Του Δημήτρη Μαρκόπουλου
Την διεκδίκησε η Nestle, ήθελε να την εξαγοράσει η Vivartia και ειδικότερα ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος, ενώ η αμερικανική Nabisco και ο κολοσσός Kraft Jacobs Suchard έφθασαν στο παρά πέντε να την αγοράσουν. Η ΙΟΝ όμως σε πείσμα όλων παρέμενε μια βαθιά ελληνική βιομηχανία κυρίως λόγω της “εμμονής” του μεγαλομετόχου της Ιωάννη Κωτσιόπουλου. Ενός επιχειρηματία παλαιάς κοπής μα υψηλής αποτελεσματικότητας ο οποίος μέχρι και λίγο πριν αφήσει αυτόν τον κόσμο εργαζόταν στο εργοστάσιο της εταιρείας στο Μοσχάτο επιμένοντας ελληνικά.
Τώρα όμως όλα αλλάζουν και σύμφωνα με πληροφορίες του newmoney.gr ανοίγει διάπλατα ο δρόμος ώστε η ΙΟΝ να οδηγηθεί στο δρόμο της εξαγοράς. Κοινό μυστικό στην αγορά σοκολάτας ήταν πως 89χρονος Ιωάννης Κωτσιόπουλος ήταν ο μοναδικός παράγοντας ανάσχεσης της εξαγοράς της εταιρείας, με αποτέλεσμα τώρα που έφυγε από τη ζωή και ελλείψει ανάλογου ύφους διοικητικής και διάδοχης κατάστασης, η εταιρεία να θεωρείται νομοτελειακό πως θα οδηγηθεί σε διαδικασία εύρεσης αγοραστή. Οι ίδιες πηγές μιλάνε για κινητικότητα που έχει υπάρξει εκ νέου την τελευταία χρονιά από μεγάλη ευρωπαϊκή πολυεθνική που θεωρεί την ελληνική, ιστορική βιομηχανία παγκόσμιο case study άρα σύντομα θα πρέπει να περιμένουμε εξελίξεις.
Θα πρέπει να σημειώσουμε πως προφανώς διαισθανόμενος την ανάγκη να ολοκληρώσει έναν κύκλο πορείας της επιχείρησης, ήδη από το 2013 ο κ. Κωτσιόπουλος είχε προχωρήσει σε ενέργειες “συμμαζέματος” της εταιρείας με τη συγχώνευση των εταιρειών ΙΟΝ και Ιντέρνια ενώ παρά την κρίση η ΙΟΝ παρέμενε μια ακμάζουσα επιχείρηση με κέρδη.
Αυτή ακριβώς είναι και η προίκα που άφησε στους μετόχους του ο δραστήριος businessman με το μεγάλο πείσμα και την ελληνικότητα που εκφραζόταν με καθε τρόπο. Ακόμα και με τη μικρή ελληνική σημαιούλα που τοποθετούσε στις συσκευασιες των αγαπημένων μας σοκολατών.
Το «αγύριστο» κεφάλι
«ΙΟΝ Αμυγδάλου. Η πρώτη αγάπη και παντοτινή». Αυτό υπήρξε επί σειρά ετών το σλόγκαν της γνωστής σοκολατοβιομηχανίας με την οποία γενιές και γενιές Ελλήνων μεγάλωσαν. Μιας εταιρείας, που από τους γνώστες της αγοράς τροφίμων χαρακτηρίζεται ως εθνικό κεφάλαιο. Όμως ακόμα και οι ακλόνητες ελληνικές παραδοσιακές βιομηχανίες τροφίμων, νιώθουν πλέον καυτή την ανάσα των νεότερων δυνάμεων του χώρου.
Η βιομηχανία ΙΟΝ του καλώς εννοούμενου «εθνικόφρονα» επιχειρηματία Ιωάννη Κωτσιόπουλου από την Αρκαδία σε ρόλο πολύφερνης νύφης παρακολουθεί μετά τον θάνατο του τη νέα εποχή που ανοίγεται. Κι όσο κι αν δεν έχει ενδώσει στα κατά καιρούς… προξενιά, οι πληροφορίες αναφέρουν πως η «δεσποινίς ετών 82» αυτή τη φορά το σκέφτεται σοβαρά.
Οχυρωμένος στο εργοστάσιο του στον Πειραιά, ο . Ιωάννης Κωτσιόπουλος είχε ζήσει στα τέλη της δεκαετίας του ’80 την πρώτη πολυεθνική πίεση εξαγοράς της εταιρείας του. Τότε ήταν που η Kraft Jacobs Suchard είχε αποκτήσει το 24,5% των μετοχών της ΙΟΝ. Μετά από μια περίπου δεκαετία ο ίδιος επανέκτησε τον έλεγχο της βιομηχανίας του και περιχαρής δήλωνε παντού πως «τώρα είναι που δεν πουλάω με τίποτα». Μάλιστα κύκλοι της αγοράς ανέφεραν πως όχι μόνο πήρε πίσω το ποσοστό, αλλά κατάφερε αυτήν την εξέλιξη και στο τελικό τίμημα που ο ίδιος ήθελε. Στελέχη της σοκολατοποιίας Παυλίδου (ανήκει στην Kraft Jacobs Suchard) τόνιζαν τότε πως οι συνάδελφοι τους από το εξωτερικό είχαν μείνει άφωνοι από τον τρόπο διαπραγμάτευσης και τη σφοδρότητα των κ.κ. Κωτσιόπουλου και Καρκαζή. Στη συνέχεια, ως μνηστήρας για την ΙΟΝ εμφανίστηκε η αμερικανική Nabisco όταν το 1997 ζήτησε σε «γάμο» την ελληνική σοκολατοβιομηχανία. Και οι Αμερικάνοι όμως με τη σειρά τους ήλθαν αντιμέτωποι με το «σκληρό καρύδι» που λέγεται Γιάννης Κωτσιόπουλος. Μέγας τακτικιστής, κορυφαίος διαπραγματευτής κι άνθρωπος που ξέρει την αγορά σαν την παλάμη του, ο Έλληνας βιομήχανος αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Δεν είναι τυχαίο πως οι μεγαλύτεροι πολυεθνικοί παίκτες στη βιομηχανία της σοκολάτας όταν αναφέρονται στην ΙΟΝ κάνουν λόγο για μια εταιρεία πρότυπο, που παίζει εκτός λογικής και μοντέρνων πρακτικών.
