του Γεράσιμου Ζώτου
Μέχρι σήμερα οι online πωλησεις δεν αποτελούσαν ούτε αποτελούν ακόμα το βασικό κανάλι λιανικής πώλησης τροφίμων, ποτών και άλλων ειδών μπακαλικής ή σούπερ -μάρκετ που προτιμούν οι καταναλωτές σε όλο τον κόσμο. Αλλωστε, είναι μια πραγματικότητα ότι ακόμη και στις πιό προηγμένες τεχνολογικά χώρες η συνήθεια της επίσκεψης στο σούπερ – μάρκετ είναι κάτι που δεν έχει αλλάξει με τον χρόνο.
Παρ όλα αυτά, όμως, τα τελευταία χρόνια οι online πωλήσεις και στον τομέα αυτό, έχει αρχίσει να αποκτά τεράστια δυναμική. Οπως προαναφέρθηκε, η αγορά τροφίμων και ειδών παντοπωλείου παρέμενε επί χρόνια προσηλωμένη στα φυσικά σημεία πώλησης, στα καταστήματα. Ωστόσο η γενιά των Millennials ή η γενιά Y (generation Y), φαίνεται ότι οδηγεί και το συγκεκριμένο κλάδο σε online μονοπάτια.
Οι Millennials ή αλλιώς Generation Y, είναι η γενιά, στην οποία ανήκουν όσοι γεννήθηκαν μεταξύ του 1980 και του 2000. Είναι νέοι, εθισμένοι στην τεχνολογία και οι λιγότερο ευνοημένοι από την ανάκαμψη σε Ευρώπη και ΗΠΑ μετά την κρίση του 2008, αφού ο μέσος όρος των εισοδημάτων τους έχει μειωθεί σε διπλάσιο ποσοστό από αυτό του γενικού πληθυσμού των ενηλίκων.
Η γενιά αυτή λοιπόν οδηγεί μια παραδοσιακή αγορά που βασιζόταν στην φυσική παρουσία, στα κανάλια του κυβερνοχώρου. Οπως δε αναφέρουν οι αναλυτές της αγοράς , μέχρι το 2023, οι online αγορές τροφίμων και ειδών παντοπωλείου θα αναπτύσσονται με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξης του 20%. Ήδη, σήμερα, σε πολλές αγορές του κόσμου η ηλεκτρονική αγορά τροφίμων αποτελεί ένα υπολογίσιμο ποσοστό του συνολικού τζίρου των online πωλήσεων.
Σύμφωνα με στοιχεία των ερευνητικών εταιρειών IGD και eMarketer, τα οποία δημοσιοποίησε ο ΣΕΠΕ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας), στη Νότιο Κορέα, ήδη από το 2018, ποσοστό 8,3% των συνολικών online πωλήσεων αφορά σε τρόφιμα και είδη παντοπωλείου και συνιστά την καλύτερη επίδοση παγκοσμίως.
Η Ιαπωνία ακολουθεί στη λίστα των χωρών, όπου σημαντικό τμήμα των ηλεκτρονικών αγορών αφορά στο τρόφιμο, με το αντίστοιχο ποσοστό να είναι 7,1%, ενώ η Μεγάλη Βρετανία έπεται με 6%, η Γαλλία με 4,5% και η Κίνα με 3,8%.
Μάλιστα, η Κίνα, η Γερμανία και οι ΗΠΑ θα είναι οι αγορές, στις οποίες το online λιανεμπόριο τροφίμων θα αναπτυχθεί με τον ταχύτερο ρυθμό έως το 2023 (31%, 23,2% και 20% αντίστοιχα). Ειδικά στις ΗΠΑ, το ηλεκτρονικό εμπόριο τροφίμων είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη κατηγορία προϊόντων πώλησης στο Διαδίκτυο.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία της IGD,και του eMarketer, οι ηλεκτρονικές πωλήσεις ειδών παντοπωλείου στις ΗΠΑ έφθασαν τα $23,9 δις το 2018, ενώ τα αντίστοιχα μεγέθη σε Κίνα και Ιαπωνία έφθασαν τα $50,9 δις και τα $31,9 δις αντίστοιχα.
