© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Με καύσιμα τα κεφάλαια από την Ε.Ε. (Ταμείο Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ), που συνολικά θα ξεπεράσουν τα 70 δισ. ευρώ, αλλά και πολλά ιδιωτικά που θα τα συνοδεύσουν ανεβάζοντας τη δύναμη πυρός σε πάνω από 100 δισ. σε βάθος πενταετίας, η χώρα είναι έτοιμη για ένα επενδυτικό boom και έναν νέο ενάρετο κύκλο που μπορεί να κρατήσει τουλάχιστον ως το τέλος της δεκαετίας.
Η προσδοκία αυτή εκφράστηκε πλέον ως πεποίθηση από σειρά εκπροσώπων του επιχειρείν και των επενδύσεων, τους ανθρώπους που κάνουν τις δουλειές, που σχεδιάζουν τις μπίζνες της επόμενης μέρας και έχουν εικόνα για το τι θα συμβεί, και οι οποίοι κατέθεσαν την άποψή τους στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ανακοινώνοντας τα πλάνα τους για τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα, αυτή ήταν η πρώτη φορά στα έξι χρόνια του φόρουμ που εκφράστηκε με τόση σαφήνεια η αισιοδοξία των ανθρώπων της αγοράς, οι οποίοι είθισται να τηρούν επιφυλακτική στάση.
Αυτή τη φορά οι προσδοκίες είναι μεγάλες σε πολλούς κλάδους, καθώς στηρίζονται στην πεποίθηση ότι η οικονομία έχει τα μέσα και τη μοναδική ευκαιρία να προχωρήσει σε έναν μεγάλο μετασχηματισμό δίδοντας περισσότερο χώρο στη βιομηχανία, στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας και την τεχνολογία – τομείς που ήδη ξεχωρίζουν στον επικείμενο κύκλο των μεγάλων επενδύσεων που είτε σχεδιάζουν, είτε είναι έτοιμοι να ενεργοποιήσουν παλαιοί και νέοι παίκτες.
Επενδυτικός πυρετός στην ενέργεια
Ο επενδυτικός πυρετός που επικρατεί στον ενεργειακό τομέα, με σημαντικές επενδύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη ή αναμένεται να ξεκινήσουν να υλοποιούνται το επόμενο διάστημα στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης και της απολιγνιτοποίησης, ξεχωρίζει.
«Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να γίνει το ακριβώς αντίθετο απ’ ό,τι είναι τώρα: μια πρωτοπόρα δύναμη όχι μόνο στην παραγωγή, αλλά και στην αποθήκευση ενέργειας», υπογράμμισε ο πρόεδρος του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Γιώργος Περιστέρης, περιγράφοντας τις δυνατότητες που δίνει το Ταμείο Ανάκαμψης για την υποστήριξη επενδυτικών σχεδίων σε αυτή την κατεύθυνση.
«Η ηλιακή αλλά και τα υπεράκτια αιολικά, ειδικά τώρα που οι τεχνολογικές εξελίξεις επιτρέπουν τα πλωτά αιολικά, μπορούν να κινητοποιήσουν μεγάλες επενδύσεις στην Ελλάδα», σημείωσε. «Πιστεύουμε ακράδαντα στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Εμείς ως όμιλος έχουμε ένα χαρτοφυλάκιο έργων και επενδύσεων 5 δισ. ευρώ, που αναμένεται να δημιουργήσει περίπου 20.000 ποιοτικές θέσεις εργασίας», πρόσθεσε. Το σχέδιο του ομίλου Μυτιληναίου να εισέλθει στον τομέα των πλωτών αιολικών πάρκων, συνάπτοντας στρατηγική συνεργασία με μεγάλο διεθνή όμιλο στον τομέα, αποκάλυψε στο Φόρουμ ο γενικός διευθυντής της Protergia Ντίνος Μπενρουμπή.
Παράλληλα ο όμιλος που ολοκληρώνει εντός του έτους την πρώτη μεγάλη μεταλιγνιτική επένδυση στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο, προχωρά στην ανάπτυξη 300 MW αιολικών καθώς και 1,5 GW φωτοβολταϊκών μέσα στην επόμενη διετία. Επίσης θα αναπτύξει 20 project αποθήκευσης ενέργειας ισχύος 50 MW έκαστο, αξιοποιώντας την τεράστια τεχνογνωσία που έχει αποκτήσει στη συγκεκριμένη τεχνολογία από τη διεθνή δραστηριότητά της. Τα συνολικά σχέδια για έργα ΑΠΕ που διαθέτει σήμερα ο όμιλος ξεπερνούν τα 5 GW.
