Οι ευκαιρίες δεν σταματούν για το ελληνικό οικοσύστημα των start ups. Αντιθέτως, βρίσκεται σχεδόν σε μόνιμη βάση στα επενδυτικά μόνιτορ ισχυρών «παικτών» της αγοράς. Νεοφυείς εταιρείες μεγαλύτερου και μικρότερου μεγέθους βάζουν τα δικά τους στοιχήματα για το 2023 και τρέφουν η καθεμιά τις προσδοκίες της, ανάλογα και με τις φιλοδοξίες των ανθρώπων τους, για όσα θα συμβούν μέσα στους προσεχείς μήνες. Από αυτές που μόλις τώρα πραγματοποιούν τα πρώτα τους βήματα, μέχρι και τους υποψήφιους «μονόκερους».
Ένα από τα πρωτεύοντα ζητήματα για τις ελληνικές start ups παραμένει η χρηματοδότηση που θα δοθεί προς αυτές (συνολικά και ειδικότερα) μετά την πτώση του ‘22, όσο και οι προβλέψεις γύρω από αυτή στο συγκεκριμένο τουλάχιστον timing.
«Λογικό είναι να υπάρχει μια σχετική μείωση το 2022, αφού ακολουθούμε τις παγκόσμιες τάσεις.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, λοιπόν, είχαμε μια πτώση των χρηματοδοτικών γύρων, αλλά και του ύψους της χρηματοδότησης, που κυμαίνεται κοντά στο 30%-40%.
Η δική μου εκτίμηση είναι ότι και το 2023 θα αποτελέσει μια δύσκολη χρονιά από την άποψη των νέων χρηματοδοτήσεων. Στο πρώτο εξάμηνο ή εννεάμηνο θεωρώ ότι θα γίνει ένα ξεκαθάρισμα στην αγορά με κλείσιμο αρκετών start up εταιρειών, οι οποίες δεν διαθέτουν τα εχέγγυα για να προχωρήσουν.
Πιστεύω όμως ότι μετά από το πρώτο μισό της νέας χρονιάς μπορεί να έχουμε μια επανεκκίνηση, με αυξημένη δημιουργία νέων start ups, αλλά σε μια νέα βάση με πιο λογικές αποτιμήσεις και ύψη χρηματοδοτικών γύρων», δηλώνει στο newmoney, ο Απόστολος Αποστολάκης, ιδρυτής και partner του VentureFriends, ένα από τα κεντρικά πρόσωπα της διεθνούς start up σκηνής.
Λίγο, πολύ αυτό αναμένεται να είναι το γενικότερο στίγμα για το ‘23 κατά την άποψή του κ. Αποστολάκη, την ώρα που και τα στοιχεία από την πρόσφατη έκθεση «Startups in Greece 2022/2023», η οποία συντάχθηκε από την ομάδα του Found.ation σε συνεργασία με το EIT Digital, έδειξαν ότι η χρηματοδότηση για περισσότερες από 50 ελληνικές εταιρείες μέσα στο 2022 μειώθηκε στα 310 εκατ. ευρώ (χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα ποσά δανεισμού) από το αντίστοιχο ρεκόρ των 540 εκατ. ευρώ του 2021.
Σύμφωνα με αυτά, πάνω από 90 επενδυτές εκδήλωσαν ενδιαφέρον για τις ελληνικές start ups και το 73% αυτών προήλθε από το εξωτερικό (το 32% από την Ευρώπη και το 27% από την Αμερική).
Αν υπολογισθεί ωστόσο και ο δανεισμός που έλαβαν οι νεοφυείς επιχειρήσεις, ο πήχης ανεβαίνει σημαντικά (562,4 εκατ. ευρώ). Παρόλα αυτά, καταγράφηκε μείωση τόσο στη μέση αξία του επενδυτικού γύρου (1,95 εκατ. ευρώ από 2,74 εκατ. ευρώ το 2021), όσο και στον αριθμό των χρηματοδοτικών γύρων (50 από 70 το 2021).
Αιτίες της μείωσης
Οι αιτίες; Η πτώση αποδίδεται στις συνέπειες από την επιδείνωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος και στην ολοκλήρωση της επενδυτικής περιόδου αρκετών venture capitals.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η «έκρηξη» του πληθωρισμού και η αύξηση του κόστους δανεισμού προκάλεσαν επιφυλάξεις στους επενδυτές σε παγκόσμια κλίμακα απέναντι σε επενδύσεις υψηλού ρίσκου όπως οι start ups, ενώ πολλές εταιρείες τεχνολογίας επιβραδύνουν την υλοποίηση σχεδίων ανάπτυξής τους και εστιάζουν την στρατηγική τους σε μεγάλο βαθμό προς την επίτευξη κερδοφορίας και τον περιορισμό σε κόστη που επηρεάζουν την ρευστότητά τους.