Νίκησαν και τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο
Όλα ξεκίνησαν το 1930 στην περιοχή του Φαλήρου. Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου η σοκολάτα κέρδιζε διαρκώς έδαφος ιδιαίτερα στους λεγόμενους ως αριστοκρατικούς, αστικούς κύκλους της πρωτεύουσας. Μια παρέα φίλων μετά από επισκέψεις στην κεντρική Ευρώπη αποφάσισαν «για το κέφι τους» να φτιάξουν σοκολάτες στην Ελλάδα. Η δουλειά ξεκίνησε με ερασιτεχνικό τρόπο και οι πρώτες δυσκολίες δεν άργησαν να φανούν. Το 1935 την εταιρεία αναλαμβάνουν οι αδελφοί Νασιόπουλοι, οι οποίοι στην πορεία συνεργάστηκαν με τους δύο αδελφούς Κωτσιόπουλους. Σύντομα η πορεία της ΙΟΝ αναστρέφεται και από μια προβληματική εταιρεία ξεκινά την ανοδική της πορεία. Στα μέσα του ’40 προστίθεται και η καραμελοποιία στις δραστηριότητές της, που τελικά με τη μορφή ανταλλαγής θα περάσει στην οικογένεια Νασιόπουλου.
Οι Κωτσιόπουλοι, είναι πια οι μοναδικοί κυρίαρχοι στην ΙΟΝ, όμως δεν αργούν να πάρουν στα χέρια τους λίγα χρόνια αργότερα και την καραμελοποιία επεκτείνοντας την κυριαρχία τους. Ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος δεν στέκεται ικανός να γυρίσει πίσω την οικογένεια που τόσο συνέδεσε το όνομα της με την εγχώρια αγορά ζαχαρωδών. Σύντομα οι δαιμόνιοι επιχειρηματίες δημιουργούν μια βιομηχανία – πρότυπο, από τις ελάχιστες για τις οποίες η ρημαγμένη μεταπολεμική Ελλάδα είχε να υπερηφανεύεται.
Στη διάρκεια του ’50 εισέρχεται στην εταιρεία και ο σημερινός της ιδιοκτήτης Γιάννης Κωτσιόπουλος. Στενός του φίλος, συγγενής και συμφοιτητής υπήρξε από τότε ο κ. Γιώργος Καρκαζής ο οποίος επίσης έφερε την καταγωγή του από την περιοχή της Αρκαδίας. Οι δυο τους δούλεψαν για λογαριασμό των αδελφών Κωτσιόπουλου και στη συνέχεια κληρονόμησαν την εταιρεία τους. Θεωρώντας ως ιερό και όσιο το μεγάλωμα της εταιρείας δίνουν ένα μεγάλο αγώνα ενώ η μεταξύ τους σχέση είναι τόσο στενή που κύκλοι της αγοράς λένε πως θεωρείται κάτι παραπάνω από αδελφική. Στις αρχές του ’70 οι δυο τους επενδύουν σε μονάδα στην Άρτα και ξεκινούν την παραγωγή κι άλλων προϊόντων που δίνουν ώθηση στις πωλήσεις. Παράλληλα δημιουργούν και την κοινών επίσης συμφερόντων λευκοσιδηρουργία ΕΛΣΑ την οποία αυτή τη στιγμή διοικεί προσωπικά ο κ. Καρκαζής.
Από τις αρχές της συνεργασίας τους οι δύο φίλοι επενδύουν στη διαφήμιση, όταν αυτή βρισκόταν στα σπάργανά της και καρπώνονται τις υπεραξίες αυτής της κίνησης. Παρά όμως την μεγάλη δημοσιότητα που επιδίωξαν για τα προϊόντα τους, οι ίδιοι είχαν επιλέξει να μένουν στο παρασκήνιο αν και κατά καιρούς συμμετείχαν στα όργανα και τη διοίκηση του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων. Επρόκειτο για επιχειρηματίες της παλιάς σχολής, που δούλευαν ακατάπαυστα και που δύσκολα παρέδιδαν τα όπλα. Γνωστό είναι πως ο Γιάννης Κωτσιόπουλος ήταν από τους πρώτους που πήγαιναν στο εργοστάσιο στο Νέο Φάληρο κι από τους τελευταίους που αργά το βράδυ αποχωρούσε.
Στην προσωπική του ζωή, ο Έλληνας βιομήχανος παρουσιαζόταν λιτός, μακριά από περιττές ανέσεις. Διαθέτοντας μια εντελώς προσωπική εθνική συνείδηση αυτός και ο συνεταίρος του φέρονται να έχουν ταχθεί «ψυχή τε και σώματι» στην ΙΟΝ. Από τις μεγαλύτερες τους επιτυχίες υπήρξε η περίφημη ΙΟΝ Αμυγδάλου, καθώς και η BREAK που κυριάρχησε στις δεκαετίες του ΄80 και του ’90.