Την ίδια ώρα η ΔΕΗ, όπως τόνισε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Γιώργος Στάσσης, προχωρά σε επενδύσεις στις ΑΠΕ με στόχο να φτάσει το 1,5 GW μέχρι το 2023, ενώ ήδη τρέχουν τα μεγάλα πρότζεκτ σε Πτολεμαΐδα και Μεγαλόπολη. Για τον σκοπό αυτό θα δαπανηθούν 3,4 δισ. ευρώ στις ΑΠΕ και την αναβάθμιση των δικτύων διανομής. Η ΔΕΗ αναμένεται να επιδιώξει συμπράξεις για την είσοδό της στην αγορά των offshore αιολικών, ενώ μέχρι το τέλος του καλοκαιριού αναμένεται να έχει συσταθεί η κοινή εταιρεία με την RWE, η οποία προβλέπεται να αναπτύξει 2 GW έργων ΑΠΕ.
Στο κομμάτι των δικτύων, ο ΑΔΜΗΕ έχει προγραμματίσει την ανάπτυξη πολλών έργων, όπως αποτυπώνεται στο επενδυτικό του πλάνο ύψους 5 δισ. ευρώ την επόμενη δεκαετία. Στον σχεδιασμό του ο διαχειριστής έχει προβλέψει τη διείσδυση 17 GW νέων ΑΠΕ.
Τέλος, στο δίκτυο διανομής ο ΔΕΔΔΗΕ έχει καταρτίσει επενδυτικό πλάνο ύψους 3 δισ. ευρώ για τις δύο επόμενες ρυθμιστικές περιόδους (4 + 4 έτη) στο οποίο περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, έργα υπογειοποίησης του δικτύου, βελτιώσεις και αναβαθμίσεις των υπηρεσιών, εισαγωγή νέων τεχνολογιών, βελτιστοποίηση λειτουργιών, επεκτάσεις για την εισαγωγή ΑΠΕ και ψηφιοποίηση συστημάτων.
Την ίδια ώρα, στον μετασχηματισμό του Ομίλου ΕΛ.ΠΕ. επικεντρώνεται ο κ. Ανδρέας Σιάμισιης, στην κατεύθυνση της μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης της συμβατικής δραστηριότητάς τους, με ταυτόχρονη μείωση των εκπομπών ρύπων, και στην ανάπτυξη και παραγωγή πιο πράσινων φιλικών προϊόντων όπως τα βιοκαύσιμα, τα συνθετικά καύσιμα και το υδρογόνο.
Παίρνουν θέσεις στην τεχνολογία
Με φόντο τα ψηφιακά έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, συνολικού ύψους 6 δισ ευρώ, των νέων δικτύων 5G αλλά και του ευρύτερου ψηφιακού μετασχηματισμού που θα επιταχύνουν ακόμα περισσότερο οι ήδη δρομολογημένες επενδύσεις μεγάλων πολυεθνικών, ο ευρύτερος χώρος της τεχνολογίας όχι μόνο θα κινητοποιήσει αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ επενδύσεων, αλλά θα θέσει και τις βάσεις για την επόμενη μέρα της οικονομίας.
Ηδη ο επικεφαλής της Microsoft σε Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα Θεοδόσης Μιχαλόπουλος γνωστοποίησε μέσα από το Φόρουμ ότι πλέον η πολυεθνική βρίσκεται στην τελική ευθεία να συμφωνήσει για την περιοχή όπου θα στηθούν τα τρία μεγάλα data centers ώστε σε δύο χρόνια από τώρα να είναι πλήρως λειτουργικά.
Καθώς όμως η νέα συνθήκη που δημιουργούν τα μεγάλα data centers της Microsoft ή της Lamda Helix, που πλέον πέρασε στα χέρια της αμερικάνικης Digital Realty, απαιτούν και καλά δίκτυα, οι εταιρείες προχωρούν και σε μαζικά προγράμματα αναβάθμισης των δικτύων. Με αιχμή το 5G, μάλιστα, μόνο η Vodafone την επόμενη πενταετία αναμένεται να επενδύσει 600 εκατ. ευρώ, όπως γνωστοποίησε ο διευθύνων σύμβουλός της Χάρης Μπρουμίδης.
