Μπορεί οι γεωπολιτικές συγκρούσεις στην ευρύτερη περιοχή, από το μέτωπο της Ουκρανίας μέχρι και τη Μ. Ανατολή να μην επηρεάζουν άμεσα τις τιμές των ενεργειακών προϊόντων, ωστόσο μετά τις δυσάρεστες εμπειρίες του πρόσφατου παρελθόντος προκαλούν έντονη ανησυχία για την ασφάλεια των ενεργειακών υποδομών.
Έτσι, οκτώ χώρες της Βαλτικής Θάλασσας υπέγραψαν κοινή δήλωση για στενότερη συνεργασία με στόχο την εξασφάλιση κρίσιμων υπεράκτιων ενεργειακών υποδομών στην περιοχή, μόλις μία ημέρα αφότου έξι χώρες της Βόρειας Θάλασσας συνήψαν παρόμοια συμφωνία.
Όπως μεταδίδουν διεθνή μέσα ενημέρωσης, και οι δύο πρωτοβουλίες είναι αποτέλεσμα ανησυχιών για την ασφάλεια που προκύπτουν από τη ρωσική
εισβολή στην Ουκρανία και αναφορών για πιθανή δολιοφθορά υπεράκτιων και υποθαλάσσιων ενεργειακών υποδομών στη Βόρεια και τη Βαλτική Θάλασσα.
Οι ύποπτες κινήσεις της Ρωσίας
Οι ανησυχίες ότι η Ρωσία σαμποτάρει υπεράκτια ενεργειακά assets ήρθαν στο προσκήνιο μετά τον εντοπισμό τεσσάρων διαρροών φυσικού αερίου τον Σεπτέμβριο του 2022 στο δίδυμο σύστημα αγωγών Nord Stream στη Βαλτική Θάλασσα.
Μετά από εκτεταμένες έρευνες για το περιστατικό που ξεκίνησαν από τη Γερμανία, τη Σουηδία και τη Δανία και μελέτες από τα νορβηγικά και σουηδικά σεισμικά ινστιτούτα, οι ευρωπαϊκές αρχές δήλωσαν ότι το περιστατικό θα μπορούσε να ήταν αποτέλεσμα «σκόπιμων ενεργειών».
Τον Φεβρουάριο του 2023, οι ολλανδικές Στρατιωτικές Υπηρεσίες
Πληροφοριών και Ασφάλειας (AVID και MVID) έστειλαν επιστολή στην ολλανδική κυβέρνηση, με πληροφορίες σχετικά με τις μυστικές
δραστηριότητες που διεξάγονται από τη Ρωσία, προειδοποιώντας σχετικά με τη χαρτογράφηση των υποδομών της χώρας στη Βόρεια Θάλασσα,
συμπεριλαμβανομένων αγωγών φυσικού αερίου, υπεράκτιων αιολικών πάρκων, και καλωδίων διαδικτύου.
Η συμφωνία των 8 και το ΝΑΤΟ
Στις 10 Απριλίου, οι υπουργοί Ενέργειας της Λιθουανίας, της Δανίας, της Εσθονίας, της Φινλανδίας, της Γερμανίας, της Λετονίας, της Πολωνίας και της Σουηδίας συναντήθηκαν στο Βίλνιους της Λιθουανίας, όπου υπέγραψαν τη Διακήρυξη του Βίλνιους, δεσμευόμενοι να προστατεύσουν τις υπεράκτιες και υποθαλάσσιες υποδομές από δραστηριότητες που ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο αυτές και μαζί βέβαια την ασφάλεια εφοδιασμού της περιοχής.
Η δήλωση υπεγράφη κατά τη διάρκεια της συνάντησης υψηλού επιπέδου για την ενεργειακή ασφάλεια στη Βαλτική Θάλασσα το 2024, στην οποία
συμμετείχαν οι οκτώ χώρες της Βαλτικής Θάλασσας, η Ευρωπαϊκή Ένωση και εκπρόσωποι του ΝΑΤΟ, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), των Ευρωπαίων διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και της ευρωπαϊκής αιολικής βιομηχανίας.
Η συμφωνία μεταξύ των χωρών της Βαλτικής Θάλασσας ήρθε μόλις μία ημέρα αφότου έξι χώρες της Βόρειας Θάλασσας υπέγραψαν κοινή δήλωση
συνεργασίας για την προστασία των κρίσιμων υποθαλάσσιων υποδομών ενέργειας και τηλεπικοινωνιών στη Βόρεια Θάλασσα.
