Της Στεφανίας Σούκη
Μπλόκο σε όλα, χωρίς εναλλακτική πρόταση και χωρίς- το κυριότερο- πόρους για χρηματοδότηση, διαχείριση και συντήρηση, ώστε να αξιοποιηθούν εγκαταλελειμμένα «φιλέτα».
Σε συνέχεια της σχετικής απόφασης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου τον Δεκέμβριο κι εν μέσω πολιτικών αντιπαραθέσεων που έχουν πάρει διαστάσεις μεταξύ των φορέων της περιοχής, η Λυδία Κονιόρδου αποφάσισε να μπλοκάρει οριστικά τη χρήση του Ξενία Αρτας ως ξενοδοχείου για την παραχώρησή του σε ιδιώτη επενδυτή, με σχετική απόφαση που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα στη Διαύγεια. Πρόκειται για τη γνωστή …ελληνική συνταγή, η οποία συνεχίζεται και μάλιστα σε μία περίοδο που το ελληνικό Δημόσιο και οι δήμοι αναζητούν εναγωνίως έσοδα από εναλλακτικές και αναξιοποίητες πηγές: Σύμφωνα με αυτή, ακίνητα τα οποία θα μπορούσαν να δώσουν υπεραξία και να «ανοίξουν» στις τοπικές κοινωνίες, αφήνονται τελικά για δεκαετίες στην τύχη τους. Η περίπτωση του Ξενία της Αρτας, το οποίο χτίστηκε το 1960, λειτούργησε έως το 1992 κι έκτοτε ρημάζει αφού πρώτα έχει περάσει από τις …επιδρομές επιτηδείων, μοιάζει με πολλές άλλες περιπτώσεις αντίστοιχων φιλέτων ανά την Ελλάδα, για τα οποία το ελληνικό Δημόσιο προτιμά τη «μη λύση», διαιωνίζοντας τελικά το πρόβλημα της εγκατάλειψης.
Στην περίπτωση του Ξενία στο Κάστρο της Άρτας, με βάση την απόφαση της υπουργού Πολιτισμού στις 24 Ιανουαρίου στη «Διαύγεια» δεν εγκρίνεται το αίτημα του δήμου Αρταίων για τη χρήση του ως ξενοδοχείου, «διότι η λειτουργία ιδιωτικής ξενοδοχειακής εγκατάστασης μέσα στο χώρο του κάστρου αντιβαίνει στο δημόσιο χαρακτήρα του αρχαιολογικού χώρου και δεν συνάδει με τον ιστορικό – πολιτιστικό χαρακτήρα του μνημείου. Ομοίως, δεν εγκρίνεται το αίτημα του Δήμου Αρταίων για την παραχώρηση της πρόσβασης στο χώρο του ξενοδοχείου Ξενία». Το Ξενία της Αρτας κατασκευάστηκε το 1960 από τον διακεκριμένο αρχιτέκτονα Διονύση Ζήβα, ενώ η λειτουργία του διακόπηκε το 1992.
Η απόφαση της υπουργού Πολιτισμού έρχεται ως …φυσικό επακόλουθο, αφού έχει προηγηθεί η σχετική απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, την οποία στηρίζει και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, χωρίς ωστόσο να υπάρχει οποιαδήποτε ουσιαστική πρωτοβουλία για την αξιοποίηση του χώρου, παρά το γεγονός ότι έχει περάσει μία 25ετία. Αντ’ αυτής, υφίσταται η γενικόλογη -και …συνηθισμένη σε πλείστες άλλες περιπτώσεις αντίστοιχων ακινήτων ανά την Ελλάδα- πρόταση «όλος ο χώρος του κάστρου, όπως και τα κτίσματα εντός αυτού να αντιμετωπιστούν ως ανοιχτός αρχαιολογικός χώρος και να αξιοποιηθούν σε δράσεις που θα προάγουν τον πολιτισμό (π.χ. καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, χώροι βιβλιοθηκών κ.ά.) καθώς και την αναψυχή, με σεβασμό πάντα στην ιστορικότητα και τη σημασία του χώρου». Όπως υποστηρίζουν οι τελευταίοι, το κτίριο του πρώην ΞΕΝΙΑ Άρτας, ιδιοκτησίας ήδη του δήμου Αρταίων, το οποίο βρίσκεται μέσα στο μεσαιωνικό κάστρο της πόλης, μαζί με την μεγάλη έκταση πρασίνου που περικλείει και το ανοικτό θέατρό του (ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου), συνιστούν ένα άρρηκτο σύνολο και αποτελούν δημόσιο χώρο και κοινό αγαθό.
Το κτίριο του ΞΕΝΙΑ βρίσκεται εντός κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου, και μάλιστα ενός από τους σημαντικότερους της πόλης της Άρτας. «Η σημασία του κάστρου για την πόλη έχει άλλωστε αποτυπωθεί και στο ισχύον Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της πόλης, σύμφωνα με το οποίο οι εντός αυτού δραστηριότητες πρέπει να αφορούν μόνο στον πολιτισμό και την αναψυχή. Η λειτουργία ιδιωτικού ξενοδοχείου μέσα στο χώρο του Κάστρου έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον δημόσιο χαρακτήρα του αρχαιολογικού χώρου, ενώ μια τέτοια ιδιωτική-επιχειρηματική λειτουργία θα δημιουργήσει προβλήματα στην αξιοποίηση και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου του Κάστρου, στην ελεύθερη πρόσβαση σε αυτό και στη διενέργεια εκδηλώσεων και παραστάσεων στο χώρο του υπαίθριου θεάτρου του. Η απόφαση του δήμου Αρταίων αποδεικνύει για μια ακόμη φορά ότι η ανεξέλεγκτη εμπλοκή των ΟΤΑ ή/και ιδιωτών στη διαχείριση αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, που είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού, μπορεί να αποβεί βλαπτική για τα μνημεία», υποστηρίζουν οι αρχαιολόγοι.
Από την πλευρά του, ο δήμος είχε εγκρίνει με ευρεία πλειοψηφία πριν από ένα χρόνο, τον Ιανουάριο του 2016 τη διενέργεια δημοπρασίας και την εκμίσθωση του πρώην Ξενία Αρτας, για τη δημιουργία πρότυπης ξενοδοχειακής μονάδας στο Κάστρο της πόλης, με την παράλληλη λειτουργία χώρων εστίασης μέσω μακροχρόνιας μίσθωσης. Πέραν του αυτονόητου -της εξασφάλισης εσόδων- ο δήμος είχε στηρίξει την πρότασή του αυτή στο γεγονός ότι η αξιοποίηση του ακινήτου ως ξενοδοχείο θα ενισχύσει τον τουριστικό χαρακτήρα της περιοχής, δεδομένου ότι «στην Άρτα υπάρχουν οι λιγότερες κλίνες σε όλη την Ήπειρο», πολύ περισσότερο από την στιγμή που το ακίνητο λειτουργούσε και στο μακρινό παρελθόν ως ξενοδοχείο. Επιπλέον, ο δήμος δεν επέλεξε την πρόταση της δημιουργίας πολιτιστικού κέντρου με πόρους από το ΕΣΠΑ, με το σκεπτικό της ύπαρξης και άλλων ακινήτων γι’ αυτό τον σκοπό στο κέντρο της πόλης τα οποία επίσης παραμένουν αναξιοποίητα, θέτοντας παράλληλα και θέματα έλλειψης πόρων για τη συντήρηση των χώρων στη συνέχεια.