Μπορεί η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ για την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ να ανέτρεψε τα αρχικά σχέδια του Υπερταμείου, εν τούτοις το τριετές πλάνο ανάπτυξης που ενέκρινε πρόσφατα το υπουργείο Οικονομικών θα εκτελεστεί κανονικά για τις υπόλοιπες θυγατρικές, φιλοδοξώντας να αποτελέσουν μοχλό ενός ευρύτερου μετασχηματισμού, όπως λέει στο «business stories» ο διευθύνων σύμβουλος Γρηγόρης Δ. Δημητριάδης αποκαλύπτοντας κάποιες βασικές πτυχές του. Ο ίδιος σε κοινή συνέντευξή του με τον κ. Ντάνκαν Μπόνφιλντ, διευθύνοντα σύμβουλο του Διεθνούς Φόρουμ των Κρατικών Επενδυτικών Funds (International Forum of Sovereign Wealth Funds), στο περιθώριο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών επιχειρεί να περιγράψει πώς τα κρατικά επενδυτικά funds μπορούν να αποτελέσουν εργαλείο ανάπτυξης των οικονομιών, ακόμα και μέσα στις σημερινές δύσκολες συνθήκες.
«Θα ξεχώριζα αυτά που έχουν να κάνουν με κρίσιμης σημασίας υποδομές για προϊόντα και υπηρεσίες μεγάλης προοπτικής για τη χώρα, όπως ο τουρισμός», απαντά ο κ. Δημητριάδης ερωτηθείς για τους βασικούς στόχους του τριετούς αναπτυξιακού πλάνου που έχει ετοιμάσει το Υπερταμείο. «Και συγκεκριμένα τον εκσυγχρονισμό των μαρινών και των λιμανιών, με τους διαγωνισμούς να βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, τη σταδιακή εκτίμηση της αξίας της ακίνητης περιουσίας των θυγατρικών μας με εκκίνηση από την ΕΤΑΔ, την αξιοποίηση των 23 περιφερειακών αεροδρομίων, με τον διαγωνισμό για το αεροδρόμιο της Καλαμάτας να τοποθετείται σε σύντομο χρονικό διάστημα το β’ εξάμηνο του 2022, και την επαναλειτουργία της Διώρυγας Κορίνθου τον Ιούλιο του 2022. Για τη διώρυγα βέβαια δεν στεκόμαστε μόνο στην αποκατάσταση της λειτουργίας της, αλλά καταρτίζεται business plan για τον μετασχηματισμό της σε τουριστικό προορισμό. Είναι έργο στο οποίο δίνουμε βαρύτητα», προσθέτει.
Δεν κρύβει ωστόσο την απογοήτευσή του για τις πρόσφατες ανατροπές που επεφύλαξε η απόφαση του ΣτΕ για την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ ότι δεν μπορούν να αποτελούν θυγατρικές του Υπερταμείου. «Είναι αλήθεια ότι είχαμε κάνει σημαντική δουλειά με την ΕΥΔΑΠ, όπως με τη συμφωνία για το ακατέργαστο νερό και για τα επενδυτικά σχέδια εκσυγχρονισμού του δικτύου της. Είναι προφανές ότι για το Υπερταμείο, που έχει ως προτεραιότητα στην αποστολή του τη βελτίωση των υπηρεσιών των δημοσίων επιχειρήσεων στους πολίτες, δεν ήταν μια αναμενόμενη εξέλιξη», λέει ο κ. Δημητριάδης.
