Να κλείσει τις εκκρεμότητες στις δύο μεγάλες συμβάσεις παραχώρησης της Αττικής Οδού και της Εγνατίας, συνολικού ύψους άνω των 3,5 δισ. ευρώ, και να προχωρήσει στα επόμενα βήματα σκοπεύει το ΤΑΙΠΕΔ. Το βλέμμα είναι πλέον στραμμένο στον Σεπτέμβριο, οπότε η κυβέρνηση θα επιδιώξει να ξεδιπλώσει την πορεία των μεγάλων ιδιωτικοποιήσεων, έχοντας το θετικό αφήγημα της Αττικής Οδού, που έχει εξασφαλίσει ισχυρό ανταγωνισμό από έξι υποψηφίους, αλλά και τη σταδιακή ωρίμανση της ιδιωτικοποίησης της Εγνατίας.
Ωστόσο, για τον μεγάλο αυτοκινητόδρομο του βόρειου άξονα της χώρας, που συμπληρώνει καθυστερήσεις δύο ετών από την περίοδο της ανακήρυξης προσωρινού μειοδότη, ο δρόμος για την υπογραφή της σύμβασης περνά μέσα από την ανατίμηση άνω του 66% της τιμής των διοδίων – και μάλιστα σε λιγότερο από τρεις μήνες που είναι το διάστημα το οποίο μεσολαβεί μεταξύ της υπογραφής της σύμβασης με τον ανάδοχο, την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis Project και την ημερομηνία έναρξης της σύμβασης παραχώρησης.
Αν κρίνουμε από την πρόσφατη σύγκρουση των παραχωρησιούχων με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την τιμαριθμική προσαρμογή των διοδίων στο εθνικό οδικό δίκτυο (πλην Εγνατίας), οι αποφάσεις αυτές δεν είναι εύκολες, παρότι ο χρόνος κατά τον οποίο θα κληθεί η κυβέρνηση να χειριστεί την καυτή πατάτα των ανατιμήσεων είναι περιορισμένος.
Τα ανοιχτά μέτωπα με την Αττική Οδό
Ας δούμε όμως πώς εξελίσσονται τα μέτωπα στους δύο μεγάλους διαγωνισμούς για τους οποίους το ΤΑΙΠΕΔ πατάει γκάζι προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες με στόχο την ανάδειξη προτιμητέου επενδυτή στην Αττική Οδό μέχρι τα μέσα του επόμενο μήνα και την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών πριν από τη Διεθνή Εκθεση της Θεσσαλονίκης στις 9 Σεπτεμβρίου. Στο πλαίσιο αυτό, στόχος είναι στο διοικητικό συμβούλιο της 24ης Αυγούστου να εγκριθεί ο φάκελος με όλα τα νομιμοποιητικά έγγραφα ώστε αν δεν υπάρξουν προσφυγές αμέσως μετά να αποσφραγιστούν οι οικονομικές προσφορές που σήμερα παραμένουν ερμητικά κλειστές στο ΤΑΙΠΕΔ.
Το ίδιο σφραγισμένες είναι και οι εγγυητικές για να μην προδοθεί το τίμημα που έχει υποβληθεί από τους ενδιαφερομένους, το οποίο μονοπωλεί τις συζητήσεις του μεγάλου διαγωνισμού, με τα προγνωστικά να μιλούν για αστρονομικά ποσά και τους πιο προσγειωμένους να αναφέρουν ως ρεαλιστικό τίμημα ένα ποσό πάνω από τα 2 δισ. ευρώ. Στόχος, πάντως, του ΤΑΙΠΕΔ είναι όταν αποσφραγιστούν οι προσφορές να ανακοινώσει για λόγους μεγαλύτερης διαφάνειας όλα τα τιμήματα και να προχωρήσει παράλληλα σε βελτιωμένες προσφορές για τους προεπιλεγμένους επενδυτές εφόσον οι προσφορές έχουν απόκλιση έως και 5% από το υψηλότερο τίμημα.