Παράλληλα, μπροστά στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται, όλοι οι μεγάλοι του χώρου των τηλεπικοινωνιών προχωρούν πλέον στον δικό τους μετασχηματισμό ώστε να θεωρούνται περισσότερο εταιρείες τεχνολογίας, κάτι που θα τους δώσει το δικαίωμα και στη διεκδίκηση έργων αφενός του Ταμείου Ανάκαμψης, αφετέρου και στον ιδιωτικό τομέα.
«Ο,τι ήταν για τις χώρες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το Σχέδιο Μάρσαλ, θα είναι για μας το Ταμείο Ανάκαμψης», δήλωδε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Wind Hellas Νάσος Ζαρκαλής. Ο ίδιος υπογράμμισε την προοπτική περαιτέρω επενδύσεων σε οπτικές ίνες που θα φτάνουν ως το τελευταίο σπίτι στη χώρα, ζητώντας παράλληλα τη βοήθεια του Ταμείου σε αυτή την κατεύθυνση.
Μεγάλα έργα και αναπλάσεις με φόντο τον τουρισμό
Παρά την πανδημία, φιλοξενία και real estate παραμένουν hot τομείς και μάλιστα ήδη έχουν ενεργοποιηθεί νέες επενδύσεις με άξονα την επόμενη μέρα.
Με την αξιοποίηση των κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης για μεγάλα έργα και αστικές αναπλάσεις εκτιμάται ότι θα αναβαθμιστεί περαιτέρω και το τουριστικό προϊόν προσελκύοντας και άλλες επενδύσεις το επόμενο διάστημα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο Φόρουμ, μόνο στην αθηναϊκή ακτογραμμή είναι σε εξέλιξη ή δρομολογούνται σημαντικές επενδύσεις για την ερχόμενη πενταετία-εξαετία περί τα 2-2,5 δισ. ευρώ σε μια διαδρομή γύρω στα 22 χλμ. από τον Πειραιά μέχρι τη Βουλιαγμένη, χονδρικά δηλαδή… 100 εκατ. ευρώ ανά χιλιόμετρο. Από την επέκταση της προβλήτας κρουαζιέρας του ΟΛΠ και τη Μαρίνα Αλίμου, ως το Ελληνικό, τα «Αστέρια» Γλυφάδας και τη χερσόνησο του «Αστέρα» στη Βουλιαγμένη. Συνολικά, στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης προβλέπονται κονδύλια 4 δισ. ευρώ για δράσεις που αφορούν άμεσα ή έμμεσα τις τουριστικές υποδομές και μπορούν να μεταμορφώσουν τη χώρα.
Η μεγάλη επέκταση του ΔΑΑ, το νέο Διεθνές Αεροδρόμιο Ηρακλείου στο Καστέλι και η αξιοποίηση των 23 αεροδρομίων του Υπερταμείου αποτελούν τα επόμενα πρότζεκτ στις τουριστικές βιτρίνες της χώρας μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης της Fraport στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια. Την προσεχή εβδομάδα, μάλιστα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να εγκαινιάσει το ανανεωμένο αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης.
Σημειωτέον ότι ο νέος διευθύνων σύμβουλος του Υπερταμείου Γρηγόρης Δ. Δημητριάδης προανήγγειλε στο Φόρουμ την άμεση δημοσίευση της προκήρυξης για την πρόσληψη συμβούλου που θα προετοιμάσει τον διαγωνισμό για το αεροδρόμιο της Καλαμάτας.
Οπως είπε, το μοντέλο αξιοποίησης μπορεί και να διαφέρει μη αποκλείοντας τα μοντέλα παραχώρησης, ΣΔΙΤ ή ιδιωτικοποίησης.
Το Ελληνικό φέρνει χείμαρρο επενδύσεων!
Το 2021 θα είναι τελικά και το έτος κατά το οποίο θα ξεκινήσει το μεγάλο έργο του Ελληνικού, όπως φάνηκε από τις τοποθετήσεις του διευθύνοντα συμβούλου της Lamda Development Οδυσσέα Αθανασίου, ο οποίος επισήμανε μάλιστα ότι εντός επτά εβδομάδων οι δύο πλευρές θα είναι σε θέση να υπογράψουν την τελική σύμβαση. «Με το που θα υπογραφεί η σύμβαση και θα ανακοινωθεί, εκτιμάμε ότι θα αρχίσει ένας χείμαρρος επενδύσεων», σημείωσε.