Εξάλλου ο ίδιος τονίζει ότι το Υπερταμείο έχει τα μέσα και μπορεί να αποτελέσει καταλύτη όχι μόνο οικονομικής ανάπτυξης αλλά και αλλαγής του υποδείγματος της ελληνικής οικονομίας. «Οι δράσεις και οι αποφάσεις που έλαβε το Υπερταμείο τον τελευταίο χρόνο, και ιδίως η απόφασή του να μετασχηματιστεί σε Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο, εξυπηρετούν ακριβώς αυτόν τον στόχο. Να συμβάλει ως ένας επιπλέον καταλύτης στην ανάπτυξη. Είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή, καθώς έχουν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες για τον δυναμικό ρόλο που προοπτικά επεφύλασσε η ίδρυσή του. Αυτό διεφάνη ήδη σε πολλές περιπτώσεις, όπως στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΗ που στηρίζει την ενεργειακή μετάβαση της χώρας, αλλά και με τα επενδυτικά projects που τρέχουν οι θυγατρικές του, όπως είναι μαρίνες, λιμάνια, περιφερειακά αεροδρόμια κ.λπ. Η χώρα αντιμετωπίζει πολλαπλές κρίσεις διεθνούς χαρακτήρα (πανδημία, ενεργειακό) που κοστίζουν στην οικονομία, ωστόσο υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές με αντίστοιχες καταστάσεις του παρελθόντος (όπως την κρίση του 2008). Η πιο κρίσιμη από αυτές, αφήνοντας κατά μέρος τις προφανείς (μεταρρυθμιστικές αλλαγές, νέο επενδυτικό περιβάλλον, πόροι Ταμείου Ανάκαμψης), είναι ότι η δημόσια περιουσία βρίσκεται πλέον σε φάση συστηματικής αξιοποίησης. Η πλήρης λειτουργία του Υπερταμείου ως Δημόσιου Επενδυτικού Ταμείου, κατά το παράδειγμα αντίστοιχων ξένων, με την υλοποίηση του στρατηγικού σχεδίου του, θα είναι μια καταλυτική αλλαγή στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας».
Τη θέση αυτή υπογραμμίζει και ο διευθύνων σύμβουλος του Διεθνούς Φόρουμ των Κρατικών Επενδυτικών Funds, του θεσμικού οργάνου των κρατικών επενδυτικών ταμείων στον κόσμο, κ. Μπόνφιλντ. Και εξηγεί: «Υπάρχουν τρεις κύριες τάσεις που παρατηρούμε στα Κρατικά Επενδυτικά Ταμεία (Sovereign Wealth Funds, SWF) όσον αφορά την ενεργοποίηση της οικονομικής ανάπτυξης. Πρώτον, έχουμε τη χρήση SWF ως αποτελεσματικού διαχειριστή και επενδυτή δημόσιων εταιρειών. Αυτή η τάση παρατηρείται σε όλη την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική και ακολουθεί ένα μοντέλο που ξεκίνησε από τον Temasek της Σιγκαπούρης. Υιοθετώντας μια εμπορική προσέγγιση στη χρηματοδότηση των εταιρειών και ένα αποτελεσματικότερο μοντέλο για τη χρησιμοποίηση κεφαλαίων, τα SWF μπορούν να αποδεσμεύσουν αξία για την οικονομία. Το Temasek είναι ένα από τα κορυφαία funds στον κόσμο που ξεκίνησε έχοντας μόνο κρατικές επιχειρήσεις ως περιουσιακά στοιχεία του. Δεύτερον, δημιουργούνται SWF που θα λειτουργούν ως κρατικά ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και θα προσελκύουν συνεπενδύσεις σε μια οικονομία. Πρόσφατα funds σε αυτό το μοντέλο περιλαμβάνουν μη χρηματοδοτικά ιδρύματα (NIIF) της Ινδίας και της Ινδονησίας. Τρίτον, βλέπουμε επίσης τα μεγαλύτερα SWF να αυξάνουν τις εγχώριες επενδύσεις τους με σκοπό την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης. Από τον Κόλπο έως τη Νέα Ζηλανδία και την Αλάσκα, υπάρχουν πολλά παραδείγματα πιο άμεσων επενδύσεων σε εγχώριες οικονομίες».