Από το Ταμείο έχουν ήδη σταλεί οι επιστολές που ζητούν διευκρινίσεις από όλους τους μνηστήρες, παρότι η αξιολόγηση των φακέλων δείχνει ότι δεν υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις. Αν δεν δοθεί άλλη προθεσμία, το ΤΑΙΠΕΔ έχει ζητήσει όλες οι διευκρινίσεις να έχουν απαντηθεί έως τις 21 του μήνα. Εφόσον λοιπόν δοθούν οι σχετικές εγκρίσεις από το Δ.Σ., τότε θα χορηγηθεί προθεσμία 10 ημερών για τις ενστάσεις, οι οποίες θα καθορίσουν και τον χρόνο της αποσφράγισης των προσφορών. Μαζί με τις δεσμευτικές προσφορές θα αποσφραγιστεί και η ανεξάρτητη αποτίμηση, η οποία λειτουργεί ως πήχης του τιμήματος που πρέπει να υπερβούν οι διεκδικητές του διαγωνισμού.
Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας, ο διαγωνισμός για την Αττική Οδό θα μπει σε ένα χρονοβόρο στάδιο το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει από το φθινόπωρο. Το στάδιο αυτό περιλαμβάνει την έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο και εν συνεχεία την κύρωση της σύμβασης από τη Βουλή, περίοδος που θα κρίνει και αν το ΤΑΙΠΕΔ εξασφαλίσει την ομαλή μετάβαση στον νέο παραχωρησιούχο ή θα χρειαστεί να προχωρήσει σε παράταση, καθώς η υφιστάμενη σύμβαση λήγει τον Οκτώβριο του 2024.
Στην τελική κούρσα του διαγωνισμού για την Αττική Οδό συμμετέχουν πέντε επενδυτικά σχήματα και μία εταιρεία, οι οποίοι έχουν καταθέσει φακέλους με δεσμευτικές προσφορές. Πρόκειται για τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, την ισπανική Abertis Infraestructuras, την κοινοπραξία των Brisa Autoestradas de Portugal – Rubicone Bidco, από την Πορτογαλία και τη Μεγάλη Βρετανία αντίστοιχα, μαζί με την Intrakat, την κοινοπραξία των Macquarie – Fincop Infrastructure, συμφερόντων ομίλου Κοπελούζου, την κοινοπραξία των MΥΤΙLINEOS – Vinci Highways – Vinci Concessions – Mobility Partner και, τέλος, την κοινοπραξία των σημερινών παραχωρησιούχων Ακτωρ Παραχωρήσεις – Αβαξ με τη Meridiam Eastern Europe.
Στην κυβέρνηση αλλά και στο ΤΑΙΠΕΔ υπάρχει μεγάλη ικανοποίηση για την πορεία του διαγωνισμού και το αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον το οποίο εκδηλώθηκε και αποδίδεται στα χαρακτηριστικά της παραχώρησης που την κάνουν τον πιο ελκυστικό αυτοκινητόδρομο της Ευρώπης με αυξημένες ταμειακές ροές και σημαντικά έσοδα. Μόνο για πέρυσι η Αττική Οδός έχει μοιράσει μερίσματα ύψους 47 εκατ. ευρώ συν 30 εκατ. ευρώ που καταβλήθηκαν με τη μορφή του προμερίσματος.
Η νέα σύμβαση παραχώρησης προβλέπει διόδια 2,5 ευρώ για μια πενταετία, ενώ κατόπιν σχετικής τροποποίησης της σύμβασης έχει δοθεί το δικαίωμα στον παραχωρησιούχο να αιτηθεί αύξηση του τιμήματος των διοδίων μετά την παρέλευση αυτού του διαστήματος, εφόσον τεκμηριώσει επαρκώς τους λόγους της αναπροσαρμογής.
Στο Ελεγκτικό Συνέδριο η Εγνατία Οδός
Στο στάδιο της ωρίμανσης των διαδικασιών μπαίνει και η σύμβαση παραχώρησης για την Εγνατία Οδό, η οποία φέτος συμπληρώνει δύο χρόνια από την ανακήρυξη της κοινοπραξίας ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis Project ως προτιμητέου επενδυτή. Η καθυστέρηση αποδίδεται στο αρνητικό διεθνές οικονομικό περιβάλλον που έφερε σημαντικές αλλαγές και τροποποίησε επί το δυσμενέστερο τους όρους χρηματοδότησης του υψηλού τιμήματος του 1,5 δισ. ευρώ που δόθηκε για την ιδιωτικοποίηση του μεγάλου οδικού άξονα. Υπενθυμίζεται ότι η κατακύρωση του έργου στη νικηφόρα κοινοπραξία πραγματοποιήθηκε λίγο πριν από την έναρξη της ενεργειακής κρίσης και των έντονων πληθωριστικών πιέσεων, οι οποίες εντάθηκαν λόγω της γεωπολιτικής αστάθειας που προκάλεσε η πολεμική σύρραξη μεταξύ Ρωσίας – Ουκρανίας και εξακολουθούν να συντηρούν ένα περιβάλλον υψηλών επιτοκίων που ανεβάζει το κόστος χρήματος.
