Mια προσφυγή κατά της διακήρυξης έργου που προκήρυξε η Περιφέρεια Ηπείρου ενδέχεται να «γκρεμίσει» το θεσμικό πλαίσιο που θέτει για τις εργοληπτικές εταιρείες 1ης έως και 6ης τάξης ανώτατα όρια ανεκτέλεστου υπολοίπου συμβάσεων ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς ανάθεσης δημοσίων έργων.
Με τη συγκεκριμένη απόφαση της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ) που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, κρίθηκε ως μη νόμιμη η απαίτηση της διακήρυξης του διαγωνισμού της Περιφέρειας Ηπείρου, ύψους 23,6 εκατ. ευρώ, για την ανάδειξη αναδόχου που αφορούσε τη σύμβαση για την αποκατάσταση και βελτίωση οδικού τμήματος της 2ης Επαρχιακής Οδού Ιωαννίνων από Πηγάδια έως Πράμαντα.
Η διακήρυξη προέβλεπε ότι οι συμμετέχουσες εργοληπτικές επιχειρήσεις δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα ανώτατα επιτρεπτά όρια ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων, επικαλούμενη πρόβλεψη του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου.
Κατά της διακήρυξης του διαγωνισμού στράφηκε η κοινοπραξία εταιρειών Μεσόγειος – ΜΤ ΑΤΕ με εργοληπτικά πτυχία 6ης και 4ης τάξης αντίστοιχα. Βάσει του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου η κoινοπραξία δεν είχε δικαίωμα συμμετοχής στον διαγωνισμό γιατί το ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων που είχε υπερέβαινε το όριο που βάζει ο νόμος.
Σύμφωνα με την εν λόγω απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ, η παραπάνω απαίτηση της διακήρυξης κρίθηκε ενάντια στο κοινοτικό πλαίσιο (οδηγία 2014/24/ΕΕ) «και τις γενικές αρχές που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις περί απαγόρευσης των διακρίσεων, της ίσης μεταχείρισης, της ελεύθερης ανάπτυξης του ανταγωνισμού, της αναλογικότητας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης».
Στελέχη του τεχνικού κλάδου επισημαίνουν ότι η παραδοξότητα της συγκεκριμένης νομικής ρύθμισης που αμφισβητείται με την απόφαση της ολομέλειας της ΕΑΔΗΣΥ έγκειται στο γεγονός ότι δεν λειτουργεί ως κριτήριο ποιοτικής επιλογής και δη οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας όπως θα έπρεπε, αλλά ως μέσο στήριξης των τάξεων πτυχίου, πλήττοντας την ανάπτυξη του ανταγωνισμού.
«Μια εργοληπτική επιχείρηση που αποδεικνύει ότι πληροί τις απαιτήσεις συμμετοχής σε μια διαγωνιστική διαδικασία δεν μπορεί να αποκλειστεί από αυτή γιατί η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι μεγαλύτερη από το μέγιστο όριο της τάξης του πτυχίου της», αναφέρει η σχετική απόφαση. Υπογραμμίζει μάλιστα ότι το σύστημα υποχρεωτικής εγγραφής σε μητρώο εργοληπτών έχει ως αποτέλεσμα να αποκλείονται από τις αναθέσεις εταιρείες που έχουν την οικονομική και τεχνική επάρκεια, όμως η χρηματοοικονομική τους επάρκεια είναι διαφορετική (και συνήθως μεγαλύτερη), με αποτέλεσμα να μην εμπίπτει στη συγκεκριμένη κατηγορία προϋπολογισμού για την κατασκευή του έργου.
Οπως μάλιστα σημειώνεται, αυτό γίνεται κατά παράβαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης, αφού για τις εταιρείες 7ης τάξης που είναι στην ανώτατη κλίμακα κατάταξης εργοληπτών παρέχεται εναλλακτικός τρόπος απόδειξης, ο οποίος συνδέεται αποκλειστικά με τον κύκλο εργασιών της κάθε τεχνικής εταιρείας σε όλα τα έργα και συγκεκριμένα έως το τετραπλάσιο του μέσου κύκλου εργασιών της τριετίας σε ιδιωτικά και δημόσια έργα.
Με τον τρόπο αυτό, αναφέρει η απόφαση της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων που εκδόθηκε στις 16 Μαρτίου του 2023, ενώ μια εταιρεία της 7ης τάξης όσο μεγαλύτερο κύκλο εργασιών πραγματοποιεί τόσο αυξάνει το ανεκτέλεστό της, μια επιχείρηση που έχει καταταγεί σε μικρότερη τάξη πρέπει να περιμένει την αναβάθμιση του πτυχίου της.
Επιπλέον παραβιάζεται η αρχή της ισότητας της ιθαγένειας, αφού σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν υπάρχει ανάλογη ρύθμιση και επομένως οι ευρωπαϊκές εταιρείες μπορούν να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς στην Ελλάδα χωρίς να υπόκεινται σε όριο ανεκτέλεστων συμβάσεων.
Μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 2014, να παραπέμψει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που οδήγησε τελικά στην ψήφιση του Ν.4412/2016 και τη μερική συμμόρφωση (όπως προκύπτει και από την υπ’ αριθμ. 419/2023 απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ) του κανονιστικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων εξακολουθούν, σύμφωνα με νομικούς κύκλους, μέχρι και σήμερα να υφίστανται νομοθετικές διατάξεις που αντίκειται στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς σύναψης δημοσίων συμβάσεων.
Η Περιφέρεια Ηπείρου, διά του περιφερειάρχη Αλέξανδρου Καχριμάνη, χαρακτήρισε πρόσφατα παράδοξη την απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ, με την οποία καλείται να ακυρώσει τον διαγωνισμό. Οπως ανέφερε η Περιφέρεια, εφάρμοσε σαν «τυφλοσούρτη» στη διακήρυξη το πνεύμα του νόμου. Ωστόσο η κοινοπραξία Μεσόγειος – ΜΤ ΑΤΕ, προκειμένου να θωρακίσει την απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ, η οποία έχει γνωμοδοτική ισχύ, προχώρησε σε προσφυγή στο ΣτΕ ώστε η οποιαδήποτε απόφαση να αποτελέσει πάγια νομολογία του.
Διαβάστε ακόμη
ΣΥΡΙΖΑ: Ο μπασκετμπολίστας Ν. Παππάς υποψήφιος για τον Δήμο της Αθήνας