Από την άλλη πλευρά, στελέχη της αγοράς προβλέπουν την κάλυψη του επενδυτικού κενού και από την παρουσία νέων funds.
Eπιβεβαιώνουν εντούτοις ότι «θα πρέπει να ξεχάσουμε το 2021», όταν οι start ups άντλησαν παγκοσμίως τεράστιο όγκο κεφαλαίων σε συχνά παράλογα υψηλές αποτιμήσεις, σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν από τα χείλη εκπροσώπων ελληνικών VCs σε συνέδριο.
Τα ρεκόρ
Η προσέλκυση επενδυτών και η άντληση χρηματοδότησης είναι ένα κοινό στοίχημα για όλες τις βαθμίδες των ελληνικών start ups, τηρουμένων πάντα των αναλογιών. Είτε πρόκειται για κάποιους εκ των πρωταγωνιστών του κλάδου, που ετοιμάζονται να υπερβούν το «φράγμα» του 1 δισ. δολ. στις αποτιμήσεις τους για να ενταχτούν στην κατηγορία των Unicorns, είτε ακόμα και για αρκετές μικρές νεοφυείς εταιρείες που περιμένουν τα πρώτα τους κεφάλαια.
Ως δυο από τις περιπτώσεις των «εν δυνάμει ελληνικών μονόκερων» υπολογίζονται η FlexCar και η Blueground.
Η πρώτη άντλησε το ποσό ρεκόρ των 210 εκατ. ευρώ τον περασμένο Μάϊο και όπως είχε τονίσει σε μεγάλη συνέντευξή του στο newmoney ο ιδρυτής και CEO της Γιώργος Δεσύλλας «θα διανύσουμε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα μέχρι την επόμενη μας ανακοίνωση».
Η FlexCar επαναπροσδιόρισε την έννοια της ευέλικτης μίσθωσης οχημάτων, κέρδισε νωρίς την εμπιστοσύνη ισχυρών εγχώριων και διεθνών θεσμικών επενδυτών (Fasanara Capital, VentureFriends, Seaya Ventures, Uni.Fund, Frontline Ventures κ.α.) και αποβλέπει στην παγκόσμια επέκταση των δραστηριοτήτων της.
Η Blueground καταρρίπτει τα δικά της ρεκόρ. Με αποτίμηση 750 εκατ. δολ., ξεκίνησε την πορεία της το 2013 από τις γειτονιές της Αθήνας με λίγα διαμερίσματα στο χαρτοφυλάκιό της και σήμερα θέτει ως στόχο να αποκτήσει παρουσία σε 50 πόλεις με 40.000 προς εκμίσθωση επιπλωμένες, υψηλής ποιότητας κατοικίες σε πελάτες όπως στελέχη επιχειρήσεων, οργανισμών, πρεσβειών κ.α. έως το 2025.
Από τα γεγονότα του 2022 ήταν και η είσοδος της DisruptAD στην Blueground, επιχειρηματικού βραχίονα του κρατικού επενδυτικού ταμείου του Αμπού Ντάμπι, ADQ, ενώ οι επικεφαλής της εταιρείας (που εδρεύει στις ΗΠΑ) εξετάζουν την μελλοντική πιθανή είσοδο της στο χρηματιστήριο της Wall Street.
Η συγκεντρωτική αποτίμηση των 10 μεγαλύτερων ελληνικών start ups, μεταξύ αυτών η Blueground και η Flexcar, εκτιμάται περίπου στα 5,5 δισ. ευρώ και αυτή του ελληνικού οικοσυστήματος στο σύνολό του υπερβαίνει πλέον τα 8 δισ. ευρώ.
Στις 10 start ups οι οποίες έλαβαν τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση η προαναφερόμενη έκθεση τοποθετεί πλην της FlexCar (210 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του δανεισμού), τη Viva Wallet (160 εκατ. ευρώ) και την Spotawheel (100 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του δανεισμού).
Έπονται οι TileDB (28,8 εκατ. ευρώ), η εταιρεία αγροτεχνολογίας Better Origin (14,7 εκατ. ευρώ) και η Vivante Health που δραστηριοποιείται στον κλάδο των τεχνολογιών υγείας με αντίστοιχο ποσό.