Πρόσφατα το ΤΑΙΠΕΔ ενέκρινε το τελικό σχέδιο της σύμβασης παραχώρησης και θα ακολουθήσει αμέσως μετά η έγκριση της σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο, η οποία θα ανάψει το πράσινο φως για την ολοκλήρωση της συναλλαγής, καλώς εχόντων των πραγμάτων, έως τα τέλη του έτους.
Ο έλεγχος της σύμβασης παραχώρησης από το Ελεγκτικό Συνέδριο θα φέρει την υπογραφή της σύμβασης και την κύρωσή της από τη Βουλή προκειμένου να καταβληθεί το εφάπαξ τίμημα. Για να προχωρήσει όμως η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού θα χρειαστεί να εξασφαλιστεί και μια σειρά από προαπαιτούμενα, τα οποία, εφόσον δεν έχουν υπάρξει ουσιώδεις αλλαγές στην τροποποιημένη σύμβαση που εγκρίθηκε πρόσφατα, ενδέχεται να οδηγήσουν και σε νέο κύκλο καθυστερήσεων.
Προτού υπογραφεί η σύμβαση παραχώρησης, η τιμή των διοδίων, όπως προβλέπεται από τους όρους του διαγωνισμού, θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί στα 4 λεπτά το χιλιόμετρο. Με την έναρξη της παραχώρησης, που θα γίνει αμέσως μετά (υπολογίζεται ότι μεσολαβούν από δύο έως τρεις μήνες το πολύ), θα χρειαστεί και νέα αναπροσαρμογή ώστε το κόμιστρο να φτάσει στα 5 λεπτά ανά χιλιόμετρο, όταν σήμερα είναι κάτω από τα 3 λεπτά. Πρόκειται για αύξηση κατά 66%, χωρίς να έχει μεσολαβήσει κανένα πρόσθετο τεχνικό έργο ή βαριά συντήρηση στον αυτοκινητόδρομο, η ζωή του οποίου έχει συμπληρώσει μια 20ετία και απαιτούνται σημαντικές παρεμβάσεις σε γέφυρες, οδόστρωμα κ.ά.
Η σύμβαση προβλέπει και τρίτη αναθεώρηση των διοδίων σε περίοδο τριών ετών, στα 6,3 λεπτά, δηλαδή υπερδιπλάσια τιμή σε σχέση με σήμερα και σε έναν δρόμο όπου λειτουργούν 36 μετωπικοί και πλευρικοί σταθμοί διοδίων. Πρόκειται για αύξηση που κάποιοι εκτιμούν ότι μπορεί να μεταβάλει ακόμη και το κυκλοφοριακό μοντέλο της Εγνατίας, καθώς δεν αποκλείουν να επιφέρει μείωση της επιβατικής κίνησης.
Από το ΤΑΙΠΕΔ αναφέρουν ότι οι αυξήσεις αυτές έχουν προβλεφθεί με νόμο από το 2019 και τονίζουν ως πρόσθετο βήμα για το θέμα των διοδίων την υπογραφή μιας νέας υπουργικής απόφασης η οποία θα προβλέπει τι θα γίνει με τους νέους σταθμούς διοδίων που θα λειτουργήσουν στον αυτοκινητόδρομο.
Βαρίδι του έργου αποτελούν, κατά πληροφορίες, και τα 60.000 e-pass που έχουν χορηγηθεί για δωρεάν διελεύσεις και διευκόλυνση των τοπικών μετακινήσεων στην Εγνατία, κάνοντας κάποιους να σχολιάζουν μεταξύ αστείου και σοβαρού ότι ο παραχωρησιούχος καλά θα κάνει να δώσει κάρτες σε αυτούς που πληρώνουν διόδια γιατί μπορεί να είναι λιγότεροι απ’ όσους περνούν άνευ πληρωμής αντιτίμου!
