Διεκδικήσεις εκατομμυρίων ευρώ μεταξύ των υφιστάμενων μετόχων της Αττικής Οδού και του Ελληνικού Δημοσίου θα παραμείνουν σε εκκρεμότητα και μετά τη λήξη της σύμβασης παραχώρησης στις 6 Οκτωβρίου του 2024, όταν η οδική αρτηρία θα περιέλθει στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, που είναι ο προτιμητέος επενδυτής στον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ για τη νέα 25ετή σύμβαση παραχώρησης.
ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, ΑΒΑΞ και Egis, που είναι οι σημερινοί μέτοχοι της εταιρείας παραχώρησης, εγείρουν απαιτήσεις που προσεγγίζουν συνολικά τα 200 εκατ. ευρώ, διεκδικώντας αποζημιώσεις από τις «χαμένες» διελεύσεις της πανδημίας αλλά και από τμήματα του δρόμου που βρίσκονται εκτός του κυρίως έργου της παραχώρησης (τα λεγόμενα ΚΕΠ), τα οποία για μία 25ετία συντηρούσε και λειτουργούσε η εταιρεία. Οσο πλησιάζει η λήξη της πολυσυζητημένης σύμβασης της Αττικής Οδού, οι εκκρεμότητες ανασύρονται στην επιφάνεια και δημιουργούν ένα μέτωπο διαφορετικών απαιτήσεων, για το οποίο ήδη η εταιρεία κατά ένα μέρος έχει δικαιωθεί στη διαιτησία.
Πρόκειται για αποζημιώσεις που διεκδικεί για τμήματα του αυτοκινητόδρομου που εντάχθηκαν στην παραχώρηση και το Δημόσιο ανέλαβε το κατασκευαστικό κόστος, όχι όμως και το κόστος λειτουργίας και συντήρησης. Η Αττική Οδός για την εύρυθμη λειτουργία του δρόμου αναγκάστηκε αυτά τα κομμάτια να τα συντηρεί και να τα λειτουργούν οι Αττικές Διαδρομές (η εταιρεία λειτουργίας του έργου) αντί αμοιβής από την Αττική Οδό.
Τέτοια έργα είναι, για παράδειγμα, ο κόμβος της Κατεχάκη, το Πάρκο Βριλησσίων, οι συνδέσεις με την Ελευσίνα και το Μαρκόπουλο, το Κέντρο Πάλης στον κόμβο του Αιγάλεω, το κομμάτι της Ραφήνας προς Πικέρμι, η εγκατάσταση πρόσθετων (της σύμβασης) ηχοπετασμάτων, περιφράξεις, ραντάρ της Τροχαίας κ.ά. Για την εκκρεμότητα αυτή η παραχωρησιούχος εταιρεία έχει προσφύγει ήδη στη διαιτησία, την οποία κέρδισε σε πρώτο βαθμό και της επιδικάστηκε αποζημίωση 28 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια, το Δημόσιο άσκησε έφεση, την οποία επίσης έχασε και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους έχει αποφασίσει να παραπέμψει το θέμα στον Αρειο Πάγο.
Η συμφωνία Λαλιώτη
Υπάρχει όμως και ένα επιπλέον σημείο που εκτιμάται ότι μπορεί να γεννήσει σημαντικά έσοδα για τον παραχωρησιούχο κι αυτό σχετίζεται με τα έξοδα λειτουργίας και τις τροποποιήσεις σχεδιασμού (π.χ. σήραγγα Βριλησσίων, κόμβος Δουκίσσης Πλακεντίας) που έγιναν στο πλαίσιο της επιτάχυνσης κατά έναν χρόνο της παράδοσης του έργου εξαιτίας των Ολυμπιακών Αγώνων. Γι’ αυτή την απόφαση υπογράφηκε επί Κώστα Λαλιώτη η λεγόμενη «Συμφωνία Αποκατάστασης της Καθυστέρησης».
Βάσει αυτής της συμφωνίας το Δημόσιο αναγνώριζε τα δικαιώματα αποζημίωσης του παραχωρησιούχου, με την πρόβλεψη ότι ο λογαριασμός για τα επιπλέον έξοδα λειτουργίας θα γίνει στη λήξη της σύμβασης και εφόσον προκύψει ότι τα κόστη αυτά δεν έχουν καλυφθεί από τα έσοδα των χρηστών (διόδια). Εκτιμάται ότι από αυτή τη συμφωνία μπορεί να προκύψει κονδύλι περίπου 80 εκατ. ευρώ, το οποίο θα μετριαστεί και ενδεχομένως να μπορούσε να εξαληφθεί αν δίνονταν οι αποζημιώσεις της πανδημίας.
