Mε το ορόσημο του Ταμείου Ανάκαμψης, που λήγει το 2026, αλλά και τα σοβαρά εμπόδια που προκαλούν οι προσφυγές και οι ενστάσεις που επιμηκύνουν επικίνδυνα το χρονοδιάγραμμα έναρξης των έργων βαδίζει το γιγαντιαίο πρόγραμμα υλοποίησης των έργων υποδομής της χώρας, ύψους άνω των 15 δισ. ευρώ.

Η αγωνία εργολάβων αλλά και κυβερνητικών παραγόντων είναι να ξεκινήσουν να εγκαθίστανται τα εργοτάξια σε όλη τη χώρα μέχρι τα τέλη του έτους, στόχος όμως που εμποδίζεται από τις δεκάδες προσφυγές που ταλαιπωρούν τις συμβάσεις, αλλά και τις τεράστιες ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό που προκαλούν σοκ στις ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες.

Υπολογίζεται ότι αυτή την περίοδο δοκιμάζονται συμβάσεις προϋπολογισμού άνω των 5 δισ. με το υπουργείο Υποδομών να παρακολουθεί με ανησυχία την εξέλιξη των έργων, που πολύ δύσκολα θα πιάσουν τους στόχους χρηματοδότησης από το RRF. Μοναδική ελπίδα είναι να δοθεί παράταση στο χρόνο απορρόφησης των κονδυλίων, κάτι στο οποίο ελπίζουν εργολάβοι και κυβέρνηση με δεδομένες τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται και σε άλλες χώρες.

O μακρύς κατάλογος

Η λίστα πάντως των συμβάσεων που βρίσκονται αντιμέτωπες με προσφυγές και αντιδράσεις δεν περνά απαρατήρητη. Aνάμεσα σε αυτές περιλαμβάνεται και το έργο της Γραμμής 4 του μετρό της Αθήνας, για το οποίο κλιμακώνονται οι αντοδράσεις για τους σταθμούς σε Εξάρχεια και Πάρκο Ριζάρη (Ευαγγελισμός).

Στο τελευταίο κυριαρχεί η παρέμβαση του εφοπλιστή Νίκου Πατέρα, ο οποίος πασχίζει να διατηρήσει τον χαρακτήρα του άλσους που είχε δωρίσει στην καρδιά της υποβαθμισμένης πόλης και να μετακινηθεί σε άλλο σημείο ο επίμαχος σταθμός, μια αλλαγή που εγκυμονεί πρόσθετες καθυστερήσεις και αυξημένο κόστος, με τα σενάρια εκτινάσσουν το κόστος. Λάδι στην φωτιά ρίχνει η παρέμβαση του νέου δημάρχου της Αθήνας Χάρη Δούκα, ο οποίος από την μία πλευρά τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης του μετρού και από την άλλη ρίχνει στην «πυρά» την κοπή των δέντρων.

Προσφυγή με στόχο να μεγαλώσει το υπόγειο τμήμα έχουν καταθέσει τοπικές αρχές στο έργο επέκτασης της Λεωφόρου Κύμης μέχρι τον κόμβο Καλυφτάκη στην εθνική οδό, για το οποίο έχει μειοδοτήσει η κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ – Intrakat. Ο χρόνος υπογραφής της σύμβασης εξαρτάται από την ολοκλήρωση της δικαστικής υπόθεσης μετά την προσφυγή του Δήμου Νέου Ηρακλείου.

Το έργο, προϋπολογισμού άνω των 320 εκατ. ευρώ, θεωρείται κρίσιμο για την αποσυμφόρηση της Αττικής Οδού, μεταξύ των κόμβων Λεωφόρου Κηφισίας και Μεταμόρφωσης.

Αντιμέτωπος με δύο προσφυγές, από τους Δήμους Ηρακλείου και Μαλεβιζίου, για τους περιβαλλοντικούς όρους, με στόχο αλλαγές στη χάραξη της παράκαμψης δύο πόλεων βρίσκεται και ο Βόρειος Οδικός Αξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ).