Μέσω της συνεργασίας που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της Διακήρυξης του Βίλνιους, οι χώρες της Βαλτικής Θάλασσας δεσμεύτηκαν να συνεργαστούν για να αποτρέψουν πιθανές κακόβουλες δραστηριότητες εναντίον τους εντός του ΝΑΤΟ και της ΕΕ και να ενισχύσουν την άμυνα της Ευρώπης έναντι νέων μορφών υβριδικού πολέμου και κυβερνοπολέμου, σύμφωνα με την WindEurope.
«Η αιολική βιομηχανία βοηθά ήδη τις Ένοπλες Δυνάμεις να προστατεύσουν τις ενεργειακές υποδομές και την εθνική ασφάλεια ευρύτερα, με την ανταλλαγή δεδομένων, τη φιλοξενία σχετικής τεχνολογίας και την υποστήριξη της λειτουργίας ραντάρ. Το ΝΑΤΟ κάνει ήδη εξαιρετική δουλειά εδώ.
Ενθαρρύνουμε τις κυβερνήσεις να ενσωματώσουν τη φυσική ασφάλεια, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την ασφάλεια των δεδομένων στην
προμήθεια ενεργειακού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των κριτηρίων καταλληλότητας που εφαρμόζουν για το ποιος μπορεί να κατασκευάζει αιολικά πάρκα», δήλωσε ο Giles Dickson, Διευθύνων Σύμβουλος της WindEurope.
Μαζί με την προστασία των υπεράκτιων ενεργειακών υποδομών, η δήλωση υπογραμμίζει το στόχο των οκτώ χωρών να επιταχύνουν την ανάπτυξη
υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Επίσης, επαναβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους να εφαρμόσουν τις δράσεις που περιγράφονται στη δέσμη μέτρων της ΕΕ για την αιολική ενέργεια στη Βαλτική Θάλασσα, να απανθρακοποιήσουν τα ενεργειακά τους συστήματα το συντομότερο δυνατό και αν επιταχύνουν τη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων και την αντικατάστασή τους με εγχώριες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η Διακήρυξη του Βίλνιους υπογραμμίζει επίσης ότι η μεγαλύτερη διασυνδεσιμότητα μεταξύ των χωρών της Βαλτικής Θάλασσας και της ΕΕ θα
αυξήσει σημαντικά την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Στο πλαίσιο αυτό, οι οκτώ δήλωσαν ότι θα ενισχύσουν τη συνεργασία τους για υπεράκτια αιολικά πάρκα και νέους υπεράκτιους ενεργειακούς κόμβους.
Ο ρόλος της Κίνας
Το ΝΑΤΟ έχει επίσης τονίσει την ανάγκη να αυξηθεί η εγχώρια ικανότητα ανανεώσιμης ενέργειας και να αναπτυχθεί η ευρωπαϊκή αλυσίδα εφοδιασμού, διαφορετικά η εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα θα μπορούσε να αντικατασταθεί με ενεργειακή εξάρτηση από την Κίνα, σύμφωνα με τον David van Weel, Βοηθό Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ.
«Το διακύβευμα για το ΝΑΤΟ είναι υψηλό: Εάν οι Σύμμαχοι ακολουθήσουν αποκλίνουσες κατευθύνσεις στην προσαρμογή στην ενεργειακή μετάβαση, ορισμένες τεχνολογίες μπορεί να είναι ασύμβατες και η στρατιωτική μας διαλειτουργικότητα μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο. Εάν δεν σχεδιάσουμε και δεν διασφαλίσουμε τις αλυσίδες εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών και τεχνολογιών ΑΠΕ, ενδέχεται να καταλήξουμε σε άλλη μια ενεργειακή εξάρτηση – αυτή τη φορά από την Κίνα» δήλωσε ο David van Weel.
Υπενθυμίζεται ότι στο Βίλνιους και στη Σύνοδο των Τριών Θαλασσών συμμετείχε χθες και ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος
ανέδειξε τον σημαντικό ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακή πύλη στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, με πρωταγωνιστή το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης
που παίζει κυρίαρχο ρόλο και στην ενεργειακή στήριξη των υπόλοιπων βαλκανικών χωρών.
Διαβάστε ακόμη
Βίλα Βγενόπουλου: Στις 15 Μαΐου ο επαναληπτικός εκούσιος πλειστηριασμός (pics)
Ξεκινούν με… ψιλά γράμματα τα νέα μέτρα για τα Airbnb
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