Την λίστα συμπληρώνουν η OrthoSon (10,4 εκατ. ευρώ), η Flyway (10 εκατ. ευρώ), η Trucksters (8 εκατ. ευρώ) και η Timberhub (7,3 εκατ. ευρώ).
Προς τα τέλη του έτους, προστέθηκαν μια από τις μεγαλύτερες χρηματοδοτήσεις (6,1 εκατ. ευρώ) πρώτου γύρου για shipping tech start up στην ελληνική Harbor Lab και τα 5,3 εκατ. ευρώ για την Welcome Pickups, που απευθύνεται στην τουριστική βιομηχανία.
Το σούπερ deal
Η προ ημερών ανακοίνωση της Viva Wallet για την ολοκλήρωση της Συναλλαγής με τη J.P. Morgan, μέσω της οποίας η J.P. Morgan αποκτά ποσοστό 48,5% στη Viva Wallet Holdings Software Development S.A. (Viva Wallet), με ποσό άνω των 800 εκατ. ευρώ (πωλητές τα επενδυτικά funds Hedosophia και Deca και το Family Office της Μαριάννας Λάτση) και οι ιδρυτές Χάρης Καρώνης και Μάκης Αντύπας παραμένουν μέτοχοι πλειοψηφίας, διατηρώντας το 51,5% του μετοχικού κεφαλαίου της, έβαλε τέλος σε μια αναμονή μηνών για το mega deal.
Tο 2022 σημειώθηκε, πάντως, ρεκόρ και στα exits, καθώς εξαγοράστηκαν 19 ελληνικές start ups, με πιο ηχηρά αυτά της Accusonus (αποκτήθηκε από τη Meta/Facebook έναντι 100 εκατ. δολ.) και της Pollfish (από την Prodege, 80 εκατ. δολ.).
Υπενθυμίζεται, ότι έχουν υπάρξει «χρυσά» deals και στο πρόσφατο παρελθόν, όπως η εξαγορά της InstaShop έναντι 360 εκατ. ευρώ από την γερμανική Delivery Hero το 2020.
Επενδυτικό «σαφάρι»
Η επίσκεψη στελεχών του αμερικανικού fund Plug and Play με έδρα την «Μέκκα» της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, την Silicon Valley στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ στην Αθήνα και η συμμετοχή τους στο διήμερο συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου, είδηση που αποκάλυψε το newmoney, είναι μέρος ενός ευρύτερου επενδυτικού «σαφάρι» με φόντο το ελληνικό οικοσύστημα.
Στα σχέδια τους, να «σκανάρουν» εξελίξιμες start ups και να προχωρήσουν σε πρώτο χρόνο έως και σε 10 μικρού μεγέθους επενδύσεις ετησίως.
Την ελληνική αγορά διερευνά, μεταξύ άλλων, και η Prime Ventures με πρόθεση να επενδύσει και σε άλλες ελληνικές νεοφυείς εταιρείες εκτός της Blueground. Ένα ολλανδικό Venture Capital & Growth Equity fund με κεφάλαια υπό διαχείριση 1+ δισ. δολ. και Partner έναν Έλληνα, τον Νίκο Καλλιαγκόπουλο.
Επιπλέον, ισχυροί Έλληνες επιχειρηματίες όπως ο Πάνος Γερμανός και ο Βασίλης Κάτσος δείχνουν έμπρακτο ενδιαφέρον για επενδύσεις σε δυναμικές start ups, το ίδιο ελληνικά Family Offices και Corporate Venture Capitals.
Η ανάδειξη επενδυτικών ευκαιριών ήταν στους στόχους και άλλων πρωτοβουλιών. Προηγήθηκε το ταξίδι στις ΗΠΑ και την Silicon Valley από κυβερνητική αποστολή με την συμμετοχή 12 εκπροσώπων/ιδρυτών νεοφυών επιχειρήσεων, μελών του Elevate Greece και αντιστοίχως, το καλοκαίρι ήρθαν στην Αθήνα 50 επενδυτές απ’ όλο τον κόσμο για συναντήσεις με ελληνικές start ups, στο πλαίσιο του Hellenic International Business Angels Summit (διοργανωτές Enterprise Greece, HeBAN, EBAN).
Διαβάστε ακόμη
Πώς η εμπειρία του Regency Casino Mont Parnes έγινε πάλι ένας hot προορισμός
«Θερμοηλεκτρική Κομοτηνής»: Στο φουλ οι εργασίες για το χτίσιμο της νέας μονάδας φυσικού αερίου
Ευρώπη: Αύξηση έως και 10% των τιμών για τα κορυφαία χειμερινά θέρετρα