσεών της στην Ελλάδα. «Η Exin» δήλωσε τότε ο κ. Φέρφιλντ, «έχει αναπτύξει και δεσμεύσει κεφάλαια που υπερβαίνουν τις υπάρχουσες και τις αναμενόμενες εταιρείες του χαρτοφυλακίου της». Ταυτόχρονα αρνήθηκε να σχολιάσει τα δημοσιεύματα για την εμπορική δράση της Exin στην Ελβετία και τόνισε ότι «το θέμα αυτό δεν σχετίζεται και δεν έχει επίδραση στις άλλες εταιρείες του χαρτοφυλακίου μας, καθώς και με τις επερχόμενες εξαγορές».
Επιπλέον, για την Calamos Asset Management είχε κατατεθεί στις ΗΠΑ ομαδική αγωγή πρώην μετόχων της, οι οποίοι κατηγορούν για χειραγώγηση μετοχής τα ηγετικά στελέχη της Τζον Κάλαμο και Τζον Κουδούνη. Κατά τους ισχυρισμούς των συγκεκριμένων μετόχων, οι δύο Ελληνοαμερικανοί μεθόδευσαν ένα μακροχρόνιο πρόγραμμα με στόχο την αγορά της εταιρείας σε ιστορικά χαμηλή τιμή. Βέβαια τέτοιες αγωγές στις ΗΠΑ δεν είναι ασυνήθιστες. Το ασυνήθιστο όμως είναι ότι ενώ ο διαγωνισμός για την Εθνική Ασφαλιστική ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο και η διαδικασία μεταβίβασης των μετοχών πρέπει να πραγματοποιηθεί ως το τέλος του χρόνου, οι αγοραστές ακόμη δεν έχουν καταθέσει στην Τράπεζα της Ελλάδος τα απαραίτητα έγγραφα για να ολοκληρωθεί και τυπικά η διαδικασία, να εξοφληθεί το τίμημα και να μεταβιβαστούν οι μετοχές της Εθνικής Ασφαλιστικής.
Την ίδια στιγμή, η Εθνική Τράπεζα έχει ήδη συμπεριλάβει στις οικονομικές καταστάσεις της μέρος των χρημάτων από την πώληση. Ταυτόχρονα, στην αγορά φημολογείται ότι στο πλαίσιο του διαγωνισμού που έγινε κατατέθηκε επιστολή με την οποία ο Τζον Κάλαμος αναλαμβάνει να καλύψει το τίμημα σε περίπτωση οικονομικής αδυναμίας των συνεταίρων του, χωρίς όμως να διευκρινίζεται ο τρόπος που θα γίνει αυτό.
Στο μεταξύ, στην Τράπεζα της Ελλάδος και στην Εθνική Τράπεζα αδημονούν να δουν τις διαβεβαιώσεις της Exin να πραγματοποιούνται και όσο οι ημέρες περνούν χωρίς αυτό να συμβαίνει η καχυποψία ενισχύεται.