«Κι αν θα διψάσεις για νερό, θα στύψουμε ένα σύννεφο», έγραφε ο Νίκος Γκάτσος στην «Αμοργό» του που εξέδωσε στα χρόνια της Κατοχής και μελοποίησε ο Μάνος Χατζιδάκις. Τώρα, αν κάποιος «στύψει» ένα σύννεφο θα βρει όχι μόνο νερό, αλλά και μικροπλαστικά. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από έρευνα του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβανία που δημοσιεύθηκε στο ACS ES&T Air, σύμφωνα με την οποία πλαστικά σωματίδια μικρότερα των 5 χιλιοστών λειτουργούν σαν πυρήνες που ευνοούν το σχηματισμό νεφών σε συνθήκες που δεν θα σχηματίζονταν διαφορετικά.
Όταν υδρατμοί συμπυκνώνονται σε σταγονίδια νερού ή παγοκρυστάλλους δημιουργούνται τα σύννεφα. Με τη σειρά τους τα μικροπλαστικά μπορούν να δράσουν σαν πυρήνες για το σχηματισμό παγοκρυστάλλου, επηρεάζοντας την ατμόσφαιρα και το κλίμα.
Η επιστημονική ομάδα του αμερικανικού πανεπιστημίου μελέτησε τέσσερις από τους πιο διαδεδομένους τύπους πλαστικού στην ατμόσφαιρα, το πολυαιθυλένιο χαμηλής πυκνότητας (LDPE), πολυπροπυλένιο (PP), χλωριούχο πολυβινύλιο (PVC) και το τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο (PET). Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, κάθε ένας τύπος παρατηρήθηκε τόσο στην αρχική του κατάσταση όσο και έπειτα από έκθεση σε υπεριώδες φως, όζον και οξέα που εντοπίζονται στην ατμόσφαιρα και μπορούν να επηρεάσουν τη σύνθεση των σωματιδίων.
Στη συνέχεια οι επιστήμονες τοποθέτησαν τα μικροπλαστικά σε σταγόνες νερού που έψυξαν, σε μία προσπάθεια να παρατηρήσουν πότε θα σχηματιστεί πάγος. Παράλληλα, έψυξαν σταγόνες νερού χωρίς μικροπλαστικά. Διαπίστωσαν ότι η μέση θερμοκρασία, η οποία χρειάστηκε για να παγώσουν τα σταγονίδια ήταν θερμότερη κατά 5-10 βαθμούς σε σύγκριση με τα σταγονίδια χωρίς μικροπλαστικά. Συγκεκριμένα, πάγωσαν σε θερμοκρασία -22 και -28 βαθμών Κελσίου, ενώ στην πραγματικότητα θα αναμενόταν να παγώσουν στους -38 βαθμούς Κελσίου.
Όπως εξηγεί η επικεφαλής της μελέτης, Χάιντι Μπούσε, τα μισά σταγονίδια είχαν ήδη παγώσει πριν καν η θερμοκρασία φτάσει στους -22, με τους ερευνητές να συναντούν κοινά σημεία με πρόσφατη έρευνα Καναδών συναδέλφων τους, σύμφωνα με την οποία ορισμένοι τύποι μικροπλαστικών σχηματίζουν πάγο σε θερμότερες συνθήκες από ότι τα σταγονίδια χωρίς σωματίδια.
Κάθε «ελάττωμα» σε σταγονίδια νερού, είτε αυτό είναι σκόνη, είτε βακτήριο ή μικροπλαστικό, μπορεί να αποτελέσει βάση για τον πάγο να σχηματιστεί γύρω του και αυτή η μικροσκοπική δομή μπορεί να οδηγήσει το σταγονίδιο να παγώσει σε υψηλότερες θερμοκρασίες.
Επιπλέον, η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, το όζον και τα οξέα έτεινε να μειώσει τη δραστηριότητα σχηματισμού πυρήνων πάγου στα σωματίδια, στοιχείο που αποκαλύπτει την ευαισθησία του πυρήνα σε μικρές χημικές αλλαγές στην επιφάνεια των μικροπλαστικών σωματιδίων. Παρ’όλα αυτά, αυτά τα σωματίδια εξακολουθούν να σχηματίζουν πυρήνες πάγου, επομένως θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ποσότητα του πάγου στα σύννεφα.
Βέβαια, ακόμα οι ειδικοί δεν γνωρίζουν ακόμα τι μπορεί να σημαίνει αυτό το φαινόμενο για τον καιρό και το κλίμα, αλλά η καθηγήτρια Χημείας του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβανία και συντάκτρια της έκθεσης, Μίριαμ Φρίντμαν, εξηγεί πως είναι πιθανό τα μικροπλαστικά να εντείνουν την κλιματική αλλαγή.
«Όταν τα μοτίβα του αέρα είναι τέτοια που μια σταγόνα ανυψώνεται στην ατμόσφαιρα και ψύχεται, τότε τα μικροπλαστικά θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα καιρικά μοτίβα και να σχηματίσουν πάγο στα σύννεφα», δήλωσε η Φρίντμαν, σύμφωνα με το Eurekalert.
Τι συμβαίνει, όμως, όταν η ατμόσφαιρα βομβαρδίζεται καθημερινώς από μικροσωματίδια πλαστικών από τη συνεχή χρήση πλαστικών προϊόντων; Σύμφωνα με τους ειδικούς, σε ένα μολυσμένο περιβάλλον από μικροπλαστικά, το νερό κατανέμεται σε πολλά περισσότερα σωματίδια αερολυμάτων, σχηματίζοντας μικρότερα σταγονίδια γύρω από αυτά. Μπορεί τα περισσότερα σταγονίδια να σημαίνουν λιγότερη βροχή, αλλά, αφού οι σταγόνες πέφτουν μόνο όταν μεγαλώσουν αρκετά, τελικά συγκεντρώνεται περισσότερο νερό στο σύννεφο προτού καν αυτές φτάσουν σε ένα ικανό μέγεθος ώστε να απελευθερωθούν, με αποτέλεσμα την καταγραφή εντονότερων βροχοπτώσεων.
Η Μπούσε καταλήγει κάνοντας αναφορά στον μεγάλο κύκλο ζωής των πλαστικών, εικάζοντας ότι η η χρονική διάρκεια που απαιτείται για τη διάσπασή τους θα μπορούσε να επηρεάσει τις ιδιότητες των νεφών και επομένως είναι πιθανό να αλλάξει το κλίμα με κάποιο τρόπο, αν και ακόμα δεν είναι σαφές πώς.
Photo: Pexels
Διαβάστε ακόμη
Άνεμος πλειστηριασμών σαρώνει γνωστά ξενοδοχεία – Ποια βγαίνουν στο σφυρί (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα