Της Μαριάννας Τζάννε

Εκκληση στην Πολιτεία να επιταχύνει ρυθμούς για τη νέα γενιά των μεγάλων έργων συνολικού ύψους άνω των 6 δισ. ευρώ απευθύνει ο τεχνικός κόσμος της χώρας, σε μια περίοδο όπου το κενό που αφήνει πίσω της η ολοκλήρωση των αυτοκινητοδρόμων συρρικνώνει δραματικά το κατασκευαστικό αντικείμενο.

Κορυφαία στελέχη του τεχνικού κλάδου, όπως ο κ. Δημήτρης Κούτρας, πρόεδρος του Ακτωρα, ο κ. Γιώργος Περδικάρης, εντεταλμένος σύμβουλος της Τέρνα, και ο Κωνσταντίνος Μιτζάλης, διευθύνων σύμβουλος και αντιπρόεδρος της J&P Αβαξ, κρούουν το καμπανάκι του κινδύνου υποστηρίζοντας ότι χωρίς νέα έργα αλλά και χωρίς θεσμικές παρεμβάσεις που θα αντιμετωπίσουν τις μεγάλες στρεβλώσεις που δημιουργούν στην αγορά οι υπέρογκες εκπτώσεις οι τεχνικές εταιρείες δεν θα μπορέσουν να επιβιώσουν.

Οι πρόσφατες εξελίξεις στον όμιλο Καλογρίτσα και το τελεσίγραφο της Τράπεζας Αττικής να προχωρήσει εντός των ημερών σε ρύθμιση χρεών άνω των 107 εκατ. ευρώ αποτελούν το τελευταίο κραυγαλέο παράδειγμα του μοντέλου των εξαντλητικών εκπτώσεων. «Ιστορικά, τρεις φορές παρατηρήθηκε αυτό το φαινόμενο και εξαφανίστηκαν εταιρείες μικρές και μεγάλες», ανέφερε πρόσφατα στο 2ο συνέδριο για τις υποδομές και τις μεταφορές ο κ. Μιτζάλης. «Εργα σταματούν, κοινοτικά κονδύλια χάνονται, και συνεχίζουμε με πολύ μεγάλη καθυστέρηση. Είναι άμεση ανάγκη η νομοθετική ρύθμιση του προβλήματος των εξωπραγματικών εκπτώσεων. Δεν θα αντέξουν οι εταιρείες αυτή την πραγματική στρέβλωση του ανταγωνισμού», πρόσθεσε.

Οι εκπρόσωποι των τριών ισχυρών ελληνικών ομίλων υποστηρίζουν ότι η αρνητική εικόνα επεκτείνεται από την αδυναμία του τραπεζικού συστήματος να στηρίξει τις ελληνικές εταιρείες εντός και εκτός Ελλάδας, αλλά και από την καθήλωση των ιδιωτικών έργων, αφού μεγάλες επενδύσεις όπως το Ελληνικό, η Αφάντου, η Κασσιόπη, το Atalanti Hills, που θα έδιναν ανάσα στον τεχνικό κλάδο, έχουν βραχυκλώσει λόγω περιβαλλοντικών και αρχαιολογικών θεμάτων. «Οσο η κατάσταση αυτή συνεχίζεται, με ορισμένους εκπροσώπους να βάλλουν μάλιστα κατά των Ελλήνων κατασκευαστών στο όνομα δήθεν της φιλοπατρίας τόσο τα προβλήματα θα αυξάνονται και θα συνεχίζουν να έρχονται προξενιά από το εξωτερικό για να πουλήσουμε τις εταιρείες μας», υποστηρίζει ο κ. Κούτρας. Τη μεγάλη υστέρηση στη συμβασιοποίηση των έργων παρατηρεί και ο κ. Περδικάρης: «Μένουμε συνέχεια πίσω. Οι συμβασιοποιήσεις του 2016-2017 είναι σε πολύ μικρούς ρυθμούς. Tο κράτος πρέπει να συγχρονιστεί στοιχειωδώς». Αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στις επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα. «Η διασύνδεση των νησιών θα φέρει μείωση στην τιμή του ρεύματος και εκμετάλλευση του μεγάλου αιολικού δυναμικού ανοίγοντας το δρόμο για την ανάπτυξη 10.000 MW αλλά και επενδύσεις στον τομέα της αποθήκευσης της ενέργειας», υποστήριξε από το βήμα του ίδιου συνεδρίου το ανώτατο στέλεχος της Τέρνα.

Δέκα έργα ύψους 3 δισ.

Το υπουργείο Υποδομών δείχνει έστω και με μεγάλη καθυστέρηση να αφουγκράζεται τους προβληματισμούς του κλάδου. Τις προηγούμενες μέρες θεσμικές αλλαγές για να σταματήσει η γάγγραινα των μεγάλων εκπτώσεων, που απειλεί να τινάξει στον αέρα το Πάτρα – Πύργος, προανήγγειλε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Υποδομών Γιώργος Δέδες. Οπως δήλωσε, τις επόμενες εβδομάδες θα δοθεί το σχέδιο σε διαβούλευση με τους φορείς προκειμένου να εφαρμοστεί σε όλους τους νέους διαγωνισμούς έργων.