Στο μεταξύ, καθυστερήσεις για τη συμβασιοποίηση της Εγνατίας γράφει και η υποχρέωση του Δημοσίου για πιστοποίηση 16 σηράγγων, όπως προβλέπει ο διαγωνισμός, καθώς ο αυτοκινητόδρομος, σε συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ, όφειλε να προχωρήσει σε μελέτες ανάλυσης επικινδυνότητας (risk analysis). Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι μελέτες αυτές έχουν ολοκληρωθεί και αυτό που μένει είναι να υποβληθούν προς έγκριση στη Δημόσια Αρχή Σηράγγων (ΔΑΣ) προκειμένου να αδειοδοτηθούν κατά Κατηγορία Ε.
Πρόκειται για σήραγγες παλιές που κατασκευάστηκαν προτού εκδοθούν οι ισχύοντες κανονισμοί ασφάλειας. Για τον σκοπό αυτό το ΤΑΙΠΕΔ προσέλαβε ειδικό τεχνικό σύμβουλο που εκπόνησε τις απαιτούμενες μελέτες, οι οποίες και ορίζουν τις επεμβάσεις που πρέπει να γίνουν ώστε να ακολουθήσουν πρώτα η έγκριση και κατόπιν η αδειοδότηση από τη ΔΑΣ.
Το διοικητικό συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ ανακήρυξε ανάδοχο την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis τον Αύγουστο του 2021, κατόπιν υποβολής βελτιωμένης δεσμευτικής προσφοράς, η οποία προβλέπει την καταβολή εφάπαξ τιμήματος 1,496 δισ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τα πρόσθετα τεχνικά έργα και τα έργα συντήρησης που προβλέπονται από τη σύμβαση παραχώρησης. Το σύνολο των αναμενόμενων ετήσιων εσόδων που θα εισπράξει το Δημόσιο από τη λειτουργία του αυτοκινητόδρομου κατά τη διάρκεια της παραχώρησης εκτιμάται, σύμφωνα με το ΤΑΙΠΕΔ, ότι θα υπερβεί τα 850 εκατ. ευρώ (7,5% επί των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων διοδίων, ΣΕΑ κ.λπ.).
Επιπλέον, οι ελάχιστες επενδύσεις που ο ανάδοχος υποχρεούται να χρηματοδοτήσει και να υλοποιήσει σε χρονικό ορίζοντα πέντε ετών ανέρχονται σε περίπου 420 εκατ. ευρώ. Συνολικά, η αξία της συμφωνίας παραχώρησης του αυτοκινητόδρομου εκτιμάται στα 2.766.100.000 ευρώ, καθώς περιλαμβάνει το εφάπαξ τίμημα, τις υποχρεωτικές επενδύσεις και τα αναμενόμενα έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου από τη σύμβαση παραχώρησης.
Η Εγνατία Οδός είναι οδικός άξονας μήκους 658 χιλιομέτρων, που έχει ήδη κατασκευαστεί και βρίσκεται σε λειτουργία από την Ηγουμενίτσα στην Περιφέρεια της Ηπείρου μέχρι τους Κήπους στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (στον συνοριακό σταθμό με την Τουρκία). Οι τρεις κάθετοι οδικοί άξονες, συνολικού μήκους 225 χιλιομέτρων, αποτελούν συνδέσεις της Εγνατίας με τις γειτονικές χώρες (Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία και Βουλγαρία). Η σύμβαση παραχώρησης αφορά τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση της αυτοκινητόδρομου και των τριών καθέτων οδικών αξόνων για περίοδο 35 ετών.
Διαβάστε ακόμη
Τράπεζες: Τι θα γίνει με τα δίκτυα των ATM – Τα τρία σενάρια που εξετάζουν (πίνακας)
Φοιτητική στέγη: Τι να προσέξουν γονείς και φοιτητές – Οδηγίες από την ΠΟΜΙΔΑ
Σε 2.000 προσλήψεις αποφοίτων προχωρά η Alibaba
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