Είναι από τους γνωστότερους οινοποιούς στην Ελλάδα, αλλά αν δεν είχε πάθει ένα ατύχημα στο ποδόσφαιρο στα φοιτητικά του χρόνια, πιθανώς να τον γνωρίζαμε σήμερα ώς δημιουργό… κτηρίων και όχι ώς “γεννήτορα” πολυβραβευμένων κρασιών, αφού αρχικά ήθελε να γίνει πολιτικός μηχανικός.
Ο λόγος για τον Βαγγέλη Γεροβασιλείου, που -μέσω του ομώνυμου Κτήματος- δραστηριοποιείται στον χώρο του κρασιού και του αμπελιού ήδη από το 1981, έχοντας ξεκινήσει από την αναβίωση 25 στρεμμάτων οικογενειακού αμπελώνα στην περιοχή Παπαμόλα της Επανομής. Σήμερα, όλα τα κρασιά του Κτήματος παράγονται από τον ενιαίο ιδιόκτητο αμπελώνα των 630, πλέον, στρεμμάτων στην ανατολική Θεσσαλονίκη, ενώ το 1998 ο ακούραστος Βαγγέλης Γεροβασιλείου δημιούργησε μαζί με τον οινολόγο Βασίλη Τσακτσαρλή και το “Κτήμα Βιβλία Χώρα” (Κοκκινοχώρι Καβάλας) σε αμπελώνα 480 στρεμμάτων στις πλαγιές του Παγγαίου Ορους.
Τελευταίο εγχείρημα του Βαγγέλη Γεροβασιλείου είναι τα κρασιά “Escapades”: στο Stellenbosch της Νότιας Αφρικής “έστησε”, μαζί με τον Βασίλη Τσακτσαρλή και τον εισαγωγέα κρασιού Τάκη Σολδάτο ένα μικρό οινοποιείο, το “Escapades Winery”, εδραιώνοντας ελληνική παρουσία σε μία από τις γνωστότερες οινοπαραγωγικές περιοχές παγκοσμίως.
Στον Βαγγέλη Γεροβασιλείου οι φανατικοί φίλοι της Μαλαγουζιάς … χρωστούν πολλά, αφού από τη θέση του οινολόγου που κατείχε στο Κτήμα Porto Carras (1976-1999), πρωτοοινοποίησε, αναβίωσε και διέσωσε από την αφάνεια την παλιά -ξεχασμένη τότε- ελληνική ποικιλία. Ο ίδιος αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους συλλέκτες ανοιχτηριών στον κόσμο. Η συλλογή του, που ξεκίνησε να δημιουργείται τη δεκαετία του ’80, αριθμεί περισσότερα από 2600 κομμάτια, ενώ περιλαμβάνει σπάνια και ξεχωριστά ανοιχτήρια από τον 18° αιώνα. Η συλλογή παρουσιάζεται σε κάθε ενδιαφερόμενο στο Μουσείο Οίνου Γεροβασιλείου, στην καρδιά του οινοποιείου του Κτήματος, δίπλα στην υπόγεια κάβα παλαίωσης και την αίθουσα γευσιγνωσίας.
Μελλοντικά, “επειδή φυτεύουμε νέους αμπελώνες, θα κάνουμε νέο χώρο οινοποίησης και παλαίωσης” αποκάλυψε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γνωστός οινοποιός, που μίλησε για την ιστορία και τις εξαγωγικές προοπτικές του ελληνικού κρασιού, αλλά και για τα μικρά οινοποιεία, που τα τελευταία χρόνια αυξάνονται και πληθαίνουν στην Ελλάδα.
ΕΡ. Αληθεύει ότι γίνατε οινοποιός …από ατύχημα;
ΑΠ. (Γελάει) Πράγματι είχα σκοπό να γίνω πολιτικός μηχανικός, αλλά λίγο πριν από τις εξετάσεις είχα ένα ατύχημα στο ποδόσφαιρο και δεν μπόρεσα να παρακολουθήσω καλά τα μαθήματα. Τότε προτίμησα να πάω στη Γεωπονική, όπου ήταν πολύ πιο εύκολη και η είσοδος και έξοδος. Ποδόσφαιρο έπαιζα τότε στην Αναγέννηση Επανομής.
ΕΡ. Λένε ότι οι γιατροί συχνά αμελούν τις εξετάσεις τους, ακριβώς επειδή οι εξετάσεις είναι το επάγγελμά τους. Αλήθεια, πώς επηρεάζεται η σχέση ενός επαγγελματία οινοποιού με το κρασί; Εξακολουθεί να αισθάνεται έρωτα;
ΑΠ. Βέβαια! Όποιος θέλει να ασχοληθεί με το κρασί πρέπει να το αγαπήσει πρώτα. Αν δεν το αγαπήσεις και δεν πιστέψεις σε αυτό, ποτέ δεν θα αποδώσεις τα μέγιστα. Αυτό ισχύει λίγο πολύ για όλες τις δουλειές, αλλά στη δική μας είναι πολύ σημαντικό, επειδή η οινοποίηση είναι μια συνεχής παρακολούθηση: από το αμπέλι και την πρώτη ύλη ώσπου το κρασί να μπει το μπουκάλι. Η βασική μας δουλειά είναι να έχουμε τα πιο υγιή σταφύλια και τα καλύτερα ποιοτικά, γιατί όταν η πρώτη ύλη είναι εξαιρετική θα οινοποιήσουμε εξαιρετικό κρασί κι εκεί θα φανεί η τέχνη του οινοποιού.
ΕΡ. Παρότι η ιστορία της Ελλάδας είναι συνυφασμένη με το κρασί, μέχρι πρότινος τα ελληνικά κρασιά δεν ήταν ιδιαίτερα γνωστά στην ξένη αγορά…
ΑΠ. Είναι γεγονός ότι παρότι είναι οι Ελληνες που δίδαξαν την οινοποίηση και το εμπόριο κρασιού παγκοσμίως, περάσαμε δύσκολα χρόνια, ιδιαίτερα την περίοδο της Αναγέννησης στην Ευρώπη και μέχρι το 1820, που η χώρα ήταν υπόδουλη. Το Ισλάμ απαγόρευε την κατανάλωση κρασιού από τους πιστούς του, αλλά και για την Ελλάδα είχε βάλει υψηλούς φόρους, με αποτέλεσμα η αμπελοκαλλιέργεια να εγκαταλειφθεί. Τα μοναδικά αμπέλια που καλλιεργούνταν βρίσκονταν σε ορεινά χωριά ή στο ‘Αγιον ‘Ορος ή στις κληματαριές μπροστά στο σπίτι που δεν φορολογούνταν. Έτσι διασώθηκαν 130-140 ελληνικές ποικιλίες από τις συνολικά 300 περίπου και ίσως υπάρχουν κι άλλες που πρέπει να μελετήσουμε και να βρούμε […] Αργότερα όταν η κοινωνία αναπτύχθηκε άρχισε και η επιστήμη οινολογίας να εξελίσσεται. Τότε άρχισε κι η επιχειρηματική παραγωγή, ουσιαστικά τα τελευταία 30-40 χρόνια. Επειδή η δυναμική της ποιότητας των σταφυλιών στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ μεγάλη, τα τελευταία 30 χρόνια έχει γίνει επανάσταση στην ποιότητα του ελληνικού κρασιού κι έτσι το βλέπουμε να παίρνει σχεδόν τα μεγαλύτερα βραβεία σε διεθνείς διαγωνισμούς. Θεωρώ ότι η σχέση ποιότητας- τιμής των λευκών μας είναι η καλύτερη του κόσμου. Στα κόκκινα βρισκόμαστε σε πολύ καλό δρόμο, έχουμε μεγάλη δυναμική και πιστεύω ότι η εξέλιξη μελλοντικά θα είναι πολύ καλύτερη.
ΕΡ.’Εχουν αρχίσει καταναλωτές να ζητούν συγκεκριμένα ελληνικό κρασί στα εστιατόρια του εξωτερικού, αντί π.χ., για γαλλικό;
ΑΠ. Παρότι η ελληνική παραγωγή κρασιού αντιστοιχεί περίπου στο 1,2% της ευρωπαϊκής και στο 0,8% της παγκόσμιας, το όνομα της Ελλάδας στα κρασιά είναι πολύ μεγαλύτερο. Έχουμε μια υπεραξία στο όνομά μας και αυτή τη στιγμή το ελληνικό κρασί εξάγεται σε σχεδόν όλον τον κόσμο. Ορισμένα κανάλια διοχέτευσης της φήμης του κρασιού είναι συγκεκριμένα τα εστιατόρια της Νέας Υόρκης και του Λονδίνου. Στα δύο αυτά σημεία το ελληνικό κρασί και ιδίως το λευκό είναι “τάση” και τα συγκεκριμένα σημεία του πλανήτη είναι αυτά που λειτουργούν ώς κανάλια διάδοσης της φήμης των οίνων παγκοσμίως […] Αυτό μας δίνει φτερά ότι στα επόμενα χρόνια η ποσότητα του ελληνικού κρασιού που παράγεται σήμερα δεν θα επαρκεί για τις εξαγωγές μας. Το λέω αυτό με μεγάλη σιγουριά. Πρέπει όμως να φροντίσουμε να μην οδηγηθούμε σε πολύ ‘μαζικό’ και φθηνό κρασί γιατί εκεί ο ανταγωνισμός διεθνώς είναι πολύ μεγάλος.
ΕΡ. Εσχάτως βλέπουμε μικρά οινοποιεία να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια. Τι πρέπει να προσέξουν όλοι αυτοί οι νέοι οινοποιοί;
AΠ.Για όποιον θέλει να ασχοληθεί με το κρασί, υπάρχει μέλλον. Αρκεί να υπάρχει μεγάλη αγάπη και γνώση. Είναι γεγονός ότι πολλοί κατευθύνονται τελευταία στην οινοποίηση και την παραγωγή κρασιού. Πολλοί από αυτούς θα ευδοκιμήσουν και θα προοδεύσουν. Υπάρχουν όμως ορισμένοι που το βλέπουν σαν επιχειρηματική διέξοδο χωρίς να έχουν τις απαραίτητες γνώσεις και έτσι πολλές φορές εγκαθιστούν αμπελώνες σε περιοχές που δεν πρέπει. Για αυτούς νομίζω ότι, επειδή η ποιότητα είναι το κριτήριο για να προσχωρήσει το ελληνικό κρασί στις διεθνείς αγορές, δεν θα έχουν μεγάλο μέλλον. Χρειάζεται μελέτη [ως προς το πού θα δημιουργηθεί ο αμπελώνας και με ποιες ποικιλίες] και όχι να κάνουμε αντιγραφή από άλλους που πηγαίνουν καλά. Μπορεί στην περιοχή μας οι κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες να μην ευνοούν τη συγκεκριμένη ποικιλία. Χρειάζεται συμβουλή ειδικών αμπελουργών και οινοποιών. ‘Οταν η διαδικασία γίνεται σωστά πάντως, έχει μέλλον. Η επιχείρηση του κρασιού είναι πολλών γενεών άλλωστε. Το αμπέλι ζει πάνω από 100 χρόνια και με μια αναμπέλωση μπορεί να συνεχιστεί για την έβδομη και όγδοη γενιά οινοπαραγωγών.