Ο ίδιος προανήγγειλε ότι μετά τον Ιούλιο θα δημοπρατηθούν έργα σχεδόν μισού δισ. ευρώ για τις υποδομές και θα ακολουθήσουν και επιπλέον έργα μισού δισ. ευρώ στο επόμενο πεντάμηνο-εξάμηνο, διαβεβαιώνοντας για ακόμα μία φορά για την εξασφαλισμένη χρηματοδότηση του έργου και δηλώνοντας πως η Lamda επιδιώκει κοινοπραξίες.
Πέραν του παραλιακού μετώπου, βέβαια, υπάρχουν και άλλα πρότζεκτ μεγάλου ενδιαφέροντος. Για τον κ. Δημήτρη Ανδριόπουλο, διευθύνοντα σύμβουλο της Dimand, είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι στα νέα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης έχει περιληφθεί η ανάπλαση του ΟΑΚΑ, ενώ ιδιαίτερης σημασίας είναι και το μεγάλο project στα 42.000 στρέμματα του Τατοΐου στην Πάρνηθα, δημιουργώντας ένα νέο τοπόσημο για τους επισκέπτες και τους κατοίκους της πόλης. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι πολλές περιοχές της Αττικής αλλάζουν, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στο λιμάνι και στο πολύ σημαντικό έργο του Πύργου του Πειραιά, το οποίο υλοποιεί η εταιρεία σε κοινοπραξία με την Prodea Investments ΑΕΕΑΠ και την EBRD και σε δυο χρόνια που θα ολοκληρωθεί, θα είναι το δεύτερο ψηλότερο κτίριο μετά τους πύργους του Ελληνικού.
Η δε Prodea, η μεγαλύτερη εγχώρια ΑΕΕΑΠ, με χαρτοφυλάκιο ύψους σχεδόν 2 δισ. ευρώ, προωθεί επενδύσεις συνολικού ύψους 400 εκατ. ευρώ, όπως γνωστοποίησε ο διευθύνων σύμβουλός της Αρις Καρυτινός.
Εξ αυτών τα μισά πρότζεκτ περίπου είναι σε πιο προχωρημένο στάδιο ή και υπογεγραμμένα που προχωράνε. Αφορούν κυρίως γραφεία και logistics (80% και άνω), ενώ τα υπόλοιπα, ξενοδοχεία, retail οικιστικά. Αυτές οι επενδύσεις έως το 2023 θα έχουν αναπτυχθεί πλήρως.
Νέες κινήσεις ετοιμάζει το «smart money»
Ετοιμοι για νέες επενδυτικές κινήσεις δηλώνουν οι εκπρόσωποι του αποκαλούμενου «έξυπνου χρήματος», που ήδη έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους στη χώρα μας.
Τις επόμενες επενδύσεις του σχεδιάζει το CVC που μόλις το τελευταίο τρίμηνο έκανε τρεις μεγάλες κινήσεις: την απόκτηση της Vivartia, την είσοδο στη Γαλακτοβιομηχανία Δωδώνη και τη συμφωνία εξαγοράς της Εθνικής Ασφαλιστικής.
Μάλιστα, όπως αποκάλυψε ο Αλεξ Φωτακίδης, partner του αμερικανικού fund και υπεύθυνος για το μπαράζ εξαγορών των τελευταίων τεσσάρων ετών, που κατατάσσει πλέον το CVC στους κορυφαίους ξένους επενδυτές στην Ελλάδα, το γραφείο στην Αθήνα ενισχύεται και ήδη αναζητεί ευκαιρίες.
Στην τοποθέτηση του στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών συμπεριέλαβε στους τομείς της ελληνικής οικονομίας με καλές προοπτικές τις υπηρεσίες υγείας, τις φαρμακοβιομηχανίες, τα ταχυκίνητα καταναλωτικά προϊόντα, κυρίως φρούτα και αναψυκτικά, ιδίως στην επέκταση προς οργανικά φυτά, την ενέργεια κυρίως στην κατεύθυνση των ΑΠΕ, της αποθήκευσης ενέργειας και γενικά των logistics στη μεταφορά ενέργειας, τη φιλοξενία και κυρίως την υψηλής ποιότητας όπου, σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης, και υπηρεσίες όπως IT Services, πληρωμές, ασφάλειες. «Οπως καταλαβαίνετε, θα είμαστε πολύ απασχολημένοι τα επόμενα τρία-τέσσερα χρόνια, όπως εξάλλου ήμασταν και τα προηγούμενα τέσσερα», σημείωσε χαρακτηριστικά. Ο ίδιος είπε και ότι η ομάδα του CVC έχει εντοπίσει «τουλάχιστον 25 εταιρείες ελληνικές που θα μπορούσαν και θα έπρεπε να έχουν διεθνείς θεσμικούς επενδυτές για να τις βοηθήσουν να αναπτυχθούν».