Οι αποζημιώσεις της COVID
Το τρίτο σκέλος των δικαστικών διενέξεων της Αττικής Οδού αφορά τις αποζημιώσεις λόγω COVID. Η Αττική Οδός και ο Μορέας που λειτουργεί και συντηρεί το Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα είναι οι μόνοι αυτοκινητόδρομοι που δεν εισέπραξαν τα έσοδα από τις διελεύσεις που χάθηκαν λόγω της απαγόρευσης της κυκλοφορίας κατά την περίοδο 2020-2021. Η εταιρεία είχε υποβάλει αίτημα αποζημίωσης στις ασφαλιστικές, το οποίο απορρίφθηκε, και στη συνέχεια κατέθεσε αγωγή και διεκδικεί 75 εκατ. ευρώ. Αντίθετα οι υπόλοιπες παραχωρήσεις έχουν εισπράξει διαδοχικές αποζημιώσεις λόγω των μέτρων απαγόρευσης της κυκλοφορίας.
Η Αττική Οδός έχει στραφεί κατά του γκρουπ των ασφαλιστικών της εταιρειών, με την προτροπή του κράτους, στο οποίο ηγείται ελληνική ασφαλιστική εταιρεία, με υπόλογους αντασφαλιστές στο Λονδίνο. Πρόκειται για τον κορυφαίο ασφαλιστικό γερμανικό όμιλο της Munich Re, έναν από τους μεγαλύτερους παγκοσμίως αντασφαλιστές και φορείς ανάληψης κινδύνου, και την επίσης γερμανική HDI Global SE, με μεγάλα ασφαλιστήρια συμβόλαια κινδύνου σε όλη την Ευρώπη. Στη δίκη θα παραστεί και το Ελληνικό Δημόσιο για να υποστηρίξει νομικά τα επιχειρήματα που προβάλλει και με τα οποία απέρριψε την αποζημίωση των δύο αυτοκινητόδρομων.
Αν οι ασφαλιστικές δεν καταβάλουν τις αποζημιώσεις, τότε ο λογαριασμός θα πάει στο Δημόσιο, που θα κληθεί να αναπληρώσει τα απολεσθέντα έσοδα. Ποια είναι όμως τα επιχειρήματα των ασφαλιστικών φορέων για να αποφύγουν την καταβολή αποζημιώσεων για τα δύο έργα; Η κάλυψη που έχει Αττική Οδός από τις ασφαλιστικές της εταιρείες αφορά ζημία που έχει προκληθεί στο έργο, στις εγκαταστάσεις και τους εργαζομένους από μεταδοτικές ασθένειες. Στην περίπτωση της πανδημίας οι επιπτώσεις στο έργο δεν προήλθαν από την COVID, αλλά από την απόφαση του Δημοσίου να θέσει περιορισμούς στην κυκλοφορία. Και εδώ έχουμε άλλη μια ιδιομορφία. Ενώ κατά παράδοση σε όλες τις παραχωρήσεις δίνεται το δικαίωμα της προσφυγής σε διαιτησία προς επίλυση διαφωνιών, στα ασφαλιστήρια συμβόλαια προβλέπεται ότι η επίλυση διαφορών γίνεται μόνο μέσα από τα αστικά δικαστήρια. Σήμερα για την αγωγή της Αττικής Οδού κατά των ασφαλιστικών δεν έχει οριστεί ούτε δικάσιμος. Εύλογα επομένως εκτιμάται ότι η δικαστική διαμάχη θα τραβήξει και θα χρειαστεί να περάσουν χρόνια για να τελεσιδικήσει, ειδικά αν το Δημόσιο ασκήσει έφεση στις αποφάσεις.
O χιονιάς
Στις δικαστικές προστριβές που θα αφήσει πίσω της η 20ετής σύμβαση παραχώρησης είναι και η προσφυγή κατά του προστίμου των 2 εκατ. ευρώ που επέβαλε το υπουργείο Υποδομών για το κλείσιμο της Αττικής Οδού κατά τον χιονιά «Ελπίς» τον Ιανουάριο του 2022.
Αποτέλεσμα αυτή της παραλυσίας είναι και οι διεκδικήσεις χιλιάδων ευρώ από τους χρήστες του αυτοκινητόδρομου ως αποτέλεσμα του εγκλωβισμού χιλιάδων οδηγών. Ηδη, από την εταιρεία με τη συνδρομή της Deloitte έχουν αποζημιωθεί με 2.000 ευρώ που είχε προσδιορίσει η κυβέρνηση περί τους 4.000 οδηγούς, ενώ εμφανίστηκαν άλλοι 8.000 που ισχυρίζονται ότι μπήκαν και έμειναν μέσα την ημέρα του χιονιά.
Διαβάστε ακόμη
MIT: Φοιτητές κατασκευάζουν μοτοσικλέτα που θα καίει υδρογόνο (pic + vid),
ΑΣΕΠ – Δημοτική Αστυνομία: Οι θέσεις για τις 1.213 μόνιμες προσλήψεις
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