Ενώπιον μεγάλων ευθυνών η επιχείρηση – Θα κληθεί να πληρώσει από μισό έως και 1 δισ. ευρώ αντί κάποιων δεκάδων εκατομμυρίων για απαλλοτριώσεις
Της Μαριάννας Τζάννε
Στο κόστος των απαλλοτριώσεων αποδίδουν φορείς της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, την πολύχρονη αναβολή της ΔΕΗ στην μετεγκατάσταση του οικισμού των Αναργύρων στην Κοζάνη, αφού οι πιέσεις των τοπικών φορέων για την εξεύρεση λύσης χρονολογούνται από το 2011. Για λίγες δεκάδες εκατομμυρίων που υπολογίζεται το κόστος των απαλλοτριώσεων για την μετακόμιση 200 κατοίκων του οικισμού Αναργύρων (περί τα 40 έως 50 εκατ. ευρώ), η ζημία της ΔΕΗ –μετά την κατολίσθηση του Σαββάτου- εκτιμήθηκε χθες από τη Διοίκηση στο ύψος των 200 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, χθες οι προβλέψεις των συνδικαλιστών της ΔΕΗ έκαναν λόγο για κόστος που μπορεί να διαμορφωθεί από 500 εκατ. ευρώ μέχρι 1 δισ. ευρώ.
Για τους επιστήμονες πάντως, όπως ο επίκουρος καθηγητής του ΕΜΠ κ. Κώστας Λουπασάκης, η αιτία των καθυστερήσεων είναι η απουσία λιγνίτη κάτω από τον οικισμό. Αυτός εκτιμά ότι είναι ο λόγος που η ΔΕΗ δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να προχωρήσει τις απαλλοτριώσεις για την μετακόμιση των κατοίκων.
Οι συνεχείς οχλήσεις των τοπικών φορέων για εξεύρεση λύσης αλλά και τα επίμονα καμπανάκια που έδινε, η γεωλογική κατάσταση της περιοχής, ακόμη και πριν από 1,5 μήνα, δεν συγκίνησαν τους υπεύθυνους της Επιχείρησης.
Όπως αναφέρει στο newmoney.gr, αρμόδια πηγή με άριστη γνώση των επαφών μεταξύ της Επιχείρησης, της Περιφέρειας και του υπουργείου, ο κυριότερος λόγος που φτάσαμε στην κατολίσθηση ήταν οι ρηγματώσεις στο έδαφος λόγω της υπεράντλησης των υπόγειων νερών για να φτιαχτούν τα ορυχεία σε βάθος 250 μέτρων κάτω από το έδαφος. Σύμφωνα μάλιστα με τους επιστήμονες, η διαδικασία της στράγγισης στην περίμετρο του ορυχείου ξεκίνησε το 2005! Εδώ και πολύ καιρό, τα φαινόμενα των εδαφικών υποχωρήσεων ήταν τόσο έντονα που οι επιστήμονες, υποστηρίζουν ότι η μετεγκατάσταση του κόσμου έπρεπε να είχε συντελεστεί από καιρό. Δεν είναι τυχαίο ότι για το θέμα είχαν σταλεί αλλεπάλληλες επιστολές στο ΥΠΕΝ από την Περιφέρεια αλλά υπήρξε και κατ΄ ιδίαν ενημέρωση του υπουργού Περιβάλλοντος Γιώργου Σταθάκη, πριν λίγους μήνες. Όμως μέτρα δεν ελήφθησαν.
Η κυβέρνηση έγινε μάρτυρας της διαχρονικής αναβλητικότητας για την αποκατάσταση των κατοίκων αφού παρόντες στην κατολίσθηση υπήρξαν το Σάββατο και δύο υπουργοί, οι κύριοι Κοτζιάς και Τόσκας, οι οποίες είχαν επισκεφτεί την Κοζάνη στο πλαίσιο εγκαινίων της σχολής πυροσβεστών.
Τα γεγονότα των τελευταίων 24ωρων επισπεύδουν τις διαδικασίες αφού άμεσα θα ξεκινήσει η καταγραφή των περιουσιών για τους κατοίκους των Αναργύρων, η οποία θα βγάλει και το τελικός κόστος των αποζημιώσεων για τις απαλλοτριώσεις που ο υπουργός ΥΠΕΝ, ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει άμεσα. Οι κάτοικοι θα μοιραστούν 420 οικόπεδα έξω από την Κοζάνη, στα οποία θα φιλοξενηθεί ο νέος οικισμός.
Σύμφωνα με το νόμο, η δαπάνη μεταφοράς και μετεγκατάστασης των οικισμών Ακρινής και Αναργύρων, θα βαρύνει κατά το ήμισυ τη ΔΕΗ και το δημόσιο. Οι δε αναγκαστικές απαλλοτριώσεις θα κηρυχθούν υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο και θα τις επισπεύδει. Για την δαπάνη μετεγκατάστασης των επίμαχων οικισμών, καθώς και αυτών της Ποντοκώμης και Μαυροπηγής, που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο, μπορεί να συμμετέχει και το καταβαλλόμενο «Τέλος Ανάπτυξης Βιομηχανικών Περιοχών Παραγωγής Ρεύματος».
«Το καταβαλλόμενο τέλος διατίθεται κυρίως για την επίσπευση των διαδικασιών μετεγκατάστασης, την ωρίμανση των αναγκαίων έργων, τον πολεοδομικό και αρχιτεκτονικό χαρακτήρα των οικισμών, καθώς και την κατασκευή κοινωφελών δημόσιου χαρακτήρα έργων στα πολεοδομικά κέντρα των εν λόγω οικισμών», προβλέπει ο νόμος.
Όμως για να ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός, η ΔΕΗ όφειλε να υποβάλει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, από τη δημοσίευση του νόμου, σχέδιο για τη μετεγκατάσταση των οικισμών, το οποίο προβλέπεται να εγκριθεί με προεδρικό διάταγμα με πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών, Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Υποδομών. Το ΠΔ όμως από το 2011 αγνοείται, μολονότι πέρσι συστάθηκε αρμόδια Επιτροπή με την συνδρομή όλων των εμπλεκόμενων πλευρών. Η Περιφέρεια υποστηρίζει, ότι η ΔΕΗ ουδέποτε προσήλθε στο διάλογο με διάθεση να δοθεί τέλος σε μια εκκρεμότητα ετών, διαιωνίζοντας μια κατάσταση με τεράστια περιβαλλοντική επιβάρυνση για τους κατοίκους αλλά και με πραγματικό κίνδυνο για την ασφάλειά τους.