Ιδιαίτερα θετικός εμφανίστηκε και ο Νίκος Σταθόπουλος, που εκπροσωπεί μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες private equity με συνολικά υπό διαχείριση κεφάλαια ύψους 35 δισ. ευρώ, την BC Partners. Μετά και την εξαγορά της Forthnet ο κ. Σταθόπουλος φαίνεται πως έχει εντοπίσει και άλλες ευκαιρίες για την εταιρεία του δηλώνοντας μάλιστα εντυπωσιασμένος για την αλλαγή της εικόνας της χώρας και την ταχύτητα με την οποία μετασχηματίζεται ψηφιακά. «Υπάρχει τεράστια ρευστότητα διεθνώς που αναζητά αποδόσεις», σημείωσε ο κ. Σταθόπουλος.
Ο ίδιος δήλωσε ότι ως επενδυτής προτιμά να επενδύει σε ηγέτιδες εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε κλάδους που εμφανίζουν ανάπτυξη και ανθεκτικότητα, με εξαγωγικά χαρακτηριστικά, αλλά και σε κλάδους που βρίσκονται σε διαδικασία consolidation. Εξέφρασε την εκτίμηση για τις σημαντικές προοπτικές σε επενδυτικό επίπεδο στον χώρο του αθλητισμού και του ποδοσφαίρου, από την πλευρά του περιεχομένου (content).
Οπως τόνισε, τέλος, επιλέγει κλάδους όπως τα telecoms, η υγεία, η τεχνολογία, η φαρμακοβιομηχανία και τα τρόφιμα, επισημαίνοντας πως η BC Partners μέχρι σήμερα έχει επενδύσει σε αυτούς τους κλάδους στην Ελλάδα κεφάλαια συνολικού ύψους 4 δισ. ευρώ.
Διάθεση επέκτασης των θέσεών της στην Ελλάδα έχει και η Oaktree Capital, η οποία από το 2012 μέχρι σήμερα έχει επενδύσει 500 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων στην αλυσίδα ξενοδοχείων Ikos και στο θεραπευτήριο Ιασώ.
«Επενδύσαμε στις δύσκολες εποχές, πόσο μάλλον τώρα στην καλή. Ανυπομονώ προσωπικά να στηρίξουμε περισσότερες επιχειρήσεις και μάνατζερ σε αυτό τον ενάρετο κύκλο που ανοίγει», σημείωνε στο φόρουμ ο Σπύρος Σπυρόπουλος, managing partner της εταιρείας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η χώρα διαθέτει μοναδικά πλεονεκτήματα που πρέπει να εκμεταλλευτεί σε τομείς όπως η εφοδιαστική αλυσίδα, τα τρόφιμα και η γεωργία. Ζήτησε επίσης υποστήριξη των ΜμΕ μέσω διευκολύνσεων στις εξαγωγές αλλά και στις συγχωνεύσεις. Κάτι που, όπως είπε, θα ανοίξει την πόρτα σε επενδυτές.
Σημαντικές κινήσεις προανήγγειλε και ο Απόστολος Ταμβακάκης τόσο μέσα από το EOS Capital Partners, που έχει φτάσει να διαχειρίζεται σήμερα 150 εκατ. ευρώ σε κεφάλαια, όσο και μέσω ενός άλλου fund το οποίο προτίθεται να «σηκώσει» το επόμενο χρονικό διάστημα. Για φέτος το EOS αναμένεται να ολοκληρώσει πέντε εξαγορές, όπως τόνισε.
Αυτές αφορούν δύο εταιρείες που προέρχονται από τον κλάδο τροφίμων – ποτών, δύο από την τεχνολογία και μία στην ειδική λιανική, συνδεδεμένη με τεχνολογία.
Διαβάστε ακόμα
Κιλιάν Εμπαπέ: Το νέο golden boy του ποδοσφαίρου – Η «πολιορκία» από χορηγούς και ομάδες
Το κορυφαίο All-Inclusive ξενοδοχείο στον κόσμο είναι ελληνικό