Η κατάσταση στην Ευρώπη
Στις χώρες της Ευρώπης, η τάση της online αγοράς ειδών παντοπωλείου είναι σαφώς ανοδική. Σχεδόν το ένα τρίτο των ψηφιακών αγοραστών στην Ολλανδία, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία και τη Γαλλία αγόραζαν ηλεκτρονικά τρόφιμα και ποτά τουλάχιστον εβδομαδιαίως το 2018. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του Ιανουαρίου 2019, μέχρι το 2021, περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες στην Ολλανδία, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία, όπως και το 49% των ερωτηθέντων στη Γαλλία, θα αγοράζουν προϊόντα τροφίμων και ποτών ηλεκτρονικά μία φορά την εβδομάδα.
Οπως προαναφέρθηκε, η γενιά των Millennials είναι αυτή που, κατά κύριο λόγο, οδηγεί τη στροφή των καταναλωτών προς το online λιανεμπόριο ειδών παντοπωλείου. Σύμφωνα με στοιχεία της IRI, το 55% των ατόμων ηλικίας 25 έως 34 ετών θεωρούν ότι είναι πολύ πιθανό να αγοράσουν ηλεκτρονικά είδη παντοπωλείου. Το αντίστοιχο ποσοστό στις ηλικίες 35 έως 44 ετών είναι 45%, ενώ το 35% των ατόμων ηλικίας από 45 έως 54 ετών απαντούν το ίδιο.
Ανοδικές τάσεις στην Ελλάδα
Και στην Ελλάδα το ηλεκτρονικό εμπόριο τροφίμων επιδεικνύει εξαιρετική δυναμική. Το 2018 οι ηλεκτρονικές πωλήσεις του λιανεμπορίου τροφίμων άγγιξαν τα €28,5 εκατ. (χωρίς ΦΠΑ), σημειώνοντας αύξηση κατά 47,5% σε σχέση με το 2017. Πάντως, ο συνολικός τζίρος, που σημειώθηκε στις online πωλήσεις των σουπερμάρκετ την περυσινή χρονιά, αποτελεί μικρό μόνο μερίδιο σε σύγκριση με το συνολικό τζίρο του οργανωμένου και μη λιανεμπορίου τροφίμων.
Ο συνολικός τζίρος που σημειώθηκε στις on line πωλήσεις των σούπερ μάρκετ την περσινή χρονιά αποτελεί μικρό μερίδιο σε σύγκριση με τον συνολικό τζίρο του οργανωμένου και μη λιανεμπορίου τροφίμων, ωστόσο οι ρυθμοί ανάπτυξης των ηλεκτρονικών πωλήσεων δείχνουν τη δυναμική του συγκεκριμένου καναλιού. Σημειώνεται ότι το 65% των προϊόντων που επιλέγουν να αγοράσουν οι Έλληνες καταναλωτές είναι τρόφιμα και ποτά ενώ ποσοστό 35% μη τρόφιμα (απορρυπαντικά, καθαριστικά, βρεφικές πάνες κ.ά)
Το μερίδιο των ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ είναι κάτω από το 1% στην Ελλάδα, στο σύνολο της αγοράς του λιανεμπορίου τροφίμων και παρουσιάζει μεγάλα περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης. Αντίστοιχα στην Ιταλία είναι 1%, στην Ισπανία 2%, στην Ολλανδία 3%, στην Αμερική 4%, στην Ιαπωνία 5%, στην Γαλλία 6%, στην Κίνα 7% και στην Αγγλία 8%.
Ενδεικτικό της ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου στην ελληνική αγορά είναι το γεγονός ότι οι ηλεκτρονικές παραγγελίες (on line food delivery) για φαγητό ανήλθαν το 2018 σε 300 εκατ. ευρώ. Ο τομέας αυτός αποτελεί και βασικό ανταγωνιστή του σούπερ μάρκετ στην κατηγορία του έτοιμου φαγητού.