Πρόκειται για αντιδράσεις που επεκτείνονται και στην πρόβλεψη του έργου για εφαρμογή διοδίων, ένα θέμα που άνοιξαν προεκλογικά οι δήμοι και αναμένεται να επαναφέρουν με την ωρίμανση του σχεδιασμού.

Ο διαγωνισμός για τη σύμβαση παραχώρησης του τμήματος Χανιά – Ηράκλειο (με προαίρεση την κατασκευή του τμήματος Κίσσαμος – Χανιά) βρίσκεται στο τελικό στάδιο και εντός των επόμενων εβδομάδων αναμένεται να ανοίξουν οι οικονομικές προσφορές.

Στον διαγωνισμό, που εκτιμάται ότι θα υπερβεί το 1,75 δισ. ευρώ, συμμετέχουν η κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Mytilineos, η κοινοπραξία ΑΒΑΞ – Egis Project – Meridiam και η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.

Αντιδράσεις για το flyover

Σχεδόν έναν χρόνο μετά την υπογραφή της σύμβασης ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα), πριν λίγες μέρες ξεκίνησαν οι εργασίες για την κατασκευή της Ανατολικής Περιφερειακής της Θεσσαλονίκης (flyover), ύψους 370 εκατ. ευρώ με ανάδοχο την κοινοπραξία ΑΒΑΞ – Mytilineos.

Όμως η έναρξη του έργου αναζωπύρωσε τις αντιδράσεις και τις γκρίνιες που προκαλεί η υπερυψωμένη γέφυρα στο ήδη επιβαρυμένο κυκλοφοριακό πρόβλημα της Θεσσαλονίκης.

Το έντονο μποτιλιάρισμα που σημειώνεται στην πόλη με το κλείσιμο ενός μικρού τμήματος στο ύψος του νοσοκομείου Παπαγεωργίου, δείχνει το πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει η πόλη όταν οι κυκλοφοριακές παρεμβάσεις θα διευρυνθούν, κάτι που θα γίνει άμεσα. Τις τελευταίες μέρες υπάρχουν κινητοποιήσεις φορέων και εργαζομένων να σταματήσουν οι εργασίες μέχρι να ολοκληρωθεί το μετρό καθώς προβλέπουν ότι εξαιτίας της αυξημένης κίνησης θα χρειαστεί να σπαταλούν περισσότερες ώρες στο δρόμο. Κάποιοι μάλιστα επικαλούνται ως παράδειγμα την αλλαγή ωραρίου που έκανε πρόσφατα αλυσίδα σούπερ μάρκετ, προκειμένου να προσαρμοστεί στις συνθήκες που διαμορφώνει στην πόλη το flyover.

Χθες ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρίστος Σταϊκούρας, σε συνέντευξή σε εφημερίδα της Θεσσαλονίκης, παραδέχτηκε ότι υπάρχουν στην Θεσσαλονίκη τρεις εστίες προβληματισμού. Η πρώτη έχει να κάνει, με την αναγκαιότητα υλοποίησης του έργου. Η κατασκευή του, όπως δήλωσε είναι απαραίτητη, αφού από την περιφερειακή οδό Θεσσαλονίκης θα μπορούν να διέρχονται – ελεύθερα διοδίων – 10.000 οχήματα ανά ώρα, όταν σήμερα περνούν μόλις 5.000 οχήματα.

Η δεύτερη εστία προβληματισμού έχει να κάνει με το τετραετές χρονοδιάγραμμα του έργου που όπως είπε θα τηρηθεί και η τρίτη με τις επιπτώσεις στην καθημερινότητα των πολιτών. «Η αλήθεια είναι, όπως υφίσταται – παγκοσμίως – με αντίστοιχα έργα τέτοια έκτασης, ότι θα υπάρξει επιβάρυνση της καθημερινότητας συμπατριωτών μας, για κάποιο χρονικό διάστημα. Επιδίωξή μας, Κυβέρνησης, Αυτοδιοίκησης και φορέων, είναι αυτή να ελαχιστοποιηθεί. Γι’ αυτό το λόγο από τον Ιούλιο λειτουργούμε συλλογικά, συνεκτικά, συστηματικά και μεθοδικά. Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών συμμετέχει ενεργά σ’ αυτή την προσπάθεια», δήλωσε.

Ελλείψεις σε κόσμο

Οι προσφυγές και οι αντιδράσεις είναι το ένα μέτωπο της ανησυχίας στην αλυσίδα παραγωγής έργων. Το άλλο αφορά τις τεράστιες ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό που συνεχίζουν να θολώνουν το μεγάλο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των υποδομών της χώρας, σε συνδυασμό με το απαρχαιωμένο σύστημα τιμολόγησης των έργων, που έχει τις ρίζες του στις αναλύσεις τιμών του 2004!

Στο θέμα της αναθεώρησης τιμών αναφέρθηκε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος της ABAΞ Κωσταντίνος Μιτζάλης, τονίζοντας ότι το πρόβλημα θα λυθεί με την ύπαρξη ενός σύγχρονου μηχανισμού ώστε οι αυξήσεις τιμών και εργατικών να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. «Αυτή τη στιγμή όμως έχουμε προϋπολογισμούς που είναι με τιμολόγια 2004. Είναι δυνατόν οι τιμολογήσεις να είναι ίδιες σήμερα;» αναρωτήθηκε.

Αναθεώρηση τιμών είχαμε το 2021 και το πρώτο τρίμηνο του 2022. Έκτοτε δεν έγινε κάτι, αν και οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ημερομίσθιο του τεχνίτη, το οποίο έχει ξεπεράσει τα 100 ευρώ και το νομοθετημένο είναι 58 ευρώ! Από πού θα καλυφθεί αυτό το επιπλέον κόστος όταν δεν υπάρχουν αναθεωρήσεις τιμών, αναρωτιούνται στην αγορά.

Το θέμα έχει ήδη οδηγήσει σε διαιτησίες όσες εταιρείες ζητούν να προσαρμοστούν τα κόστη στις σημερινές συνθήκες της χώρας, τα οποία προβλέπεται να διευρυνθούν αν η Πολιτεία δεν λάβει τα μέτρα της.

Μια αντίστοιχη περίπτωση αποτελεί το Πάτρα – Πύργος όπου η Ολυμπία Οδός με βάση τους υπολογισμούς της ζητεί έως και 90 εκατ. ευρώ επιπλέον. Η εταιρεία έχει προσφύγει σε διαιτησία για να λύσει τις διαφορές της με το υπουργείο, η έναρξη της οποίας πρόσφατα παρατάθηκε με αίτημα του Δημοσίου.

Ο εντεταλμένος σύμβουλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Πέτρος Σουρέτης, σε πρόσφατο συνέδριο σημείωσε ότι χώρες όπως η Ρουμανία προχωρούν σε αναθεωρήσεις του κόστους των έργων έως και 60% και στην Ελλάδα με δυσκολία γίνεται συζήτηση για 5%.

Σε σχέση με το προσωπικό, οι τεχνικές εταιρείες θεωρούν ότι δεν θα επιλυθεί το πρόβλημα χωρίς τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, επισημαίνοντας ότι όσο αυτό καθυστερεί θα έχει επίπτωση στα έργα.

Διαβάστε ακόμη:

Société Générale: Βγείτε long στα ελληνικά δεκαετή ομόλογα – Η Fitch θα δώσει επενδυτική βαθμίδα

Amazon: Γιατί ακτιβιστές και εργαζόμενοι σε όλη την Ευρώπη σχεδιάζουν διαδηλώσεις (tweet)

Συνδρομητική τηλεόραση: Ισχυρό χτύπημα κατά της «πειρατείας» – Συλλήψεις για παράνομους αποκωδικοποιητές

 

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