Μάλιστα, όπως σημειώνει, τα τελευταία χρόνια αυξάνονται τόσο η συνεργασία όσο και οι συνεπενδύσεις μεταξύ κρατικών επενδυτικών ταμείων διαφορετικών χωρών. «Το ISIF της Ιρλανδίας, το BPI της Γαλλίας και το Cofides της Ισπανίας επενδύουν από κοινού με άλλα funds. Πρόσφατα, η Malta Government Investments (MGI), το Κρατικό Ταμείο της Αιγύπτου (TSFE) και η Bpifrance υπέγραψαν μια συμφωνία για την ίδρυση του “European, Middle East and North Africa Sovereign Wealth Funds Foundation” στη Μάλτα, θέτοντας τη βάση για ένα μεσογειακό δίκτυο συνεργασίας», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Στο μοντέλο των μεγάλων ξένων επενδυτικών ταμείων αλλά και της διασυνοριακής συνεργασίας στοχεύει και το Υπερταμείο, όπως λέει ο κ. Δημητριάδης. «Ο μετασχηματισμός του Υπερταμείου σε Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο θα επιδράσει ευεργετικά στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας για τον επιπλέον λόγο ότι τα εν λόγω ταμεία είναι προσανατολισμένα σε στρατηγικές επενδυτικές προτεραιότητες, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία σε μια εποχή γεωπολιτικών κρίσεων με μεγάλο αντίκτυπο στις οικονομίες. Αντλούμε από τη διεθνή εμπειρία και τα πλέον επιτυχημένα παραδείγματα, κορυφαίο των οποίων όπως σας είπε και ο κ. Μπόνφιλντ είναι το Temasek της Σιγκαπούρης, άλλωστε αυτός είναι και ένας από τους βασικούς λόγους της ενεργού συμμετοχής μας στο παγκόσμιο δίκτυο One Planet for Sovereign Wealth Funds (OPSWF)», τονίζει.
Σε κάθε περίπτωση, η σημερινή εποχή των αναταράξεων φαίνεται ότι θα φέρει και αλλαγές, σύμφωνα με τον κ. Μπόνφιλντ. «Βραχυπρόθεσμα, οι τιμές των βασικών εμπορευμάτων αυξάνονται και οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού διαταράσσονται οδηγώντας σε υψηλότερο πληθωρισμό. Δεν έχει υπάρξει εμπειρία με περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού για 20+ χρόνια στις αγορές επενδύσεων και αυτό θα οδηγήσει σε αλλαγές στην ανάπτυξη κεφαλαίων», σημειώνει. Hδη παρατηρείται στροφή στις επενδυτικές επιλογές των κρατικών ταμείων.
«Στην πιο πρόσφατη έρευνά μας, την οποία έχει αναλάβει το IFSWF με τη State Street Associates, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι επενδυτές έχουν ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις των διεθνών συγκρούσεων και των αυξανόμενων πληθωριστικών πιέσεων. Με την εναλλαγή από τις αναδυόμενες αγορές στις ανεπτυγμένες, τη στροφή σε αμυντικούς τομείς και τη μείωση της έκθεσης σε ξένο συνάλλαγμα σε χώρες ευαίσθητες σε διεθνείς συγκρούσεις, οι επενδυτές έχουν προσαρμόσει τις θέσεις του χαρτοφυλακίου τους ως απάντηση στις νέες προκλήσεις που αναδύονται», σημειώνει.
Κλείνοντας η συζήτηση δεν μπορεί να μην πάει στη Ρωσία. Εξάλλου και το κρατικό επενδυτικό Ταμείο της χώρας (Russian Direct Investment Fund) είναι μέλος του Διεθνούς Φόρουμ των Κρατικών Επενδυτικών Ταμείων (IFSWF). «Θα επηρεάσoυν τη συμμετοχή τους οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί;» ρωτάμε.
«Ναι. Η Γραμματεία του IFSWF εδρεύει στο Λονδίνο και υπόκειται στη νομοθεσία του Ηνωμένου Βασιλείου. Ως γνωστόν η κυβέρνηση του Η.Β., μαζί με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, επέβαλε κυρώσεις στο Russian Direct Investment Fund (RDIF). Για να συμμορφωθεί με τις κυρώσεις, το IFSWF δεν μπορεί να έχει δοσοληψίες με το RDIF», λέει.
Διαβάστε ακόμη
ΕΕ: Η σταδιακή παύση των εισαγωγών πετρελαίου στο 6ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας
Lloyd’s List Intelligence: Έλληνες εφοπλιστές μεταφέρουν πετρέλαιο χωρίς να παραβιάζουν τις κυρώσεις
Το χρονοδιάγραμμα για έξοδο από την εποπτεία