Δέκα συνολικά μεγάλα έργα σχεδιάζει να ρίξει στην αγορά το επόμενο διάστημα το υπουργείο Υποδομών, εκ των οποίων δύο θα ξεπεράσουν τα 3 δισ. ευρώ. Ωστόσο, λόγω των αργών ρυθμών της Πολιτείας δεν προβλέπεται να ανοίξουν άμεσα τα νέα εργοτάξια. Πρόκειται για την κατασκευή της Γραμμής 4 του μετρό (Γαλάτσι – Γουδί), για την οποία ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση με την προεπιλογή τριών υποψήφιων αναδόχων, αλλά και την προκήρυξη του Βόρειου Οδικού Αξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), ύψους 1,6 δισ. ευρώ, για τον οποίο οι τεχνικοί σύμβουλοι του υπουργείου είναι στην τελική φάση σύνταξης των τευχών δημοπράτησης. Προς τα τέλη του χρόνου μετατίθεται αντίστοιχα η έναρξη των εργασιών για το αεροδρόμιο στο Καστέλι, ύψους 500 εκατ. ευρώ. Αίσιο τέλος εξάλλου προβλέπεται να έχουν οι διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. για την ολοκλήρωση του νότιου κλάδου του Αξονα Κεντρικής Ελλάδας (Λαμία – Ξυνιάδα – Ε65), προϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ, ενώ στον σχεδιασμό για χρηματοδότηση από την ΕΤΕπ μπαίνει και το βόρειο κομμάτι (Τρίκαλα – Εγνατία), για το οποίο πρόκειται να υποβληθεί φάκελος στην Ε.Ε. Το υπουργείο Υποδομών πρόσφατα δημοπράτησε με εργολαβία-σκούπα το Ακτιο – Αμβρακία, προϋπολογισμού 150 εκατ. ευρώ, ενώ απρόβλεπτες εκτιμάται ότι θα είναι οι εξελίξεις στο Πάτρα – Πύργος, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 450 εκ. ευρώ, λόγω οικονομικών δυσκολιών των προσωρινών αναδόχων.

Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνουν επίσης η Παράκαμψη Χαλκίδας (200 εκατ. ευρώ), η Οδική Ζεύξη Περάματος – Σαλαμίνας (450 εκατ. ευρώ) αλλά και το νέο ηλεκτρικό σύστημα διοδίων που θα κοστίσει περί τα 400 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, το υπουργείο σχεδιάζει εντός του έτους να ξεκινήσει σε 52 νομούς παρεμβάσεις οδικής ασφάλειας στα μαύρα σημεία του οδοστρώματος, ύψους 450-500 εκατ. ευρώ.

Μάχη εργολάβων στο ΣτΕ

Η απόρριψη από το Συμβούλιο Επικρατείας όλων των ενστάσεων που είχαν υποβάλει οι συμμετέχοντες, «σφυρίζει» την έναρξη της β’ φάσης του μεγάλου διαγωνισμού για τη Γραμμή 4 του μετρό, που είναι η πρόσκληση των προεπιλεγέντων σχημάτων και η διανομή των τευχών δημοπράτησης. Η κατάθεση των τεχνικών και οικονομικών προσφορών προβλέπεται προς τα τέλη του έτους. Στο επόμενο στάδιο περνούν το σχήμα Τέρνα-Vinci-Siemens, J&P Αβαξ -Chella -Alstom και Άκτωρας -Ansaldo-Hitachi. Απορρίφθηκε οριστικά η προσφορά της κοινοπραξίας FCC- Aρχιρόδον-Μυτιληναίος, καθώς δεν προσκόμισε επαρκή τεχνική εμπειρία για υπόγειες σήραγγες σε αστικό περιβάλλον. Επόμενο βήμα είναι η προκήρυξη για τις πρόδρομες εργασίες του έργου (αρχαιολογία, μετακινήσεις Δικτύων Κοινής Ωφέλειας) που η Αττικό Μετρό περιμένει να βγάλει στον αέρα αφού εγκριθούν οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου. Το ύψος του διαγωνισμού θα ανέλθει σε 39 εκατ. ευρώ και για το θέμα εκτιμάται ότι θα υπάρξουν άμεσα εξελίξεις.

Παράλληλα, η Αττικό Μετρό προχωρεί άλλον ένα διαγωνισμό που αφορά την πρόσληψη τεχνικού συμβούλου για το έργο της στην Αθήνα, ύψους περίπου 20 εκατ. ευρώ. Σε αυτόν αναμετρώνται τέσσερις εταιρείες: οι Hills Ιnternational, SALFO, NAMA, ADΤ Omega. Σε ό,τι αφορά το μετρό της Θεσσαλονίκης, τα μεγάλα εμπόδια δείχνουν να έχουν ξεπεραστεί, με στόχο η εμπορική λειτουργία του να ξεκινήσει τμηματικά προς το τέλος του 2020. Το μεγάλο κύμα των διαιτησιών που ταλαιπώρησε το έργο έχει τελειώσει με την καταβολή από την πλευρά του Δημοσίου 206 εκατ. ευρώ. Το γεγονός όμως ότι ο ανάδοχος επικαλείται εσχάτως και νέες καθυστερήσεις στην έγκριση μελετών δεν αποκλείεται να ανοίξει και νέο γύρο διεκδικήσεων το επόμενο διάστημα.